با بنزین ۳۰۰۰ تومانی؛ آیا گازسوز کردن خودرو‌ها گزینه مناسبی است؟

در دقایق اولیه روز ۲۴ آبان ماه سال جاری بود که مسئولین سرانجام تصمیم خود را برای سهمیه بندی و افزایش قیمت بنزین عملیاتی کردند. از این تاریخ به بعد به هر یک از خودرو‌ها سهمیه ۶۰ لیتر بنزین ماهانه به قیمت هر لیتر ۱۵۰۰ تومان تعلق می‌گرفت و مازاد بر این مصرف، هر مالک خودرو باید به ازای هر لیتر ۳ هزار تومان پرداخت می‌کرد.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ با این تصمیم مسئولین، قیمت هر لیتر بنزین سهمیه بندی در مقایسه با قیمت قبل که هزار تومان بود، رشد ۵۰ درصدی و در مقایسه با قیمت آزاد رشد ۲۰۰ درصدی پیدا کرد. این افزایش قیمت بنزین باعث شد تا هزینه‌های بیشتری به مالکان خودرو تحمیل شود و مالکان برای فرار از زیر بار افزایش قیمت بنزین به دوگانه سوز کردن خودرو‌های خود روی بیاورند.

اردشیر دادرس، رئیس انجمن صنفی سی‌ان‌جی و صنایع وابسته طی مصاحبه‌ای گفت: از وقتی سهمیه‌بندی بنزین و الزام رانندگان به استفاده از کارت سوخت شخصی خودرو آغاز شده است، روزانه حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار درخواست برای تبدیل خودرو‌های بنزین‌سوز به دوگانه‌سوز در کل کشور ثبت می‌شود. به‌ علت حجم بالای متقاضیان، توان کافی برای پوشش‌دهی تقاضا سخت است و خبر رسیده صف انتظار تا چهار ماه آینده نیز ثبت شده است.

قیمت گازسوز کردن خودرو چقدر است؟

هزینه گازسوز کردن به نوع خودرو بستگی زیادی ندارد و مورد مهم در این میان حجم مخزن است؛ برای نمونه، می‌توان برای خودرویی مانند پراید از مخزن ۶۰ لیتری استفاده کرد و برای سایر خودروها این حجم متفاوت است. از لحاظ هزینه گازسوز کردن برای خودرویی مانند پراید، قیمت تقریبی ۴ میلیون تومان اعلام شده است. قیمت مخزن ۶۰ لیتری قبل از سهمیه‌بندی بنزین حدود ۱ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان بود، در حالی که الان به حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده است. مخزن ۱۰۰ لیتری هم که ۱ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان بود حال قیمت دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی را شاهد است.

چه تعداد خودرو گازسوز شده اند؟

محسن جوهری رئیس هیات مدیره انجمن صنفی CNG کشور درباره آمار خودروهای تبدیل‌ شده به نوع گازسوز اظهار کرد: تقریبا ۹۱۸ هزار دستگاه توسط وزارت نفت به نمونه‌های گازسوز تبدیل شده‌اند و آمار سایر خودروهایی که به صورت‌های مختلف گازسوز شده‌اند مشخص نیست. از لحاظ آمار غیر رسمی به نظر می‌رسد که این تعداد به یک تا دو میلیون دستگاه نیز برسد.

مزایای گازسوز کردن خودروها چیست؟

هر چند گازسوز کردن خودروهای بنزین سوز به گفته بسیاری موجب آسیب به قطعات خودرو می شود و در نتیجه باید مالک خودرو یک هزینه تعویض قطعات را نیز تحمل کند، این تبدیل سوخت خودروها به گازسوز می تواند مزایایی را نیز به همراه داشته باشد.

مشکلی که این روزها گریبان بسیاری از شهرهای بزرگ ایران را گرفته و باعث تعطیلی کلان شهری های کشور شده است، موضوع آلودگی هواست که در بسیاری از شهرها به حد هشدار رسیده است. گازسوز کردن خودروها شاید بتواند مرهم کوچکی بر زخم های آلودگی هوای کلان شهرها باشد. به طور کلی سوخت سی ان جی در مقایسه با دیگر سوخت های کربنی دارای پایین ترین نسبت کربن به هیدورژن یعنی یک اتم کربن به چهار اتم هیدروژن است و در نتجه می توان گفت سوخت گاز سی ان جی کربن کمتری را منتشر می کند؛ بنابراین اولین مزیت گازسوز کردن خودروها این است که سوخت گاز آلودگی بسیار کمتری نسبت به سوخت بنزین دارد.

دومین مزیت گازسوز کردن خودروها کاهش مصرف بنزین و درآمدی است که از این کاهش نصیب دولت خواهد شد. علیرضا صادق آبادی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران طی مصاحبه ای در 24 آذر ماه سال جاری با اشاره به اینکه با دوگانه‌سوز شدن ۱.۴ میلیون خودرو عمومی روزانه ۱۰ میلیون لیتر بنزین در کشور صرفه‌جویی می‌شود، گفت:‌ با در نظر گرفتن قیمت ۵۰ سنت برای هر لیتر بنزین این صرفه‌جویی به معنای درآمد سالانه ۱.۸ میلیارد دلاری خواهد بود.

البته جواد نوفرستی، کارشناس اقتصاد انرژی معتقد است که به دلیل وجود سی ان جی احتمال کاهش مصرف بنزین تا 80 میلیون لیتر هم وجود دارد. وی طی مصاحبه ای گفت: گاز طبیعی فشرده (سی‌ان‌جی) قبل از ۲۴ آبان، روزانه ۱۹ میلیون متر‌مکعب فروش داشت. میزان فروش گاز طبیعی در سومین روز سهمیه‌بندی به ۲۲ میلیون متر‌مکعب رسید. در محاسبه‌ای مشخص شد که با اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین و اصلاح قیمت آن، رقم فروش تا تابستان می‌تواند به ۳۰ میلیون مترمکعب برسد؛ و از آنجا که هر لیتر بنزین معادل یک‌ مترمکعب سی‌ان‌جی است؛ یعنی ۱۱ میلیون لیتر از مصرف بنزین کم خواهد شد.

سومین مزیت گازسوز کردن خودرو‌ها به گفته کارشناسان صرفه جویی در هزینه‌های خانوارهاست. حمید قاسمی مجری طرح سی‌ان‌جی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی طی مصاحبه‌ای در ۱۵ آذر ماه سال جاری گفت: با گاز سوز کردن خودرو ماهانه ۴۰۰ هزار تومان در هزینه خانوار‌ها صرفه جویی می‌شود که سالانه ۵ تا ۶ میلیون تومان برای هر خانوار صرفه جویی به همراه خواهد داشت.

فعال سازی کارخانه‌های مخزن سازی را می‌توان چهارمین مزیت گازسوز کردن خودرو‌ها دانست. اردشیر دادرس رئیس انجمن سی ان جی و صنایع وابسته گفت: ۵ تا ۶ کارخانه مخزن سازی در تهران سالانه بالای یک میلیون مخزن می‌توانند تولید کنند که در دنیا بی نظیرند، اما اکنون نیمه فعال هستند که دولت با ترمیم کارخانه‌ها می‌تواند به تولید و خدمات رسانی کمک کند. همچنین محسن جوهری رئیس هیات مدیره انجمن صنفی CNG کشور نیز طی مصاحبه دیگری گفت: در کشور ۱۰ سازنده مخزن داریم که تنها دو شرکت فعال هستند و ظرفیت تولید آن‌ها به شدت محدود است. شرکت‌های کیت‌ساز نیز همین روند را دارند و باید از آن‌ها حمایت شود تا بتوانند مواد اولیه خود را وارد کنند.

امتیازات ارائه شده برای گازسوز کردن خودروها چیست؟

شورای اقتصاد در نشست فوق‌العاده روز دوشنبه یازدهم آذرماه 1398 بنا به پیشنهاد مشترک وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه با هدف حمایت و کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل عمومی و بهبود هوای شهرها، به استناد ماده ١٢ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر تصویب کرد که برای تبدیل خودروهای عمومی و مسافربر شخصی بنزین‌سوز به سی‌ان‌جی‌سوز (کارخانه‌ای و کارگاهی)، اصل و فرع تسهیلات مالی را که به مالکان خودروها یا کارخانه‌ها پرداخت می‌شود، تضمین و بازپرداخت کند.

از همین روی، تفاهم‌نامه تامین مالی طرح توسعه و تولید کارخانه‌ای و کارگاهی خودروهای دوگانه‌سوز بین شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران و بانک ملت در ۲۴ آذر ماه سال جاری امضا شد. بر اساس این تفاهم‌نامه، ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان منابع مالی موردنیاز اجرای مصوبه شورای اقتصاد مبنی بر گازسوز کردن یک میلیون و ۴۰۰ و ۶۴ هزار خودرو عمومی در کشور از محل صرفه‌جویی در مصرف بنزین سهمیه‌ای تامین خواهد شد.

همچنین مبلغ 2.5 میلیون تومان وام برای متقاضیان دوگانه سوز کردن انواع وسایل نقلیه در نظر گرفته شده است که متقاضیان برای دریافت این تسهیلات، باید در سایت Irngv.ir اقدام به ثبت‌نام کنند. حداقل یک هفته پس از ثبت نام، پیامکی برای متقاضی ارسال می‌شود؛ سپس شخص باید مجدد به سایت مراجعه کرده و نسبت به انتخاب نزدیک‌ترین محل مجاز اقدام کند. طبق اعلام رئیس اتحادیه سوخت‌های جایگزین، حداکثر زمان انتظار برای هر شخص حدود دو ماه خواهد بود.

اخطار درباره گازسوز کردن غیرقانونی خودروها

حمید قاسمی، معاون مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی طی مصاحبه‌ای اعلام کرد: سال آینده با هوشمند سازی جایگاه‌های گاز به خودرو‌هایی که غیرقانونی گازسوز شده باشند سوخت داده نمی‌شود، چون فاقد گواهی سلامت سوخت هستند و دوربین جایگاه‌ها خودرو‌های مزبور را تشخیص می‌دهد. وی افزود: کارگاه‌های غیر مجاز تبدیل گاز ال. پی. جی به سوخت خودرو را با تجهیزات و قطعات بی کیفیت، فاقد اصالت و استاندارد انجام می‌دهند که بسیار حادثه ساز است.

در پایان اشاره به این نکته ضروری است که با توجه به همه مزیت‌های گازسوز کردن خودروها، امتیازات ارائه شده برای انجام این کار باز هم کم است و دولت برای تشویق مردم به گازسوز کردن خودرو‌های خود باید هزینه‌ها و مدت زمان این فرآیند را تا حد امکان کاهش دهد. از سوی دیگر، تعداد جایگاه‌های عرضه سوخت سی ان جی حدود ۲۵۰۰ جایگاه در سطح کشور می‌باشد که این میزان با توجه به روند گازسوز شدن خودرو‌ها به نظر جوابگو نخواهد بود و دولت برای افزایش این جایگاه‌ها هم باید به فکر راه چاره‌ای باشد.