کلیات

در لغت نامه دهخدا در مورد معنی اَنفیه آمده است: «انفیه هر دارویی که به بینی کشند.» (ناظم الاطباء). علت اینکه به این دارو انفیه گفته می‌شود این است که "انف" در لغت عرب به معنی بینی است لذا به هر داروئی که از طریق بینی استفاده شود اصطلاحاً انفیه گفته می‌شود.


مضرات و اعتیادآور بودن انفیه

استفاده از انفیه‌ها به دلیل ایجاد عطسه‌های شدید برای زنان باردار، افراد دارای زخم و جراحت بخیه شده و مبتلایان به نارسایی قلبی توصیه نمی‌شود.
بر خلاف تصور عوام استعمال انفیه اعتیاد آور نمی‌باشد و نباید به خاطر شباهت استعمال آن با برخی مخدر‌ها امر مشتبه شود.
استفاده از انفیه سفارش شده می‌باشد

نحوه مصرف

به اندازه یک نخود از پودر انفیه را در کف دست قرار دهید و جلوی یکی از سوراخ‌های بینی قرار دهید با دست دیگر جلوی سوراخ دیگر بینی را ببندید و با شدت انفیه را استنشاق کنید. سپس برای سوراخ دیگر بینی هم همین کار را تکرار کنید. کمتر از یک دقیقه بعد آبریزش و عطسه‌های مکرر شروع می‌شود و بعد از چند دقیقه عطسه‌ها و آبریزش تمام می‌شود.
استفاده از انفیه به دلیل ایجاد عطسه‌های فراوان ممکن است باعث بهم خوردن تعادل شود، به همین دلیل بهتر است در محیط‌های کاری و رسمی استفاده نشود. همچنین همراه داشتن دستمال جیبی هنگام استفاده از انفیه ضروری است.

نحوه ساخت

دها و بلکه صد‌ها نوع انفیه وجود دارد و درست کردن انفیه‌های مختلف، روش‌های مختلفی دارد. بر اساس منابع طب سنتی، پایه اصلی انفیه، ترکیب کندش (ریشه گیاهی با ظاهر سیاه و درون زرد) و سیاه دانه است. مقداری کندش و دو برابر آن سیاه دانه آسیاب و ترکیب می‌شود. انفیه‌های مختلف خواص گوناگونی دارند مثلاً ترکیب دیگری که برای انفیه ذکر شده؛ برگ ساییده یا خرد شده تنباکو، و ریشه کندش است که در کنار آن ریشه خربق نیز وجود دارد.

انفیه‌دان

به گودی انگشت شست محل اتصال انگشت به دست اصطلاحاً انفیه دان گویند. هم چنین انفیه دان نام ظرفی برای حمل انفیه است.

انفیه در طب اسلامی

در طب اسلامی – سنتی، عطسه کردن یکی از الطاف خداوندی شناخته شده که برای حفظ سلامتی لازم است، زیرا باعث پاک سازی سر و بدن از رطوبات و اخلاط اضافه می‌شود. بر این اساس در منابع طب سنتی و مدرن آمده است که هرگز از عطسه کردن جلوگیری نکنید، زیرا باعث بروز بیماری خواهد شد.

در تعدادی از احادیث ائمه‌ی اطهار (ع) نیز خواص مفید عطسه کردن آمده است.

* از امام صادق (ع) نقل شده است: فراوانی عطسه، شخص را از پنج چیز ایمن می سازد. نخستین آن‌ها جذام است. دوم، بادهای بدخیمی که در سر و صورت جای می‌گیرد. سوم، مایه‌ی ایمنی از جای گرفتن آب در چشم می‌شود. چهارم، از سختی حفره‌های بینی مصونیت می‌دهد و پنجم، از بیرون آمدن مو از چشم ایمنی می‌دهد.

* امام علی (ع) فرموده اند: استفاده از انفیه و عطسه کردن، سر را سالم نگه می‌دارد و درمان تمام دردهای سر است.

* امام صادق (ع) فرموده است : پیامبر خدا چون سرش درد می‌کرد، با روغن کنجد انفیه می‌کرد.