آيت الله حاج آقا مجتبي تهراني در درس اخلاق خود:
شانه خالی کردن مسئولین به بهانۀ کار فرهنگی
حالا یک راه حمل به صحت آن این است که بگوییم عدم معرفت به فرهنگ اسلام است، لذاست که از این حرفها زده می شود. ولی اگر با یک دید عرفی بخواهیم این حرفها را بررسی کنیم، و ریشه یابی بکنیم، ببینیم از دهان چه کسانی در می آید؟ می بینیم از دهان افرادی در می آید که مسئولیت دارند عملاً جامعه را اصلاح بکنند. با اینکه مسئولیت دارد که عملاً جامعه را اصلاح بکند، توپ را در زمین دیگری می اندازد.
اگر با یک دید عرفی بخواهیم این حرفها را بررسی کنیم، و ریشه یابی بکنیم، ببینیم از دهان چه کسانی در می آید؟ می بینیم از دهان افرادی در می آید که مسئولیت دارند عملاً جامعه را اصلاح بکنند. با اینکه مسئولیت دارد که عملاً جامعه را اصلاح بکند، توپ را در زمین دیگری می اندازد.
به گزارش جهان، پس از طرح مباحث داغ در خصوص برخورد با مفاسد اجتماعي، بد حجابي و بي حجابي هاي عامدانه، تعطيلي قانون حجاب و عفاف، كم كاري قريب به اتفاق دستگاه هاي مملكتي و فرو ريختن بار همه مسؤوليت ها و نيز كاستي ها در اين خصوص بر گردن نيروي انتظامي، در نهايت سخنان يكشنبه شب رئيس جمهور محترم، همچون تير خلاصي بود كه بر تاب و تعب چند ماهه مراجع عظام و علما، چهره هاي فرهنگي و تربيتي، نخبگان دلسوز، رسانه هاي عمومي و نيز آحاد مردم اخلاق دوست و دينمدار نواخته شد.
در طول اين دو روز هم واكنش هاي مختلفي در خصوص سخنان آقاي احمدي نژاد مطرح شد كه بخشي از آن به فراخور حال در «جهان» منعكس گرديد؛ اما محتملا عده اي هم در اين ميان با رويكرد سياسي و به قصد تخريب رئيس جمهور و دولت در اعتراض خود پايفشاري مي كنند.
در ميان سيل اظهارات و مواضع گوناگون، بهترين راه، بهره گيري از نظرات كارشناسان دين و اخلاق يعني عالمان عامل و مسلط بر احكام اسلامي ديده شد. حضرت آيت الله «حاج آقا مجتبي تهراني» از مراجع عظام و شاگردان برجسته امام راحل(ره) در سلسله جلسات اخلاقي خود كه سالها مردم تهران از آن بهره ها برده اند، درست چند هفته پيش از سخنان رئيس جمهور، در پي ارائه مباحثي در خصوص اولويت و لزوم اصلاح ظاهر به قصد تربيت باطن ابراز كرده اند:
« * این حرف یعنی چه؟!
گاهی به گوشمان می خورد که: «باید برای اصلاح جامعه، کار فرهنگی کرد.» چقدر ظاهر این جمله قشنگ است!! ولی یعنی چه؟ یعنی باید از اعمال ظاهریه دست برداریم؟! اگر منظورشان این است، جواب ما را بدهند که این همه آیات و روایات در باب امر به معروف و نهی از منکر، مربوط به ظاهر است یا مربوط به باطن است؟ امر به معروف و نهی از منکر از اهمّ واجبات در اسلام است. این مربوط به ظاهر است یا باطن؟ اینجا می توانی ما را دور بزنی؟ اینها از اهم واجبات است و جزو اعمال ظاهریه است.
* تنها راه اصلاح خود و جامعه، اصلاح ظاهر است
اصلاح جامعه از اینجاست. ما در فرهنگ اسلام این را داریم و حتی بُعد معرفتی هم همین است، که من فرمایشات استادم امام (رضوان الله تعالی علیه) را خواندم و حتی ایشان فرمودند: سیر معرفتی آن هم به این است. آن کسی که می خواهد سیر باطنی بکند، تا اینها نباشد، نمی تواند سیر کند. چه رسد بخواهیم جامعه را از نظر ظاهر اصلاح بکنیم، که اساساً به ظاهر بستگی دارد. راهی جز این نیست. از همین راه باید وارد شد. امر به معروف و نهی از منکر همه مربوط به ظواهر شریعت است. اینکه ما حتی جرأت نمی کنیم لساناً هم چیزی بگوییم، یک بحث دیگری است.( البته با رجوع به مباحث گذشته مطرح شده مي توان دريافت كه منظور حضرت آيت الله تهراني از اصلاح ظاهر، ظاهر سازي و رياكاري نيست بلكه مقصود، حفظ ظواهر شريعت است كه در دين امري واجب و محوري است.)
* شانه خالی کردن مسئولین به بهانۀ کار فرهنگی
حالا یک راه حمل به صحت آن این است که بگوییم عدم معرفت به فرهنگ اسلام است، لذاست که از این حرفها زده می شود. ولی اگر با یک دید عرفی بخواهیم این حرفها را بررسی کنیم، و ریشه یابی بکنیم، ببینیم از دهان چه کسانی در می آید؟ می بینیم از دهان افرادی در می آید که مسئولیت دارند عملاً جامعه را اصلاح بکنند. با اینکه مسئولیت دارد که عملاً جامعه را اصلاح بکند، توپ را در زمین دیگری می اندازد.
می گوید: این کار فرهنگی لازم دارد. برویم جلوتر سر از کجا در می آورد؟ چرا شانه خالی می کند؟ هر کس می خواهد باشد، من به شخص کار ندارم. هر کس مسئولیت دارد که جامعه را عملاً اصلاح کند و این را بگوید که «کار، فرهنگی است.» و از عهده خودش خارج بکند، اگر با یک دید عرفی نگاه بکنیم شاید سر از این در بیاورد که می خواهد آن کسانی که مثلا لاابالی هستند از او روگردان نشوند و یک جاهایی که - مثلا فرض کنید در تأیید او احتیاج به آنها هست - از آنها بهره بگیرد. آدم اگر بخواهد عمیق روی اینها فکر بکند، به اینجا می رسد و الا این حرفها قابل انکار نیست که اصلاح جامعه، از ظاهر شروع می شود. آقا! شرعاً وظیفه تان این است.
* تا سر به سنگ لحد بخورد، باید این آداب ظاهری حفظ بشود
در نتیجه می خواستم این را عرض کنم که در باب تربیت - چه فرد و چه جامعه - باید از ظاهر شروع بشود. نقطه شروع از آنجاست. مؤدب شدن به آداب انسانی و آداب الهی، از اینجاست. این است که روی باطن اثر می گذارد. وقتی هم که اثر گذاشت دستت را روی هم نگذار! بدان که این زائل می شود. تا سر به سنگ لحد بخورد، باید این آداب ظاهری در جامعه حفظ بشود و الا جامعه رو به فساد خواهد رفت.
* راه عملی مقدم بر کار فرهنگی است، بلکه زمینه ساز است
لذا مهم همان مطلب گذشته، یعنی مسئله شعور و عمل است. نمی گوییم کار فرهنگی نه! کار فرهنگی باید باشد ولی درجای خودش. و اینکه کار فرهنگی موجب نمی شود که ما از راه عملی بی نیاز بشویم. راه فرهنگی رفتن، ما را بی نیاز نمی کند از راه عملی؛ بلکه راه عملی مقدم است بر آن راه بلکه برای اینکه کار فرهنگی مؤثر واقع بشود، این راه زمینه ساز است.»
* فرازهايي از جلسه سيزدهم درس اخلاق آيت الله حاج آقا مجتبي تهراني با عنوان "غيرت مؤمن" در تاريخ 5/3/89
به گزارش جهان، پس از طرح مباحث داغ در خصوص برخورد با مفاسد اجتماعي، بد حجابي و بي حجابي هاي عامدانه، تعطيلي قانون حجاب و عفاف، كم كاري قريب به اتفاق دستگاه هاي مملكتي و فرو ريختن بار همه مسؤوليت ها و نيز كاستي ها در اين خصوص بر گردن نيروي انتظامي، در نهايت سخنان يكشنبه شب رئيس جمهور محترم، همچون تير خلاصي بود كه بر تاب و تعب چند ماهه مراجع عظام و علما، چهره هاي فرهنگي و تربيتي، نخبگان دلسوز، رسانه هاي عمومي و نيز آحاد مردم اخلاق دوست و دينمدار نواخته شد.
در طول اين دو روز هم واكنش هاي مختلفي در خصوص سخنان آقاي احمدي نژاد مطرح شد كه بخشي از آن به فراخور حال در «جهان» منعكس گرديد؛ اما محتملا عده اي هم در اين ميان با رويكرد سياسي و به قصد تخريب رئيس جمهور و دولت در اعتراض خود پايفشاري مي كنند.
در ميان سيل اظهارات و مواضع گوناگون، بهترين راه، بهره گيري از نظرات كارشناسان دين و اخلاق يعني عالمان عامل و مسلط بر احكام اسلامي ديده شد. حضرت آيت الله «حاج آقا مجتبي تهراني» از مراجع عظام و شاگردان برجسته امام راحل(ره) در سلسله جلسات اخلاقي خود كه سالها مردم تهران از آن بهره ها برده اند، درست چند هفته پيش از سخنان رئيس جمهور، در پي ارائه مباحثي در خصوص اولويت و لزوم اصلاح ظاهر به قصد تربيت باطن ابراز كرده اند:
« * این حرف یعنی چه؟!
گاهی به گوشمان می خورد که: «باید برای اصلاح جامعه، کار فرهنگی کرد.» چقدر ظاهر این جمله قشنگ است!! ولی یعنی چه؟ یعنی باید از اعمال ظاهریه دست برداریم؟! اگر منظورشان این است، جواب ما را بدهند که این همه آیات و روایات در باب امر به معروف و نهی از منکر، مربوط به ظاهر است یا مربوط به باطن است؟ امر به معروف و نهی از منکر از اهمّ واجبات در اسلام است. این مربوط به ظاهر است یا باطن؟ اینجا می توانی ما را دور بزنی؟ اینها از اهم واجبات است و جزو اعمال ظاهریه است.
* تنها راه اصلاح خود و جامعه، اصلاح ظاهر است
اصلاح جامعه از اینجاست. ما در فرهنگ اسلام این را داریم و حتی بُعد معرفتی هم همین است، که من فرمایشات استادم امام (رضوان الله تعالی علیه) را خواندم و حتی ایشان فرمودند: سیر معرفتی آن هم به این است. آن کسی که می خواهد سیر باطنی بکند، تا اینها نباشد، نمی تواند سیر کند. چه رسد بخواهیم جامعه را از نظر ظاهر اصلاح بکنیم، که اساساً به ظاهر بستگی دارد. راهی جز این نیست. از همین راه باید وارد شد. امر به معروف و نهی از منکر همه مربوط به ظواهر شریعت است. اینکه ما حتی جرأت نمی کنیم لساناً هم چیزی بگوییم، یک بحث دیگری است.( البته با رجوع به مباحث گذشته مطرح شده مي توان دريافت كه منظور حضرت آيت الله تهراني از اصلاح ظاهر، ظاهر سازي و رياكاري نيست بلكه مقصود، حفظ ظواهر شريعت است كه در دين امري واجب و محوري است.)
* شانه خالی کردن مسئولین به بهانۀ کار فرهنگی
حالا یک راه حمل به صحت آن این است که بگوییم عدم معرفت به فرهنگ اسلام است، لذاست که از این حرفها زده می شود. ولی اگر با یک دید عرفی بخواهیم این حرفها را بررسی کنیم، و ریشه یابی بکنیم، ببینیم از دهان چه کسانی در می آید؟ می بینیم از دهان افرادی در می آید که مسئولیت دارند عملاً جامعه را اصلاح بکنند. با اینکه مسئولیت دارد که عملاً جامعه را اصلاح بکند، توپ را در زمین دیگری می اندازد.
می گوید: این کار فرهنگی لازم دارد. برویم جلوتر سر از کجا در می آورد؟ چرا شانه خالی می کند؟ هر کس می خواهد باشد، من به شخص کار ندارم. هر کس مسئولیت دارد که جامعه را عملاً اصلاح کند و این را بگوید که «کار، فرهنگی است.» و از عهده خودش خارج بکند، اگر با یک دید عرفی نگاه بکنیم شاید سر از این در بیاورد که می خواهد آن کسانی که مثلا لاابالی هستند از او روگردان نشوند و یک جاهایی که - مثلا فرض کنید در تأیید او احتیاج به آنها هست - از آنها بهره بگیرد. آدم اگر بخواهد عمیق روی اینها فکر بکند، به اینجا می رسد و الا این حرفها قابل انکار نیست که اصلاح جامعه، از ظاهر شروع می شود. آقا! شرعاً وظیفه تان این است.
* تا سر به سنگ لحد بخورد، باید این آداب ظاهری حفظ بشود
در نتیجه می خواستم این را عرض کنم که در باب تربیت - چه فرد و چه جامعه - باید از ظاهر شروع بشود. نقطه شروع از آنجاست. مؤدب شدن به آداب انسانی و آداب الهی، از اینجاست. این است که روی باطن اثر می گذارد. وقتی هم که اثر گذاشت دستت را روی هم نگذار! بدان که این زائل می شود. تا سر به سنگ لحد بخورد، باید این آداب ظاهری در جامعه حفظ بشود و الا جامعه رو به فساد خواهد رفت.
* راه عملی مقدم بر کار فرهنگی است، بلکه زمینه ساز است
لذا مهم همان مطلب گذشته، یعنی مسئله شعور و عمل است. نمی گوییم کار فرهنگی نه! کار فرهنگی باید باشد ولی درجای خودش. و اینکه کار فرهنگی موجب نمی شود که ما از راه عملی بی نیاز بشویم. راه فرهنگی رفتن، ما را بی نیاز نمی کند از راه عملی؛ بلکه راه عملی مقدم است بر آن راه بلکه برای اینکه کار فرهنگی مؤثر واقع بشود، این راه زمینه ساز است.»
* فرازهايي از جلسه سيزدهم درس اخلاق آيت الله حاج آقا مجتبي تهراني با عنوان "غيرت مؤمن" در تاريخ 5/3/89
