کلیات
استان لرستان از استانهای غربی ایران است. این استان ۲۸۳۰۸ کیلومتر مربع مساحت و بیش از یک میلیون و ۷۶۰ هزار نفر جمعیت دارد. نرخ بیکاری در لرستان با ۲۰٫۲ درصد بالاترین نرخ بیکاری در ایران است. این استان سیزدهمین استان کشور از نظر جمعیت میباشد و یکی از استانهای پرجمعیت ایران بهشمار میرود.
جغرافیای استان
خرمآباد مرکز استان است. طبق آمار سال ۱۳۸۵، خرمآباد بیستمین شهر بزرگ کشور است. لرستان سرزمینی کوهستانی است و غیر از چند دشت محدود، سراسر آن را کوههای زاگرس پوشاندهاست. اشترانکوه با ۴۱۵۰ متر ارتفاع بلندترین نقطه استان واقع در حدفاصل شهرستانهای دورود، ازنا و الیگودرز و پستترین نقطه آن در جنوبیترین ناحیه استان واقع شده و حدود ۵۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
تاریخچه
بر اساس یافتههای باستانشناسی این منطقه یکی از نخستین سکونتگاههای قدیمی بشر است و مفرغ لرستان از شهرت باستانشناسی زیادی برخوردار است. لرستان تنها استان ایران است که به دلیل اهمیت فوقالعاده تاریخی یکی از ۴ بخش اصلی موزه ملی ایران را به خود اختصاص دادهاست. این ۴ بخش اصلی عبارتند از: پیش از تاریخ، تاریخی و لرستان، دوران اسلامی، مهر و سکه.
منابع آب
استان لرستان سومین استان پرآب کشور است و ۱۲ درصد آبهای کشور را در اختیار دارد.
دفاع مقدس
این استان علیرغم غیرمرزی بودن خسارتهای بسیاری در جریان جنگ ایران و عراق متحمل شد.
تقسیمات کشوری
لرستان در ابتدای تقسیمات کشوری دوره پهلوی بخشی از فرمانداری کل خوزستان و لرستان بود که خیلی زود از خوزستان جدا و با عنوان فرمانداری کل لرستان مستقل شد. در ابتدای تشکیل، دارای دو شهرستان خرمآباد در غرب و بروجرد در شرق بود.
در فاصله کوتاهی، الیگودرز از شهرستان گلپایگان جدا و سومین شهرستان استان شد. روند تشکیل شهرستانهای جدید تا اواخر دهه ۱۳۶۰ متوقف شده بود، اما در پایان جنگ ایران و عراق، دورود از بروجرد، و کوهدشت و دلفان هم از خرمآباد جدا و به شهرستان تبدیل شدند. در سالهای بعدالشتر و پلدختر از شهرستان خرمآباد و نیزازنا از شهرستان الیگودرز جدا و تبدیل به شهرستانهای مستقل شدند.
شهرستان چگنی در اواخر سال ۱۳۸۶ از شهرستان خرمآباد جدا و مستقل شد. جدیدترین شهرستان این استان شهرستان رومشکان است که در اواخر سال ۱۳۹۲ از شهرستان کوهدشت جدا و مستقل شد. مرکز این شهرستان، شهر چقابل است. استان لرستان هماکنون دارای ۲۴ نقطه شهری است. بزرگترین شهرهای لرستان به ترتیب جمعیت عبارتند از: خرمآباد، بروجرد، دورود، کوهدشت، الیگودرز. بزرگترین شهر این استان از نظر وسعت شهری و جمعیت شهر خرمآباد و بزرگترین شهرستان استان شهرستان الیگودرز میباشد.
طبیعت استان
استان لرستان سرزمینی زیبا با آب و هوای دلپذیر و محصور درکوههای مرتفع و صعبالعبور است که درسلسله جبال زاگرس میانی واقع شده است. از تمام جادههای ارتباطی این استانها میتوان به لرستان سرزمین چشمههای کوهستانی رسید. وضعیت مناسب اقلیمی و آب و هوایی استان وضعیت مطلوبی جهت رشد و توسعه بخشهای مختلف گردشگری را فراهم کرده است. وجود آثار متعدد باستانی که تاییدی بر سابقه درخشان فرهنگی این منطقه است، همراه با جاذبههای فراوان طبیعی از ویژگیهای ممتاز لرستان است.
تاریخ کهن
تاریخ کهن این سرزمین و یادمانهای بهجای مانده از آن مانند قلعهها، پلها، سنگنوشتهها، غارهای مسکونی پیش از تاریخ و غارهای منقوش همگی جزء بهترین جاذبههای توریستی این استان به شمار میروند. استان لرستان دارای اقلیمهای مختلف و متنوع است، به طوریکه شمال آن با آبوهوای سرد شروع و جنوب آن به اقلیم گرم ختم میشود. تنوع وسیع آب و هوایی در استان شرایطی به وجود آورده که در بسیاری از متون از آن به عنوان شمایی از کشور پهناور ایران اسلامی منهای مناطق کویری یاد کردهاند. لرستان مجموعهای از تنوع آبوهوایی، گیاهی و جانوری کل ایران است. به دلیل وسعت کم این استان میتوان با محور قرار دادن خرمآباد در سفرهای یک روزه از تمامی جاذبههای تاریخی و طبیعی لرستان دیدن کرد. لرستان برای طبیعتگردان نیز یک مقصد رویایی به شمار میرود.
ارتفاعات استان
اشترانکوه با ۴۰۵۰ متر ارتفاع، دریاچههای دوقلوی گهر، دامنههای پرگیاه زاگرس و جنگلهای متراکم بلوط توانایی آن را دارند که برای روزهای متمادی گردشگران داخلی و خارجی را در خود سرگرم کنند. کل، قوچ، میش، گوزن، گرگ، خرس قهوهای، کفتار، سیاهگوش، انواع جوندگان و پرندگان شکاری مانند هما و عقاب طلایی نیز گونههای جانوری منطقه را تشکیل میدهند که دیدن آنها برای هر گردشگری میتواند جذاب و رویایی باشد. خرمآباد، بروجرد، الیگودرز، دورود، ازنا، کوهدشت، دلفان، سلسله و پلدختر بزرگترین شهرستانهای لرستان هستند که در تمامی آنها حداقل امکانات موردنیاز طیبعتگردان یافت میشود. باتوجه به ترکیب جمعیت عشایری، روستایی و شهری در استان و متناسب با نوع فعالیت آنها صنایعدستی نیز متفاوت و متمایز است.
صنایع دستی
صنایع دستی و بافتههای عشایری و روستایی استان سیاهچادر، قالی، گلیم، چیت، جاجیمبافی و رنگرزی و صنایع دستی شهری استان خراطی، ورشوسازی، نمدبافی، قالیبافی و گلیمبافی و ... عمده سوغاتیهای لرستان را تشکیل میدهند. عسل لرستان که از نظر مرغوبیت و ارزش غذایی سطح بالایی دارد یکی دیگر از محصولات سوغاتی لرستان به شمار میرود که بیشتر گردشگران به هنگام بازگشت مقداری از آن را به همراه دارند. قلعه فلک الافلاک، مناره آجری، سنگنوشتههای متعدد، گرداب سنگی، پل شکسته، موزه فلک الافلاک، مقبره زیدبنعلی، دریاچه کیو، آبشارنوژیان، آبشار سهگانه گریت و بقعه شجاعالدین خورشید از مهمترین جاذبههای خرمآباد هستند که نشان از قدمت بالای تاریخی این استان دارند. بقعه شاهزاده احمد، مقبره باباطاهر، سراب چنگایی، جاذبههای کوهدشت، چشمه گوگردی گراب، چشمه گوگردی خوشاب و چشمه سیاب از دیگر جاذبههای لرستان، پایتخت طبیعت ایران هستند که حداقل ارزش یک بار دیدن را دارند.
قابلیتهای توسعه گردشگری استان لرستان
استان لرستان جزء محدود مناطقی است که دارای سه پتانسیل مهم گردشگری (طبیعی، تاریخی و فرهنگی) میباشد، که هر کدام علاقهمندان خاص خود را دارد ولی در تمام دنیا صنعت گردشگری به واسطة وجود دو پتانسیل گسترش یافته است: یکی پتانسیل منابع طبیعی و فضاهای گردشگـــری و اکوتوریسمی و دیگری پتانسیل منابع وآثار تاریخی.
پوشش گیاهی
به طور کلی در کوههای زاگرس جنگلهای تنک، نیمه خشک و مقطع به حالت وحشی و طبیعی دیده میشود. سطح جنگلهای لرستان حدود (۰، ۵۷) هزار هکتار است که به این وسعت حدود (۰۰۰۰، ۵۲۱) هکتار مرتع نیز باید اضافه نمود. پوشش نباتی منطقه لرستان از گونههای مختلف و متنوع گیاهی است. ترکیب و سیمای این جنگلها نسبت به ارتفاع از سطح دریا، عرض جغرافیایی، مقدار باران، فشردگی کوه ها، جهت ناهمواری ها، و طول فصل سرد و یا گرم مختلف ومتفاوت است. در بعضی دامنهها جنگلهای تنک و پراکنده و در برخی دیگر جنگلهای انبوه و نیمه انبوه دیده میشود. تراکم گیاهی بیشتر در فصل بهار است زیرا بعضی مواقع سرمای شدید زمستان و یا برخی مواقع قطع شدن باران و افزایش گرمای تابستان سبب خشک شدن و از بین رفتن بخشی از پوشش گیاهی میشود.
بیشتر جنگلهای لرستان از نوع بلوط است. انتشار درختان بنه و بادام و همچنین بلوط و ارس بر اساس ارتفاع از سطح دریا تغییر میکند و در شرایط عادی، محیط زاگرس ابتدا جنگلهای بادام و بنه و سپس بلوط و در ارتفاعات فوقانی ارس رشد میکنند. علاوه بر جوامع گیاهی فوق که کم و بیش دارای نباتات خشکی پسند هستند.
در غرب درهها و کنار جویبارها و رودها، گیاهان و نباتات رطوبت پسندی، چون بید، صنوبر و خر زهره دیده میشود دیگر انواع درختان جنگلی لرستان عبارتند از:: زالزالک، پسته وحشی، مازو، زیتون، گلابی وحشی، شن، تاک، ارجن، نارون، انجیر، گردو، انار، آلبالو وحشی، گیلاس وحشی، مو، زبان گنجشک، توت، کرنجیل، ون و ارغوان. اکثر جنگلهای لرستان در کوههای هشتاد پهلو، سفید کوه (اطراف خرم آباد)، نور آباد، الشتر، و کوههای بلوران، چنگری، فاوه، گور (کوهدشت) شاه نشین، ازگن، کوه تخت (اطراف زاغه) ززومارو (اطراف الیگودرز) پراکنده است.
غیر از درختان جنگلی، انواع نباتات دارویی و معطر مثل گل گاوزبان، خاکشیر، گل ختمی، آویشن، عناب، ترنجبین، هلیله ریحان، گل بنفشه، پرسیاوش، کاسنی، گل محمدی، گل سرخ، شقایق، بیدمشک، لاله، زنبق، شیرین بیان و نرگس نیز در استان میروید. همچنین نباتات خوراکی، چون پاقزان، پی نام، پیشوک، شنگ، زرشک، کنگر وحشی، ریواس، حاجی بیان، فرفیان، پونه و نعناع نیز به دست میآید.
زندگی جانوری
وضع طبیعی استان بویژه ارتفاعات، آب و هوا و پوشش گیاهی، باعث تنوع جانوران وحشی در کوهستانها و دشتها شده است و مهمترین آنها عبارتند از:: خرس قهوه ای، گرگ، گراز، کفتار، روباه، شغال، کل، بز، قوچ، آهو، پلنگ، خدنگ و انواع خزندگان. همچنین در این استان پرندگان مختلفی مانند: کبک، تیهو و کبوتر وجود دارد که بومی هستند و گروهی دیگر مانند: لک لک، حواصیل، غاز، درنا، مرغابی، عقاب و سار سینه پشت گلی (ارملیچ) که مهاجرند و هر ساله به هنگام مهاجرت مدتی را در این استان برای تخمگذاری میگذرانند. آبهای استان دارای انواع ماهیهای مختلف مانند زرد ماهی، قزل آلا، کپور، رنگین کمان و ... است و در نقاطی مانند دریاچه گهر و تالابهای جنوب خرم آباد (حومه بخش پلدختر) و ماهی سرای بروجرد به حفظ و تکثیر ماهی مشغولند، در صورتی که در پرورش و تکثیر این ماهیها دقت بیشتری انجام شود بخشی از مواد پروتئینی منطقه تامین خواهد شد. در غارهای نزدیک ده لون (نزدیک تنگ هفت) بخش پاپی ماهیهای کور استثنائی وجود دارد که توسط عدهای از زیست شناسان خارجی مورد مطالعه قرار گرفته اند. به دلایل مختلفی اعم از تخریب زیستگاهها، چرای بیرویه، قطع درختان جنگلی و مهمتر از همه آلودگیهای زیستمحیطی در معرض تهدید جدی قرار گرفتهاند. مدیرکل حفاظت محیطزیست لرستان هشدارهایی در مورد انقراض گونههای این منطقه بر اثر عوامل مختلف طی سالیان اخیر داد که نسل گوزن زرد ایرانی به طورکامل در زیستگاههای این استان منقرض شده است.
حیات پرندگانی از قبیل: کبک دری، انواع شاهینها، خزندگان و دوزیستان نیز در این بین از فعالیتهای مخرب انسانها در معرض تهدید جدی است. طی سال گذشته مطالعات خوبی در زمینه احیای زیستگاههای حیاتوحش و عوامل موثر در زمینه تهدید نسل حیواناتی از جمله آهو، قوچ و میش در این استان صورت گرفته که نتایج خوبی را در پی داشته است وتجهیز ماموران گشت و کنترل و گارد اجرایی به منظور جلوگیری از بروز تخلفات صید، بحث مطالعه و تحقیق در زمینه احیای زیستگاههای حیاتوحش از جمله برنامههای مثبتی است که در جهت جلوگیری از انقراض اعمال میشود.
توریسم عشایری
تماشای شیوه زندگی عشایر کوچ نشین یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری اجتماعی استان لرستان را تشکیل میدهد. عشایر استان لرستان دارای مسکن خاص خود، صنایع دستی و لباسهای رنگارنگ و دیدنی خود هستند و به همین لحاظ برای بازدیدکنندگان جذاب هستند. به طور کلی عشایر ایران که معیشت و آداب و رسوم خاص خود را دارند در ایران یکی از جذابترین شیوههای زندگی اجتماعی به شمار میآیند. استان لرستان به سبب شرایط آب و هوایی و کوهستانی بودن خود، محل ییلاق و قشلاق ایلها و عشایر استانهای اطراف است. عشایر و طایفههای لرستان در یک تقسیم بندی به دو بخش لر و لک تقسیم میشوند که از نظر لهجه، سنن، آداب و رسوم و برخی مسایل مذهبی با یک دیگر تفاوت دارند. طوایف لر ‹‹بهاروند››، ‹‹میرزاوند››، ‹‹میردریکوند›› و ‹‹قلاوند›› از لران گرمسیری و ‹‹جودکی» و «میر›› در بخش ملاوی، ‹‹بیرانوند›› در بخش چغلوندی و ‹‹حسن وند»، «یوسف وند»، «کولی وند» و «قلایی›› در سلسله اشتر، ‹‹ایل پایی›› در بخش پایی ‹‹سگوند»، «دالوند» و «کارمه›› در بخش زاغه، ‹‹بختیاری» و «چهار لنگ›› در الیگودرز و طوایف «دلفان» زندگی کوچ نشینی دارند. ایلات و طوایف لک در شمال و شمال باختری لرستان سکونت دارند و سرزمین لک نشین به صورت خط منحنی در درههای رودخانه سیمره میان بروجرد، نهاوند، خرم آباد، کرمانشاه و ایلام قرار گرفته است. در گذشته لکها به «طوایف وند» و لرها به «فیلی» شهرت داشتند.
فرماندار الیگودرز لرستان گفت: گردنه گله بادوش الیگودرز ساعاتی پیش باز شد اما با توجه به بارش ۱۵ سانتی متری برف، احتمال مسدود شدن مجدد این گردنه بهعلت کولاک وجود دارد.
کد خبر: ۱۱۴۸۵۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۲
فرمانده انتظامی لرستان گفت: یکی از عوامل اغتشاشات در بروجرد پس از درگیری با نیروهای انتظامی خودکشی کرد و به هلاکت رسید.
کد خبر: ۱۱۴۸۱۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۰
دادستان عمومی و انقلاب خرم آباد گفت: سه اغتشاشگر که قصد ایجاد ناامنی در استان از طریق سلاح گرم داشتند شناسایی، دستگیر و تحویل دستگاه قضایی شدند.
کد خبر: ۱۱۴۸۰۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۹
یکهزار و ۲۰۰ کیلوگرم موادمخدر کشف شده در استان لرستان امروز امحا شد./ فریبا طرحانی
کد خبر: ۱۱۴۴۰۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۶
فرمانده سپاه حضرت ابوالفضل(ع) لرستان از دستگیری فرزندان منافقین قدیم در اغتشاشات اخیر خبر داد.
کد خبر: ۱۱۴۳۷۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۵
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جادهای لرستان گفت: جاده پلدختر - پل زال در محدوده گردنه "دهلیج" به دلیل اجرای عملیات تعمیر خط لوله نفتی تا دهم آبانماه سال جاری مسدود است.
کد خبر: ۱۱۴۳۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۰
رئیس کل دادگستری لرستان از دستگیری ۱۲۰ نفر در جریان اغتشاشات اخیر در این استان خبر داد.
کد خبر: ۱۱۴۲۷۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۰۷
رتبهبندی استانهای حادثه خیز از سوی سازمان مدیریت بحران کشور، نشان میدهد که استانهای گیلان، گلستان، خراسان جنوبی، لرستان و کرمان بهعنوان ۵استان در معرض مخاطرات و بلایای طبیعی صدر جدول هستند. بلایای طبیعی گاه بدون منشا انسانی اتفاق میافتد؛ مثل سیل، زلزله، توفان و خشکسالی و گاهی ناشی از عملکرد انسان است؛ مثل آلودگی هوا یا سیل ناشی از تخریب جنگل واغلب با خسارتهای شدید جانی و مالی همراه است. مدیران بحران استانهای حادثه خیز معتقدند با بهرهگیری از تجربیات گذشته در مقابله با بحرانهای طبیعی، تامین اعتبار کافی برای تجهیز زیرساختها و برنامهریزی دقیق میتوان تا حد امکان از بروز خسارات جانی و مالی پیشگیری کرد.
کد خبر: ۱۱۴۱۶۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۳۰
دبی روانآبهای استان به طور متوسط در مرداد ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۵۰ درصد و نسبت به مرداد ماه طول دوره آماری ۹۰ درصد کاهش داشتند.
کد خبر: ۱۱۳۹۹۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۰
فرمانده انتظامی استان لرستان از دستگیری جاعل اسناد و مدارک و کشف یک فقره کلاهبرداری ۱۵ میلیاردی در شهرستان خرمآباد خبر داد.
کد خبر: ۱۱۳۹۳۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۷
قالیباف در نشست شورای اداری استان لرستان:
شب گذشته در جلسهای که بودم، عکسهای استانداران استان لرستان که تا به الان خدمت کرده بودند را نگاه میکردم؛ در طول این ۴۰ سال، ۱۶ استاندار در این استان عوض شدهاند درحالی که برنامهریزی و حل مشکلات در سطح استان بیش از این زمان و ثبات میخواهد.
کد خبر: ۱۱۳۷۱۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۴
پیرمرد لرستان ی در جریان سفر قالییاف به لرستان می خواهد درد دلش را به رییس مجلس بگوید. استاندار لرستان تلاش می کند تا جلوی حرف زدن این پیرمرد را بگیرد!
کد خبر: ۱۱۳۷۰۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۳
تصویری زیبا از اشترانکوه (مشهور به آلپ ایران) در استان لرستان را مشاهده میکنید.
کد خبر: ۱۱۳۵۸۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۸
مدیرکل میراث فرهنگی لرستان : سنگ "سلامگاه" قبرستان تاریخی خرم آباد که چندی پیش به سرقت رفته بود، پیدا شد.
کد خبر: ۱۱۳۴۶۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۲
عاشقان ابا عبدالله الحسین(ع) در لرستان پس از به گِل افتادن و اجرای خاکیترین آئین عاشورایی به جمع عزاداران حسینی پیوستند و در رثای شهادت امام حسین(ع) و یارانش بر سر و سینه زدند.
شاید بتوان آئین «گل مالی» را خاکیترین آئین عاشورایی نام نهاد، چراکه این سنت دیرینه از اوج اخلاص و ارادت مردم دیار لرستان به امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) برخاسته است، ارادتی که تمامی ندارد و هرروز عمیقتر و خالصانهتر میشود...
روایت «گِل مالی» و شانههای «کِز کرده» مردمان لر در روز عاشورا، حکایت عشقی است که با آب و گل مردم این دیار سرشته شده تا خاکیترین آئین عاشورایی جهان از آب و گل درآید و تجلیگاه اندوهبارترین عزاداریها برای پسر فاطمه (س) باشد./سجاد درویشی
کد خبر: ۱۱۳۳۹۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۷
مدیرعامل جمعیت هلال احمر لرستان از امداد رسانی به هزار و ۲۰۴ نفر در جریان وقوع سیلاب این استان خبر داد.
کد خبر: ۱۱۳۲۶۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۰
در پی سیلاب اخیر سه نفر در ززوماهرو الیگودرز ناپدید شدند و تا کنون اطلاعی از سرنوشت آنان در دست نیست.
کد خبر: ۱۱۳۲۶۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۰
تنگه کول پیر در ۱۲۰ کیلومتری جنوب شرق شهر خرم آباد قرار دارد.تنگه کول پیر یکی از منحصربهفردترین تنگه های لرستان است که نام محلی آن تنگه مریژلو است .تنگه کول پیر آنقدر ارتفاع زیادی دارد، که انگار وارد یک دره عمیق شدهاید، جنس سنگهای تنگه کول پیر شبیه به سنگهای گرانیت مشکی بزرگ است، صدای ریزش آب از آبشارِ انتهای تنگه، در تمام طول مسیر طنین انداز است، آبی خنک از زیر پای شما عبور میکند و خستگی را از جان شما میزداید.
کد خبر: ۱۱۳۰۷۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۹
قلعه فلکالافلاک سالهاست که در فهرست موقت ثبت جهانی قرار گرفته، با مشکلات متعددی برای ثبت نهایی روبهرو است.
کد خبر: ۱۱۳۰۱۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۵
بر اساس مصوبه کمیته اضطرار آلودگی هوای استان لرستان بدلیل ورود گرد و غبار به آسمان استان، ادارات و بانکهای ۶ شهرستان در روز دوشنبه تعطیل است.
کد خبر: ۱۱۲۹۱۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۰