![]()
تورم
تورم یا Inflation در دانش اقتصاد ناظر بر افزایش سطح عمومی تولید پول، در آمدهای پولی یا قیمت است. معنای دیگر تورم افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمتها در یک جامعه است. به روند فزاینده و نامنظم افزایش قیمتها در اقتصاد جامعه نیز تورم گویند.
هر چند بر پایه نظریههای گوناگون، تعریفهای متفاوتی از تورم ارائه میشود، اما، تمامی آنها به روند فزآینده و نامنظم افزایش در قیمتها اشاره دارند. مفهوم امروزی تورم، در سده نوزدهم میلادی رواج یافت. پیش از آن، مفهوم دیگری از تورم وجود داشت که جهت نشان دادن افزایش حجم اسکناسهای غیرقابل تبدیل به طلا به کار برده میشد. به صورت کلی نرخ تورم را میتوان به تغییر در یک شاخص قیمت که معمولاً شاخص قیمت مصرفکنندهاست، مرتبط دانست.
زمینه ایجاد تورم
تورم در شرایطی ایجاد میشود که تقاضای پولی برای محصول نسبت به تولید رشد میکند، وضعیتی که، در نبود کنترلی مؤثر، به صورت افزایش بهای یک واحد از کالای تولید شده آشکار میشود. تورم معمولاً با افزایش واقعی یا بالقوه سطح عمومی قیمتها، یا به سخن دیگر، با کاهش قوه خرید واحد پولی همراه است.
ایران و تورم
گزارشهای صندوق بین المللی پول حکایت از آن دارد که در سطح خاورمیانه تورم در ایران بالاترین میزان ممکن را دارد و در سطح جهان نیز تورم ایران پس از ونزوئلا در رتبه دوم قرار دارد.
دلایل وقوع تورم
از جمله عواملی که کارشناسان برای بروز تورم مطرح میکنند، عبارتند از:
۱-تأمین کسری بودجه از طریق استقراض دولت از بانک مرکزی و یا از طریق فروش درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت به بانک مرکزی باعث افزایش پایه پولی و نقدینگی میگردد و افزایش نقدینگی در افزایش سطح عمومی قیمتها (تورم) ظاهر میشود.
۲-عوامل ساختاری ناشی از عدم هماهنگیهای بخشی، تنگناهای زیرساختی و چسبندگی عرضه در بخشهای کلیدی مانند صنعت و کشاورزی که باعث کششناپذیری عرضه در این بخشها گردیده است؛ به طوری که که در شرایط رشد سریع تقاضا، امکان افزایش متناسب وهمزمان عرضه وجود ندارد و منجر به تورم میشود.
راهکار مقابله با تورم
همچنین کارشناسان عقیده دارند، یکی از راههای مهار تورم اتخاذ صحیح سیاستهای پولی مناسب است؛ یعنی رشد باثبات و پیشبینی شده حجم پول. بسیاری از کشورها مانند کره جنوبی، مکزیک، نیوزیلند و انگلستان بااعمال سیاستهای پولی اصولی، موفق به کاهش تورم به ارقام یکرقمی (معمولاً زیر ۵ درصد) شدهاند که یکی از دلایل عمده آن استقلال بانک مرکزی در این کشورها برای پیشبرد سیاستهای پولی بوده است.
نرخ تورم
براساس استانداردهای جهانی، مرجع محاسبه و اعلام
نرخ تورم بانک مرکزی است. در بانک مرکزی ایران اداره آمارهای اقتصادی مسوول این امر است. نرخ تورم از طریق محاسبه قیمت هفتگی، ماهانه و سالانه یک سبد کالای پایه حاصل میشود. این سبد که به عنوان سبد پایه و شاخص کالا شناخته میشود، هر چند سال یک بار مورد بازنگری قرار میگیرد. تدوین این سبد از سال ۱۳۳۸ آغاز شد و آخرین بار در سال ۱۳۸۳ با دربرداشتن ۳۵۹ قلم کالا و خدمات در ۷۵ شهر منتخب کشور و در ۱۲ گروه کالایی مورد استناد قرار گرفت.
با این حال، ارقام به دست آمده از حاصل این سبد کالایی در ۳ شیوه که هر کدام یک مقطع زمانی خاص را نشان میدهند، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند و اتفاقا اختلافات ارقامی و گزارشگری رقم تورم دقیقا از همین نقطه آغاز میشود؛ چرا که هر کس یک روش از این روشهای محاسباتی را که واجد و بیانگر کمترین نرخ تورم است، انتخاب و به مخاطبانش اعلام میکند.
روشهای محاسبه نرخ تورم
برای محاسبه نرخ تورم ۳ روش کلی وجود دارد. روش اول، محاسبه تغییر نقطه به نقطه
نرخ تورم است. یعنی مثلا گفته میشود نرخ تورم در اردیبهشت ماه ۹۶ در مقایسه با اردیبهشت ماه ۹۷ چه تغییری کرده است.
روش دوم محاسبه تغییر ماه به ماه است یعنی نرخ تورم اردیبهشت ماه ۹۶ در مقایسه با فروردین ۹۶ چگونه بوده است.
روش سوم متوسط ۱۲ ماه سال است. به این صورت که گفته شود نرخ تورم در ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۶ در مقایسه با ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۷ چقدر بوده است.
متداولترین روش محاسبه نرخ تورم
در علم اقتصاد، متداولترین و در عین حال صحیحترین راه محاسبه
نرخ تورم متوسط ۱۲ ماهه است؛ چرا که شاخصهای دیگر، چون یک مقطع زمانی خاص و کوتاه در حد یک ماه را میبینند، قابل تعمیم به یک سال نیستند و نمیتوان کل ۱۲ ماه را با آن نگاه کرد.
دادههای بانک جهانی نشان میدهند که نرخ تورم افغانستان در سال 2023 به منفی ۹.۱ درصد رسیده و این روند نزولی در سال ۲۰۲۴ نیز تداوم یافته است.
کد خبر: ۱۳۴۷۰۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۳۰
در روزهایی که دلار با شتاب از مرزهای تاریخی عبور میکند، مرور یک پیشبینی فراموششده از سازمان برنامه و بودجه نشان میدهد آنچه امروز در بازار ارز میبینیم، نه یک شوک ناگهانی، بلکه اجرای دقیق سناریوی «تداوم تحریمها»ست.
کد خبر: ۱۳۴۶۰۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۲۴
خط قرمز معیشت مردم، امروز مهمترین شاخص بحران اقتصادی کشور است؛ بحرانی که اگر مهار نشود، آثار آن از یک گزارش آماری بسیار فراتر خواهد رفت. با تمام وجود تلاش دولت برای کاهش تورم و بهبود وضعیت معیشتی خانوارها اما در یکسال گذشته آمارهای مرکز آمار ایران، همچنان از روند افزایشی قیمت کالاها و اقلام مصرفی خبر میدهد.
کد خبر: ۱۳۴۴۳۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۵
بانک مرکزی پس از سه سال سکوت، بالاخره آمار حبسشده تورم را منتشر کرد؛ دادههایی که هم نرخهای تورمی را سنگینتر از برآوردهای پیشین نشان میدهند!
کد خبر: ۱۳۴۳۵۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۲
در دهکهای پایین تا نیمی از درآمد صرف اجاره میشود و حتی دهکهای میانی هم زیر فشار سنگین هزینه مسکن هستند؛ موضوعی که مسکن را به اصلیترین نقطه اصابت تورم برای خانوار تبدیل کرده است.
کد خبر: ۱۳۴۲۹۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۰۸
مخفیکاری آماری، اعتماد عمومی و حتی توان تصمیمسازی اقتصادی را تضعیف میکند. فعال اقتصادی و حتی مردم عادی برای تصمیمگیریهای روزمره، نیازمند دادههای دقیق و رسمیاند؛ دادههایی که اکنون بانک مرکزی ترجیح میدهد آنها را در کشوی خود نگه دارد!
کد خبر: ۱۳۴۱۱۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۹
یک کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه اقتصاد ایران تب دارد و تا ریشههای این تب درمان نشود، تورم کاهش نمییابد، گفت: در شرایط تورم رکودی، عامل اصلی افزایش قیمتها نه وامهای خرد، بلکه سفتهبازی، انتظارات تورمی و نبود شفافیت در نظام مالی است؛ مسائلی که موجب میشود سرمایههای کلان بهجای تولید، روانه بازار ارز و طلا شوند.
کد خبر: ۱۳۴۰۲۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۴
در حالی که افزایش نرخ ارز، معلول مستقیم سیاستهای ارزی بانک مرکزی است، اکنون محمدرضا فرزین، خود را در مقام منتقد پیامدهای تورمی قرار داده است؛ رفتاری که شائبهی مسئولیتگریزی را به ذهن متبادر میکند.
کد خبر: ۱۳۳۹۶۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۱
در اینفوگرافیک زیر تابناک به بررسی نرخ تورم سالانه در استانهای مختلف پرداخته است.
کد خبر: ۱۳۳۷۹۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۱
شارژ کالابرگ در آبان ماه با تغییراتی همراه خواهد بود. بنا بر تصمیم جدید دولت قرار است کالاهای اساسی مندرج در جدول کالابرگ که بین ۱۱ تا ۱۵ قلم است، اولویتبندی شده و محدودتر شود.
کد خبر: ۱۳۳۷۷۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۱
یک کارشناس اقتصادی گفت: معتقدم اگر همین روند سیاستهای اقتصادی ادامه پیدا کند، افزایش نرخ تورم ادامهدار خواهد بود و تا پایان سال به طور قطع از ۵۰ درصد هم عبور میکند.
کد خبر: ۱۳۳۷۴۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۹
در اینفوگرافیک زیر، تابناک تورم تجمعی کشورهای جهان از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ را مورد بررسی قرار داده است.
کد خبر: ۱۳۳۵۸۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۳۰
در روزهایی که تابستان ۱۴۰۴ به پایان میرسد، حال و هوای کارگران ایرانی در کارگاهها و کارخانهها، زیر سایه تورم سنگین، پر از انتظار و نگرانی آن هم درآستانه شروع مدارس است.
کد خبر: ۱۳۲۸۰۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۲۲
بررسی دادههای مرکز آمار نشان میدهد در مرداد سال جاری پرتقال ۱۷.۱، خیار ۲۸.۱، قارچ۱۸.۶، موز ۸.۶، بادمجان ۷.۹، هلو ۶.۲، مرغ ماشینی ۵.۸ و ماکارانی ۵.۳ درصد نسبت به ماه قبل آن یعنی تیرماه افزایش قیمت داشته اند.
کد خبر: ۱۳۲۵۸۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۰۹
نرخ تورم سالانه کشور در مرداد ماه برابر ۳۶.۳ درصد اعلام شد، دامنه تغییرات برای دهکهای مختلف هزینهای از ۳۵.۸ درصد برای دهک دهم، تا ۳۶.۸ درصد برای دهک اول است.
کد خبر: ۱۳۲۵۱۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۰۵
اتاق بازرگانی ایران پیش بینی کرد؛
معاونت بینالملل اتاق بازرگانی ایران سه سناریوی تازه از آینده اقتصاد ایران ارائه کرده است؛ سناریوهایی که از دلار ۱۱۵ هزار تومانی در حالت خوشبینانه تا جهش ۱۶۵ هزار تومانی و تورم بالای ۹۰ درصد در شرایط بدبینانه را ترسیم میکند.
کد خبر: ۱۳۲۴۹۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۰۵
تورم در کشور ما مزمن شده
منظور و شهبازی در یک نگاه انتقادی به اقتصاد کشور: کاهش تورم به معنای کاهش قیمتها نیست، بلکه فقط از شتاب گرانیها کاسته شده؛ در حالی که بودجه همچنان به فروش نفت وابسته است.
کد خبر: ۱۳۲۲۲۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۲۰
روند صعودی تورم نشان میدهد هزینههای زندگی به طور مداوم در حال افزایش است و خانوارها با چالشهای جدی در تأمین نیازهای روزمره خود روبهرو هستند. این شرایط نگرانکننده، نیازمند راهحلهای فوری و مؤثر برای کاهش فشار بر اقشار آسیبپذیر است.
کد خبر: ۱۳۱۹۸۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۰۷
تابناک گزارش می دهد
تورم در ماههای اخیر همچنان روند صعودی خود را حفظ کرده و افزایش قیمت کالاهای اساسی و ضروری، بهویژه در بخش خوراکیها، فشار قابل توجهی بر سفره مردم وارد کرده است.
کد خبر: ۱۳۱۴۸۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۱
بررسی وضعیت تورم در پایان بهار
تازهترین گزارش مرکز آمار، تصویر قابل تامل از رشد قیمتها در بخش خوراکی و خدمات ترسیم میکند، وضعیتی که برای بسیاری از خانوارها، بهویژه در مناطق محروم و دهکهای پایین درآمدی، ملموستر از همیشه است.
کد خبر: ۱۳۱۳۷۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۷
