بارورسازی ابر‌ها نه صرفه اقتصادی دارد و نه کارایی زیاد

برای فرار از خشکسالی می‌توان روی بارورسازی ابر‌ها حساب کرد؟ این سوالی است که حالا معاون رئیس جمهور پاسخ صریحی به آن داده و به نوعی آب پاکی را روی دست آن‌هایی که به این گزینه امید بسته بودند، ریخته است.

به گزارش «تابناک»؛ اواسط تابستان امسال دیداری در مسکو میان سفیر کشورمان و وزیر منابع طبیعی و محیط زیست روسیه برگزار شد که در آن زمان توجه خاصی را به خود جلب نکرد، اما به فاصله چند ماه، بازتاب عجیبی در کشورمان یافت، تا جایی که برخی را به این نتیجه رساند که دو کشور برای اجرای پروژه‌ای وسیع، همکاری‌هایی را آغاز خواهند کرد.

موضوع آن نشست، همکاری‌های زیست محیطی دو کشور بود و آن گونه که خبرگزاری اینترفکس اعلام کرد، طرف ایرانی از علاقه کشورمان به استفاده از تجارب روس‌ها در حفظ آب ابراز امیدواری نمود و در نهایت خبر داد که دو کشور در چارچوب یک کارگروه دوجانبه همکاری‌هایی را در این زمینه آغاز خواهند کرد.

اظهارات وزیر روسیه در این نشست هم جالب توجه بود؛ الکساندر کوزلوف از آمادگی کشورش برای بررسی طیف گسترده‌ای از مسائل مربوط به سیستم مدیریت آب از جمله مدیریت یکپارچه منابع آب، حفاظت از محیط زیست و همچنین استفاده از روش‌های افزایش نزولات جوی مصنوعی خبر داد و تاکید کرد که در زمینه مدیریت جنگل‌ها و سازگاری با تغییرات آب و هوایی هم آماده همکاری هستند.

نکته پایان بخش این نشست مقامات دو کشور، توافق طرفین بر برگزاری نشست‌هایی بین دستگاه‌های ذیربط برای مشخص شدن زمینه‌های همکاری شان در آینده بود که دست کم با زیر و رو کردن اخبار منتشر شده در کشورمان، به نتیجه‌ای منجر نمی‌شود. گویی آن نشست در همانجا به پایان رسیده و به هیچ نتیجه خاصی منجر نشده است.

البته این فرجام بسیاری از نشست‌های دو جانبه است و گاه حتی تکرار نشست‌ها و تاکید مقامات طرفین بر همکاری در آینده هم تغییری در وضعیت به وجود نمی‌آورد و همکاری‌ها از اظهارات امیدبخش فراتر نمی‌رود و بالفعل نمی‌شود، اما این بار، چون اوضاع به فاصله کوتاهی در کشورمان دیگرگون شده و خشکسالی ابعاد ترسناکی از خود نشان داده، کمی فرق کرده است.

اکنون در وضعیتی قرار داریم که بر خلاف پیش بینی‌های اعلام شده توسط مسئولان، نه تنها بارش‌ها و نزولات جوی افزایش نیافته که در مقایسه با دوره‌های طولانی مدت، با کاهش چشمگیر نزولات جوی مواجهیم تا جایی که اوضاع در بسیاری از نقاط کشورمان بحرانی است و تنها دو استان هستند که با بهبود وضعیت بارش‌ها مواجه بوده اند و باقی کاهش بارش را تجربه کرده و ۵ استان در وضعیت بحرانی قرار گرفته اند.

در کنار کاهش نزولات جوی، طرح برخی شایعات هم به افزایش نگرانی‌ها دامن زده است؛ شایعاتی مانند تلاش برخی همسایگان برای بارورسازی ابر‌ها و باراندن آن‌ها در محدوده سرزمین خودشان، پیش از ورود جبهه‌های باران زا به ایران. شایعاتی که از دیرباز مطرح بوده، اما حالا به شدت داغ شده و این سوال را به دنبال داشته که اگر می‌شود ابر‌ها را بارور ساخت و موجب افزایش نزولات جوی شد، چرا در کشورمان این کار در دستور کار قرار نمی‌گیرد؟

پرسشی که موجب شده مذاکرات تابستان گذشته با روس‌ها بار دیگر در کانون توجه قرار گیرد؛ هرچند سخنگوی صنعت آب درباره آن ابراز بی اطلاعی می‌کند و با تاکید بر اینکه موفقیت این دست اقدامات نسبی و تابع شرایطی از جمله نوع ابر‌هایی که داریم، زمانی که فرایند بارورسازی آن‌ها انجام می‌شود و... است، به تابناک می‌گوید: «در صورتی که این اتفاق [بارورسازی ابرها] رخ دهد ما نیز استقبال می‌کنیم.»

استقبال از فرایندی که به تاکید معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور، صرفه اقتصادی ندارد و به این دلیل در بسیاری از نقاط جهان در دستور کار قرار نمی‌گیرد و اجرایی نمی‌شود؛ اظهاراتی که به نوعی حکم ریختن آب پاکی را بر دست آن‌هایی دارد که امیدوارند با استفاده از این دست اقدامات و با اتکا به تجارب کشور‌هایی مانند روسیه در این حوزه، بتوان کشور را از خشکسالی رها کرد و چالش کمبود آب را مرتفع ساخت.

پاسخ صریحی که امروز سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان در حاشیه جلسه هیات دولت در این باره به خبرنگاران داده و تاکید کرده که «بارورسازی ابر‌ها بسیار گران‌قیمت است» تا جایی که «صرفه‌ی اقتصادی ندارد» و از همه مهم تر، «در شرایط بسیار اضطرار می‌توان در یک سطح محدود این کار را انجام داد»؛ نکاتی که نشان می‌دهد بارورسازی ابر‌ها چاره کار کشورمان نیست و حتی اگر به رغم هزینه‌های فراوان اجرایی شود، نتایج بسیار محدودی به دنبال خواهد داشت.