سعودیها حمایت آمریکا را از دست می‌دهند؟
از نزدیک سه سال پیش که نخستین جرقه‌های انقلاب‌های عربی در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا زده شد، دولت عربستان ضمن احساس نگرانی نسبت به تحولات منطقه، درصدد جلوگیری از پیشرفت موج قیام‌های مردمی برآمد. در این میان، هرچند برخی از تحولات منطقه به سود سعودیها بوده، روند بلندمدت حاکی از عدم امکان تداوم سیاست‌های آنان و نیز در تقابل قرار گرفتن آن با برنامه‌های مهم‌ترین متحدشان، یعنی آمریکاست.
از نزدیک سه سال پیش که نخستین جرقه‌های انقلاب‌های عربی در کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا زده شد، دولت عربستان ضمن احساس نگرانی نسبت به تحولات منطقه، درصدد جلوگیری از پیشرفت موج قیام‌های مردمی برآمد. در این میان، هرچند برخی از تحولات منطقه به سود سعودیها بوده، روند بلندمدت حاکی از عدم امکان تداوم سیاست‌های آنان و نیز در تقابل قرار گرفتن آن با برنامه‌های مهم‌ترین متحدشان، یعنی آمریکاست.
به گزارش «تابناک»، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به بررسی سیاست‌های عربستان سعودی در قبال تحولات منطقه پرداخته و اشاره می‌کند، با گذشت نزدیک سه سال از آغاز این تحولات، سیاست‌های سعودیها توانسته در مقابله با گسترش موج انقلاب‌ها کارآمد باشد، ولی تصور موفقیت نهایی این سیاست در این زمینه، موهوم و غیرواقعی است، زیرا این تحولات ریشه‌هایی عمیقی دارند.
سعودیها به نخستین دیکتاتور سرنگون شده بر اثر قیام‌های مردمی در منطقه، یعنی زین العابدین بن علی، رئیس جمهور تونس، پناهندگی دادند. کمی بعد‌تر و در پی سقوط حسنی مبارک، آن‌ها ناخرسندی خود را از این موضوع پنهان نکردند. مبارک که سال‌ها دوست نزدیک سعودیها بود، در سال ۱۹۹۰ با فرستادن نیرو به عربستان، درصدد حمایت از آن‌ها در مقابل صدام برآمد.
در درون کشور نیز ملک عبدالله با پخش بیش از صد میلیارد دلار پول میان مردم، تلاش کرد جلوی وقوع بی‌ثباتی را بگیرد. از دید سعودیها، در سال ۲۰۱۱ منطقه به شکل خطرناکی در حال خارج شدن از کنترل بود.
اما اکنون صحنه منطقه از دید آن‌ها متفاوت است. عزل مرسی در مصر با حمایت ارتش، مورد استقبال شدید عربستان قرار گرفت. تنها دو ساعت پس از اعلام تغییر دولت توسط ژنرال «عبدالفتاح السیسی»، ملک عبدالله با صدور بیانیه‌ای بر این تحول مهر تأیید زد. عربستان نخستین کشور خارجی بود که تحولات مصر را تأیید کرد؛ پس از آن، عربستان به همراه کویت و امارات، وعده ارسال دوازده میلیارد کمک مالی را به مصر دادند.
ژنرال سیسی که خود زمانی به عنوان وابسته نظامی مصر در عربستان خدمت می‌کرد، به خوبی برای سعودیها شناخته شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که خاندان سعودی به وی وعده داده بود در صورت موفقیت در سرنگونی مرسی، تمامی کمک‌های مالی واشنگتن که احتمال قطع آن‌ها وجود دارد، با کمک‌های عربستان جایگزین خواهد شد و جای نگرانی در این زمینه نیست.
به هر حال در سال‌های اخیر، عربستان در کشورهای مختلف از نیروهای ضدانقلابی حمایت کرده است. در بحرین، سعودیها ضمن مداخله مستقیم، جلوی سرنگونی حکومت وابسته به خود را گرفتند. اقدامات آن‌ها در جلوگیری از براندازی دولت در اردن هم قابل مشاهده بود. در یمن، سعودیها تلاش کردند ضمن منحرف کردن مسیر انقلاب، از روی کار آمدن دولتی ضد سعودی جلوگیری کنند. علی عبدالله صالح از قدرت برکنار شد، اما مرد شماره ۲ وی قدرت را در دست گرفت.
در سوریه نیز آن‌ها تلاش کرده‌اند ضمن سوار شدن بر موج تحولات، فردی سنی مذهب و وابسته به خود را روی کار آورده و این کشور را از ایران جدا کنند. در سوریه، واحدهای اطلاعاتی سعودی به شدت درگیر فراهم کردن اسلحه و پول برای مخالفان بوده‌اند.
با این کارها، هم‌اکنون ریاض می‌تواند نفس راحتی بکشد که نیروهای تحول خواه را عقب رانده است. سرکوب شدید طرفداران اخوان المسلمین در مصر نیز با استقبال سعودیها روبه‌روست.
اما این روند تا چه هنگام می‌تواند ادامه پیدا کند؟
اوضاع مصر تا رسیدن به ثبات فاصله زیادی دارد. شاید سیسی به فرعون جدید مصر تبدیل شود؛ اما تحولات دو سال و نیم اخیر نشان می‌دهد وی با مخالفت‌های شدیدی روبه‌رو خواهد شد. حتی با وجود کمک‌های کشورهای عرب، تا زمانی که گردشگری این کشور بار دیگر رونق نگیرد، اقتصاد مصر شکوفا نخواهد شد و گردشگری نیز در شرایط نبود امنیت، احیا نمی‌شود.
بحرین نیز در شرایط باثباتی نیست؛ هرچند به سبب پوشش نیافتن رخدادها از سوی رسانه‌های خارجی، به دست آوردن اطلاعات قابل اعتنا از وضعیت جاری در منامه کار ساده‌ای نیست، ولی استفاده از خشونت در این کشور همچنان و پیاپی صورت می‌گیرد؛ افزون بر این، صدور هشدار تروریستی و تعطیلی سفارت آمریکا در صنعا نشان می‌دهد یمن نیز تا رسیدن به ثبات راه درازی در پیش دارد.
افزون بر این‌ها، هم‌اکنون اختلاف نظر میان سعودیها و مهم‌ترین متحد منطقه‌ای آن‌ها، یعنی آمریکا شدت می‌گیرد. سعودیها خواستار ایفای نقشی جدی‌تر از سوی آمریکا در مسلح کردن شورشیان سوری، حمایت از سیسی در مصر و حمایت بی‌قید و شرط از خاندان حاکم سنی مذهب بحرین هستند.
به مدت چندین دهه، روابط آمریکا و عربستان بر پایه ارزیابی مشترک از تهدید استوار بود که بر اولویت ثبات نسبت به اصلاحات در منطقه تأکید داشت. واشنگتن و ریاض دیگر چنین اشتراک نظری ندارند و این بدان معناست که دردسر برای قدیمی‌ترین متحد آمریکا در خاورمیانه ادامه خواهد یافت. به هر حال، وجود درخواست‌های تغییر در سراسر منطقه، چیزی نیست که مقاومت در برابر آن به سادگی امکان‌پذیر باشد.
به گزارش «تابناک»، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به بررسی سیاست‌های عربستان سعودی در قبال تحولات منطقه پرداخته و اشاره می‌کند، با گذشت نزدیک سه سال از آغاز این تحولات، سیاست‌های سعودیها توانسته در مقابله با گسترش موج انقلاب‌ها کارآمد باشد، ولی تصور موفقیت نهایی این سیاست در این زمینه، موهوم و غیرواقعی است، زیرا این تحولات ریشه‌هایی عمیقی دارند.
سعودیها به نخستین دیکتاتور سرنگون شده بر اثر قیام‌های مردمی در منطقه، یعنی زین العابدین بن علی، رئیس جمهور تونس، پناهندگی دادند. کمی بعد‌تر و در پی سقوط حسنی مبارک، آن‌ها ناخرسندی خود را از این موضوع پنهان نکردند. مبارک که سال‌ها دوست نزدیک سعودیها بود، در سال ۱۹۹۰ با فرستادن نیرو به عربستان، درصدد حمایت از آن‌ها در مقابل صدام برآمد.
در درون کشور نیز ملک عبدالله با پخش بیش از صد میلیارد دلار پول میان مردم، تلاش کرد جلوی وقوع بی‌ثباتی را بگیرد. از دید سعودیها، در سال ۲۰۱۱ منطقه به شکل خطرناکی در حال خارج شدن از کنترل بود.
اما اکنون صحنه منطقه از دید آن‌ها متفاوت است. عزل مرسی در مصر با حمایت ارتش، مورد استقبال شدید عربستان قرار گرفت. تنها دو ساعت پس از اعلام تغییر دولت توسط ژنرال «عبدالفتاح السیسی»، ملک عبدالله با صدور بیانیه‌ای بر این تحول مهر تأیید زد. عربستان نخستین کشور خارجی بود که تحولات مصر را تأیید کرد؛ پس از آن، عربستان به همراه کویت و امارات، وعده ارسال دوازده میلیارد کمک مالی را به مصر دادند.
ژنرال سیسی که خود زمانی به عنوان وابسته نظامی مصر در عربستان خدمت می‌کرد، به خوبی برای سعودیها شناخته شده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که خاندان سعودی به وی وعده داده بود در صورت موفقیت در سرنگونی مرسی، تمامی کمک‌های مالی واشنگتن که احتمال قطع آن‌ها وجود دارد، با کمک‌های عربستان جایگزین خواهد شد و جای نگرانی در این زمینه نیست.
به هر حال در سال‌های اخیر، عربستان در کشورهای مختلف از نیروهای ضدانقلابی حمایت کرده است. در بحرین، سعودیها ضمن مداخله مستقیم، جلوی سرنگونی حکومت وابسته به خود را گرفتند. اقدامات آن‌ها در جلوگیری از براندازی دولت در اردن هم قابل مشاهده بود. در یمن، سعودیها تلاش کردند ضمن منحرف کردن مسیر انقلاب، از روی کار آمدن دولتی ضد سعودی جلوگیری کنند. علی عبدالله صالح از قدرت برکنار شد، اما مرد شماره ۲ وی قدرت را در دست گرفت.
در سوریه نیز آن‌ها تلاش کرده‌اند ضمن سوار شدن بر موج تحولات، فردی سنی مذهب و وابسته به خود را روی کار آورده و این کشور را از ایران جدا کنند. در سوریه، واحدهای اطلاعاتی سعودی به شدت درگیر فراهم کردن اسلحه و پول برای مخالفان بوده‌اند.
با این کارها، هم‌اکنون ریاض می‌تواند نفس راحتی بکشد که نیروهای تحول خواه را عقب رانده است. سرکوب شدید طرفداران اخوان المسلمین در مصر نیز با استقبال سعودیها روبه‌روست.
اما این روند تا چه هنگام می‌تواند ادامه پیدا کند؟
اوضاع مصر تا رسیدن به ثبات فاصله زیادی دارد. شاید سیسی به فرعون جدید مصر تبدیل شود؛ اما تحولات دو سال و نیم اخیر نشان می‌دهد وی با مخالفت‌های شدیدی روبه‌رو خواهد شد. حتی با وجود کمک‌های کشورهای عرب، تا زمانی که گردشگری این کشور بار دیگر رونق نگیرد، اقتصاد مصر شکوفا نخواهد شد و گردشگری نیز در شرایط نبود امنیت، احیا نمی‌شود.
بحرین نیز در شرایط باثباتی نیست؛ هرچند به سبب پوشش نیافتن رخدادها از سوی رسانه‌های خارجی، به دست آوردن اطلاعات قابل اعتنا از وضعیت جاری در منامه کار ساده‌ای نیست، ولی استفاده از خشونت در این کشور همچنان و پیاپی صورت می‌گیرد؛ افزون بر این، صدور هشدار تروریستی و تعطیلی سفارت آمریکا در صنعا نشان می‌دهد یمن نیز تا رسیدن به ثبات راه درازی در پیش دارد.
افزون بر این‌ها، هم‌اکنون اختلاف نظر میان سعودیها و مهم‌ترین متحد منطقه‌ای آن‌ها، یعنی آمریکا شدت می‌گیرد. سعودیها خواستار ایفای نقشی جدی‌تر از سوی آمریکا در مسلح کردن شورشیان سوری، حمایت از سیسی در مصر و حمایت بی‌قید و شرط از خاندان حاکم سنی مذهب بحرین هستند.
به مدت چندین دهه، روابط آمریکا و عربستان بر پایه ارزیابی مشترک از تهدید استوار بود که بر اولویت ثبات نسبت به اصلاحات در منطقه تأکید داشت. واشنگتن و ریاض دیگر چنین اشتراک نظری ندارند و این بدان معناست که دردسر برای قدیمی‌ترین متحد آمریکا در خاورمیانه ادامه خواهد یافت. به هر حال، وجود درخواست‌های تغییر در سراسر منطقه، چیزی نیست که مقاومت در برابر آن به سادگی امکان‌پذیر باشد.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۲۸
انتشار یافته: ۳
چند ماه پیش اوباما گفت که از 2015 نیازی به نفت خاورمیانه نخواهد داشت. هنوز سعودیها کجاش رو دیدن. اگه آمريكا از سعودي حمايت نكنه سعودي رو هوا معلق ميمونه مثل اينه كه صندلي رو از زير پاي اعدامي بكشن همه دولتهای دست نشانده تاریخ انقضا دارند. مصر و لیبی و تونس و عراق و ... و حالا دیگه نوبتی هم باشه نوبت عربستان و بحرین و کویت و قطر و امارات و ....