شاید شما نیز از آن دسته کاربران اینترنت هستید که بیتوجه به ملزومات یک مرورگر خوب و سریع، کارهای روزمره خود را با دمدستترین مرورگر انجام میدهید، یا از آن دستهای هستید که طرفدار پروپاقرص یک مرورگر خاص بوده و به هیچ روی حاضر به شنیدن و دیدن نقاط قوت رقبا نیستید، یا از معدود افرادی هستید که با آگاهی از ابزار و امکانات مرورگر خود، آن را انتخاب کردهاید؛ به راستی کاربران تا چه حد از ویژگیهای یک مرورگر خوب آگاهند؟
به گزارش «تابناک» در اوایل دهه ۹۰ میلادی و در زمانی که شبکه جهانی تارعنکبوتی جوان بود، تنها یک مرورگر وجود داشت که از آن استفاده میشد؛ Netscape.
پس از آن، مایکروسافت اقدام به طراحی اینترنت اکسپلورر کرد که از همان زمان جنگ مرورگرها آغاز شد و بدون هیچ حرفی، اینترنت اکسپلورر توانست با ۹۵ درصد استفاده در سرتاسر جهان، برنده بیچون و چرای این جنگ باشد.
اما این انحصار منجر به تنبلی مایکروسافت شد و این شرکت از ایجاد تحولات جدی در مرورگر خود غافل ماند تا این که در سال ۲۰۰۴ نخستین رقیب جدی مایکروسافت پا به عرصه گذاشت؛ موزیلا فایرفاکس و از آن به بعد، بمب خلاقیت منفجر شد و اکنون بیش از سی مرورگر معروف و مورد استفاده در سراسر جهان وجود دارد.هنگامی که بحث از مرورگرها پیش میآید، هر کسی یک عقیدهای دارد. هر مرورگر یکسری ابزار و امکاناتی دارد که برای برخی مورد توجه و علاقه است و برای دیگران خیر.
این روزها سه نوع مرورگر اینترنت در رإس رقابت میان مرورگرهای اینترنت قرار دارند و تقریبا سهم بزرگی از وبگردیها اختصاص به استفاده از این سه مرورگر دارد؛ فایر فاکس، اینترنت اکسپلورر و گوگل کروم. طرفداران هر کدام از این سه مرورگر، دلایل خاص خود را برای استفاده از آنها دارند، ولی معدود افرادی هستند که از آنچه پشت صحنه مرورگرها رخ میدهد ـ یا به عبارت حرفهای Under the hood مرورگرها ـ آگاه باشند.
یکی از مهمترین نکاتی که در رابطه با مرورگرها وجود دارد و بیشتر از آن بیاطلاع هستند، این است که این سه مرورگر از سه موتور جداگانه برای پردازش صفحات و المانهای وب استفاده میکنند. مرورگر اینترنت اکسپلورر که زاییده تفکرات مایکروسافت است، از موتور Trident، فایرفاکس ساخته و پرداخته شرکت موزیلا از موتور Gecko و در نهایت گوگل کروم که فرزند خلف Chromium است از موتور Webkit بهره میبرد.
در واقع هر کدام از این موتورها شباهتها و تفاوتهای خاص خود را در الگوریتمهای مورد استفاده برای پردازش دارند، ولی اصلیترین وجه تفاوت آنها در تحولات و تغییراتی است که در استفاده از ابزارهای سیستم ـ اعم از نرم افزاری و به ویژه سخت افزاری ـ و همچنین پشتیبانی از تحولات جدید دنیای وب همچون HTML ۵ دارند.
اما چیزی که کاربران شاید بیشتر متوجه آن نمیشوند، این است که این سه مرورگر از سه موتور متفاوت بهره میبرند. دلیل این ناشناس بودن نیز در این است که تقریبا و کما بیش هر سه این مرورگرها، نیازهای مخاطبان و کاربران خود را به شکلی مشابه برطرف میکنند. در اینجا تلاش داریم با مروری بر کاربری این سه مرورگر به شمایی کلی از کارکرد این به اصطلاح Mega Web Browserها برسیم.
گوگل کروم – Google Chrome
این روزها باید از این مرورگر به عنوان پادشاه مرورگرها در فضای وب یاد کرد و در واقع میزان محبوبیت این مرورگر حداقل اجازه چنین جسارتی را در نزد طرفداران فایرفاکس میدهد! این مرورگر بر اساس موتور متن باز WebKit و همچنین موتور جاوا اسکریپت V۸ گوگل بنا شده، بیش از هر چیز به سرعت در پردازش معروف است؛ مرورگری که به خوبی خود را با تکنولوژیهای جدید مانند HTML ۵ مطابقت داده است.
نصب این مرورگر کمی ناامید کننده است، زیرا فایل نصب آن نیازمند ارتباط با اینترنت برای دانلود آخرین به روز رسانیهاست؛ البته فایل نصب Offline کروم نیز قابل دریافت از اینترنت است که متإسفانه کاربر را از آخرین بهروزرسانیها محروم میکند.
واسط کاربر یا Interface کروم بسیار جذاب و تحسین برانگیز است و فضای کاری عالی را در
اختیار کاربر میگذارد. تبهای کروم به شکل داینامیک و پویا عمل میکنند و قابلیت
جابجایی، تکثیر و Drag & Drop را نیز دارند.
این مرورگر یکی از نخستین مرورگرهایی است که قابلیت Omnibox را به کار گرفت (یک نوار همه کاره برای جستجو، وارد کردن آدرس،
تاریخچه صفحات بازدید شده و پیشنهادها برای کاربر). همچنین از نخستین مرورگرهایی
بود که Private Browsing را معرفی و به کار گرفت.
از سوی دیگر، گوگل با بهروز رسانیهای سریع این مرورگر، توانسته است نیازهای کاربران آن را تا حد ممکن پاسخ دهد. Web Store گوگل این اجازه را به کاربران میدهد که ابزارهای جانبی و افزونههای متعددی را برای رفع نیازهای روزانه خود داشته باشند که از این نظر، کروم را به یک مرورگر تقریبا بیرقیب بدل کرده است. این مرورگر تنها مرورگری است که ذاتی فایلهای فلش و پی دی اف را پشتیبانی میکند و نیازی به نصب پلاگین Adobe Flash و PDF Reader ندارد.
همچنین گوگل از موارد امنیتی نیز برای مرورگر خود غافل نمانده و Sandbox tabها این اجازه را به کاربران میدهند که کنترل بیشتری بر مرورگر داشته باشند. این مرورگر یک ابزار ذاتی نیز برای متوقف کردن کدهای بدافزارها در فضای وب دارد.
موزیلا فایرفاکس – Mozilla
Firefox
هنگامی که این مرورگر پا به عرصه وب گذاشت، به سرعت و با خلاقیت چشمگیر، توانست حجم انبوهی از کاربران را به سمت خود جلب کند و تا همین ماههای اخیر نیز هنوز از پر کاربردترین مرورگرها ـ بر پایه آمار ـ در فضای وب بود. شاید همین عقبماندگی چند ماهه از مرورگر کروم بود که منجر به آن شد تا طراحان فایرفاکس به سرعت به فکر رستاخیر این مرورگر برآیند.
آخرین نسخه این مرورگر، تغییرات بسیاری در واسط کاربر دارد و سعی در ایجاد فضای کاری بهتر و بیشتری برای کاربران داشته است. افزودن Speed Dial به تبهای تازه باز شده، یکی از این تحولات اخیر است و از سویی، تمایل طراحان به حفظ نمای قبلی مرورگر، منجر به آن شده که به کوچکترین فضاهای ممکن برای استفاده کاربر توجه شود.
یکی از مهمترین ویژگیهای فایرفاکس که هنوز کروم نتوانسته به پای آن برسد، قدرت خارقالعاده آن در بازیابی خودکار صفحات و تاریخچه در صورت بسته شدن یکباره مرورگر است، به گونهای که خودکار همه پنجرهها و تبها پس از باز کردن دوباره مرورگر از نو بارگذاری میشوند.
از سوی دیگر، قابلیت Tab Panorama در فایرفاکس این اجازه را به کاربران میدهد که دلخواه اقدام به چیدمان تبها کرده و فضای کاری خود را کاملا شخصی و مطابق سلیقه خود سازند. Omnibox فایرفاکس هرچند به اندازه کروم قدرتمند نیست، هنوز حرفهای زیادی برای گفتن دارد، به ویژه درباره تاریخچه بازدید از صفحات.
عملکرد این مرورگر هنوز آن را در صدر جدول مرورگرها در این زمینه قرار میدهد، به گونهای که Jagemonkey و HTML ۵ دقیق و سازگار در این مرورگر تعبیه شدهاند که بهترین زمان بارگذاری و آغاز به کار را در کنار مدیریت حافظه سیستم به آن میبخشند.
برای آزمایش ما همزمان دو مرورگر کروم و فایرفاکس را با پنج تب مشابه راهاندازی کردیم و نگاهی به میزان استفاده هر کدام از منابع سیستم انداختیم. کروم به ازای هر تب تقریبا دو پروسه به سیستم میافزاید و به شکل سرسام آور رم سیستم را به کار میگیرد، در حالی که فایرفاکس تنها با یک پروسه و تقریبا نیمی از رقم مورد استفاده کروم از رم سیستم به کار خود میپردازد.
همچنین فایرفاکس به
خوبی از سخت افزارهای سیستم و به ویژه پردازنده مرکزی و WebGL برای پردازش صفحات استفاده میکند.
در نسخههای آخر
این مرورگر به مباحث امنیتی نیز توجه خاصی شده و ابزارهای پیشین امنیتی
فایرفاکس همچون Content Security Policy به خوبی تقویت شدهاند. از سویی، ابزارهای جانبی این مرورگر همچنان به روز شده و با اختلاف کمتری از کروم آن را در رده دوم قرار داده است.
مایکروسافت اینترنت
اکسپلورر – Internet Explorer
متأسفانه شاگرد اول کلاس این روزها به شاگرد تنبل انتهای کلاس تبدیل شده و در رقابت با دیگر مرورگرها به شدت عقب مانده است؛ هرچند تلاش شده در نسخه ۹ و به ویژه ۱۰ این عقب ماندگی تا اندازه بسیاری جبران شود. واسط کاربری آن بسیار ساده و بدون پیچیدگی و با تمرکز بر محتوای صفحات وب است.
به شکل پیش فرض، نوار تبها در کنار نوار آدرس قرار گرفته تا فضای بیشتری به کاربر بدهد که البته با زیاد شدن تبها به یک معضل اساسی تبدیل میشود؛ این مورد در تنظیمات قابل تغییر است. همچنین مدیریت دانلود نیز در این مرورگر بهبود یافته و به مراتب بهتر شده است. همانگ ونه که گفته شد، به جز این مورد واسط کاربر IE بسیار ساده و کاربر پسند است و تقریبا نکته قابل بیانی ندارد.
از سویی مایکروسافت تلاش کرده کارکرد Omnibox در کروم و فایرفاکس را به مرورگر خود تعمیم دهد که هرچند تلاش این شرکت قابل تمجید است، با کمی سروکله زدن با One Box در این مرورگر به سرعت متوجه ضعفهای آن در پیدا کردن پیشنهادها و جستجوی تاریخچه خواهید شد.
در نسخههای جدید اما کارکرد IE به شدت تقویت شده و استفاده از GPU Accelerator در مرورگر برای استفاده از حداکثر توان سیستم در پردازش صفحات و همچنین تعبیه HTML ۵ در آن نکات قابل توجه این مرورگر است. همچنین از نسخه ۹ به بعد این مرورگر، به خوبی از WebM Video Codec پشتیبانی میکند که تقریبا بارگذاری و مشاهده هر نوع قالب فایل ویدیویی روی این مرورگر را ممکن میسازد.
در بحث امنیت تنها نکته قابل توجه این مرورگر سیستم محافظت و رصد آن یعنی Tracking Protection است که اقدام به متوقف کردن بارگذاری وبسایتهای آلوده میکند. باقی ابزارها همچون ابزار عدم درج کوکیها و همچنین فیلتر ActiveXها نمونههایی است که در کروم و فایر فاکس نیز هست.
مهمترین تحول این مرورگر که شاید منجر به رستاخیز دوباره آن شده را باید در نسخه ۱۰ و پشتیبانی آن از صفحه نمایشهای لمسی جستجو کرد که شاید پس از دو دهه، نخستین پیشتازی مایکروسافت و مرورگر آن در این بازار باشد! بر همین اساس، مرورگر IE در ماههای اخیر به تدریج از جایگاهی قابل قبول برخوردار شده است.
همان گونه که گفته شد، هر کدام از این مرورگرها ویژگیهای خاص خود را دارند و هر یک در موردی خاص از دیگران پیشترند. در پایان شاید نگاهی به آزمایش انجام گرفته از سوی شرکت Tom» s Hardware روی این مرورگرها، آخرین مهمیز را بر طرفداران هر کدام از آنها بزند! نسخههای آزمایش شده در تاریخ جولای ۲۰۱۲ عبارتند از: فایر فاکس نسخه ۱۴، کروم نسخه ۲۰، اوپرا نسخه ۱۲، سافاری نسخه ۵ و اینترنت اکسپلورر نسخه ۹ (ارقام کمتر نشان دهنده عملکرد بهتر).
زمان بارگذاری صفحات وب - برنده: اینترنت اکسپلوررقابلیت اطمینان، امنیت، پاسخگویی سریع و جاوا اسکریپت - برنده: گوگل کرومزمان آ؛از به کار به محض اجرای مرورگر ـبرنده: اوپرااستفاده از حافظه سیستم ـ برنده: فایرفاکساستفاده از سختافزار برای بهبود عملکرد ـ برنده: فایرفاکس