خانه ملت؛گروه اقتصادی؛با توجه به نقش بخش کشاورزی از نظر تولید ،ایجاد اشتغال وامنیت غذایی، کشورهای مختلف جهان اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه به طرق گوناگون، این بخش را مورد حمایت قرارمی دهند.
سرمایهگذاری در بخش کشاورزی، علاوه بر اینکه موجب رشد تولید و اشتغال در اینبخش میگردد، با توجه به ارتباطات پسین و پیشین این بخش با دیگر بخشها، به رشد تولید واشتغال در بخشهای دیگر نیز کمک میکند. با توجه به اینکه بیشتر فعالیتهای کشاورزی درمناطق روستایی انجام میشود، گسترش سرمایهگذاری در این بخش، باعث ایجاد فرصتهایشغلی بیشتر در مناطق روستایی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها می شود.
به اعتقاد کارشناسان و اقتصاد دانان و بنابرآنچه آمار و ارقام نشان میدهند طی سالهای گذشته سهم واقعی و به حق بخش کشاورزی علی رغم نقش ویژه این حوزه در توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور از اقتصاد و سرمایهگذاریهای اقتصادی پرداخت نشده است.
به طوری که یک جمع بندی سر انگشتی از این آمارها نشان میدهد، تا کنون فقط یک سوم حق بخش کشاورزی از اقتصاد و سرمایهگذاریهایی که صورت گرفته ادا شده ، به عبارت دیگر بخش کشاورزی، بخشی است که به اندازه 2 برابر حجمش از نظر تشکیل سرمایه به سایر بخشها کمک کرده است.
این درحالی است که در اسناد مهم و بالادستی نظام، که بارها و بارها از سوی مقام معظم رهبری به آنها اشاره شده و مورد تاکید قرار گرفته بر توجه به بخش کشاورزی و اهمیت رشد و توسعه این بخش در پیشرفت سایر بخش ها تاکید شده است.
به عنوان مثال درقانون اساسی، حداقل سه مورد از اصول آن صراحتا به بحث خودکفایی در بخش کشاورزی تاکیده شده، همچنین در سند چشم انداز توسعه 20 ساله و در سیاستهای کلی مندرج در برنامه پنجم توسعه و سایر چشم اندازهای تعریف شده برای نظام بر اهمیت و لزوم توجه به بخش کشاورزی تاکید بسیاری شده است.
می توان گفت دولت یازدهم در ابتدای روی کار آمدنش نگاه خوبی به بخش کشاورزی داشت و ارتباط خوب و هماهنگی بین بخش سرمایهای و کشاورزی ایجاد کرد اما باتوجه به شرایط امروز کشور و بحث تحریمها و نوسانات اقتصادی باید توجهی بیش از پیش نسبت به بخش کشاورزی داشت.
با توجه به تحریم ها و فشارهایی که در حوزه اقتصادی با آن روبرو شدیم ، به منظور توانمندسازی بخش کشاورزی و کاهش وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی و تکیه بر اقتصاد پایدار و داخلی همچون ظرفیت های بخش کشاورزی باید منابع مورد نیاز برای حل مشکلات حوزه کشاورزی تامین و در بودجه ریزی سال آینده، بخش کشاورزی مورد توجه ویژه دولت قرار گیرد.
مسئله مهم دیگر در بخش کشاورزی که می توان از آن به عنوان یک بحث کلیدی و زیربنایی یادکرد، موضوع بحران آب و خشکسالی بوده که این بحران در طی سالیان گذشته به نقطه اوج خود رسیده و مهار آن تدابیر ویژهای را می طلبد و در گام اول بازهم بحث بودجه و تزریق اعتبارات مناسب برای بهره گیری از شیوه های نوین آبیاری و مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی اهمیت قابل توجهی دارد و دولت مردان نباید از این اولویت مهم غافل شوند چرا که بی توجهی به این مشکل نه تنها باعث نابودی بخش کشاورزی و تهدید امنیت غذایی می شود بلکه دردراز مدت موقعیت کشور در منطقه را بحرانی ومتزلزل کرده و زمنیه وابستگی روز افزون اقتصاد به بیگانگان را فراهم وتقویت می کند.
بعد دیگری که گویای جایگاه ویژه و خاص بخش کشاورزی است تاثیر مستقیم این بخش بر وضعیت اشتغال است.باتوجه به اینکه امروز بیکاری به یک معضل و دغدغه بزرگ برای خانواده های ایرانی، دولت و مجلس و به نوعی فرد فرد افراد جامعه تبدیل شده و نگرانی های بسیاری در این خصوص وجود دارد و از طرف دیگر گفته می شود سونامی بیکاری و بیکاران در راه است نباید فراموش کرد ظرفیتهای بخش کشاورزی، خاک حاصلخیر و آب وهوای چهارفصل ایران از جمله ابزارهایی است که در صورت مدیریت و برنامه ریزی صحیح می تواند راهگشایی برای مهار بیکاری باشد.
اما آمارها و اطلاعات منتشر شده نشان می دهد تمام کشورهای توسعه یافته دنیا،از بخش کشاورزی پیشرفته و موفقی برخوردارند و در واقع بر پایه توسعه این بخش توانستند در سایر بخشها نیز مسیر توسعه را بپیمایند.
این درحالی است که متاسفانه در کشورما آنطور که باید وشاید به بخش کشاورزی خیلی توجه نمی شود، شاید در نامگذاریها و نوشتن برنامه ها و دستورالعملها به کشاورزی توجه شود اما در عمل اتفاق خاصی نمی افتد و هنوز که هنوز است بخش کشاورزی ما لنگ می زند.
در همین راستا پیرامون سهم بخش کشاورزی از بودجه سال آینده کشور و بایدها و نبایدهای آن با تعدادی از نمایندگان کمیسیون کشاورزی، آب ومنابع طبیعی مجلس گفت و گو کرده ایم که ماحصل این گفتگوها به این شرح در جدول ذیل آمده است:
نام نماینده |
سهم بخش کشاورزی در بودجه سال 94 و بایدها و نبایدهای آن |
عباس رجائی |
درحالی که اقتصاد مقاومتی مدنظر رهبری یکی از بسترهای توسعه و بهبود وضعیت بخش کشاورزی است تا کنون این موضوع عملیاتی نشده است، درحال حاضر مشکل آب به یک بحران تبدیل شده وطبیعتا اگراین وضعیت بحرانی تر شود، امنیت غذایی هم دستخوش مشکلات جدی تری خواهد شد، درلایحه بودجه سال 94 ، دولت باید سه موضوع آب،کشاورزی و صنایع تبدیلی وتکمیلی کشاورزی را در اولویت ویژه قرار دهد،خرید تضمینی و تعیین قیمت تضمینی دو راهکار حمایت از کشاورزان است. |
غلامرضا نوری قزلجه |
اقتصاد کشوروسرمایهگذاریها باید به سمت بخش کشاورزی هدایت شود چرا که مهمترین نقیصه در بخش کشاورزی کمبود سرمایه است،تنها یک سوم حق بخش کشاورزی از اقتصاد و سرمایهگذاریهای صورت گرفته ادا شده،ارتباط دانشگاه ها ومراکزتحقیقاتی با بخش کشاورزی گسترده ترشود، راه توسعه کشورازکشاورزی میگذرد ؛لزوم سرمایه گذاری در بخش آب و بهینه سازی مصرف، در بودجه 94 زمینه پوشش بیمهای، ایجاد زیرساختهای لازم در بخش آب و خاک، توسعه مکانیزاسیون دیده شود. |
محمدتقی توکلی |
کشاورزی بستر اصلی تحقق اقتصاد مقاومتی است،دولت باید در بخش آب وکشاورزی نگاه ویژهای داشته باشد،حفظ و نگهداری از آبهای مهارنشده نیازمند برنامه وبودجه مناسب است،ترویج کشت گلخانه ای مورد توجه دولت باشد، تسهیلات و توسعه مکانیزاسیون بخش کشاورزی در بودجه پیش پیش بینی شود، ضرورت تعریف الگوی کشت متناسب با نیازکشور و تولید محصولات با مصرف آب کمتر ، برای آبخیزداری، نگهداشت آب وجلوگیری از فرسایش خاک بودجههای لازم پیش بینی شود، اعتبارات امسال با سال گذشته خیلی تفاوت نمیکند، باید کارایی بودجه را بالا برد و اولویتها را در نظر داشت. |
هدایتالله میرمرادزهی |
بزرگترین مشکل آب است، هدر رفت آبها و صرفهجویی در مصرف آب در بخش کشاورزی نیازمند اعتبار است، خاک ایران حاصلخیز است، باید از این توان وپتانسیل ها استفاده شود،ضرورت حمایت از تولید داخلی، استفاده از ظرفیتهای بخش کشاورزی به حل مشکل اشتغال بسیار کمک میکند، کشاورزی محور توسعه و استقلال است، نباید همیشه به نفت متکی باشیم، بودجه بخش کشاورزی نسبت سایر بخشهای صنعت، معدن و تجارت افزایش یابد، هر کشاورزی ضرر کند از کار تولیدی دست برمیدارد، خرید تضمینی محصولات راهکار اصلی حفظ تولید داخلی است. |
شکرخداموسوی |
دولت در تنظیم بودجه کشاورزی مولفه های اقتصاد مقاومتی را لحاظ کند،بخش کشاورزی از ضعف مدیریت رنج می برد، توپ بودجه کشاورزی در زمین دولت است و کمیسیون کشاورزی، آب ومنابع طبیعی مجلس هم در جایگاه قانونگذاری و نظارتی خود برتوجه ویژه به بخش کشاورزی و نیازهای کشاورزان تاکید دارد، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی با تکیه برظرفیتهای بخش کشاورزی محقق می شود، آموزش و تحقیقات در بخش کشاورزی وضعیت خوبی ندارد، خشکسالی، سیل، گروغبار و ریزگردها20استان کشور را دربرگرفته وکشاورزی را فلج کرده است، خرید تضمینی محصولات کشاورزی باید بر اساس قیمت واقعی تنظیم شود، در لایحه بودجه سال آینده بودجه کافی برای شهرک های گلخانه ای در نظر گرفته شود. |
حسین نیازآذری |
برای تحقق اقتصادی مقاومتی دولت باید به بخش کشاورزی توجه ویژه ای داشته باشد،کاهش وابستگی به کشورهای دیگر و تامین امنیت غذایی بر پایه توسعه بخش کشاورزی امکانپذیر است، وزارت جهاد و دولت اهتمام ویژهای به بودجه بخش کشاورزی به خصوص در مورد کالاهای استراتژیک داشته باشند. |
محمدباقر شریعتی |
کشاورزی زیرساخت اصلی توسعه باید قلمداد شود، کشاورزی اگراولویت اول دولت در بودجه نیست حداقل اولویت دوم باشد، کشورهایی مثل چین و هند با کمترین داشته ها اما به واسطه مدیریت صحیح و تقویت بخش کشاورزی ابرقدرتها را با چالش مواجه کرده اند،نگاه توسعه ای کشور بر بخش کشاورزی متمرکز باشد، در کشور ما هنوز نگاهها، نگاه استراتژیک به بخش کشاورزی نیست، اگر امسال در لایحه بودجه، برای بخش کشاورزی نگاه تازهای داشته باشیم،شاید امیدهایی تازه شکل گیرد، بخش کشاورزی ما قدرتمند باشد با هرقدرتی از جمله آمریکا، میتوانیم مقابله کنیم، مجلس و دولت دربودجه سال 94 برای بخش کشاورزی نگاه تازهای را در پیش گیرند. |
علی ایرانپور |
بخش کشاورزی منتظراعتبارات ویژه به منظوراصلاح روشهای آبیاری، نیروی کار و اراضی مناسب و مستعد کشاورزی به اندازه کافی موجود بوده ومحدودیت منابع مالی مسئله اصلی بخش کشاورزی است،سهم تحقیق و پژوهش در حوزه کشاورزی افزایش یابد. |