شانه خالی كردن سازمان‌های بيمه‌گر از بيمه معلولان
مهديه تقوی‌راد
حق زندگي دارند، مثل همه شهرونداني كه دراين كشور زندگي مي‌كنند اما روزگار كمي با آنها نا مهرباني كرده و نمي‌توانند مثل بقيه شهروندان به صورت عادي زندگي كنند اما معلوليت باعث نمي‌شود تا آنها از داشتن حق اشتغال، حق مسكن، حق بيمه، استفاده از حمل و نقل عمومي، آموزش، سهميه سوخت و... محروم باشند يا براي به دست آوردن اين حق‌هاي طبيعي دچار مشكلات متعددي شوند. قانون جامع حمايت از معلولان سال 82 در كشورمان به تصويب رسيد به اين اميد كه مشكلات معلولان با به تصويب رسيدن اين قانون كمتر شود اما با گذشت نزديك به يك دهه از مصوب شدن اين قانون، معلولان منتظر كورسوي اميدي هستند تا شايد دستي از غيب برآيد و مشكلاتشان را حل كند.
تماشای دنیای معلولان کار سختی نیست، معلولان همه جا هستند، با ما درس مي‌خوانند، كار مي‌كنند، خريد و فروش مي‌كنند اما يك نقطه اختلاف با ديگر شهروندان دارند:دنياي آنها با دنياي انسان‌هاي سالم زمين تا آسمان فرق مي‌كند چرا كه نيازهاي آنها با نيازهاي ديگران كمي متفاوت است و اين تفاوت اختلاف بين دو دنياي انسان‌هاي سالم و معلول را تشكيل داده است.
امير حسين با نقص مادرزادي به دنيا آمده و ويلچر از كودكي به قسمتي جدايي ناپذير از زندگي‌اش تبديل شده است. اگر چه رفت و آمد با ويلچر باعث محدوديت‌هاي بسياري براي اوشده اما باعث نشده تا امير حسين نتواند تحصيل خود را تا مقطع كارشناسي فيزيك ادامه بدهد و در فكر كنكور كارشناسي ارشد باشد. اما انجام 2 جلسه فيزيوتراپي در هفته براي تحليل نرفتن عضلات موضوعي است كه پزشكان متخصص براي امير حسين تجويز كرده‌اند. امير حسين در حالي كه چرخ‌هاي ويلچر را به سختي از روي پل عبور مي‌دهد تا وارد پياده رو شود، مي‌گويد: «نقص مادرزادي باعث شده تا از كودكي ويلچرنشين باشم و از همان زمان به درمان فيزيوتراپي مشغول بودم.» وي با يادآوري اين نكته كه بيمه مي‌تواند كمك موثري در درمان وي داشته باشد، مي‌گويد: «هزينه بالاي درمان، بيشتر معلولان را به داشتن دفترچه بيمه ترغيب كرده اما متاسفانه كم كاري بيمه‌ها باعث شده تا نتوانيم آن طور كه بايد و شايد از تسهيلات بيمه‌ها استفاده كنيم و اكنون هم موضوع بيمه‌هاي تكميلي و تمديدنشدن بيمه‌ها باعث شده تا اختلالاتي در نحوه درمان معلولان به‌وجود بيايد.»
تخطي شركت‌هاي بيمه‌گر
سيد محمد مهدي پور فاطمي، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه بیمه نشدن معلولان آنها را در آینده دستخوش مشکلات بیشتری می‌کند، مي‌گويد: «اگر این افراد مشمول بیمه اجتماعی نشوند در سنین بالاتر با مشکلات و معضلات عمده‌تری مواجه خواهند شد.» وی تاکید مي‌كند: «سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی(ره) و کمیسیون اجتماعی مجلس باید با برگزاری جلساتی موضوع بیمه معلولان را مورد پیگیری قرار دهند تا به نتیجه مطلوب برسد.»
پور فاطمي با يادآوري امتناع شرکت‌های بیمه‌گر از بیمه اجتماعی معلولان مي‌گويد: «دولت و مجلس باید شرکت‌های بیمه‌گر را موظف به اعمال بیمه برای معلولان کنند. سید محمدمهدی پورفاطمی اظهار داشت: متاسفانه اغلب شرکت‌های بیمه‌گر به دنبال تامین منافع و سود خود هستند و از همین‌رو از بیمه معلولان جسمی و ذهنی خودداری می‌کنند که این موضوع به نوبه خود آسیب‌ها و معضلات اجتماعی را به دنبال دارد.»
نماینده مردم دشتی و تنگستان در مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: «در این شرایط فقط باید شرکت‌های بیمه‌گر را موظف به بیمه اجتماعی معلولان کرد و از همین‌رو باید دولت با ارائه لایحه یا نمایندگان مجلس با ارائه طرحی، قانونی را در مورد موظف کردن شرکت‌های بیمه‌گر به انجام بیمه معلولان به تصویب برسانند.»
تمديد قرار داد بيمه معلولان
شهلا میر گلو بیات، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نيز معلولان را نیازمند حمایت‌های خاص دانسته و مي‌گويد: «بیمه از جمله مسائلی است که برای معلولان از اولویت‌ها محسوب می‌شود از همین رو سازمان بهزیستی قرارداد بیمه این افراد را تمدید کند.»
وي تاكيد مي‌كند: «تعداد زیادی از معلولان جزو اقشار کم درآمد و ضعیف جامعه هستند؛ از همین رو برخی امتیازات اجتماعی مانند بیمه برای این قشر بسیار حائز اهمیت است به همین علت از سازمان بهزیستی این انتظار می‌رود که موضوع بیمه معلولان را جدی بگیرد.» بیات با تاکید بر اینکه معلولان نیازمند حمایت‌های ویژه‌ای از سوی سازمان‌های مسئول هستند، اظهار مي‌كند: «سازمان بهزیستی باید در زمینه مسائل مربوط به معلولان فعالیت و اقدامات حمایتی بیشتری را انجام دهد و بیش از پیش پیگیر مشکلات و معضلات این قشر از جامعه باشد.»
میرگلو بیات مي‌گويد: «از آنجا که بسیاری از معلولان از اقشار ضعیف جامعه هستند گاهی اوقات حتی برای تامین و تهیه وسایل مورد نیاز خود دچار مشکل می‌شوند و در چنین شرایطی بیمه می‌تواند به عنوان یک چتر حمایتی برای معلولان به شمار آید.»
آمار،حلقه مفقوده در شناسايي مشكلات معلولان
تكيه بر آمار يكي از موضوعاتي است كه مي‌توان بسياري از مشكلات را شناسايي و در صدد رفع آنها بر آمد. معلولان يكي از گروه‌هايي هستند كه در زمان آمار گيري در كشورمان مورد كم لطفي قرار گرفته‌اند. اگر‌چه در پرسشنامه‌هاي مركز آمار ايران در خصوص داشتن افراد معلول در خانواده سوال شده اما اين سوال كلي نمي‌تواند آمار درستي از ميزان و نوع معلوليت‌ها در كشورمان ارائه كند. اما همين آمار نصفه و نيمه مي‌تواند كمك قابل توجهي به شناسايي مشكلات معلولان كند. اما يحيي سخنگويي، معاون توانبخشي سازمان بهزيستي با گلايه از مركز آمار ايران، مي‌گويد: «به رغم اينكه مركز آمار ايران در آخرين سرشماري‌اي كه انجام داد آمار معلولان كشور را به دست آورده است اما اين اطلاعات را در اختيار سازمان بهزيستي قرار نمي‌دهد و اين مركز از سازمان بهزيستي در خواست پرداخت مبالغ نقدي براي ارائه آمار معلولان كشور كرده است.» وي تاكيد مي‌كند: «بر اساس آمار سازمان بهداشت جهاني 10 درصد افراد جامعه را معلولان تشكيل مي‌دهند اين آمار در برخي از كشورها كمتر و بيشتر مي‌شود اما افرادي كه داراي معلوليت‌هاي شديد و بارز هستند 2 تا 4 درصد افراد جامعه را تشكيل مي‌دهند.»
سخنگويي با يادآوري اينكه يك ميليون نفر از معلولان تحت پوشش سازمان بهزيستي كشور هستند، مي‌گويد: «با احتساب خانواده‌هاي اين افراد سازمان بهزيستي 2 ميليون نفر را تحت پوشش دارد كه از اين تعداد 450 هزار نفر تحت پوشش بيمه تكميلي قرار دارند.»
سازمان بهزيستي براي اين تعداد از معلولان سالانه 9 ميلياردتومان هزينه بيمه تكميلي پرداخت مي‌كند اما امسال چند ماهي است كه زمان بيمه تكميلي معلولان پايان يافته و هنوز تمديد نشده است. سخنگويي در اين باره مي‌گويد: «با توجه به اين نكته كه بودجه سالانه بيمه در اختيار سازمان قرار گرفته به زودي بيمه تكميلي معلولان تمديد مي‌شود و در اختيار آنها قرار مي‌گيرد.» معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی با يادآوري اين نكته كه موضوع بيمه تكميلي به استان‌ها واگذار شده،مي گويد: «احتمالات زیادی درباره بحث بیمه تکمیلی معلولان وجود دارد که از آن جمله می‌توان به واگذاری اعتبارات لازم به بیمه‌های استانی اشاره كرد تا هر استان به صورت تفکیکی معلولان خود را تحت پوشش قرار دهد. همچنین این احتمال وجود دارد که صندوق بیمه معلولان نیز تشکیل شود.»
وی تصریح مي‌كند: «برای راه‌اندازی این صندوق باید راهکار قانونی لازم تعیین و سپس نسبت به تاسیس آن اقدام شود.»
پراكنده بودن معلولان در نقاط جغرافيايي و تفاوت نوع معلوليت‌ها از ديگر نكاتي است كه سخنگويي به آن اشاره كرده و مي‌گويد: «نيازهاي معلولان بر اساس هر منطقه يا شهر متفاوت است به گونه‌اي كه به يك معلول در استان و شهر تهران 180 هزار تومان بابت هزينه‌هاي رفت و آمد تخصيص مي‌يابد و به يك معلول ديگر در شهرستان كوچك 30 هزار تومان اختصاص مي‌دهيم.»
برنامه‌ريزي درست در گرو داشتن آمار صحيح
سيدهاشم حسيني‌شهيدي، مديرعامل جامعه معلولان ايران با گلايه از فقدان آمار دقيق از معلولان كشور، مي‌گويد: «اگر آمار دقيقي از معلولان و نوع معلوليت آنها در كشور وجود داشته باشد مي‌توان خيلي از كارها را برنامه‌ريزي كرد و مشكلات معلولان را حل كرد اما مشكل اساسي آنجاست كه فقدان آمار دقيق باعث شده تا نيازهاي معلولان نه تنها به درستي شناسايي نشود بلكه برنامه‌ريزي‌هايي كه براي معلولان انجام مي‌شود نيز به دليل همين فقدان آمار دچار مشكلاتي شود.»
وي در باره وظيفه اصلي تشكل‌هاي غير دولتي مرتبط با معلولان مي‌گويد: «وظیفه اصلی این تشکل‌ها غیر از ارائه خدمات مختلف به معلولان، شناسایی مشکلات آنها و ارائه این مشکلات به مسئولان ذی‌ربط و مهم‌تر ازهمه پیگیری آنها ست. اين تشکل‌ها با پیگیری امور مربوط به معلولان منشأ کارهای بزرگی در کشور شده‌اند که تاسیس سازمان بهزیستی پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از آنهاست.» به گفته وی «تعامل و همکاری سازمان بهزیستی با تشکل های مرتبط با معلولان باعث شده است که دستگاه‌های دیگر دولتی وغیردولتی به این تشکل‌ها بها بدهند و درنتیجه بسیاری از امور مربوط به معلولان مرتبط به این دستگاه‌ها به راحتی حل و فصل شود.»
منبع: تهران امروز
تماشای دنیای معلولان کار سختی نیست، معلولان همه جا هستند، با ما درس مي‌خوانند، كار مي‌كنند، خريد و فروش مي‌كنند اما يك نقطه اختلاف با ديگر شهروندان دارند:دنياي آنها با دنياي انسان‌هاي سالم زمين تا آسمان فرق مي‌كند چرا كه نيازهاي آنها با نيازهاي ديگران كمي متفاوت است و اين تفاوت اختلاف بين دو دنياي انسان‌هاي سالم و معلول را تشكيل داده است.
امير حسين با نقص مادرزادي به دنيا آمده و ويلچر از كودكي به قسمتي جدايي ناپذير از زندگي‌اش تبديل شده است. اگر چه رفت و آمد با ويلچر باعث محدوديت‌هاي بسياري براي اوشده اما باعث نشده تا امير حسين نتواند تحصيل خود را تا مقطع كارشناسي فيزيك ادامه بدهد و در فكر كنكور كارشناسي ارشد باشد. اما انجام 2 جلسه فيزيوتراپي در هفته براي تحليل نرفتن عضلات موضوعي است كه پزشكان متخصص براي امير حسين تجويز كرده‌اند. امير حسين در حالي كه چرخ‌هاي ويلچر را به سختي از روي پل عبور مي‌دهد تا وارد پياده رو شود، مي‌گويد: «نقص مادرزادي باعث شده تا از كودكي ويلچرنشين باشم و از همان زمان به درمان فيزيوتراپي مشغول بودم.» وي با يادآوري اين نكته كه بيمه مي‌تواند كمك موثري در درمان وي داشته باشد، مي‌گويد: «هزينه بالاي درمان، بيشتر معلولان را به داشتن دفترچه بيمه ترغيب كرده اما متاسفانه كم كاري بيمه‌ها باعث شده تا نتوانيم آن طور كه بايد و شايد از تسهيلات بيمه‌ها استفاده كنيم و اكنون هم موضوع بيمه‌هاي تكميلي و تمديدنشدن بيمه‌ها باعث شده تا اختلالاتي در نحوه درمان معلولان به‌وجود بيايد.»
تخطي شركت‌هاي بيمه‌گر
سيد محمد مهدي پور فاطمي، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه بیمه نشدن معلولان آنها را در آینده دستخوش مشکلات بیشتری می‌کند، مي‌گويد: «اگر این افراد مشمول بیمه اجتماعی نشوند در سنین بالاتر با مشکلات و معضلات عمده‌تری مواجه خواهند شد.» وی تاکید مي‌كند: «سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی(ره) و کمیسیون اجتماعی مجلس باید با برگزاری جلساتی موضوع بیمه معلولان را مورد پیگیری قرار دهند تا به نتیجه مطلوب برسد.»
پور فاطمي با يادآوري امتناع شرکت‌های بیمه‌گر از بیمه اجتماعی معلولان مي‌گويد: «دولت و مجلس باید شرکت‌های بیمه‌گر را موظف به اعمال بیمه برای معلولان کنند. سید محمدمهدی پورفاطمی اظهار داشت: متاسفانه اغلب شرکت‌های بیمه‌گر به دنبال تامین منافع و سود خود هستند و از همین‌رو از بیمه معلولان جسمی و ذهنی خودداری می‌کنند که این موضوع به نوبه خود آسیب‌ها و معضلات اجتماعی را به دنبال دارد.»
نماینده مردم دشتی و تنگستان در مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: «در این شرایط فقط باید شرکت‌های بیمه‌گر را موظف به بیمه اجتماعی معلولان کرد و از همین‌رو باید دولت با ارائه لایحه یا نمایندگان مجلس با ارائه طرحی، قانونی را در مورد موظف کردن شرکت‌های بیمه‌گر به انجام بیمه معلولان به تصویب برسانند.»
تمديد قرار داد بيمه معلولان
شهلا میر گلو بیات، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نيز معلولان را نیازمند حمایت‌های خاص دانسته و مي‌گويد: «بیمه از جمله مسائلی است که برای معلولان از اولویت‌ها محسوب می‌شود از همین رو سازمان بهزیستی قرارداد بیمه این افراد را تمدید کند.»
وي تاكيد مي‌كند: «تعداد زیادی از معلولان جزو اقشار کم درآمد و ضعیف جامعه هستند؛ از همین رو برخی امتیازات اجتماعی مانند بیمه برای این قشر بسیار حائز اهمیت است به همین علت از سازمان بهزیستی این انتظار می‌رود که موضوع بیمه معلولان را جدی بگیرد.» بیات با تاکید بر اینکه معلولان نیازمند حمایت‌های ویژه‌ای از سوی سازمان‌های مسئول هستند، اظهار مي‌كند: «سازمان بهزیستی باید در زمینه مسائل مربوط به معلولان فعالیت و اقدامات حمایتی بیشتری را انجام دهد و بیش از پیش پیگیر مشکلات و معضلات این قشر از جامعه باشد.»
میرگلو بیات مي‌گويد: «از آنجا که بسیاری از معلولان از اقشار ضعیف جامعه هستند گاهی اوقات حتی برای تامین و تهیه وسایل مورد نیاز خود دچار مشکل می‌شوند و در چنین شرایطی بیمه می‌تواند به عنوان یک چتر حمایتی برای معلولان به شمار آید.»
آمار،حلقه مفقوده در شناسايي مشكلات معلولان
تكيه بر آمار يكي از موضوعاتي است كه مي‌توان بسياري از مشكلات را شناسايي و در صدد رفع آنها بر آمد. معلولان يكي از گروه‌هايي هستند كه در زمان آمار گيري در كشورمان مورد كم لطفي قرار گرفته‌اند. اگر‌چه در پرسشنامه‌هاي مركز آمار ايران در خصوص داشتن افراد معلول در خانواده سوال شده اما اين سوال كلي نمي‌تواند آمار درستي از ميزان و نوع معلوليت‌ها در كشورمان ارائه كند. اما همين آمار نصفه و نيمه مي‌تواند كمك قابل توجهي به شناسايي مشكلات معلولان كند. اما يحيي سخنگويي، معاون توانبخشي سازمان بهزيستي با گلايه از مركز آمار ايران، مي‌گويد: «به رغم اينكه مركز آمار ايران در آخرين سرشماري‌اي كه انجام داد آمار معلولان كشور را به دست آورده است اما اين اطلاعات را در اختيار سازمان بهزيستي قرار نمي‌دهد و اين مركز از سازمان بهزيستي در خواست پرداخت مبالغ نقدي براي ارائه آمار معلولان كشور كرده است.» وي تاكيد مي‌كند: «بر اساس آمار سازمان بهداشت جهاني 10 درصد افراد جامعه را معلولان تشكيل مي‌دهند اين آمار در برخي از كشورها كمتر و بيشتر مي‌شود اما افرادي كه داراي معلوليت‌هاي شديد و بارز هستند 2 تا 4 درصد افراد جامعه را تشكيل مي‌دهند.»
سخنگويي با يادآوري اينكه يك ميليون نفر از معلولان تحت پوشش سازمان بهزيستي كشور هستند، مي‌گويد: «با احتساب خانواده‌هاي اين افراد سازمان بهزيستي 2 ميليون نفر را تحت پوشش دارد كه از اين تعداد 450 هزار نفر تحت پوشش بيمه تكميلي قرار دارند.»
سازمان بهزيستي براي اين تعداد از معلولان سالانه 9 ميلياردتومان هزينه بيمه تكميلي پرداخت مي‌كند اما امسال چند ماهي است كه زمان بيمه تكميلي معلولان پايان يافته و هنوز تمديد نشده است. سخنگويي در اين باره مي‌گويد: «با توجه به اين نكته كه بودجه سالانه بيمه در اختيار سازمان قرار گرفته به زودي بيمه تكميلي معلولان تمديد مي‌شود و در اختيار آنها قرار مي‌گيرد.» معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی با يادآوري اين نكته كه موضوع بيمه تكميلي به استان‌ها واگذار شده،مي گويد: «احتمالات زیادی درباره بحث بیمه تکمیلی معلولان وجود دارد که از آن جمله می‌توان به واگذاری اعتبارات لازم به بیمه‌های استانی اشاره كرد تا هر استان به صورت تفکیکی معلولان خود را تحت پوشش قرار دهد. همچنین این احتمال وجود دارد که صندوق بیمه معلولان نیز تشکیل شود.»
وی تصریح مي‌كند: «برای راه‌اندازی این صندوق باید راهکار قانونی لازم تعیین و سپس نسبت به تاسیس آن اقدام شود.»
پراكنده بودن معلولان در نقاط جغرافيايي و تفاوت نوع معلوليت‌ها از ديگر نكاتي است كه سخنگويي به آن اشاره كرده و مي‌گويد: «نيازهاي معلولان بر اساس هر منطقه يا شهر متفاوت است به گونه‌اي كه به يك معلول در استان و شهر تهران 180 هزار تومان بابت هزينه‌هاي رفت و آمد تخصيص مي‌يابد و به يك معلول ديگر در شهرستان كوچك 30 هزار تومان اختصاص مي‌دهيم.»
برنامه‌ريزي درست در گرو داشتن آمار صحيح
سيدهاشم حسيني‌شهيدي، مديرعامل جامعه معلولان ايران با گلايه از فقدان آمار دقيق از معلولان كشور، مي‌گويد: «اگر آمار دقيقي از معلولان و نوع معلوليت آنها در كشور وجود داشته باشد مي‌توان خيلي از كارها را برنامه‌ريزي كرد و مشكلات معلولان را حل كرد اما مشكل اساسي آنجاست كه فقدان آمار دقيق باعث شده تا نيازهاي معلولان نه تنها به درستي شناسايي نشود بلكه برنامه‌ريزي‌هايي كه براي معلولان انجام مي‌شود نيز به دليل همين فقدان آمار دچار مشكلاتي شود.»
وي در باره وظيفه اصلي تشكل‌هاي غير دولتي مرتبط با معلولان مي‌گويد: «وظیفه اصلی این تشکل‌ها غیر از ارائه خدمات مختلف به معلولان، شناسایی مشکلات آنها و ارائه این مشکلات به مسئولان ذی‌ربط و مهم‌تر ازهمه پیگیری آنها ست. اين تشکل‌ها با پیگیری امور مربوط به معلولان منشأ کارهای بزرگی در کشور شده‌اند که تاسیس سازمان بهزیستی پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از آنهاست.» به گفته وی «تعامل و همکاری سازمان بهزیستی با تشکل های مرتبط با معلولان باعث شده است که دستگاه‌های دیگر دولتی وغیردولتی به این تشکل‌ها بها بدهند و درنتیجه بسیاری از امور مربوط به معلولان مرتبط به این دستگاه‌ها به راحتی حل و فصل شود.»
منبع: تهران امروز
