کلیات
پیادهروی اربعین به حرکت شمار زیادی از مسلمانان شیعه به سمت شهر کربلا، در جنوب بغداد، به منظور جمع شدن همه آنها در چهلمین روز پس از سالگرد شهادت امام حسین (ع) سومین امام شیعیان در واقعه عاشورا گفته میشود. پیادهروی اربعین در زمان حکومت صدام حسین ممنوع بود. این مراسم میلیونی یکی از قدرتمندترین نمادهای همبستگی میان جهان تشیع است. در گردهمایی اربعین از جمله گروههای مسلمانان شیعه، مسلمانان سنی، مسیحی، ایزدی و دیگر آیینها هم در آن حضور داشتهاند. این رویداد بزرگترین گردهمایی سالانه مذهبی در جهان است.
تاریخچه
به گفته برخی پژوهشگران، راهپیمایی در روز اربعین از زمان امامان شیعه در بین شیعیان رایج بودهاست. سید محمدعلی قاضی طباطبایی، راهپیمایی اربعین را سنت و رفتار مداومِ شیعیان از زمان ائمه دانسته که در زمان بنیامیه و بنیعباس نیز به این حرکت پایبند بودهاند. گفته شدهاست این سنت فراموش شده را محدث نوری احیا کرد. نویسنده کتاب ادب الطف در گزارشی از مراسم اربعین در کربلا، اجتماع در این مراسم را به اجتماع مسلمانان در مکه تشبیه و به حضور هیئتهای عزاداری در آن اشاره کرده که برخی به ترکی، عربی، فارسی و اردو مرثیه میخواندهاند. ادب الطف در سال ۱۳۸۸ق/۱۹۶۷م منتشر شده و نویسنده آن، جمعیت راهپیمایان اربعین را بیش از یک میلیون نفر تخمین زدهاست.
با وارد شدن اولین نوع از اتومبیلها به منطقه، سفرهای کاروانی تعطیل شده و مسافرتها به گونه جدید شکل گرفت. آنگاه پس از مدتی و با مطرح شدن سید محمود حسینی شاهرودی به عنوان یکی از استادان و مدرسان با نفوذ معنوی و قابل توجه حوزه نجف به علت التزام و اصرار وی در پیاده رفتن به کربلا، مجدداً مسئله پیاده رفتن به کربلا به عنوان یک سفر مقدس در بین طلاب نجف رایج شد، ضمن اینکه بعضی از ایرانیان نیز در سفر عتبات احیاناً آنان را همراهی مینمودند.
حکومت صدام حسین و ممنوعیت راهپیمایی
در اواخر قرن ۱۴ قمری حزب بعث عراق، با برگزاری مراسم راهپیمایی اربعین مخالفت کرد و گاه با راهپیماییکنندگان با خشونت رفتار میشد که موجب کمرونق شدن این مراسم شد.
احیای گسترده مراسم اربعین
حزب بعث عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی سقوط کرد. با سقوط حزب بعث، مراسم راهپیمایی اربعین بار دیگر در عراق احیا شد. از آن سال به بعد هر ساله جمعیت بیشتری نسبت به سال قبل در آن شرکت میکند. در آغاز این حرکت دو تا سه میلیون نفر در آن حضور داشتند؛ ولی در سالهای بعد تعداد زائران شرکتکننده در این راهپیمایی به بیش از ده میلیون نفر رسید و در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ تا ۲۲ میلیون نفر زائر جمعیت گزارش شدهاست. با وجود اینکه مراسم کوم میلا هندوها از نظر جمعیت بزرگتر است، این مراسم هر ۱۲ سال یک بار برگزار میشود و بنابراین مراسم اربعین بزرگترین مراسم برگزارشده سالیانه است. برخی از اهل تسنن، مسیحیان، ایزدیها و افراد سایر ادیان نیز در این مراسم شرکت میکنند.
مسافت پیادهروی
زائران عراقی از شهرهای خود به سمت کربلا حرکت میکنند. اما اکثر زائران ایرانی مسیر نجف تا کربلا را برای پیادهروی انتخاب میکنند. مسافت پیادهروی میان دو شهر حدود ۸۰ کیلومتر است. تعداد ۱۴۵۲ ستون در مسیر نجف به کربلا وجود دارد که فاصله بین هر ستون ۵۰ متر است. برای پیادهروی کل مسیر زمانی در حدود ۲۰ تا ۲۵ ساعت لازم است. بهترین زمان برای شروع سفر ۱۶ صفر است.
آداب و رسوم
هوسهخوانی از آداب و رسوم عراقیها در مسیر رفتن به کربلا در روز اربعین است؛ هوسه به قصاید ویژه قبایل عربی جنوب عراق گفته میشود، این اشعار بیانگر قهرمانی و شجاعت است و برای برانگیختن عزم مردان جهت انجام کارهای سخت و بزرگ استفاده میشود. پس از خواندن شاعر حاضران یک بیت از آن را تکرار کرده و حلقهوار حرکت مینمایند.
آیین عزاداری از پنج روز مانده به اربعین با ورود کاروان شبیهخوانی و تعزیه گردانان آغاز میشود پس از آن دستههای سینهزنی و زنجیرزنی وارد شده و مراسم اصلی در روز اربعین دو ساعت گذشته از ظهر آغاز میشود. زائران نزدیک در ورودی حرم امام حسین ایستاده و درحالی که بر سینههای خود میزنند، مرثیهای را میخوانند و تکرار میکنند و در پایان سینهزنی دستها را به نشانه سلام و تحیت بالا میبرند.
برپایی موکبها در مسیر پیادهروی
همه ساله در مسیر راهپیمایی مکانهایی معمولاً به صورت چادرهایی بزرگ با نام موکب (هیئت عزاداری) یا «مضیف» به صورت مردمی و خودجوش برپا میشود. در این موکبها خدمات و امکانات بهداشتی و رفاهی به صورت رایگان به زائران ارائه میشود.اجتماعات مذهبی عراق، موکبهای بسیاری جهت استراحت زائرین برپا میکنند و رایگان به زائران خدمات میهند. مدیریت موکبها بهشکل مردمی و مستقل از دولت انجام میشود. تعداد این موکبهای در سال ۱۳۹۴ شمسی ۷۰۰۰ عدد اعلام شدهاست.
آمار شرکت کنندگان در گردهمایی اربعین
شمار شرکت کنندگان ایرانی در گردهمایی اربعین در سالهای ۸۹ تا ۹۵ از چهل هزار نفر به دو میلیون و دویست هزار نفر است که نشان دهنده افزایش ۵۵ برابری زائران در مدت ۶ سال است که هر ساله افزایش بیش از ۱۳۰ درصدی یافتهاست و در سال ۹۶ بیش از ۳ میلیون زائر از ایران در این مراسم شرکت کردهاند آمار مختلفی از همه شرکت کنندگان در گردهمایی اربعین ارائه شدهاست. شمار افراد وارد شده به کربلا در سال ۲۰۱۴ نزدیک به ۱۷ میلیون تن گزارش شدهاست. در سال ۱۳۹۷ تا تاریخ ۳ آبان، تعداد ویزای صادر شده برای ایرانیان تعداد ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار عدد بودهاست.
رویدادهای مشابه
علاوه بر عراق، راهپیمایی اربعین سالانه در کشورهای دیگری مانند آمریکا، انگلیس و نیجریه برگزار میشود. پیادهروی اربعین با مراسم حج مسلمان مقایسه میشود، اما این رویداد سالانه حدود دو میلیون تن را کنار هم جمع میکند، همچنین کومبه میلا رویداد دیگر قابل مقایسه با اربعین است که با آنکه احتمالاً جمعیت بیشتری در آن حضور مییابند، اما هر ۳ سال یک بار برگزار می شود.
پیادهروی جاماندگان اربعین
پیادهروی جاماندگان اربعین یک مراسم عمومی از جنس راهپیمایی است که در روز اربعین در شهرهای مختلف ایران برپا میشود. در این برنامه، عدهای از مردم که نتوانستهاند در پیادهروی اربعین در کشور عراق شرکت کنند در مسیرهای مشخصی در شهرهای خود اقدام به پیادهروی میکنند.
مسیر اصلی پیادهروی جاماندگان اربعین در شهر تهران حدفاصل میدان امام حسین تا حرم عبدالعظیم در شهر ری است. در سال ۱۳۹۵ علاوه بر مسیر فوق، گروههای دیگری از راهپیمایان، از دو مبدأ دیگر در خیابان قزوین و میدان جمهوری به سمت شهر ری راهپیمایی کردهاند. تعداد راهپیمایان در سال مذکور ۱ میلیون نفر بودهاست.
فعالیت سامانه سماح که به ثبتنام متقاضیان شرکت در راهپیمایی اربعین حسینی اختصاص داشت، روز گذشته پایان یافت.
کد خبر: ۱۱۹۲۶۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱
اربعین یا چهلمین روز پس از شهادت حسین (ع) و یارانش، فقط امتداد سوگواری و سیهپوشی نیست. مفهوم اربعین، ریشه در کمال دارد و اربعین حسینی یعنی به کمال رسیدن عزادارانی که از اشک بر مظلومیت به آگاهی در مکتب عاشورا رسیدهاند.
کد خبر: ۱۱۹۲۳۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۹
مراسم جاماندگان اربعین حسینی(ع) طبق سنوات گذشته از دقایقی پیش با حضور خیل عظیمی از عاشقان و دلدادگان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) از میدان امام حسین(ع) به سمت میدان شهرری و حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در حال برگزاری است.
کد خبر: ۱۱۹۱۵۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۵
همزمان به مناسبت فرا رسیدن اربعین حسینی، عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) و جمعی از بازیگران سینما و تلویزیون کشورمان راهی مسیر کربلا شده اند تا در پیاده روی اربعین شرکت کنند.
کد خبر: ۱۱۹۱۵۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۴
اعمال شب و روز اربعین و دعاهای مخصوص روز روز اربعین حسینی از جمله زیارت اربعین ، زیارت وداع اربعین و نماز اربعین همزمان با سالگرد چهلمین روز شهادت امام حسین (ع) و بیستم ماه صفردر این مطلب آماده شده است.
کد خبر: ۱۱۹۱۵۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۴
عزاداری برای امام حسین(ع) و شهدای کربلا، آیینی متعلق به امروز و دیروز نیست و ریشهای عمیق در تاریخ اسلام و این سرزمین دارد. در ایام اربعین کودکان هم همپای خانواده هایشان از نقاط مختلف عراق به سمت کربلا حرکت و عزاداری میکنند.
کد خبر: ۱۱۹۱۴۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۳
جانشین پلیس راهور فراجا آخرین وضعیت ترافیکی محورهای منتهی به مرزهای غربی کشور را تشریح کرد.
کد خبر: ۱۱۹۱۴۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۳
سبایا طریق بانوان عراقی برای رسیدن به کربلا است.
کد خبر: ۱۱۹۱۲۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۳
سازمان الحشد الشعبی عراق هم زمان با روزهای اوج مراسم پیادهروی و عزاداری اربعین، برای خدمترسانی به زائران وضعیت آمادهباش بهداشتی اعلام کرد.
کد خبر: ۱۱۹۱۲۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۳
تقارن تابستان و اربعین امام حسین(ع) سبب شده تا هرکس به وسع خود، در ارایه خدمت به زائران ابا عبدالله الحسین (ع) اقدامی موثر و متفاوت کند. در گوشه کنار رویداد راهپیمایی اربعین که بزرگترین اجتماع انسانی شیعیان جهان است، شاهد خدمات داوطلبانی هستیم که در نوع خود متفاوت و البته اثربخش است. خنک کردن زائران حضرت اباعبدالله الحسین(علیه السلام) یکی از خدمات داوطلانه ایست که در این تابستان داغِ کربلا بسیار موثر است.
کد خبر: ۱۱۹۱۱۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۲
طریق العلماء؛ مسیر نخلستان های نجف اشرف از دو مسجد کوفه وسهله بسوی کربلای معلی است.
کد خبر: ۱۱۹۱۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۲
عمود ۱۴۰۷ اولین نقطهای است که زائران پیاده مسیر نجف به کربلا چشمانشان به گنبد قمربنی هاشم (علیهالسلام) میافتد که لحظاتی در این عمود توقف کرده و اولین سلام را میدهند.
کد خبر: ۱۱۹۱۰۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۲
روز به روز به اربعین حسینی نزدیک میشویم و عاشقان ابا عبدالله الحسین (علیهالسلام) بیشتر و بیشتر قدم در جاده نجف به کربلا میگذارند، شوق رسیدن به معبود کاری با این عاشقان کرده که کیلومترها مسیر پیاده روی را طی میکنند و هیچ درد و رنجی را احساس نمیکنند. در این مسیر نه که ایران از تمامی کشورها زائرانی را میبینید که به عشق حسین (ع) پا در این جاده نهادهاند و گریه کنان خود را به کربلا میرسانند تا در اربعین سید و سالار شهیدان به عزاداری بپردازند.
کد خبر: ۱۱۹۰۹۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۱
مقتدی صدر گفت: ما عراقیها به درگیریهای عشایری، قبیلهای، سیاسی و فرقهای عادت کردهایم؛ اما موضوع عجیب جدید، ایجاد درگیری بین موکبهای حسینی یا بین زائرین اربعین امام حسین(ع) است.
کد خبر: ۱۱۹۰۸۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۱
عشق اباعبدالله الحسین(ع) حتی کودکان را در مسیر پیاده روی اربعین همقدم کرده است.
کد خبر: ۱۱۹۰۸۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۱
مراسم پیادهروی اربعین برای همه است، حتی کودکان. این گروه سنی، به شدت آسیبپذیرند و باید مراقب این گروه باشید.
کد خبر: ۱۱۹۰۷۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۱
عاشقان امام حسین با قطار از خرمشهر خود را به مرز شلمچه میعادگاه عاشقان میرسانند.
کد خبر: ۱۱۹۰۶۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۰
مسئول قرارگاه نجف گفت: عمده مراجعات زائران، خستگی، کوفتگی، ضعف عضلانی و گرمازدگی است.
کد خبر: ۱۱۹۰۶۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۰
مرز مهران به عنوان اصلی ترین، مهمترین و نزدیکترین گذرگاه زمینی به عتبات عالیات است و در ایام اربعین بیش از ۶۰ درصد زائران از این مرز تردد می کنند. بسیاری از زائران غروب آفتاب به این مرز می رسند. نماز و استراحت و ... حرکت به سمت کربلا. حس و حال این لحظات برای زوار وصف ناشدنی ست، چرا که می دانند تا کربلا رهی نمانده ...
کد خبر: ۱۱۹۰۶۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۹
زائران اربعین حسینی که از ابتدای ماه صفر از شهر بصره به سمت کربلا درحال حرکت بودند، در مسیر خود به منطقه دیوانیه رسیدند. منطقه دیوانیه در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شهر کربلا و دو راهی بین نجف و کربلا قرار دارد. زائرینی که قبل از اربعین قصد زیارت حرم امیرالمومنین را دارند، به سمت کوفه و سپس نجف و زائرینی که قصد تشرف به حرم امام حسین را دارند از طریق حله خود را به کربلا می رسانند.
کد خبر: ۱۱۹۰۶۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۹