ظریف: توافق جامع هسته‌ای به میانه راه رسید

دور جدید گفت‌وگوهای ایران و گروه ۱+ ۵ که از روز سه‌شنبه هفته جاری با هدف دستیابی به توافق نهایی که در شهر وین، پایتخت اتریش آغاز شده بود، لحظاتی پیش به پایان رسید.


با توجه به اظهارات گذشته مقامات کشورمان، به نظر می‌رسد، مذاکرات جاری آخرین مرحله برای بررسی مسائل مهم باشد که پیش از کار روی پاراگراف‌های پیش‌نویس توافق انجام می‌شود و در دور آینده مذاکرات مرحله تدوین توافق نهایی آغاز می‌شود.

به گزارش «تابناک»، عصر امروز خانم اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نشست خبری مشترکی با ظریف وزیر امور خارجه کشورمان برگزار کرده‌اند. در این نشست خبری اشتون اعلام کرده که ما به همراه آقای ظریف و شش کشور، امروز سومین دور مذاکرات در راستای تلاش‌های دیپلماتیک مداوم برای یافتن راهکاری برای مسإله هسته‌ای ایران را انجام دادیم.

وی ادامه داد: گفت‌و‌گوهای اساسی و تفصیلی داشتیم. ما کارهای فشرده بسیاری در پیش داریم تا اختلافاتی که در این فرایند وجود دارد، از پیش روی برداریم و روی عناصر کلیدی توافقی جامع کار خواهیم کرد.

وی گفت: ۲۳ اردیبهشت بار دیگر در وین جمع می‌شویم تا به مذاکرات ادامه دهیم.

در ادامه محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان در این کنفرانس خبری مشترک گفت: ما سومین دور مذاکرات را پایان دادیم.

ظریف گفت: بنا بر چهارچوبی که در بهمن ماه گذشته داشتیم، اکنون مذاکرات و بحث‌های ریزی درباره موضوعات گوناگون یا همه موضوعاتی که به نحوی در قالب توافق جامع می‌گنجد انجام دادیم؛ اما هنوز کار جدی مفصل نیاز است تا درباره اختلافاتی که در این زمینه به طور طبیعی است، بحث شود.

وزیر خارجه کشورمان ادامه داد: ما وارد مرحله بعدی مذاکرات می‌شویم و تلاش می‌کنیم فاصله‌ها را کم کنیم و یک مجموعه‌ای از موضوعات اساسی را که باید در قالب یک توافق جامع قرار گیرد، مورد تفاهم قرار دهیم. ملاقات بعدی ما ۲۳ اردیبهشت در وین خواهد بود.

* تا چه میزان با درک مشترک فاصله داریم، قرار نبود در این گفت وگو‌ها توافق کنیم.

وی تصریح کرد: در اجرای مرحله نخست، طرفین متعهد به اجرای آن هستند و اظهار می‌کنند دو طرف تعهداتشان را انجام دادند. در کمیسیون مشترک هم وضعیت به همین منوال است، البته این نخستین نشست کمیسیون مشترک است. از آغاز درباره مسائلی که اجرایی نشده‌اند، گفت وگو کردیم، موارد به تدریج در حال حل شدن هستند، حتما بر اجرای تعهدات و حفوق مردم تأکید کردیم، همکاری صلح آمیز یکی از تعهدات طرف مقابل است که ما به ازای چیزی نیست و تنها برای اعتمادآفرینی است.

همچنین محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان پس از پایان نشست خبری مشترک با کا‌ترین اشتون در نشست خبری جداگانه در جمع خبرنگاران ایرانی به تشریح سومین دور مذاکرات ایران و ۱+ ۵ درباره گام پایانی توافق ژنو پرداخت و به پرسش های مطرح پاسخ داد.

وی با اشاره به روز فناوری هسته‌ای، یاد شهدای هسته‌ای را گرامی داشت و افزود: همان گونه که مقام معظم رهبری امروز بار دیگر تأکید کردند، ثمره بزرگ فناوری هسته‌ای ـ که خودباوری ملی است ـ و توجه به این واقعیت که مردم و کشور ما توان پیشرفت در مهم‌ترین حوزه‌های علم و فناوری را دارد و ارزش و اهمیت آن بسیار بالا‌تر از هر موضوع ویژه است، این ثمره پایمردی، استقامت، تلاش و کوشش مردم ایران و دانشمندان ما در این حوزه را قدر و ارج می‌نهیم.

وزیر خارجه افزود: امیدواریم مذاکراتی که آغاز شده، همان گونه که رهبر معظم انقلاب تأکید کردند، با قدرت و صلابت ادامه یابد تا گرفتن همه حقوق مردم ایران و رفع همه موانع و فشار‌ها از این مردم، در آینده نه چندان دور به نتیجه‌ای برسد که همه مردم ما را شاد و خوشحال کند؛ این مهم‌ترین هدف ما از این تلاش است.

رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: ما به میانه راه گفت‌وگوهای مربوط به توافق جامع رسیده‌ایم. در سه ماه گذشته، همه موضوعاتی که طرفین در نظر داشتند، مورد توجه قرار گرفت و دیدگاه‌ها در همه این زمینه‌ها مطرح شد و گفت‌وگوهای کار‌شناسی به صورت ریز، جدی و دقیق از سوی همکاران ما و طرف‌های مقابل مورد توجه قرار گرفت. هم اکنون همکاران ما در حال برگزاری نخستین نشست کمیسیون مشترک هستند که نحوه اجرای مرحله اول برنامه ،اقدام مشترک ژنو را در این گفت‌وگو‌ها مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.

وی ادامه داد: مباحثی که تا امروز انجام گرفت برای دو طرف از جهات گوناگون مناسب بود. همکاران ما توانستند تصویر کاملا روشن و واقع بینانه‌ای از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ارائه دهند. احساس می‌کنیم بسیاری از سوءتفاهمات و نگرانی‌ها قابل حل و فصل است. البته هنوز مرحله دشوار پیش روی ماست. تصمیم گرفتیم با جدیت و مشترک از ۲۳ اردیبهشت شروع کنیم به نگارش دیدار پایان روز کاری و از صبح ۲۴ در جلسه رسمی و بعد در جلسه نگارش بین ما و خانم اشتون، مرحله تدوین را شروع می‌کنیم.

وی گفت: در مرحله تدوین چهارچوبی را مورد تفاهم قرار می‌دهیم و بعد جزییات را وارد آن می‌کنیم تا به بهترین شکل بتوانیم مراحل رسیدن به یک تفاهم را به پیش ببریم. امیدواریم مرحله نگارش ایجاد اعتماد کند، همان گونه که احساس می‌کنیم در سه ماه گذشته با بحث‌های کار‌شناسی بسیاری از نقاط ابهام درباره برنامه هسته‌ای ایران روشن‌تر شد.

ظریف ادامه داد: از هم اکنون سه ماه فرصت برای تدوین محصول نهایی است و برای اینکه در این مرحله بیشترین دقت را داشته باشیم، کمیته مشورتی حقوقی از اساتید برجسته حقوق بین‌الملل و فارغ التحصیلان حقوق بین‌الملل از دانشگاه‌های معتبر تشکیل دادیم که در این اجلاس برخی از آن‌ها به ما پیوستند و در تهران شکل نهایی خود را خواهد گرفت و در کنار هیأت مذاکره کننده، مسئولیت ارائه مشورت حقوقی را خواهند داشت که قوی‌تر و دقیق‌تر وارد مرحله نهایی شویم.

رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: امیدواریم بتوانیم با همدلی، همفکری و تشریک مساعی و در نظر گرفتن این واقعیت که سیاست خارجی حوزه همکاری، همفکری و وحدت ملی است و با دعای خیر مردم، این کار بسیار مهم و حساس را به نتیجه‌ای برسانیم که مردم ما از آن راضی باشند.

وی درباره مخالفت آمریکایی‌ها با ابوطالبی، گزینه تصدی دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل و واکنش ایران به این کار آمریکا گفت: به آمریکایی‌ها اعلام کردیم یکی از مجرب‌ترین، منطقی‌ترین و باسابقه‌ترین دیپلمات‌ها را برای نمایندگی ایران در سازمان ملل تعیین کردیم. ایشان سابقه سفارت در چندین کشور اروپایی از جمله ایتالیا و بلژیک و در استرالیا را دارد. پیشتر به عنوان دیپلمات ایران، بار‌ها در وزارت خارجه مدیرکل بوده و به نیویورک سفر کرده و در جلسات سازمان ملل شرکت کرد.

ظریف ادامه داد: نباید اجازه داد گروهی تندرو، دستورکار حضور ایران در سازمان ملل را تعیین کنند. این رفتار برای ما پذیرفته نیست. سازوکارهایی در ملل متحد برای پیگیری این موضوع هست. حسب مورد تصمیم می‌گیریم چگونه بهترین روش را برای پیگیری دنبال کنیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: دولت آمریکا می داند این رفتار از نظر ایران به هیچ وجه پذیرفته نیست.
ظریف در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا مرحله تدوین پیش نویس توافق نهایی به خوبی به پایان می‌رسد، گفت: مرحله دشواری است، ولی غیرممکن نیست و حتما امکان پذیر است. این کار نیازمند اراده سیاسی، تصمیم مشترک و حسن نیت است که همه طرف‌ها باید برای رسیدن به یک راهکار که مبتنی بر احترام متقابل و موضع برابر باشد، تلاش کنند.

رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: اجازه نمی‌دهیم جز با زبان تکریم و احترام با نمایندگان مردم صحبت شود. هیچ گونه زورگویی را نمی‌پذیریم و هر تصمیمی باید مبتنی بر منافع و منطق مشترک و آنچه در برنامه اقدام مشترک درباره آن توافق شده است، باشد. ما اراده سیاسی و حسن نیت داریم. عزم سیاسی ما جدی است و از طرف کل نظام این عزم وجود دارد. اکنون لازم است طرف مقابل با عزم و حسن نیت مشابه وارد این کار شود؛ اگر این گونه باشد، حتما نتیجه خوبی برای همه خواهد بود.

وزیر خارجه در خصوص اظهارات کری در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا اظهار داشت: ما بر این باوریم که سه ماه کافی است، در صورتی که همه طرف‌ها با اراده و حسن نیت وارد شوند. اگر سه ماه بیشتر طول بکشد، نه فاجعه خواهد بود و نه غیرمنتظره و به نظر من سه ماه کافی است.

رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسشی مبنی بر تصمیم گیری سخت، گفت: این‌ها فضاسازی است. باید تصمیمات دشواری گرفته شود و این طرف مقابل است که باید تصمیم سخت بگیرد که با واقعیات کنار بیاید و توهمات را کنار بگذارد؛ نیاز است حسن نیت و اراده سیاسی داشته باشند.

وزیر خارجه در خصوص فردو و رآکتور آب سنگین اراک و اینکه تا چه حد دیدگاه‌ها نزدیک شده است، گفت: ما بر این باوریم تنها زمانی می‌توانیم قضاوت کنیم که دیدگاه‌ها چقدر نزدیک شده تا اینکه به مرحله نگارش برسیم. مذاکره در اتاق مذاکره انجام می‌گیرد. فضاسازی نه کمک کننده است نه تعیین کننده. رسانه‌ها تحت تأثیر فضاسازی‌ها قرار نگیرند. هیچ کس با فضاسازی نمی‌تواند موضوعی را بر مردم ایران تحمیل کند. برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است و ادامه می‌یابد و آمادگی داریم نگرانی‌های معقول را برطرف کنیم.
 
ظریف در پاسخ به پرسشی گفت: نمی‌پذیرم هیچ مرجعی به مردم ایران توهین کند. هرچه فضاسازی شود، تأثیری در تصمیم ما ندارد و اگر کسی از فضاسازی‌ها به عنوان عامل فشار استفاده کند، می‌داند که تأثیری نخواهد داشت.
وی درباره اینکه چند درصد درک و تفاهم مشترک ایجاد شده است، خاطرنشان کرد: تا زمانی که ما شروع به نگارش نکنیم، نمی‌توانیم چند درصد اختلاف است. چهارچوب در برنامه اقدام مشترک کاملا مشخص است و به گمانم در چهارچوب برنامه اقدام مشترک رسیدن به تفاهم کاملا ممکن است.

رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: ما دیدگاه‌هایمان را راجع به اینکه هیچ برنامه‌ای متوقف و هیچ تأسیساتی تعطیل نخواهد شد و فناوری هسته‌ای ایران حفظ خواهد شد، بیان و توافق کردیم هیچ چیز مورد توافق نیست تا همه چیز مورد توافق باشد. وقتی وارد جزییات می‌شویم که وارد نگارش شویم.

رئیس دستگاه دیپلماسیی گفت: مذاکرات را ما انجام می‌دهیم و تیم حقوقی به ما مشورت می‌دهند. در تیم کنونی علاوه بر بنده، برخی از دوستان دکترای حقوق و سابقه کار حقوقی دارند. تیم ما از آغاز تیم قوی حقوقی بوده است.

وی در پاسخ به پرسشی گفت که مسائل سوریه و مقاومت اسلامی نه جایگاهی دارد و نه در مذاکرات مطرح شد. شاید بحث موشکی در افکار عمومی مطرح شده باشد. هیچ موضوعی که مرتبط با برنامه دفاعی ایران باشد، جایی در این مذاکرات ندارد. طرف مقابل تعهد داده که تحریم‌ها رفع شود و درباره اینکه چگونه صورت گیرد، بحث شده است.

وی گفت که تحقیق و توسعه ادامه می‌یابد و به هیچ وجه نمی‌شود جلوی علم و فناوری را گرفت.
رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: لازم است همه با خشونت‌ها و گرایش های فرقه‌ای برخورد کنیم. ایران برای این کار و همکاری با دیگر کشورها در این زمینه کاملا آمادگی دارد.

وزیر خارجه درباره مابه ازا‌ها خاطرنشان کرد: ما هیچ توافق محرمانه‌ای نداریم. عین توافق ژنو را منتشر کردیم. به هر توافقی برسیم، عینا به هر زبانی که توافق شود و به زبان گویای فارسی در اختیار مردم قرار می‌گیرد. در برنامه اقدام مشترک مابه ازا این است که همه تحریم‌ها برداشته و دسترسی ایران به فناوری و بازار‌ها فراهم می‌شود.

ظریف ادامه داد: من و همه دوستان متعهدیم هر چه توافق شد، عینا در اختیار مردم قرار گیرد و هیچ چیزی از مردم و افکار عمومی پوشیده نماند.

وی تصریح کرد: هیچ گاه اجازه نمی‌دهیم از مذاکره به مانند عامل فشار علیه ایران استفاده شود. مذاکره باید اطمینان ساز باشد، نه اطمینان برانداز. مذاکرات از موضع اقتدار ایران و خودباوری ماست.

رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: نگران این نباشید که طرف مقابل چیزی را به ما تحمیل کند.
وی درباره تدوین پیش نویس اظهار داشت: امیدواریم تا پایان تیرماه پایان یابدد. درباره روش اجرا و اینکه چگونه مراحل اجرایی باشد، پیش بینی‌ها و دیدگاه‌های گوناگونی است. امروز نمی‌توانیم بازی غیر برد ـ برد داشته باشیم. هر چه زودتر این توافق اجرا شود، به نفع همه است.