کلیات
تحریم یا Sanction اقدامی است که از سوی یک یا چند بازیگر بین المللی عیله یک یا چند بازیگر دیگر با هدف مجازات و محروم ساختن کشورهای هدف از فعالیتهای اقتصادی بین المللی صورت میگیرد؛ اقدامی که در دستور کار کشورهای مجری قرار میگیرد تا کشور یا کشورهای هدف نسبت به سیاستهای خود به ویژه در بعد اقتصادی تجدید نظر کنند.
انواع تحریم
به طور کلی تحریم را از سه جنبه طبقهبندی میکنند:
تقسیمبندی از لحاظ اندازه یا حدود تحریم
تقسیمبندی از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده
تقسیمبندی از لحاظ اقتصادی یا غیراقتصادی
از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده، تحریم را به دو نوع تقسیمبندی میکنند:
تحریم یکجانبه: تحریمی است که فقط از طرف یک کشور علیه کشور هدف وضع میگردد. از دیدگاه تاریخی، این نوع تحریم دارای پیشینهای ضعیف در دستیابی به اهداف امنیت ملی و دیگر خواستهای سیاست خارجی میباشد.
تحریم چندجانبه: تحریمی که در اعمال آن بیشتر از یک کشور سهیم است. در مقایسه با تحریم یکجانبه، تحریم چندجانبه، بار مالی و تجاری شدیدی را به کشور هدف برای تغییر سیاست مورد اعتراض وارد میسازد. چراکه کشور هدف امکان یافتن جانشین برای کمکردن زیان اقتصادی را ندارد. همچنین بخش بزرگی از تولید ناخالص ملی این کشور به واسطهٔ نیاز به مراودات تجاری و سرمایهگذاری بین المللی تحت تاثیر تحریم واقع خواهد شد.
تحریمهای علیه ایران
به مجموعه اقداماتی از سوی قدرتهای جهان اطلاق میشود که در جهت مجازات حکومت ایران یا وادار کردن این کشور به انجام یا عدم انجام عملی به کار گرفته شده است. عمده تحریمها علیه ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی سال ۵۷، بعد از اشغال سفارت آمریکا در تهران شکل گرفت و در پی چالش بر سر برنامه هستهای ایران شدت بیشتری یافت.
برنامه هستهای ایران از سال ۸۵ و به دنبال ارجاع پرونده این کشور از آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت، با تحریمهای مختلفی مواجه شده است.
انواع تحریم علیه ایران
تحریمهای ایران را از نظر تحریم کنندگان میتوان به ۴ دسته کلی تقسیم بندی کرد: تحریمهای چندجانبه همچون تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل، تحریمهای اتحادیهٔ اروپا، تحریمهای تکجانبه از سوی کشورهای مختلف مانند ایالات متحده و تحریمهای کنگره آمریکا.
نخستین تحریم جامع سراسری علیه ایران در دوران معاصر، تحریم بریتانیا علیه ایران به منظور واکنش در برابر انتخاب دکتر محمد مصدق به وزارت بود که هدف ملیسازی صنعت نفت را دنبال میکرد. اولین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در زمان نخست وزیری محمد مصدق و به منزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران صادر شد.
آمریکا نیز در سال ۱۹۸۰ تحریمات اقتصادی وسیعی را در واکنش به تصرف سفارت آمریکا در تهران علیه ایران وضع کرد. در سال ۱۹۹۵، بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا اقدام به وضع تحریمهایی نمود که به موجب آن شرکتهای نفتی آمریکایی از سرمایه گذاری در طرحهای نفت و گاز ایران منع شده بودند. همچنین روابط بازرگانی با ایران نیز یک جانبه قطع گردید.
این تحریمها از لحاظ فنی به ۴ گروه تقسیم می شود که تصویب و لغو هرکدام سازوکار جداگانهای دارد. بخشی از دشواری مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ هم درباره چگونگی لغو همین تحریم هاست. ایران در برخی از موارد با شکایت از تحریمهای صورت گرفته موفق شده حکم لغو آنها را از دادگاه اتحادیه اروپا بگیرد. لغو تحریم از طریق شکایت در دادگاه گرچه میتواند آرام آرام رویهای در این زمینه ایجاد کند، اما روند لغو تحریمها از این روش بسیار زمان بر و هزینه ساز و با نتیجهای غیرقابل تضمین است.
تحریمهایی که از آن سخن به میان است در ابعاد مختلف از جمله پزشکی، فناوری، دارو، غذا، هسته ای، فضایی و... علیه ایران وضع شده است و کشورهای مجری به ویژه آمریکا در صدد هستند تا با اجبار دیگر کشورهای همکار با ایران را نیز با این رویه همراه کنند؛ مجموعه تصمیمهایی که در طول دهههای اخیر با فراز و نشیب استمرار داشته و تا کنون ایران را واردار به عقب نشینی از اهداف و برنامههای خود در چارچوب ارزشها و برنامههای انقلاب اسلامی نکرده است.
یک روزنامه نگار درباره ارتباط کمبود دارو و درگذشت نیلوفر امرایی، توئیتی منتشر کرد.
کد خبر: ۱۲۳۹۴۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۷
نبض خبر
دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا، که برای ریاست جمهوری با جو بایدن رقابت میکند، چندی پیش وعده داده بود اگر رئیس جمهور شود، روابط ایران و اسرائیل را عادی میکند اما حالا مواضع بسیار تندی درباره ایران در پیش گرفته است. ترامپ در جریان کمپین انتخاباتی اش گفت: «زمانی که من رئیس جمهور بودم، ایران ورشکست شده بود. به چین گفتم اگر از ایران نفت بخری با تو معامله نمی کنیم و تمام. من به همه کشورها در این مورد گفته ام. ایران ورشکسته بود و پولی برای تامین مالی حماس یا حزب الله نداشت. بعد بایدن میآید تحریم ها را برمی دارد و الان ایران میلیاردها دارد و دوباره همه را تهدید می کند... من از اول با جنگ عراق مخالف بودم و گفتم به عراق نروید و اگر رفتید نفت را نگه دارید و آنها رفتند و نفت را نگه نداشتند. ایران از انهدام ارتش ما در عراق سود برد و عراق تابع ایران شد. هزاران سال عراقی ها و ایرانی ها به نام های مختلف با هم می جنگیدند، به دلایل مذهبی و ما یکی از طرف ها را بمباران کردیم که عراق است و الان عراق در این هرج و مرج به ایران وابسته شده.» ادعاهای ترامپ را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۹۰۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۴
خبرگزاری «رویترز» به نقل از منابع مطلع خود چهارشنبه دوم خرداد اعلام کرد که اتحادیه اروپا با قرار دادن نام ۱۰ فرد و نهاد جدید در فهرست تحریم های اعمال شده علیه ایران موافقت کرده است.
کد خبر: ۱۲۳۸۷۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۳
چین از امروز اقداماتی را علیه ۱۲ شرکت در آمریکا مرتبط با مجتمع صنعتی- نظامی این کشور اعمال کرد.
کد خبر: ۱۲۳۸۷۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۳
چین تحریم های آمریکا را به خاطر روابط با روسیه رد میکند و این تحریم ها را نمی پذیرد.
کد خبر: ۱۲۳۸۵۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۲
طبق اعلام رسانههای عربی کنفدراسیون فوتبال آسیا از پیشنهاد فلسطین برای تحریم بین المللی رژیم صهیونسیتی حمایت خواهد کرد.
کد خبر: ۱۲۳۷۶۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۷
علیرضا چیذری*
کد خبر: ۱۲۳۷۵۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۷
در پی وضع تحریم های جدید استرالیا علیه تعدادی از مسئولین و مقامات ارشد و نهادهای جمهوری اسلامی ایران، کاردار سفارت استرالیا در تهران روز چهارشنبه به وزارت امور خارجه احضار شد.
کد خبر: ۱۲۳۷۵۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۶
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اقدام استرالیا در اعمال تحریم علیه برخی مقامات و نهادهای حاکمیتی جمهوری اسلامی را محکوم کرد.
کد خبر: ۱۲۳۷۳۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۶
وزارت خارجه رژیم صهیونیستی جمعه شب اعلام کرد که در حال بررسی اعمال تحریم ها علیه ترکیه به دلیل نقض قراردادهای تجاری بین دو طرف است.
کد خبر: ۱۲۳۵۳۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۵
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در خصوص اعمال تحریم علیه برخی اشخاص و نهادهای آمریکایی دخیل در اقدامات تروریستی و نقض فاحش حقوق بشر از طریق حمایت از اقدامات وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیها به ویژه مردم نوار غزه بیانیهای را صادر کرد .
کد خبر: ۱۲۳۵۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۳
بلومبرگ به تازگی در راستای تحریم های جدید کنگره علیه نفت ایران نوشت: تحریم های جدید آمریکا علیه ایران صرفا روی کاغذ میماند.
کد خبر: ۱۲۳۳۹۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۶
کره شمالی اعلام کرد که تحریم های آمریکا فقط به قویتر شدن این کشور منجر شده است و پیونگ یانگ اقدامات بیشتری برای حفظ قدرت نظامی خود انجام خواهد داد.
کد خبر: ۱۲۳۳۸۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۶
وزیر امور خارجه گفت: اتحادیه اروپا باید مسوولانه عمل کرده و رژیم اسراییل را تحریم کند.
کد خبر: ۱۲۳۳۴۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۴
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که اعضای شورای وزیران امور خارجه اتحادیه در نشست امروز (دوشنبه)، درباره تشدید تحریم ها علیه تهران به توافق رسیدند.
کد خبر: ۱۲۳۳۴۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۴
وزیر جنگ رژیم صهیونیستی با مقامات ارشد ارتش درباره تحریم های آمریکا علیه یک گردان ارتش اسراییل گفتگو کرد.
کد خبر: ۱۲۳۳۲۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۳
«بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی شنبه شب در واکنش به خبر تحریم یک گردان از ارتش رژیم صهیونیستی توسط آمریکا گفت: نباید ارتش اسرائیل تحریم شود و با همه ابزارها در مخالفت با این اقدامات تلاش خواهیم کرد.
کد خبر: ۱۲۳۳۰۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۲
پایگاه خبری اکسیوس به نقل از سه مقام آمریکایی که نامشان را فاش نکرد، گفت : واشنگتن بزودی گردان" نتزا یهودا" وابسته به ارتش رژیم صهیونیستی را به دلیل نقض حقوق بشر در کرانه باختری، تحریم می کند.
کد خبر: ۱۲۳۳۰۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۲
آمریکا در ادامه اقدامات یکجانبه خود علیه همکاریهای دفاعی سایر کشورها و با ادعای تقویت طرح عدم اشاعه سلاحهای هستهای، چهار نهاد خارجی را به اتهام همکاری با پاکستان در حوزه برنامههای موشک بالستیک و دوربرد آن تحریم کرد.
کد خبر: ۱۲۳۲۸۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۱
وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که ۱۶ فرد و دو نهاد مرتبط با سپاه پاسداران ایران را در واکنش به حمله موشکی و پهپادی به اسرائیل تحریم کرده است.
کد خبر: ۱۲۳۲۷۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۳۱