کلیات
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد که بهطور خلاصه یونسکو UNESCO نامیده میشود، یکی از سازمانهای تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد است که در سال۱۹۴۵ تشکیل شد. هدف این سازمان کمک به صلح و امنیت در جهان از راه همکاری بینالمللی در زمینههای آموزشی و علمی و فرهنگی وتربیتی به منظور افزایش احترام به عدالت و قانونمداری و حقوق بشر، بر پایه منشور سازمان ملل متحد است. ۱۹۵ کشور عضو یونسکو هستند. مقر آن در پاریس پایتخت فرانسه است و دفترهایی در کشورهای مختلف دارد.

مناقشات و اصلاحات
یونسکو در برخی کشورها مانند ایالات متحده، بریتانیا و سنگاپور در راس مناقشات قرار داشتهاست. در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، حمایت یونسکو از ایجاد «نظم نوین اطلاعات در جهان» و گزارش مک براید مبنی بر دموکرات کردن رسانهها و ایجاد فضای مناسب برای دسترسی آسان به اطلاعات به شدت در این کشورها مورد انتقاد قرار گرفت و این کشورها این روند را تلاشی برای مقابله با آزادی مطبوعات دانستند. برخی کشورهای غربی یونسکو را پایگاه کمونیست و کشورهای جهان سوم برای حمله به جهان غرب میدانستند. در سال ۱۹۸۴، ایالات متحده در اعتراض به روند موجود از یونسکو استعفا داد و فعالیتهایش را به حالت تعلیق درآورد و بریتانیا و سنگاپور هم در سالهای ۱۹۸۵ و ۱۹۸۶ به آمریکا ملحق شدند. با تغییر دولت بریتانیا در سال ۱۹۹۷ این کشور مجدداً به یونسکو پیوست و ایالات متحده هم در سال ۲۰۰۳ مجدداً به این سازمان ملحق شد. در طی این سالها، اصلاحات اساسی در این سازمان انجام شد.
برخی از این تغییرات عبارتند از: تعداد شعبات یونسکو به نصف کاهش پیدا کرد و در نتیجه تعداد مدیران کل نیز از ۲۰۰ نفر به ۱۰۰ نفر کاهش پیدا کرد. تعداد کارمندان این سازمان هم در سراسر جهان به حدود ۲۰۰۰ نفر رسید. در همین حین، برخی از ساختارهای مدیریتی موازی شامل ۳۵ پست مشاوره ارشد از چارت سازمان حذف شدند. از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ تعداد دویست و نه سفر کارمندی صورت گرفت و کمبود بودجه ده میلیون دلاری این سازمان برطرف شد. با کاهش تعداد مدیران ارشد به نصف، هرم مدیریتی این سازمان که یکی از بلندترین هرمهای سازمانی سازمان ملل به شمار میآمد، کوچکتر شد و «تورم» پستهای سازمانی که در بالای هرم دیده میشد به پایین هرم منتقل شد. استخدام رقابتی، تشویق کارمندان بر اساس عملکرد آنها، آموزش مدیران مورد توجه قرار گرفت. سیستمهای SAP و SISTER برای برنامهریزی مدیریتی و مالی شفاف مبتنی بر نتایج حاصل مورد استفاده قرار گرفتند. در سال ۲۰۰۱، خدمات بررسی داخلی IOS شکل گرفت تا با توجه به نتایج حاصل از پروژههای قبلی راه برای اصلاح پروژههای جدید هموار شود. در واقع عملکرد اصلی IOS بیشتر حسابرسی است تا بررسی برنامهها و این خدمات در حقیقت شامل حسابرسی دفاتر مختلف یونسکو و توجه به نحوه مدیریت برنامهها میشود و به سودمند بودن یا نبودن پروژههای در دست اجرا توجهی ندارد. انسجام برنامهها و ارتباط منطقی بین آنها یکی از چالشهای یونسکو در دنیای امروزی است. یکی از دلایل اصلی بروز این چالش امکان مدیریت پروژهها توسط دفاتر مختلف یونسکو (دفاتر و بخشهای اصلی در مقر اصلی یونسکو در پاریس، دفاتر منطقهای و خوشهای یونسکو و موسسات بینالمللی) که بین آنها ارتباط مؤثر و همکاری لازم وجود ندارد.
فعالیتهای یونسکو
ایجاد مؤسسه بینالمللی برنامهریزی آموزشی یونسکو برای بهبود برنامهریزی آموزشی در کشورهای جهان در سال ۱۳۴۲.
طراحی و اجرای پروژههای با اهمیت فرهنگی و عملی مانند:
حفاظت از بیوسفر طی برنامه MAB )برنامه انسان و بیوسفر) از سال ۱۹۷۱
مدیریت منابع آب طی برنامه IHP )برنامه بینالمللی آبشناسی) از سال ۱۹۶۵
پروژههای مربوط به تنوع زبان و زبانهای در حال انقراض
شاهکارهای میراث نامکتوب و نامحسوس بشر
ثبت بینالمللی حافظه جهانی از سال ۱۹۹۷
مکانهای میراث جهانی
ترویج «جریان آزاد اندیشه بر اساس کلام و تصویر» توسط:
ارتقاء آزادی بیان، آزادی مطبوعات و دسترسی آسان به اطلاعات
ارتقاء دسترسی آسان و فراگیر به فناوری اطلاعات و ارتباطات
ارتقاء تکثرگرایی و تنوع فرهنگی در رسانهها
برگزاری رویدادهای مهم مانند:
دهه بینالمللی ارتقاء فرهنگ صلح و فاقد خشونت برای کودکان سراسر جهان (از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۰، که در سال ۱۹۹۸ توسط UN اعلام شد)
روز جهانی آزادی مطبوعات، ۳ می، (که در آن آزادی بیان و آزادی مطبوعات به عنوان ارکان حقوق بشر و یکی از لوازم جامعهای سالم، دموکراتیک و آزاد معرفی میشوند)
مدیران کل یونسکو
از جمله مدیران یونسکو می توان به افراد زیر اشاره کرد:
جولین هاکسلی، انگلستان، (۱۹۴۸–۱۹۴۶)
تورس بودت، مکزیک، (۱۹۵۲–۱۹۴۸)
جان ویلکینسون تیلور، ایالات متحده، (موقت ۱۹۵۳–۱۹۵۲)
لوتر اوانس، ایالات متحده، (۱۹۵۸–۱۹۵۳)
وتیورنیو ورونسه، ایتالیا (۱۹۶۱–۱۹۵۶)
رنه ماهو، فرانسه، (۱۹۷۴–۱۹۶۱)؛ (موقت ۱۹۶۲)
آمادو – ماهاتار ام بو، سنگال (۱۹۸۷–۱۹۷۴)
فدریکو ماریو زاراگونوزا، اسپانیا (۱۹۹۹–۱۹۸۷)
کوشیرو ماتسورا، ژاپن (۱۹۹۹–۲۰۰۹)
ایرینا بوکووا، بلغارستان (۲۰۰۹–۲۰۱۷)
ادره آزوله، فرانسه (۲۰۱۷ – تاکنون)
پیوستن ایران به یونسکو
ایران در سال ۱۳۲۵ ه. ش. با پذیرفتن اساسنامه یونسکو عضو این سازمان شد.
بزرگترین سازه خشتی «آجر رسی پخته نشده» جهان است که از قرن ۷ تا ۱۱، به عنوان چهارراهی در امتداد جاده ابریشم، از نظر تولید نخ و ابریشم اهمیت زیادی داشت. مساحت این ارگ نزدیک به ۱۸۰٬۰۰۰ متر مربع است که با دیوارهایی به بلندی ۶ تا ۷ متر و طول ۱۸۱۵ متر احاطه شدهاست. ارگ از دو بخش جدا از هم تشکیل شدهاست که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارد. حدود ۶۷ برج در سطح شهر باستانی بم پراکنده شدهاست. فاجعهی زلزلهی سال ۱۳۸۲، بیش از ۸۰ درصد این بنای خشتی را ویران کرد اما سریعاً در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار گرفت و با همکاری یونسکو و تعداد زیادی از کشورهای جهان، بازسازی شد.
کد خبر: ۱۱۶۶۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۰
یونسکو:
سازمان یونسکو ، امروز(دوشنبه) اعلام کرد:«جنایت قتل خبرنگاران و کادر رسانه در سال 2022 حدود 50 درصد افزایش داشته است، به طوریکه هر 4 روز یک خبرنگار کشته شده است.»
کد خبر: ۱۱۵۹۸۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۶
بعد از آنکه یونسکو اجلاس میراث جهانی را به تعویق انداخت؛ هنوز زمان مشخصی را برای اجلاس بعدی معین نکرده است. چهار پرونده ایران نیز مانند پروندههای کشورهای دیگر سرنوشتی نامعلوم دارند.
کد خبر: ۱۱۵۷۳۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۱۱
واکنش عجیب ضرغامی به ثبت فرهنگ پهلوانی برای جمهوری آذربایجان
کد خبر: ۱۱۵۶۶۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۰۵
باغ شاهزاده ماهان یکی از باغهای تاریخی و بی نظیر ایران است. این باغ زیبا در شهر ماهان حدود دو کیلو متری شهر کرمان و در دامنه کوههای تیگران قرار دارد و مربوط به اواخر دوره قاجاریه میباشد. این باغ در فهرست جهانی یونسکو نیز ثبت شده است. این باغ و طبیعت بی نظیرش در همه فصول سال زیبایی خود را دارد، ولی در فصل خزان و برگ ریزان طبیعت بی نظیرش جلوه ایی زیبا و دیدنی به این باغ تاریخی بخشیده است
کد خبر: ۱۱۵۵۶۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۸
ارزیاب و معاون شورای عالی ژئوپارک یونسکو ار زای مثبت یونسکو برای ثبت جهانی ژئوپارک طبس، به عنوان سومین ژئوپارک ایران خبر داد.
کد خبر: ۱۱۵۴۰۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۸
ایران در جلسه رایگیری، حق رای نداشت!
کد خبر: ۱۱۵۳۴۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۴
با توجه به آنکه پس از قطعیت ثبت، امکان درخواست برای تبدیل ثبت انحصاری به ثبت مشترک وجود ندارد، عملاً فرصت واخاهی ایران از دست رفته است؛ بنابراین سوءمدیریت داخلی در این مورد کتمان نشدنی است و انتظار میرود در این زمینه شاهد پاسخگویی مسئولان مرتبط باشیم.
کد خبر: ۱۱۵۳۱۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۳
کد خبر: ۱۱۵۲۹۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۱
دو پرونده «جشن مهرگان» و «هنر ساختن و نواختن رباب» که مشترک از سوی ایران و چند کشور دیگر به یونسکو معرفی شده بودند، از ورود به فهرست جهانی میراث ناملموس یونسکو باز ماندند.
کد خبر: ۱۱۵۲۸۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۱
طبق این مطالعه، یخچالهای طبیعی در سایتهای میراث جهانی هر سال حدود ۵۸ میلیارد تن یخ از دست داده و ۴.۵ درصد از افزایش سطح جهانی دریاها را تشکیل میدهند.
کد خبر: ۱۱۴۸۶۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۲
دبیرکل سابق یونسکو در پیامی درگذشت امین تارخ بازیگر توانمند سینما و تلویزیون کشورمان را تسلیت گفت و تاکید کرد که تارخ در خاطره مردمان این سرزمین جاودان خواهد بود.
کد خبر: ۱۱۴۲۱۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۰۳
سید ابراهیم رئیسی بعد از ظهر امروز دوشنبه به وقت محلی در اجلاس تحول آموزش سازمان ملل که با همکاری یونسکو برگزار شد، اظهار داشت: متاسفانه فرهنگ سلطه، منفعت خود را در عقب نگه داشتن کشورهای دیگر تعریف کرده و با ایجاد نظام جهانی ناعادلانه و با سوءاستفاده از سازمانهای بینالمللی و تدوین منظومههای فکری- فرهنگی خویش مانع رشد و پیشرفت کشورهای دیگر شده است.
کد خبر: ۱۱۴۱۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۹
رئیس جمهور با بیان اینکه معتقدیم تحول در آموزش بدون توجه به «خانواده، عدالت و معنویت» میسر نخواهد بود، گفت: جمهوری اسلامی ایران سند تحول بنیادین آموزش و پرورش خود را با ابتناء به فلسفه تربیتِ ایرانی- اسلامی و بدون اتکا به رویکردهای تک بعدیِ سکولارِ موجود در سند ۲۰۳۰ تدوین کرده است.
کد خبر: ۱۱۴۱۴۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۹
وزیر امور خارجه با اشاره به سند ٢٠٣٠ گفت: قرار بود این سند در حوزه آموزش باعث همبستگی جهانی باشد اما با نادیده گرفتن هویت و واقعیت های فرهنگی کشورها آنها را در این حوزه دچار مشکل کرده است و از این رو جمهوری اسلامی ایران بر اساس قوانین داخلی و فرهنگی خود به این سند نگاه می کند.
کد خبر: ۱۱۴۰۲۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۲
پرونده ثبت جهانی ژئو پارک ارس در یونسکو در دست بررسی است و در صورت تایید کارشناسان شورای عالی ژئوپارکهای جهان، عنوان دومین ژئوپارک ثبت شده کشورمان را پس از ژئوپارک قشم به خود اختصاص میدهد.
کد خبر: ۱۱۲۵۴۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۳۰
به پیشنهاد شورای بینالمللی بناها و محوطهها، معروف به ایکوموس در سال ۱۹۸۲، ۱۸ آوریل (۲۹ فروردین) از سوی یونسکو به نام روز جهانی بناها و محوطههای تاریخی نام گذاری شد. این روز فرصت بالا بردن آگاهی عمومی در مورد تنوع میراث جهانی و کوششهای مورد نیاز جهت حمایت و حفاظت از آنها را فراهم میآورد، و همچنین به منظور جلب توجه نسبت به آسیب پذیری آنها است.
کد خبر: ۱۱۱۴۵۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۳۰
کاخ سفید خطاب به تلآویو اعلام کرده که به چراغ سبز اسرائیل برای کنگره جهت دریافت مجوز نیاز دارد.
کد خبر: ۱۱۰۴۳۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۳
ایدهپردازان و محصولات خلاقانه حوزه زنان فراخوانده شدند؛ کرمی: مشارکت بانوان ایرانی در تحقیق و توسعه بالاتر از میانگین جهانی است
این رویداد در ۴ حوزه اصلی تعارض بیننقشی زنان، سلامت جسم و روان خانمها، توسعه فردی و شکوفایی و توانمندیها و تفریح و اوقات فراغت زنان برگزار میشود.
کد خبر: ۱۱۰۰۹۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۴
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران:
به گفته ایوبی، درصد گردشگران فرهنگی که فقط به یک کشور برای فرهنگ می روند نزدیک 20 درصد است و اگر سهم ما در گردشگری دنیا فقط همین گروه باشد، رقم قابل توجهی خواهد شد. وی توضیح داد: 5 شهر خلاق داریم و یونسکو به درستی فهمید که باید منابع خلاق فرهنگی را برای توسعه شهرها بسیج کند و شهرهای خلاق در یکی از هفت رشته هنری همچون ادبیات، موسیقی، فیلم، معماری و... سرآمد هستند و شغل های پایدار در این رشته ها در این شهرها اتفاق می افتند.
کد خبر: ۱۱۰۰۳۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۱