محصولی که با جهش ۱۰۰ درصدی، رکورددار گرانی تا پایان بهمن ماه شد

در روز‌های پایانی سال گذشته، قیمت هر کیلو پیاز ۳ تا ۴ هزار تومان بود. قیمت این کالای کشاورزی و خوراکی در روز‌های ابتدایی فروردین ماه سال جاری به کیلویی ۸ تا ۲۰ هزار تومان افزایش یافت. این جهش چشمگیر قیمت پیاز باعث شد تا مسئولین برای بازگرداندن تعادل به بازار داخلی، صادرات پیاز را ممنوع اعلام کنند و این قلم کالای کشاورزی به اولین کالایی تبدیل شد که صادرات آن در سال ۹۸ ممنوع اعلام شد. رفته رفته، اما قیمت پیاز با ممنوعیت صادرات و افزایش عرضه، کاهش یافت و تعادل به بازار داخلی بازگشت.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ حالا در روز‌های پایانی سال جاری دوباره سناریوی افزایش قیمت پیاز در حال تکرار است و طبق آخرین آمار مرکز آمار ایران در مورد متوسط قیمت اقلام خوراکی که مربوط به بهمن ماه سال جاری است، متوسط قیمت پیاز در بهمن ماه سال جاری به ۷۲۵۸ تومان افزایش یافته که این رقم در مقایسه با دی ماه سال جاری ۴۶.۲ درصد و در مقایسه با بهمن ماه سال گذشته ۹۹.۷ درصد رشد داشته است! با این اوضاع، پیاز رکورددار بیشترین افزایش قیمت سالانه بین اقلام خوراکی در بهمن ماه سال جاری بوده است. البته قیمت پیاز در روز‌هایی از بهمن ماه سال جاری در برخی مناطق به ۱۰ هزار تومان هم رسید.

مصطفی دارایی نژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان میدان مرکزی میوه و تره بار در مصاحبه ای در مورخه ۶ اسفندماه سال جاری، در مورد قیمت پیاز گفت: هم اکنون قیمت هر کیلو پیاز در میدان مرکزی میوه و تره بار ۴ هزار تا ۶ هزار تومان است.

با توجه به این مصاحبه می توان گفت، چندان قیمت پیاز در مقایسه با بهمن ماه سال جاری کاهشی نیافته است.

دلیل افزایش قیمت پیاز؛ صادرات یا بارندگی های جنوب؟

اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی طی مصاحبه ای در سی ام بهمن ماه سال جاری در مورد دلیل افزایش قیمت پیاز گفت: جنوب کشور تامین کننده صیفی‌جات است اما بارندگی و سیل اخیر در آن منطقه این محصولات را تحت تاثیر قرار داد؛ به طوری که پیاز از این مناطق به بازارها تزریق نشد و قیمت آن افزایش یافت.

علاوه بر بارندگی و سیل برخی مصاحبه ها، دلیل دیگر افزایش قیمت پیاز را صادرات زیاد این محصول به سایر کشورها عنوان کرده اند. مصطفی دارایی نژاد، رئیس اتحادیه بارفروشان میدان مرکزی میوه و تره‌بار طی مصاحبه ای در چهاردهم بهمن ماه سال جاری گفت: بنا بر اخطار‌های قبلی، صادرات روزانه بیش از ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم پیاز به کشور‌های هندوستان، پاکستان، افغانستان، آسیای میانه و عراق عامل اصلی نوسانات قیمت پیاز در بازار به شمار می‌رود.

وی با انتقاد از بی توجهی از دستگاه‌های مسئول به اخطار‌های اتحادیه مبنی بر کنترل صادرات پیاز به بازار‌های هدف، گفت: طی یک ماه و نیم اخیر به تمامی دستگاه‌ها از جمله وزارت صمت اعلام کردیم که صادرات روزانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم پیاز به بازار‌های هدف عامل اصلی نوسان قیمت پیاز در بازار به شمار می‌رود که متاسفانه تا کنون تمهیداتی برای کنترل صادرات به کار گرفته نشده است.

هر چند گمرک مدت‌هاست که جزئیات واردات و صادرات کالا‌ها را منتشر نمی‌کند، وزارت جهاد کشاورزی حداقل بخشی از وظیفه گمرک را انجام داده و میزان صادرات و واردات کالا‌های کشاورزی را در سایت خود منتشر می‌کند.

آخرین آمار مربوط به صادرات و واردات کالا‌های کشاورزی مربوط به دی ماه سال جاری بوده و هنوز متاسفانه آمار بهمن ماه منتشر نشده است. همچنین آمار صادرات پیاز به همراه صادرات سیر و موسیر ارائه شده است. به هر صورت همین آمار ارائه شده نیز می‌تواند تقریب خوبی از وضعیت صادرات پیاز بدهد.

همان گونه که از تصویر زیر ملاحظه می شود در ده ماهه سال جاری در مجموع ۴۰۹.۷۹ هزار تن پیاز، سیر و موسیر به ارزش ۱۶۴ میلیون دلار صادر شده که این ارقام به ترتیب در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۵۱ درصدی و ۶۶ درصدی را نشان می‌دهد.

به هر صورت رشد صادرات در ده ماهه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به نوعی تایید کننده این موضوع است که صادرات نیز در کاهش عرضه پیاز در بازار داخلی و افزایش قیمت آن بی تاثیر نبوده است.

قیمت پیاز در ماه های آینده صعودی است یا نزولی؟

به تازگی اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی طی مصاحبه ای با بیان اینکه خوشبختانه پیاز جنوب در راه بوده و بخشی از آن به بازار تزریق شده است، اظهار کرد: در حال حاضر قیمت پیاز کاهش یافته و بازار آن در روزهای آینده به ثبات بیشتری خواهد رسید. همچنین هرچه به فصل بهار نزدیک تر می‌شویم، کاشت بیشتر شده و به تدریج پیاز جدید جای پیاز کهنه را خواهد گرفت.

هر چند کارگر ابراز امیدواری کرده که در روزهای آینده قیمت پیاز باثبات شود و کاهشی باشد، دارایی نژاد رئیس اتحادیه بارفروشان میدان مرکزی میوه و تره‌بار اعلام کرده که در صورت عدم کنترل صادرات این محصول تا بهار سال آینده خبری از کاهش قیمت نیست.

دارایی نژاد در مصاحبه خود گفت: پیاز همانند میوه‌های دیگر نیست و تا فروردین ماه خبری از عرضه پیاز نو به بازار نیست که این امر می‌تواند در صورت عدم کنترل صادرات چالش‌های متعددی را در بازار‌های داخل ایجاد کند هر چند پیاز به میزان کافی در انبار‌ها دپو شده، در برخی مواقع دلالان با سوء استفاده از شرایط بازار به دنبال نوسان کاذب قیمت هستند.

در پایان باید به این نکته اشاره کرد که متاسفانه علیرغم تجربه گرانی پیاز در ابتدای سال جاری و بررسی دلایل آن، باز هم مسئولین نتوانسته اند در انتهای سال جاری وضعیت بازار پیاز را متعادل نگه دارند و قیمت پیاز را کنترل کنند و گویا قرار است دوباره در روزهای عید، پیاز اشک مردم را در بیاورد! شاید ممنوعیت صادراتی این کالای کشاورزی به صلاح تجار و تولیدکنندگان داخلی نباشد؛ اما می توان از طریق اعمال تعرفه های بالاتر جهت صادرات، اندکی صادرات پیاز را کنترل کرد تا تعادل به بازار باز گردد.