تصمیم و اهداف دولت ترکیه در همکاری دفاعی با چین
علی متین‌فر *
اقدام اخیر کمیته اجرایی صنایع دفاعی ترکیه به ریاست نخست وزیر و با حضور مقامات ارشد نظامی این کشور ر نسبت به آغاز مذاکره با شرکت چینی CPMIEC جهت تولید مشترک سیستم دفاع هوایی و موشکهای دوربرد موسوم به LORAMIDS -T به ارزش 3/440 میلیارد دلار این کشور را وارد مرحله جدیدی از همکاری دفاعی با یک کشور غیرعضو ناتوکرده است.
ازاین رو با توجه به مناقصه برگزارشده که طی آن شرکتهای اروپایی، آمریکایی، روسی وچینی در آن حضور داشتند پیشنهاد شرکت چینی توانست نظر ترکیه را بخود جلب نموده و این کشور تصمیم گرفته است تا مذاکرات خود را با این شرکت برای نهایی کردن این پروژه مشترک ادامه دهد.(1)
از نظرمقامات وزارت دفاع ترکیه (2) همکاری با این شرکت چینی از دیرباز صورت می‌گرفته و تصمیم اخیر دولت ترکیه برانتخاب سیستم چینی نیز پس از 6 سال بحث در مورد آن، درعالیترین سطح، تصمیم گیری شده است. طی این سالها شرکتهای مختلف تولیدکننده صنایع دفاعی وموشکی بارها و بارها با اعلام قیمت پیشنهادی درمورد انتقال کامل فناوری با تولید مشترک با کمیته صنایع دفاعی ترکیه مذاکره میکرده‌اند.
علل انتخاب این سیستم توسط ترکیه
نخست وزیر ترکیه نیز پس از جلسه کمیته دفاعی گفته است انتخاب چین بعلت جذاب بودن پیشنهاد از منظر پائین بودن قیمت نسبت به سایر شرکتها، تولید مشترک و درنهایت سرعت عمل این کشور درآماده شدن اولین محموله دانسته است.وی همچنین گفت همه اعضای کمیته موافقت کرده‌اند که همکاری با چین بهترین راه حل برای ایجاد شغل و بهبود وضعیت دفاعی ترکیه نیز می‌باشد.(3)
وزیردفاع ترکیه علت اصلی موافقت کمیته دفاعی دولت به ادامه مذاکره با شرکت چینی را بدلیل تولید مشترک، انتقال فن آوری و قیمت مناسب آن دانسته است. از این رو اگر کشورهای دیگر می‌توانستند به ترکیه چنین تضمینی ارائه دهند ترکیه سیستم آن کشورها را نیز در دستور کار قرارمیداد.
احمدداود اوغلو وزیرخارجه ترکیه نیز ضمن همصدایی باوزیر دفاع این کشور گفته است پیشنهاد چین مطابق خواسته اولیه ما از منظر قیمت و تولید مشترک بوده است. وی همچنین تکرارکرد اگر سازندگان امریکایی و اروپایی چنین سیستمی شرایط بهتری به ما ارائه میدادند. ترکیه میتوانست آنها را انتخاب کند.
دبیرکل کمیته دفاعی دولت، سه دلیل اصلی انتخاب فوق را به رضایت از نیازهای عملیاتی، ایجاد فرصت برای مشارکت 50 درصدی در تولید قطعات موشکی و درمجموع کاهش هزینه‌های کلی آن دانسته است. بنظر وی در صورت توافق طرفین، موافقتنامه فوق طی شش ماه آتی امضاء و این سیستم میتواند طی 4 سال آینده وارد صنایع دفاعی ترکیه شود.
بنظر ترکیه اعضای سابق بلوک شرق ناتو که مجهز به سیستم اتحاد جماهیر شوروی درجنگ سرد بودند توانسته‌اند بدون هرگونه مشکلی به ادغام این سیستم با سیستم ناتو ادامه دهند. همچنین معیاری وجود ندارد که براساس آن کشورهای عضو ناتو تنها باید از کشورهای عضو ناتو سلاح خریداری کنند. ترکیه وجود موشکهای ضد هوایی اس 300 روسیه در یونان را مورد اشاره قرارداده و معتقداست استدلال‌های ناتو در رد سیستم موشکی چین واقعی نیست. همچنین شواهدی موجوداست که هفت یا هشت کشور ناتو برخوردار از موشکهای روسی در زرادخانه‌های خود بوده است.
ساختار صنایع دفاع موشکی ترکیه
درحال حاضر ترکیه از سیستم امریکایی نایک هرکولس14 MIM (متعلق به دوران جنگ سرد) در سیستم دفاع هوایی دوربرد خود استفاده میکند. همچنین هلند نیز در راستای تقویت هوافضا و ارتقای قابلیتهای موشکی ترکیه (در دوران جنگ امریکا با عراق درسال 2003) براساس دستور ناتو سه آتشبار موشکی پاتریوت را به این کشور ارسال نمود.
ازسوی دیگر براساس توافق اعضای ناتو در نشست لیسبون در سال 2010 میلادی تصمیم گرفته شد تا فضای ترکیه تحت مراقبت سیستم دفاع موشکی ناتو که برای حفاظت از قلمرو اروپایی ناتو تشکیل شده است قرارگیرد. از این رو ترکیه از اواخر سال 2011 میلادی میزبانی سامانه راداری سپر دفاع موشکی این سازمان را با سیستم AN/TPY-2 پذیرفته است.
ترکیه همچنین در نوامبر سال 2012 بدلیل مشکلات امنیتی در مرزهای خود با سوریه از ناتو درخواست کرد تا مناطق جنوبی این کشور را با سیستم موشکی پاتریوت مجهز نماید که این درخواست توسط ایالات متحده امریکا، آلمان و هلند با اختصاص شش آتشبار پاتریوت که درشهرهای غاز آنتب، فهرمان ماراش و آدانا در جنوب این کشور قراردارند استقراریافته و از این طریق، ناتو آمادگی خود را جهت کمک به سیستم دفاعی ترکیه اعلام کرده است.
واکنش ایالات متحده نسبت به اقدام ترکیه
تصمیم فوق الذکر ترکیه در ملاقات مقامات ارشد دوکشور در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مورد گفتگو قرارگرفت. واشنگتن مراتب ناخرسندی خود را از این تصمیم اعلام و تاکید کرده است که از تصمیم دولت ترکیه در همکاری با یک شرکت چینی که با تحریم ایالات متحده روبروست نگران و ورود این سیستم به ساختار دفاعی این کشور را مغایر با سیستم‌های ناتو و با توانائیهای دفاع دستجمعی اعضا ارزیابی میکند. مقامات امریکایی همچنین ضمن پیگیری این موضوع طی سفر به ترکیه مراتب نگرانی خود را به صور مختلف بیان وحتی آمادگی خود را برای گفت‌وگو درتامین نیازهای دفاعی ترکیه بیان کردند. دراین خصوص جیم میلز معاون وزیردفاع امریکا در ابتدای ماه نوامبر (پس از شرکت در مراسم کلنگ زنی مرکز احداث سامانه موشکی ناتو در پایگاه هواییDeveselu در رومانی) در سفر به آنکارا این نکته را مطرح کردکه ترکیه در صورتی میتواند از این سیستم در ساختار دفاعی خود استفاده نماید که درآینده انتظار نداشته باشد که این سیستم با ساختار ناتو هماهنگ باشد. در واقع ترکیه در کاربرد این تسلیحات در صورت مواجهه با هرگونه تهدید در آینده باید مستقلانه عمل نماید.
تحلیلگران بیان این مطلب را در واکنش به اظهارات مقامات ترکیه در توجیه انتخاب سیستم خارج از قلمرو ناتو دانسته که اعلام کرده‌اند برخی از کشورهای جدید الورود ناتو از بلوک شرق کماکان از سیستم روسی در ساختار دفاعی خود بهره مند بوده و وجود این تسلیحات نمی‌تواند مانعی در ادامه همکاری اعضای ناتو با یکدیگر تلقی شود.
واکنش ناتو به اقدام ترکیه
آندرش فوگ راسموسن، دبیرکل ناتو در پایان نشست وزرای دفاع ناتو در بروکسل در ماه اکتبر در مورد ورود سیستم موشکی خارج از ناتو درساختار دفاعی ترکیه که براساس دیدگاههای برخی از اعضای ناتو، مغایر ابتکارات این سازمان در نشست شیکاگو در سال 2012 عنوان گردیده است اعلام کرد. دولتهای عضو باید به چالشهای فراروی این سازمان بطور جدی پاسخ دهند.
از سوی دیگر، تحلیلگران ناتو نیز معتقدند سیستم چینی بطور کامل با سیستم دفاع موشکی بالستیک ناتو هماهنگ نیست. ورود این سیستم روند همگرایی کامل اعضا را با مشکلات روبرو کرده و وضعیت آموزشی و دکترین دفاعی ترکیه با متحدان ناتو را پیجیده میکند. بنظر آنان نیروی هوایی ترکیه در بهره برداری، تعمیر و نگهداری و در نهایت کارکرد این سیستم به شرکت چینی نیازمنداست و ازسوی دیگر برای همکاری با ناتو و سیستم موشکی موجود دراین کشور به تخصص نظامیان امریکایی، آلمانی، هلندی، ایتالیایی و فرانسوی نیازمنداست تا بتواند از سیستم‌های دفاع هوایی و موشکی ناتو نیز بهره مندشود از این رو ترکیب این دوسیستم کار را برای ترکیه مشکل خواهد ساخت.
واکنش ترکیه به انتقادات موجود
ترکیه در واکنش به انتقادات متحدین خود اعلام کرده است که قصد دارد با ورود سیستم چینی در ساختاردفاعی خود آشنایی متحدان ناتو با قابلیتهای این سیستم را امکان پذیرساخته و آن را با سیستم ناتو یکپارچه نماید. نخست وزیر ترکیه نیز گفته است این معامله کمک خواهدکرد تا این کشور شکاف فناوری خود را از این طریق پر کند. این کارعلاوه بر افزایش قابلیت بازدارندگی این کشور، نمادی از استقلال آن خواهدبود.
بررسی اقدام ترکیه و واکنش‌های انجام شده طی هفته‌های اخیر تعجب تحلیلگران نظامی ترک و ناتو را برانگیخته است. بنظر آنان اتخاذ تصمیمی معارض با دیدگاههای ایالات متحده در سطح ناتو، قطعاً یک علامت منفی تلقی و درنتیجه موجب تشدید مشکل در روابط امریکا و ترکیه خواهدشد.
همچنین برخی از تحلیلگران ضمن مقایسه رابطه نزدیک بین نخست وزیرترکیه و باراک اوباما طی سالهای 2011 و حتی 2012 و روابط نه چندان گرم آنان در سال 2013 میلادی اوج عدم تفاهم آنها را در سفر اردوغان به امریکا و ملاقات با اوباما در کاخ سفید مربوط دانسته که طی آن، نخست وزیرترکیه نتوانسته است رئیس جمهور امریکا را به استفاده از زور در بحران سوریه ترغیب نماید. موضوع دیگری که از دید تحلیلگران مسائل سیاسی پنهان نمانده است انتقاد علنی اردوغان از غرب بدلیل واکنش سردآنان نسبت به سرنگونی دولت مرسی از یک سو و درمقابل واکنش تندآنان نسبت به تظاهرات در پارک گزی در ترکیه دانست.
ازسوی دیگر توافق بین امریکا و روسیه جهت خودداری از اقدام نظامی علیه سوریه در صورت تحویل سلاح‌های شیمیایی خود به ناظران سازمان ملل نیز دیدگاههای دوکشور را نسبت به یکدیگر عمیق ترکرده و این وضعیت درتصمیم گیری ترکیه درانتخاب سیستم چینی تاثیرگذار بوده است. وضعیتی که در حاشیه نشست گروه بیست در سنت پترزبورگ مشهود و ملاقات دوجانبه بین اردوغان و اوباما بدلیل واکنش منفی امریکا به این تصمیم تنظیم نگردید. این برخورد سرد موجب گردید تا عبداله گل رئیس جمهور ترکیه در راستای آرام کردن کشورهای ناتو در نیویورک اعلام نماید که انتخاب این سیستم در سطح مذاکره بوده و توافق نهایی با چین صورت نگرفته است. انتخاب این مدل صرفاً بدلایل فنی و اقتصادی صورت گرفته است. به موازات آن داود اوغلو وزیرخارجه نیز اینگونه اعلام کرده است که این انتخاب نهایی نشده است.
ترکیه از این اقدام خود و خبرسازی پیرامون آن اهداف زیادی را دنبال میکند یکی از اهداف مذکور میتواند تشویق و ترغیب اعضای ناتو به همکاری بیشتر با ترکیه و انتقال تکنولوژی ساخت تسلیحات موجود در ناتو است به نحوی که این کشور نمی‌خواهد استفاده کننده صرف از این نوع تسلیحات باشد بلکه می‌خواهد تکنولوژی ساخت آن را نیز داشته باشد. یکی دیگر از اهداف ترکیه می‌توان فشار به اعضای اتحادیه اروپائی در جهت پذیرش این کشور در آن اتحادیه باشد موضوعی که سالیان زیادی است موجب ناراحتی و سردی روابط ترکیه با کشورهای عضو اتحادیه مذکور شده است و همچنان مخالفان زیادی دارد. هدف دیگر این کشور هشدار به آمریکا مبنی بر اینکه اگر ترکیه به عنوان شریک استراتژیک این کشور انتخاب شده و عضو ناتو می‌باشد در برخی مسائل از جمله بحران سوریه بایستی از منظر ترکیه به این بحران نگریسته شود و راهبرد آن مورد اجرا قرار گیرد موضوعی که مورد قبول کشورهای غربی و آمریکا قرار نگرفت و با ابتکار ایران و روسیه این بحران فروکش کرد و به صورت صلح آمیز حل و فصل گردید.
در نهایت پیش بینی می‌شود همکاری‌های نظامی ترکیه با چین وارد فاز عملیاتی نخواهد شد و بیشتر در جهت اخذ امتیازات از طرف‌های غربی و آمریکائی باشد هر چند اکنون در تحلیل وضعیت موجود کماکان کشورهای عضو ناتو به این نتیجه نرسیده‌اندکه ترکیه از تصمیم خود منصرف شده است یا خیر؟ از این رو سفرهای متعدد مقامات وزارت دفاع امریکا و ناتو به ترکیه نشانگر حساسیت آنها نسبت به انتخاب این سیستم درساختار دفاعی ترکیه است که در صورت عملی شدن این قرارداد با توجه به طرح موضوع قیمت‌ها و انتقال تکنولوژی میتواند مورد توجه دیگر کشورهای عضو ناتو قرار گیرد.
-------------------------------
1ـ دراین مناقصه شرکتهای امریکایی زیتون و لاکهید مارتین با مدل پاتریوت PAC-3 شرکت روسی Rosoboronexport با مدل اس400 و شرکت مشترک ایتالیایی و فرانسه با مدل SAMPEurosam را پیشنهاد کرده‌اند. براساس اطلاعات موجود مدل اوروسام در رتبه دوم، سیستم پاتریوت در رتبه سوم و سیستم اس 400 روسی نیز بدلیل تاخیر در اعلام نرخ پیشنهادی از شرکت در مناقصه حذف شده است.
2ـ به دلیل ناتوانی در دریافت موشکهای کوتاه برد از ایالات متحده و اروپا در دهه 1990 میلادی، این کشور با شرکت چینی CPMIEC در زمینه صدور مجوز وانتقال فناوری تولید سیستم‌های موشکهای بالستیک کوتاه برد، همکاری می‌کرده است.
3ـ از این رو براساس تصمیم جدید ترکیه این کشور قصد دارد تا به استعداد 4 گردان، 18 آتشبار با توانمندی 288 فروند موشک زمین به هوای بازدارنده را از طریق موشک چینی تامین کند.
* کار‌شناس ارشد روابط بین‌الملل
ازاین رو با توجه به مناقصه برگزارشده که طی آن شرکتهای اروپایی، آمریکایی، روسی وچینی در آن حضور داشتند پیشنهاد شرکت چینی توانست نظر ترکیه را بخود جلب نموده و این کشور تصمیم گرفته است تا مذاکرات خود را با این شرکت برای نهایی کردن این پروژه مشترک ادامه دهد.(1)
از نظرمقامات وزارت دفاع ترکیه (2) همکاری با این شرکت چینی از دیرباز صورت می‌گرفته و تصمیم اخیر دولت ترکیه برانتخاب سیستم چینی نیز پس از 6 سال بحث در مورد آن، درعالیترین سطح، تصمیم گیری شده است. طی این سالها شرکتهای مختلف تولیدکننده صنایع دفاعی وموشکی بارها و بارها با اعلام قیمت پیشنهادی درمورد انتقال کامل فناوری با تولید مشترک با کمیته صنایع دفاعی ترکیه مذاکره میکرده‌اند.
علل انتخاب این سیستم توسط ترکیه
نخست وزیر ترکیه نیز پس از جلسه کمیته دفاعی گفته است انتخاب چین بعلت جذاب بودن پیشنهاد از منظر پائین بودن قیمت نسبت به سایر شرکتها، تولید مشترک و درنهایت سرعت عمل این کشور درآماده شدن اولین محموله دانسته است.وی همچنین گفت همه اعضای کمیته موافقت کرده‌اند که همکاری با چین بهترین راه حل برای ایجاد شغل و بهبود وضعیت دفاعی ترکیه نیز می‌باشد.(3)
وزیردفاع ترکیه علت اصلی موافقت کمیته دفاعی دولت به ادامه مذاکره با شرکت چینی را بدلیل تولید مشترک، انتقال فن آوری و قیمت مناسب آن دانسته است. از این رو اگر کشورهای دیگر می‌توانستند به ترکیه چنین تضمینی ارائه دهند ترکیه سیستم آن کشورها را نیز در دستور کار قرارمیداد.
احمدداود اوغلو وزیرخارجه ترکیه نیز ضمن همصدایی باوزیر دفاع این کشور گفته است پیشنهاد چین مطابق خواسته اولیه ما از منظر قیمت و تولید مشترک بوده است. وی همچنین تکرارکرد اگر سازندگان امریکایی و اروپایی چنین سیستمی شرایط بهتری به ما ارائه میدادند. ترکیه میتوانست آنها را انتخاب کند.
دبیرکل کمیته دفاعی دولت، سه دلیل اصلی انتخاب فوق را به رضایت از نیازهای عملیاتی، ایجاد فرصت برای مشارکت 50 درصدی در تولید قطعات موشکی و درمجموع کاهش هزینه‌های کلی آن دانسته است. بنظر وی در صورت توافق طرفین، موافقتنامه فوق طی شش ماه آتی امضاء و این سیستم میتواند طی 4 سال آینده وارد صنایع دفاعی ترکیه شود.
بنظر ترکیه اعضای سابق بلوک شرق ناتو که مجهز به سیستم اتحاد جماهیر شوروی درجنگ سرد بودند توانسته‌اند بدون هرگونه مشکلی به ادغام این سیستم با سیستم ناتو ادامه دهند. همچنین معیاری وجود ندارد که براساس آن کشورهای عضو ناتو تنها باید از کشورهای عضو ناتو سلاح خریداری کنند. ترکیه وجود موشکهای ضد هوایی اس 300 روسیه در یونان را مورد اشاره قرارداده و معتقداست استدلال‌های ناتو در رد سیستم موشکی چین واقعی نیست. همچنین شواهدی موجوداست که هفت یا هشت کشور ناتو برخوردار از موشکهای روسی در زرادخانه‌های خود بوده است.
ساختار صنایع دفاع موشکی ترکیه
درحال حاضر ترکیه از سیستم امریکایی نایک هرکولس14 MIM (متعلق به دوران جنگ سرد) در سیستم دفاع هوایی دوربرد خود استفاده میکند. همچنین هلند نیز در راستای تقویت هوافضا و ارتقای قابلیتهای موشکی ترکیه (در دوران جنگ امریکا با عراق درسال 2003) براساس دستور ناتو سه آتشبار موشکی پاتریوت را به این کشور ارسال نمود.
ازسوی دیگر براساس توافق اعضای ناتو در نشست لیسبون در سال 2010 میلادی تصمیم گرفته شد تا فضای ترکیه تحت مراقبت سیستم دفاع موشکی ناتو که برای حفاظت از قلمرو اروپایی ناتو تشکیل شده است قرارگیرد. از این رو ترکیه از اواخر سال 2011 میلادی میزبانی سامانه راداری سپر دفاع موشکی این سازمان را با سیستم AN/TPY-2 پذیرفته است.
ترکیه همچنین در نوامبر سال 2012 بدلیل مشکلات امنیتی در مرزهای خود با سوریه از ناتو درخواست کرد تا مناطق جنوبی این کشور را با سیستم موشکی پاتریوت مجهز نماید که این درخواست توسط ایالات متحده امریکا، آلمان و هلند با اختصاص شش آتشبار پاتریوت که درشهرهای غاز آنتب، فهرمان ماراش و آدانا در جنوب این کشور قراردارند استقراریافته و از این طریق، ناتو آمادگی خود را جهت کمک به سیستم دفاعی ترکیه اعلام کرده است.
واکنش ایالات متحده نسبت به اقدام ترکیه
تصمیم فوق الذکر ترکیه در ملاقات مقامات ارشد دوکشور در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مورد گفتگو قرارگرفت. واشنگتن مراتب ناخرسندی خود را از این تصمیم اعلام و تاکید کرده است که از تصمیم دولت ترکیه در همکاری با یک شرکت چینی که با تحریم ایالات متحده روبروست نگران و ورود این سیستم به ساختار دفاعی این کشور را مغایر با سیستم‌های ناتو و با توانائیهای دفاع دستجمعی اعضا ارزیابی میکند. مقامات امریکایی همچنین ضمن پیگیری این موضوع طی سفر به ترکیه مراتب نگرانی خود را به صور مختلف بیان وحتی آمادگی خود را برای گفت‌وگو درتامین نیازهای دفاعی ترکیه بیان کردند. دراین خصوص جیم میلز معاون وزیردفاع امریکا در ابتدای ماه نوامبر (پس از شرکت در مراسم کلنگ زنی مرکز احداث سامانه موشکی ناتو در پایگاه هواییDeveselu در رومانی) در سفر به آنکارا این نکته را مطرح کردکه ترکیه در صورتی میتواند از این سیستم در ساختار دفاعی خود استفاده نماید که درآینده انتظار نداشته باشد که این سیستم با ساختار ناتو هماهنگ باشد. در واقع ترکیه در کاربرد این تسلیحات در صورت مواجهه با هرگونه تهدید در آینده باید مستقلانه عمل نماید.
تحلیلگران بیان این مطلب را در واکنش به اظهارات مقامات ترکیه در توجیه انتخاب سیستم خارج از قلمرو ناتو دانسته که اعلام کرده‌اند برخی از کشورهای جدید الورود ناتو از بلوک شرق کماکان از سیستم روسی در ساختار دفاعی خود بهره مند بوده و وجود این تسلیحات نمی‌تواند مانعی در ادامه همکاری اعضای ناتو با یکدیگر تلقی شود.
واکنش ناتو به اقدام ترکیه
آندرش فوگ راسموسن، دبیرکل ناتو در پایان نشست وزرای دفاع ناتو در بروکسل در ماه اکتبر در مورد ورود سیستم موشکی خارج از ناتو درساختار دفاعی ترکیه که براساس دیدگاههای برخی از اعضای ناتو، مغایر ابتکارات این سازمان در نشست شیکاگو در سال 2012 عنوان گردیده است اعلام کرد. دولتهای عضو باید به چالشهای فراروی این سازمان بطور جدی پاسخ دهند.
از سوی دیگر، تحلیلگران ناتو نیز معتقدند سیستم چینی بطور کامل با سیستم دفاع موشکی بالستیک ناتو هماهنگ نیست. ورود این سیستم روند همگرایی کامل اعضا را با مشکلات روبرو کرده و وضعیت آموزشی و دکترین دفاعی ترکیه با متحدان ناتو را پیجیده میکند. بنظر آنان نیروی هوایی ترکیه در بهره برداری، تعمیر و نگهداری و در نهایت کارکرد این سیستم به شرکت چینی نیازمنداست و ازسوی دیگر برای همکاری با ناتو و سیستم موشکی موجود دراین کشور به تخصص نظامیان امریکایی، آلمانی، هلندی، ایتالیایی و فرانسوی نیازمنداست تا بتواند از سیستم‌های دفاع هوایی و موشکی ناتو نیز بهره مندشود از این رو ترکیب این دوسیستم کار را برای ترکیه مشکل خواهد ساخت.
واکنش ترکیه به انتقادات موجود
ترکیه در واکنش به انتقادات متحدین خود اعلام کرده است که قصد دارد با ورود سیستم چینی در ساختاردفاعی خود آشنایی متحدان ناتو با قابلیتهای این سیستم را امکان پذیرساخته و آن را با سیستم ناتو یکپارچه نماید. نخست وزیر ترکیه نیز گفته است این معامله کمک خواهدکرد تا این کشور شکاف فناوری خود را از این طریق پر کند. این کارعلاوه بر افزایش قابلیت بازدارندگی این کشور، نمادی از استقلال آن خواهدبود.
بررسی اقدام ترکیه و واکنش‌های انجام شده طی هفته‌های اخیر تعجب تحلیلگران نظامی ترک و ناتو را برانگیخته است. بنظر آنان اتخاذ تصمیمی معارض با دیدگاههای ایالات متحده در سطح ناتو، قطعاً یک علامت منفی تلقی و درنتیجه موجب تشدید مشکل در روابط امریکا و ترکیه خواهدشد.
همچنین برخی از تحلیلگران ضمن مقایسه رابطه نزدیک بین نخست وزیرترکیه و باراک اوباما طی سالهای 2011 و حتی 2012 و روابط نه چندان گرم آنان در سال 2013 میلادی اوج عدم تفاهم آنها را در سفر اردوغان به امریکا و ملاقات با اوباما در کاخ سفید مربوط دانسته که طی آن، نخست وزیرترکیه نتوانسته است رئیس جمهور امریکا را به استفاده از زور در بحران سوریه ترغیب نماید. موضوع دیگری که از دید تحلیلگران مسائل سیاسی پنهان نمانده است انتقاد علنی اردوغان از غرب بدلیل واکنش سردآنان نسبت به سرنگونی دولت مرسی از یک سو و درمقابل واکنش تندآنان نسبت به تظاهرات در پارک گزی در ترکیه دانست.
ازسوی دیگر توافق بین امریکا و روسیه جهت خودداری از اقدام نظامی علیه سوریه در صورت تحویل سلاح‌های شیمیایی خود به ناظران سازمان ملل نیز دیدگاههای دوکشور را نسبت به یکدیگر عمیق ترکرده و این وضعیت درتصمیم گیری ترکیه درانتخاب سیستم چینی تاثیرگذار بوده است. وضعیتی که در حاشیه نشست گروه بیست در سنت پترزبورگ مشهود و ملاقات دوجانبه بین اردوغان و اوباما بدلیل واکنش منفی امریکا به این تصمیم تنظیم نگردید. این برخورد سرد موجب گردید تا عبداله گل رئیس جمهور ترکیه در راستای آرام کردن کشورهای ناتو در نیویورک اعلام نماید که انتخاب این سیستم در سطح مذاکره بوده و توافق نهایی با چین صورت نگرفته است. انتخاب این مدل صرفاً بدلایل فنی و اقتصادی صورت گرفته است. به موازات آن داود اوغلو وزیرخارجه نیز اینگونه اعلام کرده است که این انتخاب نهایی نشده است.
ترکیه از این اقدام خود و خبرسازی پیرامون آن اهداف زیادی را دنبال میکند یکی از اهداف مذکور میتواند تشویق و ترغیب اعضای ناتو به همکاری بیشتر با ترکیه و انتقال تکنولوژی ساخت تسلیحات موجود در ناتو است به نحوی که این کشور نمی‌خواهد استفاده کننده صرف از این نوع تسلیحات باشد بلکه می‌خواهد تکنولوژی ساخت آن را نیز داشته باشد. یکی دیگر از اهداف ترکیه می‌توان فشار به اعضای اتحادیه اروپائی در جهت پذیرش این کشور در آن اتحادیه باشد موضوعی که سالیان زیادی است موجب ناراحتی و سردی روابط ترکیه با کشورهای عضو اتحادیه مذکور شده است و همچنان مخالفان زیادی دارد. هدف دیگر این کشور هشدار به آمریکا مبنی بر اینکه اگر ترکیه به عنوان شریک استراتژیک این کشور انتخاب شده و عضو ناتو می‌باشد در برخی مسائل از جمله بحران سوریه بایستی از منظر ترکیه به این بحران نگریسته شود و راهبرد آن مورد اجرا قرار گیرد موضوعی که مورد قبول کشورهای غربی و آمریکا قرار نگرفت و با ابتکار ایران و روسیه این بحران فروکش کرد و به صورت صلح آمیز حل و فصل گردید.
در نهایت پیش بینی می‌شود همکاری‌های نظامی ترکیه با چین وارد فاز عملیاتی نخواهد شد و بیشتر در جهت اخذ امتیازات از طرف‌های غربی و آمریکائی باشد هر چند اکنون در تحلیل وضعیت موجود کماکان کشورهای عضو ناتو به این نتیجه نرسیده‌اندکه ترکیه از تصمیم خود منصرف شده است یا خیر؟ از این رو سفرهای متعدد مقامات وزارت دفاع امریکا و ناتو به ترکیه نشانگر حساسیت آنها نسبت به انتخاب این سیستم درساختار دفاعی ترکیه است که در صورت عملی شدن این قرارداد با توجه به طرح موضوع قیمت‌ها و انتقال تکنولوژی میتواند مورد توجه دیگر کشورهای عضو ناتو قرار گیرد.
-------------------------------
1ـ دراین مناقصه شرکتهای امریکایی زیتون و لاکهید مارتین با مدل پاتریوت PAC-3 شرکت روسی Rosoboronexport با مدل اس400 و شرکت مشترک ایتالیایی و فرانسه با مدل SAMPEurosam را پیشنهاد کرده‌اند. براساس اطلاعات موجود مدل اوروسام در رتبه دوم، سیستم پاتریوت در رتبه سوم و سیستم اس 400 روسی نیز بدلیل تاخیر در اعلام نرخ پیشنهادی از شرکت در مناقصه حذف شده است.
2ـ به دلیل ناتوانی در دریافت موشکهای کوتاه برد از ایالات متحده و اروپا در دهه 1990 میلادی، این کشور با شرکت چینی CPMIEC در زمینه صدور مجوز وانتقال فناوری تولید سیستم‌های موشکهای بالستیک کوتاه برد، همکاری می‌کرده است.
3ـ از این رو براساس تصمیم جدید ترکیه این کشور قصد دارد تا به استعداد 4 گردان، 18 آتشبار با توانمندی 288 فروند موشک زمین به هوای بازدارنده را از طریق موشک چینی تامین کند.
* کار‌شناس ارشد روابط بین‌الملل
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۱۲
انتشار یافته: ۴
سلام.از تحلیل دقیق شما استفاده کردم.موفقیت وسلامتی شما را از خداوند می خواهم. روسيه روي هرچي نامرده سفيد كرده براي تحويل S300 به ما كه اين همن منافع مشترك داريم دبه كرد بعد به تركيه پيشنهاد انتقال فناوري و توليد مشترك s400 ميده! كه البته براي ما بد نشد و باعث شد پروژه ي ساخت پدافند دوربرد بومي شروع بشه.تازه جالبش اينجاست كه تركيه با اين شرايط تازه ميخواد با كمك چين بالستيك كوتاه برد بسازه اما متخصصان موشكي ما در شرايط تحريم كامل بالستيك ميان برد و ماهواره بر مي سازند.
سلام شاید امریکا میخواد به بهانه اینکه ترکیه با یک شرکت چینی به توافق رسیده از ناتو اخراجش کنه تحلیل کارشناسانه وقابل قبولی بود ، کشور به ارائه این گونه نظرات و بحثهای کارشناسی بی طرف نیاز دارد.