کلیات
آذَرَخَش یا رعدوبرق یا صاعقه پدیدهای طبیعی بر اثر برخورد ابرهای دارای بارهای ناهمنام، واکنشهای الکتریکی شدیدی به صورت نور تولید میگردد که با صدای شدیدی به نام تندر همراه است. در اثر برخورد ذرات آب یک جبهه هوای گرم به ذرات یخ یک جبهه هوای سرد، الکتریستهٔ ساکن به وجود میآید که نسبت به زمین دارای بارالکتریکی منفی بوده و در صورتی که فاصله منبع جریان الکتریکی نسبتاًنزدیک به سطح زمین باشد، صاعقه بروز میکند. در رعدوبرقهای شدید معمولاً بیشترین تخلیه الکتریکی صورت میگیرد.
در جریان آذرخش اندکی از نیتروژن هوا به آمیختهای نیتریدی در آب دگرگون میشود. آذرخشی که بین ابر و زمین است بیشتر از ابر به زمین میزند (رعد منفی) ولی در برخی موارد نادر هم رعد از زمین به ابر میزند (رعد مثبت). در این حالت (رعد مثبت) زمین دارای بار منفی است و ابر دارای بار مثبت.
به رعد پیشگام و کوب برگشتِ آن در تخلیه الکتریکی اَبربهزمین «کوب آذرخش» گفته میشود. درخشندگی شدیدی که در آخرین مرحله هر کوب آذرخش ناشی از تخلیه الکتریکی اَبر به زمین، از زمین به سوی پایه اَبر بالا میرود کوب برگشت یا کوب اصلی میگویند.
نقش رعد و برق در پاکسازی جو
دانشمندان در جریان یک تحقیق متوجه ترکیباتی به نام «رادیکالهای هیدروکسیل» در هوا شدند. این ماده بسیار واکنشپذیر که بیشتر با عنوان «پاککننده شیمیایی» شناخته میشود، از ترکیبهای شیمیایی مهمی است که در جو میتوان یافت.
دادههای برداشت شده از ابرهای طوفانی به هنگام رعد و برق ۱۰۰۰ رادیکال هیدروکسیل بیشتر از مقدار طبیعی را نشان دادهاند. دانشمندان تخمین میزنند چیزی در حدود ۲ تا ۱۶ درصد میزان اکسایش جو کره زمین، یا تمیزکاری که به صورت طبیعی در جو زمین اتفاق میافتد، توسط صاعقه انجام میشود.
آتش سنت المو
آتش سنت المو نام یک پدیده جوی الکتریکی است که با تخلیه بارهای الکتریکی همراه است. این پدیده درخششی است که در هوای توفانی و مرطوب، پیرامون صخرههای بلند و نوک تیز، دیده میشود. بر پایهٔ یک اصل فیزیکی، بارهای الکتریکی در نوک اجسام جمع میشوند. این بارها مولکولها و یونهای موجود در هوا را به سوی خود میکشند. این بارهای الکتریکی موجب تخلیه الکتریکی میشوند که با نور و درخشش همراه است. دریانوردان اروپایی در سده پانزدهم به بعد، نام این پدیده را آتش سنت المو نهادهاند.
نکتههای ایمنی
هنگام آذرخش باید:
- از کارهای بیرون خانه دست بکشید.
- در زمان رخ دادن آذرخش از خانه بیرون نروید.
- اگر که در خودرو هستید، در جایی مطمئن توقف کنید، موتور را خاموش کنید و آنتن ماشین را پایین بکشید.
- درون ساختمان یا خودروی سقفدار بمانید.
- بدنه پولادی یک خودروی سقفدار به شرطی که فلز آن را لمس نکنید از شما به خوبی نگهداری میکند.
- از درختان تپهها، تیرکها، سیم برق هوایی، لولههای فلزی و آب دور شوید.
- هنگام آذرخش میتوانید، به درون ساختمان یا ایستگاه ترن زیرزمینی و مترو بروید.
- از رفتن به حمام و دوش گرفتن بپرهیزید چون امکان دارد افزار درون حمام مایه انتقال جریان الکتریسته شوند.
- تنها در زمان اورژانسی آن هم در صورت امکان از تلفن بیسیم استفاده کنید.
- دو شاخه هر چیز برقی مانند رایانه را از برق خارج کنید، هواکش را خاموش کنید، به یاد داشته باشید برق ناشی از آذرخش میتواند مایه بروز صدمات جدی شود.
- از قرار گرفتن در آلونک یا ساختمانهای تک و منفرد در فضای باز خودداری کنید.
- از نزدیک شدن به هر افزار فلزی مانند تراکتور، تجهیزات کشاورزی، موتورسیکلت و دوچرخه پرهیز کنید.
- اگر در جنگل هستید، سرپناهی در کنار درختان کوتاه و تنومند بیابید و هرگز زیر درختان بلند نروید.
- اگر در فضای باز هستید، در صورت امکان به حالت خمیده و در درههای تنگ و ژرف پناه بگیرید، مراقب سیلهای ناگهانی باشید.
- به یاد داشته باشید که چنانچه در هنگام آذرخش موهایتان سیخ شد، نشانه نزدیکی برخورد با آذرخش است.
- به صورت چمباتمه روی زمین بنشینید، دستها را روی گوشها و سر را میان زانوها قرار دهید، تماس خود را با زمین هرچه کمتر کنید، به هیچ روی، روی زمین دراز نکشید.
- تلفن همراه خود را بر روی حالت هواپیما قرار دهید.
کارهای پس از روی دادن آذرخش در صورت نیاز به یاری با اورژانس «۱۱۵»، آتشنشانی «۱۲۵»، جمعیت هلال احمر «۱۱۲» یا سایر سازمانهای امدادی تماس بگیرید. در صورت مواجهه با فرد مصدوم، به سرعت چگونگی تنفس و تپش او را کنترل کنید در صورت قطع تنفس، با شتاب به او تنفس مصنوعی دهید و در صورت عدم لمس نبض کاروتید در مصدوم، احیای قلبی ـ ریوی را انجام دهید. محل ورود و خروج جریان الکتریسته را برای یافتن نشانههای سوختگی بررسی و پانسمان کنید، همچنین آسیبهای وارده به سیستم عصبی، شکستگی استخوانها و از دست دادن بینایی و شنوایی در مصدوم را بررسی کنید.
نبض خبر
ساختمان شهرداری هشتگرد بر اثر برخورد صاعقه آتش گرفت و عملیات مهار این آتش آغاز شد. لحظات سوختن ساختمان شهرداری پس از برخورد رعد و برق را میبینید.
کد خبر: ۱۲۴۲۱۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۲
هواپیمای ایرباس A۳۲۰ متعلق به شرکت هواپیمایی اتریش اتریش ایرلاینز از مایورکا به سمت وین در حال پرواز بود. هواپیما مورد اصابت تگرگ شدید قرار گرفت که شیشه جلوی هواپیما را شکست و دماغه هواپیما را از بین برد. در نتیجه خلبانان مجبور شدند کورکورانه در فرودگاه وین فرود بیایند.
کد خبر: ۱۲۴۲۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۲
رییس مرکز عملیات اضطراری (EOC) سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران نسبت به وزش باد خیلی شدید، خیزش موقت گرد و خاک در نیمه جنوبی و غربی استان تهران و رگبار باران، رعد و برق و احتمال بارش تگرگ در نیمه شمالی استان به ویژه دامنه و ارتفاعات هشدار داد.
کد خبر: ۱۲۴۱۶۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۹
کارشناس مرکز پیشبینی اداره کل هواشناسی اصفهان از احتمال بارشهای رگباری همراه با رعد و برق در مناطق غرب، شمال و مرکز اصفهان طی ۴۸ ساعت پیش رو خبرداد.
کد خبر: ۱۲۴۱۰۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۵
سازمان هواشناسی نسبت به وقوع رگبار و رعد و برق در ۲۰ استان و افزایش ارتفاع موج تا ۱.۵ متر در آبهای جنوب کشور هشدارداد.
کد خبر: ۱۲۴۰۶۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۳
مسئول روابط عمومی فرودگاه تبریز با اشاره به تعلیق موقت پروازهای فرودگاه تبریز گفت: پروازهای این فرودگاه به حالت عادی برگشته است.
کد خبر: ۱۲۴۰۰۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۰
کارشناس سازمان هواشناسی از صدور هشدار زرد و تداوم فعالیت سامانه بارشی تا روز (یکشنبه، ۱۳ خردادماه) همراه با رگبار باران، رعد و برق ، وزش باد شدید موقت، برخی نقاط گردوخاک و بارش تگرگ خبر داد.
کد خبر: ۱۲۳۹۸۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۹
رییس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی از وقوع رگبار و رعد و برق در برخی استانها و وزش باد شدید در شرق کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۲۳۹۴۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۷
سازمان هواشناسی نسبت به وقوع رگبار و رعد و برق در ۱۸ استان و وزش باد شدید و در نقاط مستعد خیزش گرد و خاک در ۱۶ استان هشدار داد.
کد خبر: ۱۲۳۹۴۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۶
سازمان هواشناسی اعلامکرد: امروز (شنبه) سامانه بارشی تقویت شده و در شمال غرب، دامنههای جنوبی البرز واقع در زنجان، قزوین، البرز، تهران و سمنان، سواحل دریای خزر و برخی نقاط واقع در غرب و مرکز کشور و برخی نقاط در شمال شرق، رگبار باران و رعد و برق و وزش باد شدید پیش بینی میشود.
کد خبر: ۱۲۳۹۰۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۵
رییس اورژانس پیشبیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی زنجان گفت: برخورد صاعقه در جاده ماهشان این استان یک فوتی و ۲ مصدوم بر جای گذاشت.
کد خبر: ۱۲۳۹۰۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۴
یک جوان ۲۷ ساله ظهر روز جمعه بر اثر رعد و برق در آبشار زمرد حویق از توابع شهرستان تالش جان باخت.
کد خبر: ۱۲۳۷۸۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۸
سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد: طی سه روز آینده به تناوب در اغلب مناطق به ویژه مرکز و نوار جنوبی کشور، وزش باد شدید رخ می دهد که در مناطق مستعد سبب خیزش گردوخاک خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۳۷۷۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۸
کارشناس سازمان هواشناسی با اشاره به صدور هشدار نارنجی هواشناسی از تشدید و تداوم بارشها در ۷ استان کشور تا اوایل هفته آینده خبر داد.
کد خبر: ۱۲۳۷۵۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۶
سازمان هواشناسی امروز برای ۲۱ استان بارش شدید باران همراه با تگرگ پیش بینی و اعلام کرد: بارشها تا شنبه در اکثر نقاط کشور ادامه خواهد داشت.
کد خبر: ۱۲۳۷۴۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۶
رئیس اورژانس پیشبیمارستانی و مدیریت حوادث استان زنجان از مرگ یک مرد ۷۵ ساله در زنجان براثر برخورد صاعقه خبر داد.
کد خبر: ۱۲۳۷۲۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۵
رییس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی از ورود سامانه بارشی طی امشب (۲۲ اردیبهشت) از غرب کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۲۳۶۶۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۲
کارشناس سازمان هواشناسی ضمن پیشبینی رگبار و رعد و برق در مناطقی از خراسان شمالی، خراسان رضوی، شمال آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل، گیلان، مازندران و ارتفاعات البرز، قزوین و سمنان، تهران را در روزهای یکشنبه و دوشنبه هفته آتی (۲۳ و ۲۴ اردیبهشت) بارانی اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۳۶۴۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۱
رییس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی از بارشهای سیل آسا و وزش باد شدید در ارتفاعات کشور طی روزهای پایانی هفته خبر داد و نسبت به خودداری از تردد از مسیرهای مستعد وقوع بهمن بهاره توصیه کرد.
کد خبر: ۱۲۳۶۳۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۰
رییس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی از وقوع رگبار، رعد و برق و کاهش دما در نقاط مختلف کشور خبر داد.
کد خبر: ۱۲۳۵۷۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۷