از سوی دیگر، بیشتر از سه ماه می شود که اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور به تمامی واحدهای تولیدی هشدار داده تا بدون هماهنگی دولت، قیمت را بالا نبرند اما کو گوش شنوا. هنوز هیچی نشده و کارگروه با افزایش قیمتی موافقت نکرده، کار به جایی رسیده که تولیدکنندگان دست به کار شوند، وزن کالا را کم کنند و قیمت را ثابت نگاه دارند اما این همه بازار نیست. بازار ماه مبارک رمضان، سایه روشنهایی دارد که تا برای خرید واردش نشویم، چیزی را نمایان نمی بینیم.
بازار کالاهای اساسی جان تازه گرفت
این روزها بازار کالاهای اساسی، جان تازه ای یافته است. مردم از سر ناچار هم که شده، وارد بازار شده و علیرغم اینکه می گویند که قدرت خریدشان کاهش یافته، اما مجبورند که خرید کنند. ماه رمضان در پیش است و تقاضا هم برای برخی از کالاها به طور طبیعی بالا رفته است.
پای صحبت مردم که می نشینید، چندان اعتقادی به صحبتهای دولت و اولتیماتومها و جلسات زیادی که در نهایت منجر به صدور بخشنامه تثبیت قیمتها میشوند، ندارند. می گویند خودشان باید افزایش قدرت خرید مردم و عدم بالا رفتن قیمت ها را لمس کنند. می گویند نبض بازار در دست خودشان است و تنها کافی است که یک بار برای خرید به فروشگاه یا مغازه بروند، تا بدانند که اوضاع اقتصادی، قدرت خریدشان، یا حتی قیمت و وزن کالاها چه تغییری یافته است.
گشت و گذاری در بازار نشانگر این است که بسیاری از مردم هر
چه که به ماه مبارک رمضان نزدیک می شویم، بیشتر برای خرید کالاهای خود به بازار
مراجعه می کنند و این روزها، فروشگاههای زنجیره ای هم شاهد فروش های فوق العاده
ای هستند که به هرحال، زمینه را برای خرید هر چه بیشتر مردم و در مقابل فروش بیشتر
تولیدکنندگان فراهم کرده است.
چند و چون خریدهای رمضانی مردم
البته آنگونه که فروشندگان می گویند، مردم برای خرید بیشتر از روزهای گذشته به بازار مراجعه می کنند، اما به هرحال، خریدهای آنها کم شده است و دیگر انبوه، خرید نمی کنند به نحوی که هر فردی تلاش می کند که از هر چه که مایحتاج داشته باشد، به خانه ببرد و خبری از خریدهای مازاد نیست در حالی که در سنوات گذشته، این گونه نبود. مردم گاهی بیشتر از حد نیازشان خرید می کردند. گاهی هم ترجیح می دادند از فرصت ارزانی استفاده کنند و کالاها را انبار کنند اما اکنون نقدینگی در دست مردم کم است و قدرت خرید آنها کاهش یافته است. این را همه فروشندگان به خوبی لمس کرده اند.
در این میان یک فروشنده بازار بزرگ مولوی که عمده فروشان و بنکداران مواد غذایی در آن مستقر هستند، می گوید: به نظر می رسد بازار اندکی رونق یافته است، اما رونق را تنها برخی از کالاها احساس می کنند که بیشتر هم در طیف کالاهای اساسی قرار گرفته اند.
او می افزاید: برنج، روغن، شکر، خرما و رب و ماکارانی، بیشترین کالاهایی هستند که بیشترین تقاضا را هم دارند اما سایر کالاها که ممکن است سود بنکداران هم در فروش آنها باشد، چندان رونق فروش ندارند.
سایه رکود بر سر بنکداران مواد غذایی
در این میان، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی اما می گوید که در سال جدید، بنکداران همچنان رکود سال 93 را با خود به سال 94 آورده اند. او چندان رضایتی از اوضاع بازار ندارد و به خبرنگار ما می گوید: هنوز از مشتریان جدی در بازار خبری نیست.
وی همچنین گفته بود که اصناف امیدوارند تا تا در ماه مبارک رمضان مردم مانند هر سال میل بیشتری برای خرید داشته باشند و از اصناف و سازمان توسعه تجارت خواستیم تا به جای برپایی نمایشگاه ضیافت این امر را بر عهده خود اصناف با طرح فروش فوقالعاده واگذار کند.
آقاطاهر می گوید: در این طرح کالاهای اساسی از جمله روغن، برنج، حبوبات با تخفیفهای 5 تا 15 درصدی ارائه میشود، اما متاسفانه به دلیل آنکه فعالان این صنف باز هم نسبت به برپایی نمایشگاه خوشبین نیستند، استقبال چندانی از این طرح نکردهاند.
در این میان، با وجود اینکه قیمت بیشتر کالاهای اساسی با فشار سازمان حمایت در آستانه ماه رمضان تغییری نداشته است اما نرخ برخی مواد غذایی بدون توجه به هشدارها خیز پنهانی برای افزایش قیمت برداشته است. بیشترین افزایش قیمت مواد غذایی، مربوط به کالاهایی است که مشمول قیمتگذاری دولت نیستند و عرضه و تقاضا تعیینکننده قیمت آنها است.
از سوی دیگر، اعلام قیمتکالاها در ماه مبارک رمضان از سوی اتحادیههای ذیربط حاکی از آن است که برخی از محصولات با تخفیف و برخی با کاهش قیمت عرضه خواهند شد.در حالی که دولت در آستانه ماه رمضان اعلام کرد که افزایش قیمت شامل هیچ یک از کالاهای اساسی نمیشود و مایحتاج مردم را در این ایام به قیمت مناسبی توزیع میکند.
اصناف و تولیدکنندگان از قیمت محصولاتشان می گویند
در این راستا برخی از اتحادیهها به اعلام قیمت محصولات خود پرداخته و برخی از سازمانها نیز از تخفیفات ویژه ماه رمضان خبر دادهاند. یک مقام مسئول در سازمان شیلات از عرضه محصولات شیلاتی با تخفیف ۱۵ درصدی در فروشگاههای زنجیرهای به مناسبت ماه رمضان خبر داده و گفته که اقلامی مانند تیلاپیا و سالمون حدود ۳۰ درصد تخفیف خوردهاند.
عیسی گلشاهی با بیان اینکه قیمت مصرفکننده برخی محصولات شیلاتی از جمله ماهی تیلاپیا، سالمون و برخی اقلام جنوب که درحال حاضر فصل صید آنها است، از هفته گذشته کاهش یافته است، می گوید: میانگین کاهش قیمت این محصولات از روی قیمت مصرفکننده، برای ماهیهای تیلاپیا و سالمون حدود ۱۵ درصد و برای اقلام جنوب بین ۷ تا ۱۰ درصد بوده است.
وی با اشاره به اینکه عرضه میگو به مصرفکنندگان نیز با تخفیفی حدود ۲۵ درصد انجام میشود، گفت: در حال حاضر عرضه ماهیهای تیلاپیا و سالمون با تخفیف ۳۰ درصدی انجام میشود.
مدیرکل دفتر بهبود کیفیت فرآوری و توسعه آبزیان سازمان شیلات ایران با بیان اینکه قرار بود نمایشگاههایی تحت عنوان نمایشگاههای ضیافت به مناسبت ماه رمضان برگزار شود، اضافه کرد: براساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین مجامع امور صنفی توافق بر این شد که نمایشگاه متمرکزی برگزار نشود و این کار در قالب طرح ضیافت انجام شود.
گلشاهی می افزاید: در قالب طرح مذکور ما از واحدهای تولیدکننده خواستیم در عرضه محصولات خود تخفیف عنوان شده را اعمال کنند، ضمن اینکه هفته قبل صورتجلسه این کار انجام و به واحدها ابلاغ شد و آنها نیز این کار را شروع کردند.
اما حسین محمدی رئیس اتحادیه فروشندگان آش، حلیم، کباب و غذاهای سنتی تهران نیز می گوید: براساس تصویب اتاق اصناف، هر کیلوگرم حلیم ساده 9000 تومان، حلیم با مخلفات 10 هزار تومان، آش شله قلمکار 9500 تومان، آش رشته 8500 تومان و هر پرس آش و حلیم 6000 تومان در ماه رمضان به فروش میرسد.
وی با بیان اینکه در ماه رمضان هر کیلوگرم حلوا و شله زرد به قیمت 8000 تومان فروخته میشود، می افزاید: امسال نظارتها افزایش یافته و هر واحدی که بهصورت غیرقانونی و بدون مجوز اقدام به فروش آش و حلیم کند پس از 24 ساعت پلمب میشود. فقط واحدهای کبابی مجاز میتوانند آش و حلیم بفروشند. بر سردر مغازههایی که مجوز اتحادیه را دارند و قانونی هستند، بنرهایی نصب میشود و تنها آنها مورد تایید اتحادیه هستند.
محمدی همچنین به مردم توصیه می کند تا حتما از واحدهای مجاز خرید کنند، چون در ماه رمضان که عرضه و تقاضا برای حلیم افزایش مییابد، فعالیتهای داخل صنفی نیز بیشتر میشود؛ بنابراین به روزهداران هشدار میدهیم برای حفظ سلامتی خود فقط از واحدهای مجازی که مجوز رسمی از اتحادیه و وزارت بهداشت دارند و بهصورت بهداشتی آش و حلیم میپزند، خرید کنند.
بازار برنج در رمضان
همچنین کاظم خاکسار، مدیرکل دفتر غلات و نباتات علوفهای وزارت جهاد کشاورزی از فاصله 40 درصدی قیمت تولید تا بازار برنج خبر داده و گفته است: در حالی که هر کیلوگرم برنج مرغوب از شالیکاران حدود 6 هزار تومان خریداری میشود، قیمت این محصول در آستانه ماه رمضان به حدود کیلویی 8500 تومان رسیده است.
وی می افزاید: یکی از اقداماتی که در راستای حمایت از شالیکاران انجام شد ممنوعیت واردات بیرویه برنج بود که نتیجه آن را نیز سال گذشته شاهد بودیم که دیگر رکوردشکنیهای بیرویه برای واردات محصولات کشاورزی مانند برنج ثبت نشد.
به گفته خاکسار، وزارت جهاد کشاورزی دائما در حال رصد وضعیت تولید و بازار برنج و دیگر محصولات کشاورزی است و هماکنون هیچ کمبودی برای برنج در آستانه ماه رمضان وجود ندارد. اگر قیمت این محصول افزایش یافته به علت افزایش هزینههای تولید مانند هزینه سوخت و غیره بوده است، چرا که این عوامل در قیمت تمام شده همه خدمات و کالاهای ارائه شده تاثیرگذار است.
از سوی دیگر، مهدی یوسف خانی، رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی از آغاز فروش فوقالعاده مرغ تازه برای ماه رمضان خبر داده و اعلام کرده که 60 واحد صنفی با نصب بنر بر سردر مغازههایشان مرغ تازه را با تخفیف 6 درصدی میفروشند.
وی می گوید: قیمت مصوب مرغ طبق نظر وزارت جهاد کشاورزی کیلویی 7 هزار تومان است. در حال حاضر هر کیلوگرم مرغ به قیمت 6600 تومان عرضه میشود و همین موضوع موجب متضررشدن تولیدکنندگان شده است. سود متعارف خردهفروشان در واحدهای صنفی این بخش 8 تا 10 درصد است که برای ایام ماه رمضان برخی از واحدها اقدام به فروش مرغ با سود چهار درصدی میکنند.
به گفته یوسفخانی این واحدها با نصب بنرهایی بر سردر مغازههایشان در طرح ضیافت ماه رمضان و فروش فوقالعاده شرکت میکنند.
رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی با بیان اینکه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران درخواست کرده که واحدهای این صنف در طرح فروش فوقالعاده ماه رمضان شرکت کنند، تصریح کرده که در تهران حدود 60 واحد صنفی فروش مرغ و ماهی در این طرح شرکت کردند که این فروش تا هفته اول ماه رمضان ادامه دارد و پس از آن بازار به روال قبل خود باز میگردد.
وی می گوید: معمولا اوج افزایش و تقاضای مردم برای ماه رمضان آغاز شده و تا هفته اول ماه مبارک ادامه خواهد داشت و پس از آن تقاضاها کاهش مییابد و قیمتها به روال قبل باز میگردد.
بازار میوه در رمضان
از سوی دیگر، رئیس اتحادیه میوه و سبزی گفته که در روزهای آینده با آمدن هندوانه منطقه شامارون به تهران، قیمت این محصول به کمتر از ۱۰۰۰ تومان میرسد.
حسین مهاجران، رئیس اتحادیه و میوه سبزی می افزاید: قیمت هندوانه در ماه رمضان با آمدن هندوانه شامارون (منطقهای نزدیک به کازرون) به بازار به کمتر از هزار تومان میرسد.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی اظهار می دارد: قیمت هلو در بازار تهران بین 7 تا 10 هزار تومان و قیمت هر کیلو گیلاس که از مناطق شاهرود و الموت به تهران میآید بین 12 تا 14 هزار تومان است. قیمت هر کیلو آلبالو از 3500 تومان تا 7 هزار تومان، قیمت هر کیلوگرم موز 3 هزار تا 3200 تومان و قیمت هر کیلو انگور یاقوتی از 12 هزار تا 14 هزار تومان است. قیمت هر کیلوگرم ملون و طالبی در بازار تهران بین 1500 تا 2500 تومان و قیمت هر کیلوگرم سیب درختی بین 6 هزار تا 12 هزار تومان است.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی اظهار کرد: قیمت هر کیلو پیاز 600 تا 800 تومان، قیمت هر کیلو سیبزمینی 500 تا 800 تومان و قیمت هر کیلو گرم هویج با کاهش هزار تومانی در روزهای اخیر به هر کیلو 3800 تومان رسیده است.
به هرحال بازار ماه رمضان خوب یا بد، با رونق یا بدون رونق، این بار با دستور دولت برای تثبیت قیمتها مواجه شده است در حالی که به نظر نمی رسد بازار چندان تابع دستور و بخشنامه باشد. پس نظارت تنها فاکتوری است که شاید بتواند بازار این روزهای اقلام و کالاهای اساسی را کنترل کند