بازدید 15847
همه آنچه در روز پنجم مذاکرات لوزان گذشت؛
تبادل متن در واپسین ساعات راند آخر زورآزمایی دیپلماتیک ایران و ۱+۵
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا که از سنگین بودن مذاکرات سخن گفته بود، به روز آخر ضرب‌الاجل رسیدن به توافق سیاسی اشاره کرد و گفت: «همه معنی فردا را می‌دانند» و به نوعی بلوف خاکستری زد؛ اما ظاهراً طرف ایرانی به اندازه کافی انعطاف عمل به خرج داده و قصد ندارد از نقطه‌ای که ایستاده، عقب‌تر برود و به همین دلیل تأکید دارد که اکنون نوبت آمریکاست که تصمیم سخت را بگیرد.
پنج روز مذاکرات نفس‌گیر در آخرین روزهای باقی مانده تا ضرب‌الاجل ۳۱ مارس با فرازونشیب‌های فراوانی همراه بوده است؛ فراز و نشیب‌هایی که از خوش‌بینی فوق‌العاده به دستیابی به توافق در همان روزهای نخست آغاز شد و تا طرح احتمال عدم حصول توافق تا پایان ضرب‌الاجل در روز پنجم و یک روز مانده به مهلت مشخص برای توافق بر سر کلیات و جزئیات توافق نهایی، ادامه یافت و در نهایت همه چیز به روز پایانی موکول شد.به گزارش «تابناک»، پس از هفده ماه مذاکرات نفس‌گیر ایران با شش قدرت جهانی مشتمل بر آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان بر سر برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران در ژنو و وین، حساس‌ترین و سنگین‌ترین دور مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ۱+ ۵ از پنجشنبه، ششم فروردین در لوزان سوئیس آغاز شد و پنج روز سخت و نفس‌گیر را پشت سر گذاشت تا در راند آخر زورآزمایی دیپلماتیک ایران و ۱+۵، همه چیز به ساعات آخر کشیده شود.
در پنجمین روز مذاکرات ـ که از سوی طرفین یک روز تعیین کننده و سرنوشت ساز تلقی می‌شد ـ نشست جامع میان وزرای امورخارجه ایران و ۵+۱ برگزار شد و ایران پس از چهار روز مذاکرات دو و چندجانبه، آخرین موضع خود را اعلام کرد و از طرف غربی خواست تا با این موضع همراهی کند و درخواست‌هایش را برای تحقق یک توافق برد ـ برد، تعدیل نماید، ولی ظاهراً چندصدایی در ۵+۱ همچنان مانع از دستیابی به موضع مشترک برای شش قدرت جهانی شده است.
در شرایطی که در سال‌های پیشین، سنگ اصلی مقابل دستیابی به توافق هسته‌ای پایدار توسط آمریکایی‌ها انداخته می‌شد، در سلسله مذاکرات اخیر ایران و آمریکا و به خصوص در جریان مذاکرات لوزان ۲، اروپایی‌ها و به طور ویژه فرانسه و اندکی نیز آلمان و بریتانیا مقابل دستیابی به توافق گارد گرفته‌اند تا تصمیم سخت برای آمریکا به عنوان طرف اصلی مذاکره، پیچیده‌تر و دشوار‌تر شود و در روز پنجم، شش کشور نتوانند به مواضع هماهنگی دست یابند.
همین ناهماهنگی باعث شد تا سومین نشست داخلیِ مشترک شش کشور طرف مذاکره با ایران بدون حضور ایران با هدف نزدیک شدن و یکپارچه‌سازی مواضع ۱+۵ و اعلام موضع رسمی ۱+۵، به ایران در آخرین ساعات پنجمین شب مذاکرات و البته در غیاب وزیر امور خارجه روسیه برگزار شود؛ نشستی که مشخص نیست منجر به هماهنگی رؤسای دستگاه دیپلماسی شش کشور و رسیدن به توافق درباره سناریوهای محتمل در قبال ایران شده یا درگیری‌ها استمرار یافته و کشمکش کری و فابیوس که در روزهای اخیر به جدال لفظی منجر شده بود، ادامه داشته است.
مذاکره کنندگان ارشد ایران و به طور ویژه عباس عراقچی تا پایان روز پنجم، از عدم نگارش متن و عدم توافق درباره جزئیات سخن به میان آورد و بر مواضع ایران در خصوص لغو یک جای تحریم‌ها پس از دستیابی به توافق و عدم پذیرش ایران به تبدیل کردن لغو تحریم‌ها به پروسه‌ای ده ساله و البته بر حفظ ذخایر استراتژیک اورانیوم غنی شده ایران و عدم انتقال به روسیه تأکید کرد.
عراقچی اما عملاً از تمدید مذاکرات نیز سخن به میان آورد و تأکید کرد: «امیدواریم مذاکرات فردا یا پس فردا به نتیجه برسد» و در واقع از تمدید مذاکرات تا روز اول آوریل نیز سخن به میان آورد؛ اما در عین حال تأکید کرد: «هر لحظه ممکن است در خصوص مسائل مورد اختلاف راه حلی پیدا شود. رسیدن به راه حل امشب را به‌شخصه غیر محتمل می‌دانم. ممکن است از فردا به این مرحله و نتیجه برسیم که رسیدن به راه حل عملی نیست و مذاکرات باید مسیر دیگری را طی کند. امیدواریم مذاکرات فردا یا پس فردا به نتیجه برسد».
در عین حال شب گذشته (دوشنبه، دهم فروردین) جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا ـ که از سنگین بودن مذاکرات سخن گفته بود ـ به روز آخر ضرب‌الاجل رسیدن به توافق سیاسی اشاره کرد و گفت: «همه معنی فردا را می‌دانند» و به نوعی بلوف خاکستری زد؛ اما ظاهراً طرف ایرانی به اندازه کافی انعطاف عمل به خرج داده و قصد ندارد از نقطه‌ای که ایستاده، عقب‌تر برود و به همین دلیل تأکید دارد که اکنون نوبت آمریکاست که تصمیم سخت را بگیرد.
در این میان در نخستین دقایق بامداد روز ششم مذاکرات، حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین‌المللی با بیان اینکه مرتب متن‌هایی مبادله و روی راه‌حل‌ها فکر می‌شود، خاطرنشان کرد: «جلسات ماراتن وار ادامه می‌یابد تا به توافق نهایی برسیم» و در واقع برای نخستین بار تبادل متون توسط طرف ایرانی تأیید شد.
بعیدی‌نژاد در ادامه ضمن اشاره به مذاکرات مارتون‌وار، بر عزم و جدیت طرفین برای دستیابی به توافق تأکید کرد، ولی در نهایت در پاسخ به اینکه اگر تا سه‌شنبه شب به نتیجه نرسیم، آیا مذاکرات ادامه می‌یابد، تصریح کرد: «اصلا چنین صحبتی الان مطرح نیست که اگر به راه‌حل‌ها نرسیم چه می‌شود. مطلقا تا الان چنین ایده‌ای مطرح نشده است. همه می‌گویند تلاش ما این است که به راه‌حل برسیم. این موضوع برای همه مهم است. تأکید همه این است که فرصت نباید از دست برود و همه تلاش می‌کنند».
اکنون روز پایانی ضرب الاجل یا همان ۳۱ مارس ۲۰۱۵ برابر با یازدهم فروردین، فرارسیده است؛ روزی مهم و سرنوشت‌ساز که هتل «بوری واژ» لوزان میزان سیلی از خبرنگاران، عکاسان و تصویربرداران است و تمام لنز‌ها بر نشست‌های امروز متمرکز شده است. آیا راند پایانی زورآزمایی دیپلماتیک با اعلام نتیجه قطعی همراه خواهد شد و توافقی حاصل خواهد شد یا مذاکرات تمدید می‌شود؟
