کلیات

توسیلیزومَب (Tocilizumab‎) که با نام آتلیزومَب هم شناخته می‌شود، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی است که بیشتر در درمان روماتیسم مفصلی و آرتریت ایدیوپاتیک گسترده جوانان (نوعی آرتریت شدید در کودکان) استفاده می‌شود. نام تجاری این دارو اکتمرا است. 

این دارو،  پادتن انسانی‌شده گیرنده اینترلوکین ۶ است.  اینترلوکین ۶ یکی از انواعِ سیتوکین‌هاست که نقش حیاتی و مهمی در سیستم ایمنی بدن انسان ایفا می‌کند و در پاتوژنز اختلالاتی نظیر بیماری‌های خودایمنی،  مولتیپل میلوما و سرطان پروستات نقش دارد.   این دارو با همکاری شرکت‌های داروسازی هوفمان-لا روش و «چوگای فارما» ساخته شده‌است.
از این دارو، در درمان سندرم دویک،  آرتریت گیجگاهی و سندرم کَسلمن (نوعی تومور خوش‌خیم لنفوسیت بی) هم استفاده شده‌است.

کروناویروس

در چین و ایتالیا یک دوره درمانی تجربی با این دارو برای کنترل کرونا ویروس درحال انجام است.  نخستین نتایج یک کارآزمایی بالینی که توسط محققان فرانسوی بر روی این دارو انجام شده‌است امیدبخش بوده و از آن به‌عنوان خبری خوب در میان انبوه تحقیقات جاری یاد کرده‌اند.

این کارآزمایی بالینی که بر روی ۱۲۹ بیمار مبتلا به کووید-۱۹ با عفونت حاد ریه انجام شد، نشان داد که تجویز توسیلیزومب، نقش مؤثری در جلوگیری از واکنش‌های شدید و غیرطبیعی سیستم ایمنی موسوم به «طوفان سیتوکین» در بدن برخی بیمارانِ بسیار بدحال ایفا کرده، و از وخامت حال بیماران و حتی مرگ آن‌ها نیز جلوگیری به عمل آورده است.

تولید در ایران

شرکت شرکت داروسازی آریوژن فارمد در مرداد ۱۳۹۹ اعلام کرد در زمینه تولید این دارو موفقیت داشته است. در مورد این دارو گفته شده است: «اگرچه این دارو امید‌های زیادی را برای درمان بیماری کرونا ایجاد کرده است، اما بایستی توجه داشت که این دارو داروی بسیار حساسی بوده و در دامنه محدودی از بیماران، در رنج سنی خاص و با رعایت شرایط ویژه قابل استفاده است و تنها ویژه بیمارانی است که میزان اینترلوکین ۶ آن‌ها بالاتر از حالت نرمال باشد. همچنین با توجه به تضعیف سیستم ایمنی این دارو دارای خطرات زیادی بوده و در شرایط تحت کنترل بایستی مورد استفاده قرار گیرد.».

 مدیر عامل این شرکت هم گفت: «باید توجه داشته باشیم تا نتایج مطالعات و جزییات دقیق تری مشخص نشود، نباید خوشبینی یا توقع زیادی را در سطح جامعه ایجاد کنیم و حتی اگر هم اثربخشی معناداری در مطالعات وجود داشت، باید اطلاع رسانی گسترده‌ای انجام شود که این دارو درمان کرونا نیست و شرایط خاصی برای مصرف دارد و تمامی افرادی که COVID-۱۹ دارند مشمول شرایط استفاده نیستند.» 

• در مورد ویروس کرونا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید