---

علی دایی در سال ۱۳۴۸ در اردبیل و درمحله خیرال متولد شد. در سال ۱۳۶۶ در رشته مهندسی عمران در دانشگاه شریف پذیرفته شد، اما به دلیل بازی فوتبال در گزینش ورود به دانشگاه رد شد. همان سال در رشته مهندسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب هم قبول شد و دو ترم هم به دانشگاه رفت؛ ولی در سال ۱۳۶۷ دوباره در کنکور شرکت کرد و این‌بار بدون آن که گزینش گریبانگیرش شود در رشته مهندسی متالورژی دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته شد و لیسانس خود را بهمن ماه سال ۱۳۷۱ از همان دانشگاه دریافت کرد.

 

او تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد تربیت بدنی دانشگاه آزاد ادامه داد. وی متأهل است و اکنون ساکن محله شهرک غرب در تهران می‌باشد. وی یک دختر به نام نورا دارد. علی دایی علاوه بر فوتبال، درتجارت نیز موفق بوده‌است و گرداننده چندین شرکت بزرگ، چند فروشگاه، کارخانه تولیدی پوشاک ورزشی و عضو اتاق بازرگانی تهران است. علی دایی علاوه بر کار‌های پوشاک ورزشی در ساختمان‌سازی نیز فعالیت دارد. علی دایی در شهرک گلستان شهر زادگاهش (اردبیل) یک مدرسه در مقطع متوسطه (هنرستان کار و دانش) به نام ابوالفضل دایی (پدرش) ساخته‌است و از خیرین مدرسه ساز اردبیل می‌باشد.

---

علی دایی سرمربی کنونی فوتبال، بازیکن فوتبال بازنشسته، تجارت‌پیشه و کارآفرین ایرانی است. او مٶسس و مدیرعامل شرکت پوشاک ورزشی دایی است. دایی بهترین گلزن تیم ملی و یکی از بهترین مهاجمان تاریخ جام ملت‌های آسیا به شمار می‌رود که در دوران حرفه‌ای فوتبال خود با زدن ۱۰۹ گل در ۱۴۹ بازی ملی، رکورد بیشترین گلِ زده در بازی‌های ملی فوتبال مردان جهان را به‌دست آورد.

 

 

---

علی دایی در دوران بازی باشگاهی خود در تیم‌های پرسپولیس تهران، السد قطر، آرمینیا بیله فلد، بایرن مونیخ، هرتا برلین، الشباب امارات، صباباتری قم و سایپا بازی کرد.

 

---

علی دایی نخستین بار در سال ۱۳۷۲ به عنوان بازیکن جانشین در مقابل پاکستان در جام اکو برای تیم ملی به میدان رفت. او در ۱۴۹ بازی بیش از ۱۰۰ گل برای تیم ملی به ثمر رسانده‌است و رکورد دار گلزنی در رده ملی می‌باشد. دایی در تاریخ ۱۳ مهر ۱۳۸۰ برای صدمین بار در مقابل تایلند پیراهن تیم ملی را بر تن کرد.

 او به همراه ایران در دو جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه و ۲۰۰۶ آلمانبه میدان آمد و در ۵ بازی ایران در این بازی‌ها شرکت کرد. علی دایی در جام ملت‌های آسیا ۹۶، جام جهانی ۹۸، بازی‌های آسیایی ۹۸، جام ملت‌های آسیای ۲۰۰۰، بازی‌های آسیایی ۲۰۰۲، جام ملت‌های ۲۰۰۴ و جام جهانی ۲۰۰۶ برای ایران بازی کرد.

 

علی دایی سابقه مربیگری در تیم‌های باشگاهی سایپا البرز، پرسپولیس تهران، راه‌آهن و صبای قم را در کارنامه دارد. او همچنین بیش از یک سال هدایتتیم ملی فوتبال ایران را بر عهده داشت.
علی دایی دوران مربیگری خود را به عنوان سرمربی و بازیکن در تیم سایپا شروع کرد و توانست این تیم را در لیگ برتر فوتبال ایران (جام خلیج فارس) به قهرمانی برساند.

او در تاریخ ۱۲ اسفند سال ۱۳۸۶ به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران انتخاب شد. انتخاب دایی به عنوان سرمربی تیم ملی در حالی از سوی علی‌آبادی رئیس وقت سازمان تربیت بدنی و معاون رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد انجام شد؛ که دایی پیش از این اعلام کرده بود: «هر کس لابی قوی تری داشته باشد به عنوان سرمربی تیم ملی منصوب می‌شود».

پس از شکست تیم ملی ایران در مقابل عربستان در ورزشگاه آزادیمسئولان فدراسیون فوتبال این کشور تصمیم گرفتند علی دایی را از سمت خود برکنار کنند. تیم ملی ایران در ۸ فروردین ۱۳۸۸ و در حضور ۱۰۰ هزار تماشاگر، مقابل عربستان با نتیجه ۲ بر یک شکست خورد. در روز ۹ فروردین ۱۳۸۸ فدراسیون فوتبال طی بیانیه‌ای رسماً علی دایی را از سمت خود برکنار کرد. علی دایی مدتی پس از برکناری از تیم ملی اعلام کرد: احمدی‌نژاد او را برکنار کرده‌است. دایی از ۷ دی ۱۳۸۸ تا ۳۱ خرداد ۱۳۹۰ سرمربی باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران بود. او به همراه این تیم به دو قهرمانی پیاپی در جام حذفی دست پیدا کرد.
دایی در ۲۳ تیر ۱۳۹۰ و پس از اختلاف با سرپرست پرسپولیس، به عنوان سرمربی تیم راه‌آهن منصوب شد. دایی پس از مدتی توسط محمد رویانیان به عنوان سرمربی تیم فوتبال پرسپولیس تهران انتخاب شد. علی دایی در تاریخ ۹۳/۰۶/۱۹ با تصمیم سیاسی رئیس هیئت مدیره و عدم اطلاع رحیمی مدیر عامل وقت از سرمربی گری پرسپولیس برکنار شد. دایی در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۹۴ سمت سرمربی گری صبا را پذیرفت. او در تاریخ ۱۵ تیرماه ۱۳۹۵، سرمربی نفت شد. او به همراه این تیم به به قهرمانی در جام حذفی دست پیدا کرد. علی دایی در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ رسماً سرمربیگری سایپا را بر عهده گرفت و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ از این تیم اخراج شد.

 

علی دایی باوجود بازی‌های خوب در دوران جوانی، در سال‌های پایانی (مخصوصا در بازی‌های جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶) مورد انتقاد برخی از کارشناسان فوتبال، طرفداران و مطبوعات قرار گرفت. پافشاری برانکو ایوانکوویچ در استفاده مداوم از وی در تیم ملی از محبوبیت وی کاست. اما پس از چندی، موفقیت وی در باشگاه سایپا و قهرمانی او به عنوان بازیکن و سرمربی در لیگ برتر باعث شد تا دوباره توجه همگان را به خود جلب کند. همچنین با آغاز سرمربی‌گری در تیم ملی، دایی بار دیگر آماج انتقادات قرار گرفت. او به دلیل دوشغله بودن (سرمربی هم‌زمان تیم ملی و تیم سایپا) به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفت. ارائه لیست تیم ملی یکی دیگر از دلایل انتقادات از دایی است. این دسته از منتقدان وجود ۵ بازیکن از سایپا (که در رده‌های میانی جدول قرار دارد)، عدم حضور بازیکنی از تیم‌های خوزستانی (فولاد، استقلال اهواز، صنعت نفت) و عدم دعوت از برخی بازیکنان را از دلایل انتقادات خود برمی‌شمارند.

---

پس از برد ذوب آهن توسط تیم سایپا در هفته ۲۸ ام لیگ برتر جام خلیج فارس، علی دایی از افزایش قیمت خودرو‌های سایپا و عدم پرداخت پول بازیکنان فوتبال این تیم انتقاد کرد که این نقد باعث شد او از سرمربی گری سایپا اخراج شود.
در همین باره یکی از سایت‌های ورزشی کشور نوشت: در شرایطی که تنها سه هفته به پایان لیگ باقی مانده، این تصمیم شوکه کننده بود؛ به خصوص اینکه دایی قبلا صحبت‌های تندتر از این هم انجام داده بود و حتی گفته شده بود، ناراحتی شدید کارکنان سایپا را با حرف هایش ایجاد کرده است. این همان چیزی است که باشگاه سایپا در توضیح اخراج علی دایی در بیانیه خود آن را مطرح کرده و مراجعه مکرر کارگران را عامل اصلی اخراج دایی قلمداد کرده اند.

آن‌ها در جلساتی که در یکی دو روز گذشته برگزار کردند، به این جمع بندی رسیدند و خبر را از طریق روابط عمومی باشگاه منتشر کردند. دایی که در روز‌های گذشته مذاکرات جدی با تراکتورسازی داشته، البته از این موضوع چندان هم ناراحت نخواهد بود؛ چرا که قصد او در نهایت جدایی از جمع نارنجی پوشان بود و به قول خودش منتظر بود تا فصل تمام شود و از سایپا فرار کند.

حالا که مدیران سایپا تاب صحبت‌های او را نیاورده اند و دست به اخراج او زدند، دایی با همان سماجت همیشگی و با مصاحبه‌های مکرر از تصمیم گیران انتقام سختی خواهد گرفت. این کاری است که دایی قبلا دو یا سه مرتبه انجام داده و در آن تبحر ویژه‌ای دارد!

اینکه علی دایی در فصل آینده به تراکتورسازی برود یا مقصد دیگری را برای سرمربیگری انتخاب کند، از همین حالا تبدیل به یکی از داغ‌ترین سوال‌های لیگ برتر شده است. اما پاسخ به آن تا پایان لیگ میسر نخواهد بود؛ چرا که تراکتورسازی در کورس سهمیه لیگ است و با سومین سرمربی خود روزگار می‌گذارند. همچنین این باشگاه با دایی هنوز به توافق نهایی نرسیده است. این را هم در نظر داشته باشید که دایی هرگز در خارج از تهران مربیگری نکرده و به دلیل فعالیت‌های تجاری ترجیح می‌دهد در پایتخت و در حوالی خانه و در دفتر کارش مشغول باشد.

جالب اینکه سایپا از ابراهیم صادقی به عنوان جانشین علی دایی یاد کرده که به این موضوع در مطلب جداگانه خواهیم پرداخت.

 

 

پس از پیشنهاد علی کفاشیان (معاون فنی وقت سازمان تربیت بدنی) و تصویب هیئت دولت، علی دایی در سال ۱۳۸۳ از سید محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت ایران، نشان شجاعت درجه سه دریافت کرد.