نگاه شما: هندورابی جزیره ای که باید دید

شاهین  بهجت: چندی پیش  در بین صد مکان دیدنی ایران که باید دید هندورابی نیز می درخشید اما با فاصله ای اندک باید گفت هندورابی  طبیعتی که دریگر نخواهدید دید.  هندورابی مثل اکثر جزایر خلیج فارس یک جزیره مرجانی محسوب می شود. اکوسیستم های مرجانی پرتولیدترین مناطق بعد از جنگلهای بارانی در کره زمین هستند و بالاترین تنوع زیستی را در این مناطق دارا هستیم. و خدمات اکولوژیک متعددی که زیست گاه های مرجانی دارند شاید توضیح آن از حوصله خارج باشد.اما این مناطق از اهمیت و حساسیت زیست محیطی بالایی برخوردار هستند و به همین دلیل آسیب پذیری و شکنندگی بالایی دارند و باز هم به همین خاطر نیازمند مدیریت جامع تری هستند. اگر بخواهیم در این مقاله موقعیت منطقه هندورابی را مدنظر قرار دهیم. این جزیره مثل چندین جزیره دیگر خلیج فاس زیست گاه مرجانی دارد، البته میزان حضور و پوشش و تراکم زیست گاه های مرجانی به خصوص مرجان های زنده در جزایر مختلف متفاوت است، اما با توجه به بررسی هایی انجام شده است، جزیره هندورابی را به لحاظ گسترش زیست گاه های مرجانی به لحاظ تنوع  گونه ای می‌توان از جزایر خوب ارزیابی کرد. بهترین مناطق مرجانی را در جزایری مثل فارور و خارک داریم. البته بعضی جاها مثل لارک و هنگام را هم نباید از یاد برد و البته بعد از آن به جزایری مثل هندورابی می رسیم. البته نباید فراموش کنیم که زمانی جزیره کیش بهترین جزیره مرجانی کشور بود ولی الان به دلیل تخریب زیادی که انجام شده، جزیره کیش جزو جزایر ضعیف است و بیشتر زیست گاه های مرجانی آن از بین رفته است. لایروی  بندرگاهای متعدد در حال ساخت  ساخت اسکله ها و  مارینا  ها پروژهای پدیده و  بندرگاه اختصاص سپاه در مجاورت هم به شدت جزیره کیش را  به جزیره دارای توسعه نا همگون و ناپایدار تبدیل نموده است،  این اتفاق در جزیره هندورابی نیز با سرعتی زیاد در حال انجام است جزیره هندورابی از لحاظ حضور زیست گاه های مرجانی  خوب است و بخش شرقی آن از پوشش مرجانی مناسبی برخوردار  و بخش شمالی و شمال غربی تنوع خوبی در خود دارد. از طرف دیگر ما حضور لاک پشت های دریایی را هم در هندورابی داریم، چرا که این جزیره زیست گاه انسانی نبود و تعداد کمی در آن زندگی می کنند و بقیه عمدتا مهاجرت کرده اند و آن تعدادی هم که در این جزیره باقی مانده اند به صورت متناوب آن جا هستند و همین غیرمسکونی بودن آن را بکر کرده و تخریب انسانی آن را به حداقل رسانده بود. ولی در چندسال اخیر بحث توسعه در این جزیره مطرح شده و یک سری ساخت و ساز در آن جا شروع شده. در کیش از ١٥ سال پیش  ساخت و ساز بدون مطالعه در بخش های شرقی خود آغاز شد در چند سال اخیر بارگزاری در شرق جزیره بسیار بیش از ظرفیت انجام شده و دسترسی عموم به ساحل  ماسه ای کیش  بسیار کاهش یافته ساخت  سازهای سنگین و بتن ریز در ساحل دسترسی به ساحل و دریا و ماسه را کاهش داده  و تنها جیب سودجویان و پیمانکاران خاص را پر نموده است. تخلیه مداوم پساب  پروژه پر ماجرای میکا نیز تخریب ساحل و  آلودگی فیزیکو شمیایی پلاژه آقایان را در بر داشته  این اقدامات در حالی است که طبق قانون نیز این اقدامات ممنوع و سازمان عمران کیش به عنوان نماید دولت باید با ان مقابله می کرده است.

با الحاق جزایر هندورابی و فارور به کیش پیش آمد و اعتراضاتی را هم در پی داشت. و حالا هم برنامه هایی برای توسعه گردشگری در این منطقه وجود دارد. نظر کارشناسان در خصوص توسعه در این جزایر این است که  در حد اکوتوریسمی انجام شوند، یعنی طرح های توسعه گردشگری و طبیعت گردی باشد با حداقل تخریب. و برنامه هایی با توسعه پایدار و با حداقل خسارت به زیست گاه ها و این موضوع مفصلی است.  اما روند سریع  ساخت و ساز در هندروابی  حاکی از  عدم توجه به نظرات کارشناسی و  اعمال سلایق است . اجرای طرح هایی با الزامات زیست محیطی و حفظ زیست بوم ها انجام نشده است مطالعات مناسبی صورت نگرفته و بارگزاری متناسب با   توان اکولوژیک انجام نمی شود.

هر چند مطالعه اولیه در زمینه موقعیت اکوسیستم هندورابی انجام شد تا وضعیت زیست محیطی جزیره و حیات وحش آن مورد بررسی قرار گیرد  از انجا که  هندورابی منطقه بکری است باید وضعیت زیست محیطی آن مشخص شود. بعد اگر هر طرحی آن جا اجرا شد، بر اساس مطالعه باشد و  وضعیت زیست محیطی مونیتور شود تا کیفیت آن سنجیده شود. و لی به نظر اتفاقی که در کیش افتاد باردیگر در هندورابی  در حال وقوع است وبه نظر پروژه های هندورابی با  تخریب خشک کردن دریا و تخریب زیست گاه ها  اغاز شده  و این تکرار دوباره تاریخ

نشان از  مدیریت نا مناسب  و سلیقه ای  در این جزایر است و ناپایداری  توسعه و هدر رفت میراث طبیعی و  تاریخی  کشور  حداقل نتایح این اقدامات می باشد. هرچند دکتر فاطمی  نسبت به انچه در خصوص  احداث رینگ  11 متری  پیرامون جزیره هندورای  که مشابه ان درکیش  باعنوان  رینگ 75 متری باصرف میلیاردها تومان اجرا شده  هشدار داده ولی به نظر حسایتی در این خصوص ایجاد نشد.دکتر فاطمی در این خصوص اینگونه بیان داشته که: زمانی که جزیره فارور ، بنی فارور و هندورابی به منطقه آزاد واگذار شد قرار بود محیط زیست بکر این مناطق حفظ شود. به غیر از تحت شعاع قرار گرفتن مرجان ها و لاکپشت های دریایی که عوارض آشکاری است که ساخت این رینگ با ابعاد 18 کیلومتر در 11 متر بر محیط زیست جزیره هندورابی خواهد داشت هزارن اثر جانبی دیگر در اثر توسعه ناپایدار درمحیط زیست این جزیره به جای خواهد می ماند. او همچنین  ارزیابی زیست محیطی برای اجرای پروژه ههای عمرانی در این جزیره  را الزامی  دانسته  اتفاقی که نیفتاده و  اجرای فرودگاه و بندرگاه به مناقصه پیمانکار گذاشته شده  و اخبار حاکی از انتخاب و شروع عملیات اجرای بدون انجام ارزیابی می باشد   البته از آنجایی که این جزیره جزو مناطق بکر بوده و سازمان محیط زیست در مناطق تحت حفاظت خود هم ارزیابی زیست محیطی را به درستی انجام نمی دهد به نظر خیلی بعید می رسد که توان ارزیابی چنین پروژه ای را در این جزیره داشته باشد. و انچه پیداست  علاقهمندان به اکوسیستم ها طبیعی و ومحققین پیش از تخریب کلی این  جزایر باید حداقل مطالعاتی در این خصوص انجام دهند. شاید برای اینده گان  حداقل تصویر از   این طبیعت و میراث طبیعی  به یادگار بگذارند.