«فرای» وصیت کرده در یزد دفن شود
23 روز از نگهداری پیکر ریچارد فرای در یک سردخانه در بوستون ماساچوست، نزدیک هاروارد می‌گذرد. پیکر ایران‌شناس برجسته آمریکایی در حالی در کشمکش انتقال یا عدم انتقال به ایران قرار دارد، که دوست و همکار ریچارد فرای از زوایای تازه زندگی این ایران‌شناس در فاصله سه‌هفته مانده به مرگ پرده برداشت؛ زوایایی که احتمال دارد طی روزهای آتی، گره ناگشوده تدفین این ایران‌شناس را هرچه زود‌تر در جایی غیراز اصفهان بگشاید.
روزنامه شرق گزارش داد: ظاهرا ریچارد فرای قبل مرگ پیش‌بینی می‌کرد خانواده‌اش بر سر اجرای وصیت او در ایران با چالش مواجه شوند. «شرق» طی روزهای گذشته تلاش کرد ضمن مکاتبه یا تماس با «عدن نبی»، همسر ایرانی، آسوری ایران‌شناس، راه‌حل و نظر او را در این مورد جویا شود. خانم عدن حاضر به انجام گفت‌وگو نشد؛ با این حال افشین زند، محقق مستقل دانشگاه هاروارد و دوست ریچارد فرای که پروژه مشترکی با فرای تحت عنوان «توماس جفرسون و کوروش کبیر» انجام داده، درباره آخرین روزهای عمر دوست و همکارش اظهارنظر کرد.
زند، 17 آوریل (28 فروردین) در مورد آخرین روزهای عمر این ایران‌شناس نوشت: «او در روزهای آخر عمرش چندان نمی‌توانست به‌وضوح و راحتی صحبت کند. فقط توانست یکی دو هفته قبل از مرگش به دشواری چند کلمه بر زبان بیاورد. قبل از آن، او دچار اختلال زبانی شده بود اما امکان درک نیمی از صحبت‌ها و جملاتش وجود داشت. او دو هفته قبل از مرگش به من راجع به کتابی که با هم راجع به کوروش و جفرسون قرار بود بنویسیم، صحبت کرده بود.»
زند در پاسخ به این سوال که اگر خانواده فرای موافق دفن جسد او در شهر دیگری غیر از اصفهان باشند، چه شهرهای جایگزینی مدنظرشان است، جواب می‌دهد: «او و همسرش، سه‌هفته قبل از مرگش از من خواستند که او در یزد دفن شود. فرزندان ارشد او (مربوط به همسر سابقش)، پس از مرگ او شیراز را مطرح کردند زیرا آنها وقتی خردسال بودند (سال‌های 1969 تا 1975) در این شهر سکونت داشتند.»
من جاسوس نیستم
زند، در تاریخ 12 اکتبر 2010، نامه‌ای از فرای تحت عنوان «درباره مرگ و خاکسپاری» در اصفهان دریافت کرده بود. در بخش‌هایی از نامه آمده است: «من جاسوس نیستم. ایرانی‌ها مرا خوب می‌شناسند. سابقه من مشخص است. همه‌چیز از زمانی شروع شد که به‌عنوان مدیر موسسه آسیا در دانشگاه پهلوی آن زمان (دانشگاه شیراز) فعالیت می‌کردم، موسسه‌ای که توسط آرتور اپهام پوپ در نیویورک بنا شده بود. آن زمان زندگی من در شیراز و فعالیتم در ارتباط با آسیا و ایران، شناخت مرا از فرهنگ و تمدن این کشور بیشتر کرد و سال‌ها زندگی در ایران، عشق مرا به این کشور فزونی بخشید. به‌همین‌دلیل تصمیم گرفتم برای تکمیل عشقم به ایران، بعد از مرگم در ایران دفن شوم، اگرچه متولد سوئد هستم اما بیشتر از هر جای دیگر، به ایران احساس تعلق می‌کنم و فکر می‌کنم این حق زیادی نباشد. اصفهان، بیشتر از سایر شهرهای ایران، مورد علاقه من قرار گرفت؛ شهری که سال‌ها پایتخت صفویه بود و سرشار از نمادهای ایرانی و اسلامی است.»
در ادامه نامه آمده است: «درست زمان ریاست‌جمهوری خاتمی بود که درخواستم برای دفن‌شدن در کناره زاینده‌رود را دوباره مطرح کردم و ایشان نیز استقبال کردند و شهردار وقت اصفهان و استاندار آن زمان اصفهان نیز موافقت کردند که این اتفاق بعد از مرگم صورت گیرد. زمان رئیس‌جمهوری احمدی‌نژاد نیز او حتی خانه‌ای در اصفهان به من بخشید که این حق را به من داد تا آخر عمر در اصفهان زندگی کنم و من هشتم آگوست 2010 به اصفهان آمدم. اتهام اینکه برای سیا فعالیت می‌کردم و چیزهای دیگر شبیه این را قویا رد می‌کنم.»
روزنامه شرق گزارش داد: ظاهرا ریچارد فرای قبل مرگ پیش‌بینی می‌کرد خانواده‌اش بر سر اجرای وصیت او در ایران با چالش مواجه شوند. «شرق» طی روزهای گذشته تلاش کرد ضمن مکاتبه یا تماس با «عدن نبی»، همسر ایرانی، آسوری ایران‌شناس، راه‌حل و نظر او را در این مورد جویا شود. خانم عدن حاضر به انجام گفت‌وگو نشد؛ با این حال افشین زند، محقق مستقل دانشگاه هاروارد و دوست ریچارد فرای که پروژه مشترکی با فرای تحت عنوان «توماس جفرسون و کوروش کبیر» انجام داده، درباره آخرین روزهای عمر دوست و همکارش اظهارنظر کرد.
زند، 17 آوریل (28 فروردین) در مورد آخرین روزهای عمر این ایران‌شناس نوشت: «او در روزهای آخر عمرش چندان نمی‌توانست به‌وضوح و راحتی صحبت کند. فقط توانست یکی دو هفته قبل از مرگش به دشواری چند کلمه بر زبان بیاورد. قبل از آن، او دچار اختلال زبانی شده بود اما امکان درک نیمی از صحبت‌ها و جملاتش وجود داشت. او دو هفته قبل از مرگش به من راجع به کتابی که با هم راجع به کوروش و جفرسون قرار بود بنویسیم، صحبت کرده بود.»
زند در پاسخ به این سوال که اگر خانواده فرای موافق دفن جسد او در شهر دیگری غیر از اصفهان باشند، چه شهرهای جایگزینی مدنظرشان است، جواب می‌دهد: «او و همسرش، سه‌هفته قبل از مرگش از من خواستند که او در یزد دفن شود. فرزندان ارشد او (مربوط به همسر سابقش)، پس از مرگ او شیراز را مطرح کردند زیرا آنها وقتی خردسال بودند (سال‌های 1969 تا 1975) در این شهر سکونت داشتند.»
من جاسوس نیستم
زند، در تاریخ 12 اکتبر 2010، نامه‌ای از فرای تحت عنوان «درباره مرگ و خاکسپاری» در اصفهان دریافت کرده بود. در بخش‌هایی از نامه آمده است: «من جاسوس نیستم. ایرانی‌ها مرا خوب می‌شناسند. سابقه من مشخص است. همه‌چیز از زمانی شروع شد که به‌عنوان مدیر موسسه آسیا در دانشگاه پهلوی آن زمان (دانشگاه شیراز) فعالیت می‌کردم، موسسه‌ای که توسط آرتور اپهام پوپ در نیویورک بنا شده بود. آن زمان زندگی من در شیراز و فعالیتم در ارتباط با آسیا و ایران، شناخت مرا از فرهنگ و تمدن این کشور بیشتر کرد و سال‌ها زندگی در ایران، عشق مرا به این کشور فزونی بخشید. به‌همین‌دلیل تصمیم گرفتم برای تکمیل عشقم به ایران، بعد از مرگم در ایران دفن شوم، اگرچه متولد سوئد هستم اما بیشتر از هر جای دیگر، به ایران احساس تعلق می‌کنم و فکر می‌کنم این حق زیادی نباشد. اصفهان، بیشتر از سایر شهرهای ایران، مورد علاقه من قرار گرفت؛ شهری که سال‌ها پایتخت صفویه بود و سرشار از نمادهای ایرانی و اسلامی است.»
در ادامه نامه آمده است: «درست زمان ریاست‌جمهوری خاتمی بود که درخواستم برای دفن‌شدن در کناره زاینده‌رود را دوباره مطرح کردم و ایشان نیز استقبال کردند و شهردار وقت اصفهان و استاندار آن زمان اصفهان نیز موافقت کردند که این اتفاق بعد از مرگم صورت گیرد. زمان رئیس‌جمهوری احمدی‌نژاد نیز او حتی خانه‌ای در اصفهان به من بخشید که این حق را به من داد تا آخر عمر در اصفهان زندگی کنم و من هشتم آگوست 2010 به اصفهان آمدم. اتهام اینکه برای سیا فعالیت می‌کردم و چیزهای دیگر شبیه این را قویا رد می‌کنم.»
غیر قابل انتشار: ۵
در انتظار بررسی: ۴۹
انتشار یافته: ۱۴
ای بابا23 روز جسدش تو سردخونه ست؟؟؟
فرای هر کاره که بوده وقتی زنده بود کسی نه چیزی گفت و نه کاری کرد
حالا که مرده تازه یادشون افتاده و زورشون به یه جسد میرسه؟؟؟
حرفایی که پشت سرش میزنن اثبات شده نیست، پس اون رافت اسلامی کجا رفته؟؟؟ مطمئنا جسدش ضرری واسه ما نداره
اینقد جنجال به پا نکنید بذارید دفنش کنن
تو را به خدا این چه کاری است که میکنید .یعنی ما همه مشکلاتمان حل شده و از فرط بیکاری به دنبال قبر فرای هستیم؟پس فردا اگر گربه ای از روی قبرش رد شود به بهانه نژادپرستی و تبعیض ویا توهین به دیگر ادیان ویا توهین به آمریکا قطعنامه تصویب کرده و به ایران یورش میبرند.ویا به عنوان سرقبر آمدن جاپایی برای جاسوسی آمریکائیها میشود. برای جهان ودیگر پیروان ادیان اسلام ومسلمان براشان اهمیت ندارد شما چرا اینقدر خودتان را میکشیدوتملق میکنید.بی خیال تو کشور خودش دفن بشه ما میریم سر میزنیم وسوقات هم میبریم. شرمنده ام ! هیچ عقل سلیمی باور ندارد که کسی بر علیه سرزمینی که به آن عشق می ورزد خیانت کند. پیشنهاد می شود تابناک از خوانندگان خود در خصوص موافقت و مخالفت با این موضوع رای گیری کرده و آن را رسانه ای کند. مطمئنم یزدیهای عزیز و مهمان نواز و مهربان با کمال میل پذیرای پیکر ایشان خواهند بود. خدا رو خوش میاد نزارین جسد این بنده خدا بیشتر از اینا تو سرد خونه بمونه به هر حال اونم یه انسنه آقا من به عنوان یک یزدی کاملا موافق خاکسپاری فرای در یزد هستم - اولویت دوستی مردم یزد نه نژاد هست و نه دین - بلکه صداقت در رفاقت و پذیرش فرهنگ هست. ترا بخدا چه می شود این پیرمرد در قطعه ای از زمین خدا که دوست دارد خاک شود. چرا این مسئله را سیاسی می کنیم. چرا اجازه نمی دهیم که کینه ها و خصومت ها به مودت و مهربانی تبدیل شود. بخدا زشت است. من بعنوان یک ایرانی و پژوهشگر بشدت با تدفین ریچارد فرای در ایران، تاجیکستان، افغانستان، سایر کشورهای آسیای میانه و خاورمیانه بشدت مخالفم زیرا او در پوشش خدمات درخشان در شناساندن فرهنگ و تاریخ ایران و بخصوص نقش آن در بسط تمدن اسلامی اهداف پنهانی و پلید آمریکا و انگلیس را اعمال می کرده است؛ تقاضای من این است کمیته ای زبده و حرفه ای را برای بررسی اعمال او و استادش آرتور پوپ و دیگری رومن گیرشمن تشکیل شود و با دقت بررسی شود که آنها واقعا در پوشش ایران دوستی در ایران محنت زده و سرشار از گرفتاریهای تحمیل شده از انگلیس، چه می کرده اند؛ ضمن توصیه به اسایتد گرامی به ساده انگار نبودن صادقانه عرض کنم که قدر شناسی اساتید ارجمند قابل تحسین و افتخار است. اینقدر دفنش نمیکنند تا کار به جایی برسه که بگن وصیت کرده لب مرز ایران و افغانستان دفن بشه! بنده خدا فرای!!! عنقریب به در قوز اباد هم رضایت خواهند داد و کسی در ایران جواب نخواهد توانست بدهد !! چقدر خوش خیال بوده این فرای ؟؟/ چطوری دانشمند شده ؟؟؟ چرا اینقدر سینه چاک یک جاسوس اجنبی هستیداگر شما وصیت می کردی امریکا دفن شی بهت اجازه می دادند
مردم یزد از لحاظ غیرت دینی و ملی چیزی از مزدم اصفهان کم ندارند . معروف است كه به مرده چوب نمي زنند!بگذاريد به وصيتش عمل شود.