کلیات
جنگافزار هستهای یا سلاح هستهای گونهای سلاح انفجاری است که در آن از انرژی حاصل از شکافت یا گداخت هستهای برای تخریب و کشتار استفاده میشود.
این سلاحها در طول تاریخ تنها دو بار در جنگ جهانی دوم توسط آمریکا علیه ژاپن در شهرهای هیروشیما و ناگازاکی مورد استفاده قرار گرفتهاست.
ویژگیها
بمب اتمی نام رایج سلاح انفجاری است که در آنها از انرژی آزاد شده در فرایند شکافت هستهای، یا گداخت هستهای برای تخریب استفاده میشود. نخستین بمب اتمی که بمبی پلوتونیومی (از نوع شکافتی) بود در سال ۱۹۴۵م در جریان جنگ جهانی دوم در آمریکا ساخته و در شانزدهم ژوئیهٔ ۱۹۴۵م در صحرای آلاموگوردو در نیومکزیکوی آمریکا آزمایش شد. آمریکا تنها کشوری است که از بمب اتمی شکافتی اورانیومی در هیروشیما و بمب شکافتی پلوتونیومی در ناگاساکی استفاده نظامیکردهاست. شوروی در سال ۱۹۴۹ دارای بمب اتمی شد.
اختراع این سلاح، ریشه طولانی در تاریخ علم فیزیک و شیمی دارد اما استفاده از دانش به دست آمده، برای ساخت بمب اتمی بیشتر به رابرت اوپنهایمر و ادوارد تلر نسبت داده میشود.
تاریخچهٔ سلاحهای هستهای
نخستین تلاشها در جهت ساخت بمب اتمی در آلمان نازی آغاز شد. در این دوران، شیمیدانی به نام پاول هارتک از استادان دانشگاه هامبورگ به توان بالقوه نیروی اتمی برای کاربردهای نظامی پی برد. وی در ۲۴ فوریه ۱۹۳۹ امکان استفاده از انرژی هستهای به عنوان یک سلاح با توان تخریبی نا محدود را طی نامهای به وزارت جنگ در برلین اطلاع داد. بهدنبال این امر گروهی برای تحقیق در این رابطه تشکیل شد و ورنر کارل هایزنبرگ فیزیکدان برجسته آلمانی بهطور غیررسمی سرپرست تیم تحقیقاتی آلمان برای ساخت بمب هستهای گشت. بر اساس کتاب خاطرات اتو اسکورتسنی در حدود سال ۱۹۴۳ آلمان نازی به بمب اتم دست یافت. بر اساس گزارشی که تیم تحقیقاتی به شخص آدولف هیتلر دادند، قدرت این بمب بسیار مهیب و مرگبار بود. اتو اسکورتسِنی در کتاب خود بیان میکند که در ملاقات خصوصی خود با شخص پیشوا در خصوص مسئله بمب اتم سوالاتی میکند و پاسخ هیتلر چنین است که این بمب سبب انقراض نسل بشر میشود و هرگز دستور ساخت آن را صادر نخواهد کرد.
در همین زمان، آلبرت انیشتین طی نامه معروف خود به روزولت رئیسجمهور وقت آمریکا خطر دستیابی آلمان به تولید بمب اتمی را گوشزد کرد. متعاقب این اخطار روزولت دستور ایجاد پروژه منهتن با هدف تحقیق در این رابطه و تولید بمب اتمی را با همکاری کشور انگلستان و فرانسه صادر کرد. برای این پروژه تأسیساتی در لوس آلاموس در ایالت نیومکزیکو، اوک ریج ایالت تنسی و همفورد ایالت واشینگتن به کار گرفته شدند و تیمی از برجستهترین دانشمندان آن دوران به استخدام این پروژه درآمدند. محققان آلمانی موفق به تولید بمب اتمی نشدند. اگرچه ادعاهایی در زمینه آزمایش نوعی ابزار هستهای توسط نازیها پیش از پایان جنگ جهانی دوم مطرح شده است. اما تیم آمریکایی به سرپرستی فیزیکدان برجسته، رابرت اوپنهایمر موفق به ساخت عملی اولین بمب هستهای شد که در ۱۶ ژوئیه ۱۹۴۵ در ناحیهای موسوم به ترینیتی در نیومکزیکو آزمایش شد.
به فاصله کوتاهی در ۶ اوت ۱۹۴۵، بمب افکن اسکادران ۵۰۹ نیروی هوایی آمریکا موسوم به Enola Gay (که اکنون در موزهای در واشینگتن نگهداری میشود)، از پایگاهی در جنوب اقیانوس آرام به پرواز درآمد و در ساعت ۸:۱۵ دقیقه به وقت محلی، بمب موسوم به پسر کوچک را بر شهر هیروشیما ژاپن منفجر ساخت و بدین ترتیب نام کشور ایالات متحده آمریکا را به عنوان اولین کشور استفادهکننده از سلاح اتمی در تاریخ بشریت ثبت نمود. این بمب که در طراحی آن از ۶۴ کیلوگرم اورانیوم استفاده شده بود، از ارتفاع ۹۶۰۰ متری رها شد و در ارتفاع ۵۸۰ متری سطح زمین با شدتی معادل با انفجار ۱۵ هزار تن TNT منفجر شد. مجموع تلفات اولیه و کشته شدگان ناشی از عوارض این انفجار را بالغ بر ۱۴۰۰۰۰ نفر تخمین میزنند. سه روز بعد در ۹ اوت انفجار بمب مرد چاق در شهر ناگازاکی ژاپن موجب کشتار ۷۴۰۰۰ نفر انسان دیگر شد. این بمب که از پلوتونیوم به عنوان ماده شکافت پذیر استفاده میکرد، انفجاری به شدت ۲۱ کیلوتن TNT ایجاد کرد. بمب دیگری نیز در پروژه منهتن تولید شده بود که هرگز از آن استفاده نشد.
پس از پایان جنگ دوم جهانی دانشمندان در آمریکا به تحقیق در رابطه با تسلیحات هستهای ادامه دادند. اگرچه این تصور وجود داشت که هیچ کشوری دیگری در دنیا نمیتواند تا پیش از سال ۱۹۵۵ به فناوری ساخت سلاح هستهای دست یابد، اما کلاوس فیوکس یکی از فیزیکدانان آلمانی که در رابطه با مواد فوق انفجاری (High Explosive) با تیم اوپنهایمر همکاری میکرد، طرحها و جزئیات طراحی بمب آزمایش شده در ترینیتی را در اختیار جاسوسان شوروی قرار داد. به این ترتیب در ۲۹ اوت ۱۹۴۹ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی اولین آزمایش اتمی خود را با موفقیت انجام داد و غرب را در وحشت فرو برد. این انفجار اثر زیادی در تسریع جنگ سرد گذارد و موجب ایجاد رقابت تسلیحاتی بین آمریکا و شوروی گردید.
پس از آن ایالات متحده جهت حفظ برتری تسلیحاتی خود، تحقیق برای ساخت بمب گرماهستهای (هیدروژنی) را آغاز کرد. پیش از این رابرت اوپنهایمر به دلیل اتخاذ مواضعی علیه ساخت تسلیحات هستهای از سرپرستی پروژه کنار گذارده شد و ادوارد تلر هدایت عملی پروژه ساخت بمب هیدروژنی را برعهده گرفت.
نخستین آزمایش بمب گرما-هستهای با اسم رمز مایک در نوامبر سال ۱۹۵۲ در جزیره کوچکی به نام الوگالب در جزایر مارشال انجام شد. وزن تجهیزات به کار رفته در این انفجار شامل دستگاههای تبرید به بیش از ۶۵ تن میرسید. از آنجایی که در این سیستم مستقیماً از ایزوتوپهای دوتریوم و تریتیوم مایع استفاده میشد، به آن لقب بمب خیس داده بودند. پیشبینی میشد که قدرت این انفجار معادل یک یا دو مگاتن تیانتی باشد. اما برخلاف انتظار شدت انفجار معادل ۱۰٫۴ مگاتن تیانتی بود. نتایج انفجار بسیار هراسناک بود. قطر گوی آتشین حاصل از این انفجار به ۵ کیلومتر رسید. جزیره الوگالب تقریباً تبخیر شد و حفرهای به عمق ۸۰۰ متر و شعاع دهانه ۳ کیلومتر برجای ماند.
عراق در سال ۱۹۷۷ شروع به ساخت رآکتور هستهای (معروف به تموز۱) نمود تا بتواند در جنگ ایران و عراق به برتری هستهای دست یابد؛ ولی طی حملات هوایی ایران و سپس حملات نیروی هوایی اسرائیل در عملیات اپرا این رآکتور آسیب جبرانناپذیری دید و کارشناسان فرانسوی حاضر اوسیراک را ترک کردند. اسرائیل همچنین در سال ۲۰۰۷ رآکتوری در حال ساخت در سوریه را طی عملیات باغ میوه بمباران کرد.
نبض خبر
جان مرشایمر، نظریه پرداز برجسته مکتب رئالیسم تهاجمی و استاد دانشگاه شیکاگو که برخی او را در نظریه پردازی یک نابغه خواندند، ضمن بیان اینکه ایرانیان بدون اینکه آسیبی ببینند اسرائیل را گوشمالی دادند، گفت: «با حمله به سفارت ایران به ایرانیان انگیزه دادید تا بمب هستهای داشته باشند...» تحلیل جالب مرشایمر را با زیرنویس فارسی میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۴۰۱۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۰
نبض خبر
عبدالخالق عبدالله، مشاور محمد بن زاید، رئیس امارات متحده عربی، با طرح این ادعا که ایران همیشه یک خطر بوده اما امروز دارای یک قدرت شگفت انگیز موشکی و پهپادی است و یک وجب تا تبدیل شدن به یک کشور هستهای فاصله دارد، به قدرت ایران برای هدف قرار دادن عمق کشورهای عربی اشاره میکند. او با تشریح شرایط ایران میگوید، مقابله با آن بی فایده است و بهترین گزینه گفتوگو خواهد بود. مواضع قابل تامل این مقام عرب را با زیرنویس فارسی میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۸۰۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۳۰
نبض خبر
لیندسی گراهام، سناتور ارشد جمهوری خواه از دولت آمریکا خواست، همانگونه که (به گفته او به درستی) روی هیروشیما و ناکازاکی بمب اتم انداختند، به اسرائیل نیز بمبهای لازم را بدهد تا با کمترین تلفات، در جنگ علیه ایران و حماس پیروز شود! درخواست خطرناک این سناتور آمریکایی، که در ام اس ان بی سی آمریکا مطرح شده را با زیرنویس فارسی میبینید.
کد خبر: ۱۲۳۸۰۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۹
نبض خبر
ایگال کارمون، سرهنگ ارتش رژیم صهیونیستی و افسر پیشین سازمان جاسوسی اسرائیل در شبکه آی 24 نیوز اسرائیل، تلویحاً ایران را به حمله اتمی تهدید کرد و گفت: «هرکس فکر کند، میتواند اسرائیل را نابود کند، خودش به همراه 90 میلیون مردمش نابود خواهند شد.» تهدیدهای این سرهنگ صهیونیست را که میتواند در تغییر دکترین هستهای ایران موثر باشد، با زیرنویس فارسی میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۷۸۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۸
نبض خبر
مواضع کمال خرازی، مبنی بر اینکه در صورت به خطر افتادن موجودیت ایران یا تهدید به حمله ایران، ممکن است دکترین هستهای ایران تغییر کند، واکنش وسیعی در رسانههای رژیم صهیونیستی داشته است. روایت صهیونیستها از تهدید هستهای ایران را با زیرنویس فارسی میبینید.
کد خبر: ۱۲۳۷۸۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۸
کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی سیاست خارجی به تازگی اظهاراتی داشته که از چند بعد بااهمیت است.خرازی در یک نشست بین المللی، از تغییر احتمالی دکترین هستهای ایران در صورت تهدیدات رژیم صهیونیستی سخن گفته بود.
کد خبر: ۱۲۳۷۰۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۵
نبض خبر
تلویزیون الغد مصر به موضع کمال خرازی، مشاور رهبر انقلاب و رییس شورای راهبردی روابط خارجی پرداخته و درباره تغییر دکترین هستهای ایران تحت فشار گزارش کرده است. این گزارش جالب را با زیرنویس فارسی میبینید.
کد خبر: ۱۲۳۶۹۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۳
نبض خبر
«ما همچنان به استفاده از سلاحهای مختلف، ببخشید، ابزارهای مختلف برای دستیابی به آن هدف ادامه میدهیم و همه گزینهها روی میز هستند»؛ این لحن متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده پس از هشدار کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی درباره «احتمال تغییر دکترین هستهای ایران در صورت به خطر افتادن موجودیت ایران یا ضربه به برنامه هستهای ایران» است. حالا کمال خرازی در پاسخ به این تهدید، اقدام متقابل کرده و گفته: «ما نمیخواهیم سلاح هستهای داشته باشیم، اما اگر دشمن ما را با سلاح هستهای تهدید کند، در تصمیمات خود تجدیدنظر خواهیم کرد.» موضع کامل خرازی را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۶۹۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۳
نبض خبر
«ایران یک کشور در آستانه هستهای است که به بازدارندگی هستهای رسیده، بدون آنکه هزینههای هستهای را بپردازد...»؛ این بخشی از تحلیل تامیر هیمن از چهرههای کلیدی ارشد امنیتی رژیم صهیونیستی، مدیر موسسه مطالعات امنیتی ملی اسرائیل و رییس پیشین اطلاعات ارتش اسرائیل است. اظهارات این ژنرال صهیونیست را با زیرنویس فارسی میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۶۷۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۲
نبض خبر
کمال خرازی در گفت و گو با الجزیره هشدار داد، اگر صهیونیستها به تاسیسات اتمی ایران حمله کنند و ضربه بزنند و موجودیت ایران به خطر بیفتد، تجدیدنظر در دکترین هستهای درباره ساخت بمب اتم محتمل است. او همچنین برخی جزئیات حمله پهپادی اسرائیل در اصفهان را بیان کرد. مواضع رییس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران را با زیرنویس فارسی میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۶۴۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۰
نبض خبر
روزنامه نگاران فلسطینی و اسرائیل در یک برنامه در فلسطین اشغالی به یک دوئل کلامی درباره برنامه هستهای ایران و ادعاهای اسرائیل درباره ساخت بمب اتم پردازند. این رویارویی و برنده نهاییاش را میبینید.
کد خبر: ۱۲۳۶۲۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۹
نبض خبر
کارشناسان اسرائیلی و آمریکایی در مناظرهای به بحث درباره برخورداری یا عدم برخورداری ایران از سلاح هستهای پرداختند. در بخشی از این مناظره، کارشناس آمریکایی خطاب به طرف صهیونیست گفت: «ما می دانیم که اسرائیل 90 کلاهک هسته ای دارد، خیلی هم بی دفاع نیست و زرادخانه بزرگی دارد... چرا اسرائیل جنگ افزار هسته ای دارد؟ اگر می خواهید ایران سلاح هسته ای نداشته باشد، باید به این فهم برسید که تنها شما نمی توانید جنگ افزار هسته ای داشته باشید...» بخش کلیدی این مناظره دیدنی را با زیرنویس فارسی میبینید.
کد خبر: ۱۲۳۶۱۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۸
نبض خبر
تحویل جنگندههای سوخو 35 به ایران که سطح بازدارندگی و توان دفاعی ایران را به شدت ارتقا میبخشد، موضوعی است که روسها از آن علنی دفاع میکنند. در همین زمینه، دفاعیات کارشناس روس در شبکه سعودی الحدث را میبینید که تمام قد از تحویل این جنگندههای مدرن به ایران دفاع میکند و درباره مباحث مطرح درباره برنامه هستهای ایران نیز میپرسد که چرا کسی درباره برنامه هستهای اسرائیل، پاکستان و هند چیزی نمیگوید؟ این ویدیوی فوق العاده را با زیرنویس فارسی میبینید.
کد خبر: ۱۲۳۵۷۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۶
نبض خبر
جان مرشایمر، نظریه پرداز برجسته نئورئالیست در گفتوگو با پیرس مورگان، ضمن تحلیل آنچه در رویارویی نظامی ایران و اسرائیل رخ داد، حق را به ایران داد و در عین حال تاکید کرد: «جهان میتواند با جنگ افزار هستهای ایران جای امنتری باشد». تحلیل این استاد دانشگاه شیکاگو را با زیرنویس فارسی میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۴۳۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
نبض خبر
«خجالت آور است، درحالی که ایران فناوری بومی دارد، کشورهای عربی هنوز به دنبال خرید چند تیر موشک با قیمتهای بالا و چند میلیارد دلاری از آمریکا هستند، موشکهایی که در هر جنگی در چند ثانیه دود خواهند شد... ناراحتید از ساخت بمب اتم توسط ایران صحبت میکنم؟ این بمب گوارای وجودشان چون با دست خودشان به آن رسیدهاند، شما هم خودتان سلاح بسازید ببینید در این برنامه چه خواهم گفت...» این بخشی از مواضع مجری عرب در مناظره با چند مهمان عرب است که روی خط تلفن میآیند و ادعاهای عجیبی مطرح میکنند.
کد خبر: ۱۲۳۴۰۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۷
نماینده ادوار مجلس با اشاره به ادعای اخیر کریمی قدوسی درباره برنامه هسته ای ایران گفت: نقطه ضعف دیپلماسی عمومی ایران این است که افراد تریبون هایی را در نقاط مختلف در اختیار دارند که بهانه ای برای تحمیل فشار بر کشور ایجاد می کنند.
کد خبر: ۱۲۳۳۹۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۶
نبض خبر
پس از آنکه جواد کریمی قدوسی، نماینده مجلس شورای اسلامی از ساخت بمب اتم در یک هفته و ساخت موشک برد بلند 12 هزار کیلومتری توسط ایران گفت، انتقادهای تندی به این موضع گیریها شد. حالا کریمی قدوسی از این گفتههایش دفاع و تاکید کرده، هدف این سلاحها اسرائیل نیست، بلکه اروپا و آمریکاست که اسرائیل سگشان است؛ مسالهای که دقیقاً اسرائیل به عنوان خط تبلیغاتی روی آن مانور میدهد! این مواضع را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۳۷۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۵
نبض خبر
وقتی شوروی فروپاشید و اوکراین دوباره مستقل شد، اوکراین به واسطه انبوه تسلیحات اتمی انبار شده در این کشور، چهارمین قدرت اتمی دنیا بود. در آن زمان غرب و روسیه به اوکراین فشار آوردند تا تسلیحات اتمی به روسیه منتقل شود و در عوض غرب امتیازاتی به اوکراین میدهد. سفیر اوکراین در انگلیس با توجه به اوضاع کنونی این کشور میگوید: «زرادخانه هستهای بزرگی داشتیم، آن را واگذار کردیم و این بلایی است که بر سر ما آوردند... این درس بزرگی برای ما و کشورهایی مثل ایران است که سپر هستهای خود را کنار نگذارند...» صحبتهای کامل این مقام اوکراینی را با زیرنویس فارسی میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۳۴۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۳
نبض خبر
جورج گالووی، نماینده پارلمان بریتانیا و مجری برنامه Have it out with Galloway، میگوید: ایران در برابر تهدیدها و کشورهایی که همگی دارای تسلیحات هستهای هستند، بسیار صبور بوده است. این سیاستمدار و مجری بریتانیایی میگوید: «اگر من در ایران کارهای بودم، کشور را برخوردار از سلاحهای اتمی میکردم!» اظهارات گالووی را با زیرنویس فارسی میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۳۰۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۲
نبض خبر
سردار احمد حقطلب، فرمانده سپاه حفاظت و امنیت مراکز هستهای گفت: «...اگر رژیم جعلی صهیونیستی بخواهد از تهدید حمله کردن به مراکز هستهای کشورمان برای تحت فشار قرار دادن ایران استفاده ابزاری کند، تجدید نظر در دکترین و سیاستهای هستهای جمهوری اسلامی ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور میباشد... در صورت هرگونه تهدید و اقدامی علیه تاسیسات هستهای کشور به وقوع بپیوندد، امکان مقابله مثل وجود خواهد داشت و قطعاً مراکز هستهای رژیم با سلاحهای پیشرفته هدف قرار خواهد گرفت...»
کد خبر: ۱۲۳۲۶۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۳۰