کلیات
کنگره ایالات متحده آمریکا (United States Congress)، نهادی است مشتمل بر دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان که هم اکنون دوره صدوپانزدهمین کنگره آمریکا در حال فعالیت است. محل برگزاری جلسات کنگره در ساختمان کاپیتول است، و تأسیس کنگره به سال ۱۷۷۴، یعنی دو سال قبل از استقلال آمریکا بازمیگردد.
کنگره محلی است که جلسات مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا و نیز مجلس سنای ایالات متحده آمریکا در آن تشکیل میشود.
رسالت کنگره
رسالت قانونگذاری بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا بر عهده نمایندگان کنگره است و هر قانونی برای تصویب، نیاز به تأیید هر دو مجلس دارد. قانون اساسی ایالات متحده آمریکا با تشریح و توصیف عملکرد و قدرت نهاد قانونگذاری آغاز میشود و از همین رو میتوان به اهمیت و نقش این نهاد در بین تدوینکنندگان قانون اساسی آمریکا پی برد.
تاریخچه تشکیل کنگره
بنیانگذاران آمریکا با انتشار اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا از امپراتوری بریتانیا، کشوری را بنیان گذاشتند که در آن حق رأی مردم و تعیین نمایندگانی برای اداره کشور مهمترین خواست عمومی بهشمار میآمد. سالیان طولانی سلطه حاکمان انگلیسی تحت لوای سرنیزه کت قرمزها، گرایش به آزادی و دموکراسی را درمیان مهاجرین سفید پوست و عمدتاً انگلیسی تبار تقویت کرده بود. پدران استقلال آمریکا برای حفاظت و حراست از این خواست عمومی، کنگره نمایندگان را شکل دادند تا به آرمان «حکومت مردم بر مردم و برای مردم» جامه عمل بپوشانند.
تعیین نظام قانونگذاری دو مجلسی در ایالات متحده آمریکا ریشه در دوران پیش از استقلال دارد. در دوران حاکمیت لندن بر مستعمرات سیزدهگانه، امپراتوری بریتانیا دارای دو مجلس اعیان و عوام بود و همین الگو نیز توسط دولتهای ایالتی در سرزمینهای جدید به مرحله اجرا گذاشته شد. تا پیش از آغاز جنگ استقلال، از ۱۳ مستعمرهٔ انگلیسی ۱۱ ایالت با دو مجلس اداره میشد. این مستعمرهها پس از کسب استقلال همین سیستم قانونگذاری را در پیش گرفتند و نظام دو مجلسی را در قانون اساسی ایالات متحده آمریکا بوجود آوردند. البته ضرورتهای محلی در سرزمین آمریکا، تشکیل دو مجلس را در این کشور نوپا تقویت کرد.
هنگامی که نمایندگان ایالتها در کنگره قارهای در شهر فیلادلفیا در سال ۱۷۷۶ جمع شدند، در خصوص تعیین نمایندگان هر ایالت در نهاد قانونگذاری اختلاف نظر شدید بروز کرد و ایالتها تا سرحد جدایی از یکدیگر پیش رفتند. ایالتهای پرجمعیت و عمدتاً شمالی خواستار تشکیل یک مجلس برمبنای تعداد جمعیت هر ایالت بودند در حالی که ایالتهای کم جمعیت به دلیل نگرانی از اعمال سلطه ایالتهای پرجمعیت در نهاد قانونگذاری، از نظریه برابری تعداد نمایندگان ایالتها بدون احتساب جمعیت آنان طرفداری میکردند. در ابتدا چنین به نظر میرسید که راه حلی برای خروج از بنبست مذاکرات وجود ندارد چرا که علیرغم وحدت نظر میان ایالتها برای مبارزه با دشمن خارجی، ایالتها با یکدیگر رقابتهای شدید و دیرینه نیز داشتند. پس از مذاکرات فشرده سرانجام نماینده ایالت مریلند راه حل بینابینی را پیشنهاد کرد. در این پیشنهاد، نهاد قانونگذاری ازدو مجلس تشکیل مییافت که در آن نمایندگان مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا برحسب جمعیت هر ایالت انتخاب میشدند و از هر ایالت ۲ نفر نیز بهطور مساوی به مجلس سنای ایالات متحده آمریکا راه مییافتند. تصویب قوانین نیز توسط هر دو مجلس صورت میگرفت و ایالتهای کوچکتر و کم جمعیتتر میتوانستند به اندازهٔ ایالتهای بزرگتر بر روند تصمیمگیری تأثیر بگذارند.
نخستین کنگره ایالات متحده آمریکا بر اساس قانون اساسی، درتاریخ ۴ مارس ۱۷۸۹ در ساختمان فدرال هال نیویورک افتتاح شد. تا آن تاریخ تنها ۱۰ ایالت از ۱۳ ایالت قانون اساسی را در مجلس قانونگذاری خود تصویب کرده بودند. از این رو اعضاء نخستین کنگره شامل ۵۹ نماینده مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا و ۲۰ سناتوربود. با افزایش تدریجی تعداد ایالتها طی ۲۲۰ سال گذشته شمار نمایندگان کنگره نیز رو به افزایش گذاشت تا اینکه هماکنون تعداد نمایندگان مجلس نمایندگان به ۴۳۵ نفر و تعداد نمایندگان مجلس سنای ایالات متحده آمریکا به ۱۰۰ نفر رسیدهاست.
کنگره در آیینه قانون اساسی آمریکا
بخش اول فصل اول قانون اساسی آمریکا تصریح میکند که تمام قدرت قانونگذاری در کنگره ایالات متحده تمرکز خواهد یافت که از سنا و مجلس نمایندگان تشکیل خواهد شد.
بدین ترتیب مهمترین وظیفه که در عین حال وظیفه انحصاری نیز بهشمار میآید، برای کنگره ترسیم شد که همانا وظیفه قانونگذاری است. در ادامهٔ این فصل به تفصیل جزئیات بیشتری از دیگر وظایف کنگره، ساختار و عملکرد آن توصیف شدهاست.
انحصار در قانون گذاری
قانونگذاری در ایالات متحده آمریکا انحصاراً در اختیار کنگره ایالات متحده آمریکا است و رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا حق دخالت در فرایند قانونگذاری را ندارد. نظارت نیز از طریق تأیید مسولان بلندپایه دولت و روند استیضاح در ایالات متحده آمریکا تحقق مییابد. در ایالات متحده آمریکا هیچ نهادی حق انحلال کنگره را ندارد در حالی که دراغلب نظامهای حکومتی در اروپا، نخست وزیر ویا رئیسجمهور از اختیار انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام برخوردار است.
زمان تشکیل جلسه کنگره
مجالس نمایندگان و سنا هر یک جداگانه تشکیل میشوند و به وظایف خاص خود میپردازند. این دو مجلس در یک روز مشخص جلسه مشترک برگزار میکنند که به آن جلسه ”کنگره” میگویند. در متن قانون اساسی مصوب سال ۱۷۸۹، تشکیل جلسه سالیانه کنگره، اولین دوشنبه ماه دسامبر تعیین شده بود. اما در اصلاحیه بیستم مصوب سال ۱۹۳۳ این تاریخ تغییر کرد. اکنون زمان تشکیل کنگره ظهر سومین روز ماه ژانویهاست.
یکی از ویژگیهای نظام پارلمانی در ایالات متحده آمریکا فقدان وجود انضباط قوی حزبی در جریان تصمیمگیری است. برخلاف کشورهای اروپایی که احزاب در پارلمان به شکل کاملاً منسجم و یکدست رأی میدهند، در ایالات متحده دیده میشود که برخی از نمایندگان خلاف مواضع حزب خود تصمیم میگیرند. بهعنوان مثال، در سال ۱۹۹۷، تنها ۵۰ درصد از قوانین بر اساس گرایشهای حزبی به تصویب رسید و ۵۰ درصد دیگر، با آرای هر دوحزب به تأیید نمایندگان رسید. در همان سال مشخص شد که تنها ۸۲ درصد از نمایندگان دموکرات مجلس نمایندگان و ۸۸ درصد نمایندگان جمهوریخواه به قوانین موردنظر احزابشان رأی مثبت دادهاند.
ساختار اجرایی کنگره
کنگره ایالات متحده آمریکا از دو مجلس، یکی مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا با ۴۳۵ عضو و دیگری مجلس سنای ایالات متحده آمریکا با ۱۰۰ عضو تشکیل شدهاست که به صورت مشترک به امر قانونگذاری مشغول هستند. علاوه بر این دو مجلس، کنگره چهار نوع کمیتهٔ دیگر نیز دارد که عبارتاند از: کمیتههای اصلی، کمیتههای فرعی، کمیتههای مشترک و کمیته کنفرانس.
وظایف کنگره
کنگره آمریکا وظایف مختلفی را در ساختار قانون گذاری و مدیریت سیاسی کشور بر عهده دارد که از جمله این موارد می توان به قانونگذاری، تصویب بودجه دولت، اعلان جنگ، تصویب پیمانهای خارجی، تائید وزرای معرفی شده، تائید قضات دیوان عالی فدرال استیضاح رئیس جمهور و ابطال وتوی رئیس جمهور اشاره کرد.
یک سناتور جمهوری خواه آمریکایی گفت که دولت بایدن هم مانند دولت اوباما با رویکردی که نسبت به توافق هسته ای اتخاذ کرده، اختیار قانونی کنگره را در امر تایید توافق هایی مانند برجام تضعیف کرده است.
کد خبر: ۱۰۵۷۴۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۲
قانونگذار دموکرات کنگره آمریکا گفته با طرح توزیع جهانی واکسن کرونا مخالف است و واشنگتن باید به دلیل کافی نبودن دوزهای این واکسن، آنها را ابتدا به متحدانش برساند.
کد خبر: ۱۰۵۶۰۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۴
همزمان با پیروزی بشار اسد مطرح شد:
جمعی از جمهوریخواهان مجلس نمایندگان آمریکا در نامهای خطاب به وزرای خارجه و خزانه داری این کشور، مدعی شده اند که رفع تحریمهای ایران و سوریه نباید راه مماشاتی برای احیای برجام باشد.
کد خبر: ۱۰۵۴۸۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۷
گروهی از نمایندگان مجلس سنای آمریکا با معرفی طرحی جدید در صدد سنگاندازی در ورود احتمالی دولت «جو بایدن» به برجام هستند.
کد خبر: ۱۰۵۴۵۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۵
چهار ماه بعد از حمله هواداران ترامپ به ساختمان کنگره آمریکا و استقرار ۲۶ هزار نیروی گارد ملی ارتش برای محافظت از آن، ماموریت این نیروها بالاخره به پایان رسید.
کد خبر: ۱۰۵۳۹۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۳
بعد از حمله هواداران ترامپ به کنگره
رسانهها گزارش دادهاند دهها افسر پلیس کنگره آمریکا بعد از شورش هواداران رئیسجمهور سابق این کشور تصمیم به جدایی از اداره پلیس گرفتهاند.
کد خبر: ۱۰۵۳۴۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۱
گروهی از نمایندگان کنگره آمریکا مطرح کردند:
گروهی از نمایندههای کنگره آمریکا پس از برقراری آتشبس در غزه خواستار رسیدگی به جنایات رژیم صهیونیستی و قطع کمکهای مالی به این رژیم شدند.
کد خبر: ۱۰۵۳۴۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۱
نماینده فلسطینی تبار کنگره آمریکا تاکید کرد، اسرائیل به دفاتر رسانهها و خبرگزاریها حمله میکند تا جهان شاهد جنایات جنگیاش نباشد.
کد خبر: ۱۰۵۲۲۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۶
علی مطهری از داوطلبین انتخابات ۱۴۰۰ خود را متعلق به هیچ یک از جناح بندیهای سیاسی نمیداند و میگوید: «من یک اصولگرای اصلاح طلب هستم.»
کد خبر: ۱۰۴۹۴۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۲
رسانههای آمریکایی از رونمایی جمهوریخواهان کنگره از بزرگترین بسته تحریم ایران از ادوار گذشته تا کنون خبر دادند.
کد خبر: ۱۰۴۷۵۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۱
بیش از ۷۰ نماینده کنگره آمریکا با ارسال نامهای به رئیسجمهور این کشور خواستار تلاش برای اتمام محاصره یمن شدهاند.
کد خبر: ۱۰۴۴۷۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۸
ساختمان کنگره آمریکا روز جمعه پس از حمله راننده یک خودرو به سوی مأموران پلیس در محوطه این ساختمان موقتاً بسته شد.
یک مأمور پلیس پس از انتقال به بیمارستان به دلیل شدت جراحات وارده جان باخت. یک مأمور دیگر نیز مجروح شده و به بیمارستان انتقال یافته است.
راننده خودرویی حمله کننده به کنگره به ضرب گلوله مأموران کشته شده است.
کد خبر: ۱۰۴۳۷۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۴
رئیس جمهوری آمریکا در حالی پس از ۶۵ روز نخستین نشست خبری خود را برگزار کرد که بیشترین مباحث آن درباره بحران مهاجران مرز جنوبی بود و این دولت مدعی دموکراسی، سخنی از پایان دادن به نقض قطعنامه شورای امنیت، برجام و پایان دادن به جنگهای دائمی به میان نیاورد.
کد خبر: ۱۰۴۲۴۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۶
قانونگذاران ارشد در کنگره آمریکا ۲ طرح قانونی جدید با هدف اخلال در بازگشت احتمالی دولت آمریکا به برجام معرفی کردهاند.
کد خبر: ۱۰۴۱۶۹۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۹
رهبر جمهوریخواهان سنای آمریکا با ادعای اینکه تهدید جدی علیه کنگره وجود ندارد، مدعی شد حجم زیاد سیمخاردارهای اطراف محوطه این ساختمان، او را یاد سفرش به کابل میاندازد.
کد خبر: ۱۰۴۰۰۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۱
نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی درخواست قانونگذاران آمریکایی از دولت بایدن برای دستیابی به آنچه توافق «جامع» با ایران خواندهاند را درخواستی دور از واقعیت توصیف کرد.
کد خبر: ۱۰۳۹۹۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۰
۱۴۰ نماینده کنگره آمریکا از دو حزب جمهوریخواه و دموکرات در نامهای به رئیسجمهور کشورشان از او خواستند به توافقی فراتر از برجام با ایران برسد.
کد خبر: ۱۰۳۹۷۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۹
تهدیدات امنیتی جلسه رای گیری مجلس نمایندگان آمریکا را به تعطیلی کشاند.
کد خبر: ۱۰۳۸۵۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۴
پلیس کنگره هشدار داد:
پلیس کنگره طبق اطلاعاتی هشدار داده که احتمالاً یک گروه شبهنظامی، نقشهای را برای حمله و نفوذ به ساختمان کنگره طراحی کرده است.
کد خبر: ۱۰۳۸۴۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۴
تا خاتمه ۲۰۲۱
رسانهها از برنامه دولت آمریکا برای تداوم استقرار نیروهای گارد ملی مقابل کنگره در «واشنگتن دی سی» خبر دادند.
کد خبر: ۱۰۳۴۲۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۵