به گزارش «تابناک»؛ روزنامه های امروز شنبه هفدهم خردادماه در حالی چاپ و منتشر شد که خشم سیاستمداران امریکایی از ناکارآمدی ترامپ، همزمان با افزایـش درگیریها و اعـتراضها در ایالات امـریکا از یک سو و آتش در جنگل های زاگرس، تبادل زندانیان با آمریکا و گزارش حساب های قوه قضاییه با تیترها و عناوین مختلف در صفحات نخست روزنامه های امروز برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشت ها و سرمقاله های منتشره در روزنامه های امروز را مرور می کنیم؛
علی دینیترکمانی، اقتصاددان طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه آرمان ملی با عنوان آیا مهار تورم امکانپذیر است؟ نوشت: بانک مرکزی اعلام کرد ه که میزان تورم ۲۲ د رصد را برای سال جاری هد فگذاری کرد ه است. تورم سال گذشته بر مبنای برآورد بانک مرکزی ۴۱ د رصد بود ه است. این هد فگذاری، یعنی کاهش تقریبا ۵۰ د رصد ی. آیا چنین چیزی امکانپذیر است؟ شواهد و قرائن اقتصادی د ال بر امکانناپذیر بود ن آن است. افزایش نرخ ارز و قرار گرفتن آن د ر کانال ۱۷ هزار تومان و احتمال افزایش آن به کانالهای بالاتر، کاهش د رآمدهای ارزی نفتی بر اثر تحریمها و افت شد ید قیمت جهانی نفت و افزایش مخارج غیرمترقبه د ولت بر اثر وقایعی، چون سیل و کرونا موجب بیشتر شد ن کسری بود جه میشود. پیشبینیها د ر سال گذشته روی ۱۵۰ هزار میلیارد تومان بود ه است. با وضعیت مذکور این کسری به حد ود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش مییابد. د ر عین حال باید به اثر مهم تحریم صاد رات غیرنفتی بر بازار ارز نیز توجه جدی کرد. بانک مرکزی بر آن است تا این کسری را از طریق انتشار و فروش اوراق قرضه د ولتی پوشش بدهد.
د ر این صورت، نیاز به استقراض د ولت از بانک مرکزی و افزایش پایه پولی و نقد ینگی نیست. وقتی رشد نقد ینگی از این محل صفر یا د ر حد خیلی کم باشد، انتظار میرود که تورم نیز کنترل بشود. اما، چند نکته د ر اینجا وجود د ارد. اول، میزان احتمال فروش ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی اوراق بد هی است. بخشی از اوراق د ر بازار بینبانکی و بخشی د ر بازار بورس عرضه خواهد شد. قسمت بینبانکی نباید مشکل چند انی د اشته باشد. اما قسمت بورس با توجه به عرضههای اخیر سهام و رشد بیش از اند ازه شاخص قیمت سهام، احتمالا د چار مشکل بشود. د ر مورد جذب بینبانکی اوراق نیز مساله مهم این است که با تخصیص بخشی از این منابع به اوراق بد هی، امکان تسهیلاتد هی شبکه بانکی افت شد ید خواهد کرد. د ر نتیجه، به میزانی که امکان کنترل تورم از این طریق میرود، باید انتظار تعمیق رکود و منفیتر شد ن رشد اقتصادی و افزایش بیکاری را هم د اشت. یعنی، برخلاف رکودهای کلاسیک د ر اقتصاد ایران، عمیقتر شد ن رکود از د و کانال بر تورم تاثیر میگذارد. یکی، کاهش عرضه کالاها و خد مات د ر بخش واقعی اقتصاد و د یگری بدتر شد ن چشماند از آیند ه و بیتوجهی به نقش انتظارات تورمی از محل تشد ید تنشهای سیاسی با آمریکا و تاثیر آن بر نرخ د لار. این نکته بهخصوص د ر صورت پیروزی د ونالد ترامپ د ر انتخابات ریاستجمهوری پیشروی آمریکا اهمیت بیشتری پید ا میکند. د ر صورت تحقق چنین امری، انتظاراتی که با احتمال شکست وی پیوند خورد ه و د ر نقش آرامکنند ه بازارها عمل میکند، خیلی سریع به انتظارات فزایند ه تورمی تبد یل خواهد شد و بازارها را متلاطم خواهد کرد. د ر حالی که د ر سال ۱۳۹۷، بسیاری از کارشناسان معتقد بود ند نرخ د لار د ر کانالهای حد اکثر ۱۲ تا ۱۳ هزار تومان میماند، د ر ابتدای فرورد ین ۱۳۹۸ د ر مطلبی نوشتم «شواهد و قرائن نشان مید هد که احتمال افزایش نرخ د لار به رکورد پیشین ۱۹ هزار تومان وجود د ارد». اکنون نیز با توجه به توضیحات مذکور اعلام میکنم که احتمال تحقق هد فگذاری تورمی بانک مرکزی با توجه به شواهد و چشماند از تحولات اقتصادی و سیاسی، بسیار ضعیف است.
تبادل دو زندانی و یک گمانه زنی
مهدی مطهرنیا طی یادداشتی با عنوان تبادل دو زندانی و یک گمانه زنی در شماره امروز آفتاب یزد نوشت: تبادل زندانیان که به تازگی میان ایران و ایالات متحده رخ داده گامی مثبت در جهت کاهش تنشها میان دو طرف محسوب میشود. این موضوع به ویژه در آمریکا مورد استقبال بسیاری قرار گرفته و توئیتهای دونالد ترامپ و مایک پومپئو حاکی از نگاه مثبت واشنگتن به تبادل صورت گرفته است. با این حال آنچه در ادبیات سیاسی حال حاضر آمریکا معنادار است اقداماتی در جهت تداوم فشار حداکثری بر تهران است تا از این طریق شرایط گفتوگو با سازوکارهایی که واشنگتن در نظر دارد فراهم شود! در واقع این تبادل زندانی در حالی انجام شده که آمریکا کماکان فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک شدیدی را بر تهران اعمال کرده است. از سوی دیگر با توجه به اینکه اقدام صورت گرفته براساس گفتوگوهایی میان دو طرف با مشارکت سوئیس انجام شده موضوعی که مطرح است واکنش طیفهای مخالف دولت به این اقدام است. درواقع از این منظر واکنش مجلس یازدهم در ایران نیز اهمیت دارد چرا که در دوره مجلس دهم واکنش محافظه کاران نسبت به اقدامات دولت روحانی در قبال آمریکا همواره مخالفت بود و حالا اگر این تبادل که ناشی از گفتوگو میان طرفین بوده را مجلس یازدهمیها نادیده بگیرند نشان از نوعی سیاست زدگی در ارتباط با رویه محافظهکاران نسبت به دولت روحانی خواهد بود.
از سوی دیگر، اما واشنگتن به دنبال شرایطی مانند تبادل اخیر است تا به نوعی فشارها بر ایران را برای مذاکره افزایش دهد به همین دلیل است که ترامپ نیز استقبال خاصی از موضوع اخیر داشته است. علاوه بر این او تلاش کرده تبادل زندانیان را در ماههای منتهی به انتخابات به عنوان یک موفقیت در عملکرد خود ثبت کند و با دعوت ایران به مذاکره بار دیگر به دنبال این باشد که توپ را به زمین ایران بیاندازد. با این حال ایران بارها اعلام کرده که خواهان مذاکره با امریکا و دولت ترامپ نیست. در واقع اقدامهایی چون تبادل زندانی اگرچه دریچههای امیدی از کاهش تنش را باز خواهد کرد اما تردید جدی وجود دارد که آیا چنین اقداماتی میتواند به حل اختلافات میان این دو کشور کمک کند؟ در زمانی که توافقی بارز مانند برجام در موضوع مهم هستهای نتوانست بر دیوار بیاعتمادی میان تهران و واشنگتن غلبه کند آیا تبادل زندانی از وزن لازم برای گره گشایی در این تنش برخوردار است؟
بودجه اطفای حریق جنگلها کجاست؟
صالح نقرهکار، وکیل دادگستری طی یادداشتی در شماره امروز شرق نوشت؛
۱. با آغاز فصل گرما آتشسوزی جنگلها در ایران یک مصیبت مستمر است و هرساله رخدادهای مشابهی به وقوع میپیوندد؛ بنابراین رخدادی غیرمترقبه نیست که یکباره آوار شود. نگرانی از وضعیت مدیریت و کنترل بحران در صدر دلواپسیهای دوستداران محیط زیست است. بیش از ۸۰ درصد از مساحت ایران بهعنوان منابع طبیعی جملگی نیازمند مراقبت و نگهداری است. پاسداشت محیط زیست خرج دارد و باید بودجه کافی برای آن تخصیص یابد. اصل تناسب بودجه با اهمیت خدمت عمومی ایجاب میکند ارقام سزاواری به نگهبانی محیط زیست اختصاص یابد.
۲. تقصیر و قصور از طرف دستگاههای مسئول در اطفای حریق پذیرفتنی نیست. با تجهیزات کهنه و ناکارآمد نمیتوان به ستیز با آتش شعلهکش غدار رفت. در قانون بودجه امسال، به سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور کمتر از ۹۰۰ میلیارد تومان اختصاص داده شده و این بودجه تکافوی اطفای حریق با ادوات مدرن و اثربخش را نمیکند. نتیجه اینکه مهار سریع آتش بحران کشور میشود و با تأخیرهای فرسایشی به نقطه بیبازگشت خسارتبار و جبرانناپذیر میرسیم.
۳. نظام تخصیص اعتبار و بودجه وسیلهای برای تشخیص اهمیت اولویتهای یک کشور است. برای میهن عزیزمان حتما صیانت و حمایت از محیط زیست، تالاب، جنگل، درختان و زیستبومها یک اولویت بنیادین است. روا نیست در قیاس با سایر بخشها به مسئله بودجه تجهیز ناوگان اطفای حریق بیتوجه باشیم. حال که با تحریم، کرونا و دغدغههای معیشتی سروکار داریم، میتوان به راهحلهای ابتکاری کمک خیرین، مردمنهادها، اوقاف، ستاد فرمان امام و بنیادهای خیریه و... هم امیدوار بود و یک برنامه مشخص برای جذب حمایتهای عمومی و دولتی و ملی برای این مهم تدارک دید. فرصتها میرود و بیتوجهیها هرساله ما را در حفظ جنگل دچار خسارت میکند
۴. مطالبه عمومی باید بارها تبیین شود که مسئولان نظام بودجهبندی کشور حفظ محیط زیست را اولویت تشخیص دهند. کنشگران مدنی و فعالان محیط زیست باید با صدای رسا بیان کنند که اختصاصنیافتن بودجه کافی برای تجهیزات اطفای حریق، معاونت در جرم تخریب و تحریق جنگل است. آنچه ماده ۴۷ قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع و تبصره آن حکایت میکند هم ایجاد آتشسوزی است و هم کمک به بقا و توسعه آن. به نظرم کسانی که به هر طریق به ناکارآمدی و اثربخشنبودن اطفای حریق کمک میکنند، معاونت در جرم دارند. ۵. در موقع آتشسوزی در جنگلها همه مأموران دولتی موظفاند با همه وسایل ممکنه دولتی و شهرداری که در اختیار دارند، در اطفای آتش کمک کنند.
غیر از ضمانت اجرای این قانون از ملاک ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی نیز میتوان بهره گرفت که اهمال در تخصیص بودجه کافی اطفای حریق و خرید ادوات هوایی و بالگردهای مناسب کنترل حریق به نوعی معاونت در قصد و فعل مجرمانه و بسترسازی یک خطر قریبالوقوع برای جنگلهای ایران است که بدون تجهیزات اطفای حریق مناسب قطعا تلف میشوند و به واقع یک حق اساسی و بشری محیطزیستی شهروندان به تاراج میرود. انتظار خرید هواپیماهای آبپاش برای اطفای حریق و بالگردهای مختص مهار آتش مطالبه همه مردم ایران از مسئولان برای پایش میراث بزرگ جنگل است. از جنگلهای هیرکانی تا زاگرس و... بدون امکانات مناسب در معرض نابودی هستند و مسئولان کشور باید بیشتر مراقب باشند و بودجه مناسبتری اختصاص دهند.