کلیات
ان پی تی مخفف نام انگلیسی معاهده منع گسترش هسته ای است. واژه "ان.پی.تی (NPT) از جمله واژه های سیاسی است كه به كرات در محافل رسانه‌ای و سیاسی جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد، مخفف نام انگلیسی (Nuclear Non- Proliferation Treaty) است.
تاریخچه
پس از آن كه آمریكا در دوران جنگ جهانی دوم به استفاده از بمب اتمی اقدام كرد رقابت شدیدی از سوی سایر كشورهای بزرگ جهان برای دستیابی به این سلاح آغاز شد كه در این مسیر شوروی سابق در سال ،۱۹۴۹ انگلیس در سال ،۱۹۵۲ فرانسه در سال ۱۹۶۰ و جمهوری خلق چین در سال ۱۹۶۴ به یك دولت هسته ای تبدیل شدند.
همچنین تحقیقات علمی كه در دهه ۱۹۶۰ برای كاربردهای صلح آمیز انرژی هسته ای انجام شد به پیشرفت های شگرفی در فناوری راكتورهای هسته ای برای تولید برق منجر شد. در سال ۱۹۶۶ نیروگاههای هسته ای در پنج كشور در حال ساخت بود. در سال ۱۹۸۵ حدود ۳۰۰ نیروگاه هسته ای در كشورهای مختلف در حال فعالیت، ساخت یا طراحی بودند.
خسارت های گسترده جانی و مالی ناشی از انفجار بمب های اتمی آمریكا در هیروشیما و ناكازاكی ژاپن و نیز تولید مقادیر زیادی پلونیوم ناشی از سوخت نیروگاههای هسته ای- كه طبق برآوردهای سال ۱۹۸۵ روزانه برای تولید ۱۵ تا ۲۰ بمب اتمی كفایت می كرد- تلاش های بین المللی برای جلوگیری از استفاده های غیرصلح آمیز انرژی هسته ای را موجب شد كه در نهایت این روند معاهده ان.پی.تی به عنوان تنها معاهده چندجانبه الزام آور در این زمینه در یك مقدمه و ۱۱ ماده منعقد شود.
معاهده ان.پی.تی در اول ژوئیه ۱۹۶۸ برای امضای كشورها آماده شد و در این تاریخ آمریكا و انگلیس و ۵۹ كشور دیگر آن را امضا كردند. این معاهده پس از آن كه آمریكا آن را در مجلس خود تصویب كرد در ۵ مارس ۱۹۷۰ به اجرا گذاشته شد. چین در ۹ مارس سال ،۱۹۹۲ فرانسه در ۳ اوت ۱۹۹۲ به عضویت این معاهده درآمدند.
اعضای معاهده
در حال حاضر ۱۸۶ كشور جهان عضو این معاهده هستند. تنها كشورهای كوبا، اسرائیل، هند و پاكستان عضو این معاهده نیستند. همچنین كره شمالی نیز چند سال پیش از این معاهده خارج شده است.
مفاد کلی معاهده
طبق این معاهده کشورهای دارای سلاح هسته‌ای نباید به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به کشورهای غیربرخوردار در راه تحصیل این سلاح کمک کنند و کشورهای غیربرخوردار متعهد می‌شوند تا در این راه تلاش نکنند، هر چند به موجب ماده ۴ برخوردارها متعهد شده‌اند که فناوری هسته‌ای صلح آمیز را در اختیار غیربرخوردارها قرار دهند.
فرایند نظارت بر اجرای ان پی تی
نظارت بر اجرای معاهده ان.پی.تی و پروتكل الحاقی آن برعهده آژانس بین المللی انرژی اتمی است كه خود یكی از آژانس های تخصصی سازمان ملل متحد محسوب می شود. آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال ۱۹۵۷ با هدف تسهیل استفاده های صلح آمیز از انرژی هسته ای و جلوگیری از كار برد كمك های این آژانس در مقاصد نظامی آغاز به كار كرد و مقر آن در وین است.
این آژانس در چارچوب نظام پادمان های ایجاد شده توسط معاهده ان.پی.تی به منظور بررسی میزان پای بندی كشورهای عضو ان.پی.تی به مقررات این معاهده بازرسی هایی را از تاسیسات هسته ای كشورهای عضو انجام می دهد.
همچنین مفاد معاهده ان.پی.تی به ویژه پاراگراف سوم ماده هشتم آن دوره های پنج ساله ای برای بررسی عملكرد این معاهده تعیین كرده كه در كنفرانس بررسی و توسعه ان.پی.تی در سال ۱۹۹۵ نیز به تایید اعضا رسیده است. در كنفرانس سال ۱۹۹۵ كه با حضور بیش از ۱۷۰ كشور عضو برگزار شد تصمیماتی در خصوص افزایش مدت معاهده برای مدت نامحدود، عدم تكثیر هسته ای و خلع سلاح به عنوان اصول و اهداف اجرای این معاهده و تعیین فرایند بررسی های بعدی اتخاذ شد.
تداوم رویکرد غیرفنی و سیاست‌زده مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در موضوع هسته‌ای ایران که خیانتی آشکار به این نهاد بین‌المللی و معاهده منع اشاعه محسوب می‌شود، با واکنش سنجیده و قانونی تهران مواجه شد.
کد خبر: ۱۳۱۴۳۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۹
نبض خبر
سید علی موسوی، سفیر ایران در انگلیس نشست پرتنشی با نمایندگان پارلمان انگلیس بر سر برنامه هسته‌ای ایران و نظارت بر آن داشت. آنچه در این نشست رخ داد را با زیرنویس فارسی می‌بینید.
کد خبر: ۱۳۱۴۱۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۸
رئیس جمهور فرانسه روز جمعه گفت که قصد دارد در روزهای آینده با سران پنج عضو دائم شورای امنیت درباره احتمال خروج ایران از پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی رایزنی کند.
کد خبر: ۱۳۱۳۸۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۶
بخشایش در گفت‌و‌گو با تابناک:
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان اینکه پاسخ‌های موشکی ایران، نابودی رژیم صهیونیستی را نزدیک‌تر کرد، گفت: در این شرایط نیازی به خروج از NPT نیست.
کد خبر: ۱۳۱۳۵۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۵
نبض خبر
سرگی لاوروف گفت: «گروسی می‌گوید باید ببینیم مواد هسته‌ای ایران کجا مخفی شده! هیچ تضمینی نیست که اطلاعات مخفی بماند.» مواضع لاوروف را با زیرنویس فارسی می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۳۱۳۵۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۴
جلسه علنی امروز مجلس با دستور کار بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی اقتصاد برگزار شد و مجلس هیچ مصوبه‌ای برای خروج از NPT نداشت.
کد خبر: ۱۳۱۱۹۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۶
در ایران رقابت‌های جناحی همواره تاثیر منفی بسزایی بر سیاست خارجی و روند مذاکرات داشته است. در دولت حسن روحانی نیز - بیش از هر دولت دیگری - این کارشکنی‌های جناحی به صورت علنی قابل مشاهده بود.
کد خبر: ۱۱۹۳۵۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۶
نماینده آمریکا در پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (ان.پی.تی) مدعی شد که ایران مانع رئیس کمیته مقدماتی بازنگری این معاهده برای ارائه «یک پیش نویس واقعی» شده است.
کد خبر: ۱۱۸۷۳۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۰
همزمان با تشدید اقدامات ضد ایرانی اتحادیه اروپا گمانه‌هایی مبنی بر احتمال خروج ایران از NPT مطرح می‌شود.
کد خبر: ۱۱۶۰۷۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۲
رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در پی قطعنامه ضدایرانی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: پایبندی ایران به ان پی تی ضروری است.
کد خبر: ۱۱۵۰۹۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۸
رهبران پنج کشور هسته‌ای با صدور بیانیه مشترکی بر جلوگیری از جنگ هسته‌ای و دوری از رقابت تسلیحاتی تاکید کردند.
کد خبر: ۱۰۹۶۸۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۳
در ادامه فرافکنی دولتمردان آمریکایی و اروپایی.
ایالات متحده که در کنار متحد دیرینه‌اش انگلیس قرارداد فروش زیردریایی‌های اتمی با استرالیا امضا و آشکارا موازین پیمان منع گسترش تسلیحاتی اتمی را نقض کرده است، ایران را به عدم همکاری با آژانس متهم و تهدید به برگزاری نشست فوق العاده شورای حکام در این زمینه کرد.
کد خبر: ۱۰۸۹۸۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۵
سخنگوی وزارت خارجه روسیه نقض فاحش و سیستماتیک تعهدات بین‌المللی توسط ایالات متحده آمریکا را علت اصلی کاهش تعهدات برجامی ایران دانست.
کد خبر: ۱۰۲۶۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۶
وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای گفته که این کشور نمی‌تواند تهدیدات موشکی آمریکا را نادیده بگیرد.
کد خبر: ۹۹۴۵۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۴
نماینده روسیه در سازمان های بین المللی در وین در انتقاد از ادعاهای رئیس بنیاد به اصطلاح دفاع از دموکراسی درباره برنامه هسته ای ایران، بر حق ایران برای فعالت هسته ای طبق معاهده ان.پی.تی تاکید کرد.
کد خبر: ۹۹۴۴۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۳
مشاور امنیت ملی آمریکا دوشنبه با بیان ادعاهای اثبات‌نشده گفت که ایران به تعهداتش در معاهده منع اشاعه و برجام پایبند نیست.
کد خبر: ۹۹۰۳۴۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۲۴
دبیرکل سازمان ملل متحد، پیمان منع گسترش سلاح اتمی( ان پی تی ) را سنگ بنایی برای صلح و امنیت بین الملل دانست و ابراز امیدواری کرد اجرای آن جهانی شود.
کد خبر: ۹۶۴۰۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۱۶
دکتر ابراهیم متقی
کد خبر: ۹۵۵۲۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۸
مدیرکل کنترل تسلیحات وزارت خارجه چین اظهار کرد که فعالیت‌های هسته‌ای ایران به هیچوجه ناقض پیمان منع کنترل تسلیحات هسته‌ای موسوم به « ان پی تی » نیست.
کد خبر: ۹۵۴۱۵۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۴
اظهارات محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان پیرامون خروج احتمالی ایران از NPT یا همان پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته ای، بازتاب گسترده‌ای در جهان به همراه داشت. وی افزود: اظهارات اروپایی‌ها هیچ وجه قانونی ندارد؛ لذا ما از بلاوجه بودن اقدام اروپایی‌ها استفاده می‌کنیم. اگر اروپایی‌ها اقدام دیگری انجام دهند، طبق نامه رئیس‌جمهور در همان اردیبهشت ۱۳۹۷، موضوع خروج ایران از NPT مطرح می‌شود.
کد خبر: ۹۵۳۲۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۳۰