کلیات
طالبان (به معنای طلبهها) گروهی از شبه نظامیان روحانی اسلامگرای مخالف دولتهای افغانستان وپاکستان است که عقاید مذهبی با ریشههایی در مکتب حنفی دیوبندی، مذهب وهابیت و دیدگاههای جهادگرایی سلفی ابن تیمیه دارد. این گروه از زمان پیدایش در سال ۱۹۹۴ تاکنون از طرفهای درگیر در جنگ افغانستان بودهاست و پس از تصرف افغانستان، از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ با نام امارت اسلامی افغانستان بر این کشور حکومت کردهاست.
بیشتر افراد گروه طالبان پشتونهایی هستند که در مناطق شمال غربی پاکستان و دو سوی خط دیورند، زندگی میکنند.
طالبان از آغاز حمله آمریکا به افغانستان که موجب برکناری آنان از قدرت شد، با نیروهای آمریکا و ناتو نیز در جنگ هستند. رهبر کنونی طالبان پس از کشته شدن ملا اختر منصور، هبتالله آخوندزاده است. طالبان بیشتر از اینکه دیوبندی عمل کند، قشری و قبیلهای برخورد میکند. آنها حتی با اخوانیها و جماعتیها و مودودیها سر سازش ندارند.
پیدایش
در ۱۰ اکتبر سال ۱۹۹۴ میلادی در اوج جنگهای داخلی افغانستان گروهی وارد منطقه سپین بولدک ولایت قندهار در جنوب افغانستان شدند و نام خود را «تحریک اسلامی طلبای کرام» نهادند. در میان رهبران طالبان اعراب وهابی از عربستان سعودی نیز وجود دارد. آنها با شعارهای دینی اسلام مانند جهاد با شرک و کفر و اینکه هر کس کشته شود به بهشت خواهد رفت، به زودی پیروان زیادی از افغانستان و پاکستان پیدا کردند.
طالبان پاکستان نیز در سال ۲۰۰۷ میلادی با هدف استقرار حکومت اسلامی و جاری کردن قوانین شرع در پاکستان، وارد مبارزه مسلحانه شدند. از طالبان پاکستان به عنوان شبکهای متشکل از تعدادی گروههای تندرو محلی نام برده میشود.
در بدو امر مردم افغانستان به این گروه خوشبین بودند و گمان میکردند، آنها میتوانند به جنگهای داخلی افغانستان پایان دهند.
شیوه حکومت طالبان
طالبان با دیدگاهی بسته و با بازگشت به نگرشهای مذهبی و زیر فشار قرار دادن مردم موجب نارضایتی قشر زیادی از مردم افغانستان شدند. آنها نام حکومت افغانستان را ازجمهوری اسلامی به امیرنشین (امارت اسلامی افغانستان) تبدیل نموده و رهبر خود، ملا محمد عمر، را به عنوان امیرالمؤمنین معرفی کردند. طالبان قطعنامههای پیاپی شورای امنیت را نادیده گرفتند و تعدادی از خارجیان را از کشور اخراج کردند.
حکومت طالبان با رادیو، تلویزیون، موسیقی، نقاشی، مجسمهسازی و آثار هنری مخالف بودند و مجسمههای بودا در بامیان را که از جمله غنائم فرهنگی و باستانی افغانستان بود را منهدم ساختند. در دوران حکومت طالبان، کریکت تنها ورزش مجاز در افغانستان به شمار میرفت.
آنان به زنان اجازه نمیدادند تا بدون مرد محرم یا بدون حجاب از خانههایشان بیرون بروند. مجازات لواطکاران و زناکاران مرگ و سنگسار بود و دست کسانی که دزدی میکردند، قطع میشد. مردم را برای ادای نماز، به زور از مغازههایشان به مساجد میفرستادند. ریش مردان در نظام طالبانی باید بلند میبود و موهای سرشان را میبایست کوتاه میکردند. هر چند طالبان پخش هرگونه اخبار دال بر اختلاف داخلی این گروه را پنهان نگه میداشتند، اما گهگاه خبرهایی از اختلافات داخلی به بیرون درز میکرد.
تصرف بخش گسترده ای کشور افغانستان توسط طالبان
تابستان سال ۱۴۰۰ نیروهای طالبان بخش گستردهای از ولایات افغانستان را به تصرف خود درآوردند و به صورت مشخص در تاریخ ۲۴ مردادماه این گروه موفق شد وارد کابل پایتخت افغانستان شده و کنترل فرودگاه را به دست بگیرد.
در توضیحاتی که نیروهای طالبان پس از نزدیک شدن به فتح پایتخت کابل خطاب به مردم افغانستان و رسانهها گفتند، آمده است: طالبان اعلام کرده اجازه خروج امن به افرادی که خواهان خروج هستند از کابل را داده و از زنان خواسته به جاهای امن بروند.
یک مقام طالبان به رویترز گفت: "ما نمیخواهیم که یک غیرنظامی بی گناه افغان در زمان مسئولیت ما مجروح یا کشته شود، اما آتش بس اعلام نکرده ایم".
طالبان کنترل دانشگاه کابل در غرب پایتخت را در دست گرفته و پرچمهای خود را در منطقه کوتا سینکی برافراشته است.
تصرف کامل افغانستان
24 مرداد 1400 رسانه های خبر از تصرف کامل افغانستان توسط گروه طالبان و فرار اشرف غنی- رئیس جمهور این کشور به تاجیکستان خبر دادند.
یک دیپلمات سابق ایران درباره تنش میان ایران و طالبان بر سر حقابه هیرمند می گوید: مساله فی ما بین ایران و طالبان فقط هیرمند نیست. طالبان با در پیش گرفتن سیاستی ضد ایرانی که متاسفانه این سیاست ضد ایرانی ، ایران را در جهان از منظر سیاست بین المللی در انزوا قرار داده است، این پیش بینی ها را به وجود می آورد که در آینده طالبان در داخل کشور با درگیری با جمعیت بالای خراسانی و تاجیک مواجه کند. به توافق رسیدن با طالبان امری موقت خواهد بود تا زمانی که این دار و دسته در افغانستان حکومت دارند وضعیت به همین شکل است تا اینکه ایران با دولتی دیگر و کسانی دیگر مواجه شود و مساله را با آن ها حل کند.
کد خبر: ۱۱۷۶۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۱
وزارت دفاع دولت طالبان اعلام کرد که پس از دو روز گفتوگو با هیأت نظامی جمهوری اسلامی ایران در کابل، دو هیأت بر اجرای طرحهایشان بر مبنای تعهدات بینالمللی و مرزی که منجر به منافع دو کشور همسایه گردد ارائه و بر هماهنگی لازم جهت رفع چالشها در آینده تأکید کردهاند.
کد خبر: ۱۱۷۶۲۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۱
یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: انتظار میرود دستگاه دیپلماسی از حقوق ملت ایران در گرفتن حق آبه هیرمند از طالبان دفاع کرده و واکنش دقیق، هوشمندانه و قاطعی در این زمینه نشان دهد.
کد خبر: ۱۱۷۶۱۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۳۱
شیخ الحدیث مولوی صاحب نداء محمد ندیم وزیر آموزش عالی طالبان با انتشار توئیتی ایران را تهدید کرد.
کد خبر: ۱۱۷۶۱۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۳۱
مقامات طالبان طی مراسمی کانالهای "سد بخشآباد" بر روی رودخانه فراه که به تالاب هامون میریزد را تکمیل کردند.
کد خبر: ۱۱۷۵۹۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۳۰
ضمیر کابلوف، نماینده رئیس جمهوری روسیه در امور افغانستان گفت: دعوت نمایندههای طالبان در نشست کازان به آن معنا نیست که مسکو حکومت فعلی افغانستان را به رسمیت می شناسد.
کد خبر: ۱۱۷۵۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۳۰
نماینده ویژه رییس جمهور در افغانستان گفت: اگر ثابت شود در سد آب هست و طالبان حقابه ایران را نمیدهند، آنها باید پاسخگوی کار خود باشد. برای ایران هم حجت تمام میشود و دولت میداند که چطور باید عمل کند.
کد خبر: ۱۱۷۵۸۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۳۰
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به بیانیه روز پنج شنبه طالبان در مورد صحبتهای اخیر « سید ابراهیم رییسی» رییس جمهور ایران در ارتباط با حقآبه ایران از هیرمند واکنش نشان داد و آن را سیاسی دانست.
کد خبر: ۱۱۷۵۸۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۹
طالبان در پاسخ به اظهارت رئیس جمهور درباره حقابه هیرمند، بیانیه ای منتشر کرد.
کد خبر: ۱۱۷۵۷۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۹
وزیر امورخارجه گفت: مساله آب رودخانه هیرمند از چهار ماه قبل به این وزارتخانه و وزارت نیرو محول شده و تا کنون در این زمینه اقدامات و کارهای خوبی انجام شده است.
کد خبر: ۱۱۷۵۶۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۸
رسانههای افغانستان گزارش دادند که مولوی عبدالکبیر به فرمان ملا هیبتالله آخوندزاده، بهعنوان نخستوزیر طالبان انتخاب شد و ملا محمد حسن آخوند، بهدلیل بیماری از نخستوزیری کنارهگیری کرد.
کد خبر: ۱۱۷۵۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۷
طالبان میگوید که دیپلماتهای این گروه به دعوت رسمی مسئولان نمایشگاه کتاب تهران در این نمایشگاه شرکت کردهاند و از غرفههای «کتاب افغانها» نیز بازدید کرده اند.
کد خبر: ۱۱۷۵۲۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۴
در گزارش امروز (دوشنبه) سازمان ملل به شدت از طالبان بابت انجام اعدام در ملا عام، سنگسار و شلاق زدن در افغانستان از زمان روی کار آمدن مجدد در این کشور انتقاد کرده و خواستار توقف این اقدامات شد.
کد خبر: ۱۱۷۴۳۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۸
فرستاده ویژه چین در افغانستان گفت، پکن به این زودیها برنامهای برای به رسمیت شناختن طالبان افغانستان ندارد چون منتظر تایید تعهدات آن در عدم استفاده از خاک افغانستان برای حمله به دیگر کشورهاست.
کد خبر: ۱۱۷۳۷۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۳
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد در آستانه نشست دوحه درباره وضعیت افغانستان تاکید کرد اقدامات محدود کننده حقوق زنان افغان برای کار، باید متوقف شود.
کد خبر: ۱۱۷۳۲۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۰
سازمان ملل اعلام کرد که طالبان به نشست سازمان ملل درباره افغانستان دعوت نشده است.
کد خبر: ۱۱۷۳۱۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۹
وزارت خارجه دولت طالبان در مورد قطعنامه اخیر سازمان ملل در محکومیت حکومت افغانستان به دلیل ممنوعیت کار زنان در سازمان های بین المللی واکنش نشان داد و اعلام کرد که این ممنوعیت یک امر داخلی است.
کد خبر: ۱۱۷۳۰۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۹
شورای امنیت سازمان ملل متحد سرانجام پس از هفته ها رایزنی ها، با تصویب قطعنامه ای، اعمال محدودیتها و ممنوعیتها بر زنان افغانستان را محکوم کرد.
کد خبر: ۱۱۷۲۹۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۸
در شرایطی که قرار است جو بایدن حضور انتخاباتی خود برای ۲۰۲۴ را اعلام کند، رئیسجمهوری پیشین ایالات متحده با انتقاد از او، دولت رئیسجمهوری کنونی را «ناتوان و شکستخورده» توصیف کرد.
کد خبر: ۱۱۷۲۶۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۵
کد خبر: ۱۱۷۲۴۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۴