کلیات
هر گونه تلاش قانونی یا غیرقانونی یک شرکت به منظور طفره رفتن و گریختن از پرداخت مالیات یا کمتر پرداخت نمودن آن، به هر شیوه که انجام شود، فرار مالیاتی گفته میشود. اصطلاح فرار مالیاتی در رابطه با ترتیبات غیرقانونی اتخاذ شده جهت اختفا درآمد یا نادیده گرفتن بدهی مالیاتی به کار میرود و به این معنی است که مؤدی کمتر از میزانی که قانوناً موظف است پرداخت کند.
عمدهترین زمینه پیدایش فرار مالیاتی در بسیاری از کشورها یکسان و مشترک بوده و معمولاً مالیاتهایی که با هدف توزیع درآمد وضع میگردند دارای پایههای کمتر و نرخهای بالاتری هستند اینگونه مالیاتها قابلیت فرار فراوانی در خود نهفته دارند. افزایش نرخهای مالیاتی ضمن آنکه انگیزههای سرمایهگذاری را کاهش میدهد، زمینه لازم برای اجتناب از پرداخت مالیات و فرار مالیاتی را نیز فراهم میآورد.
اجتناب از مالیات
استفاده مؤدی از راههای مختلف قانونی مانند محاسبه مالیات نرخهای گوناگون به منظور کاستن از میزان مالیات را اجتناب از مالیات میگویند. این اصطلاح به فعالیتهایی نیز نسبت داده میشود که شخص بخواهد از اشتغال به یک کار یا استفاده از امتیاز که مشمول مالیات است صرفنظر کند تا مالیات ندهد مانند جلوگیری از واردکردن یک شغل، برای فرار از عوارض. فرار مالیاتی و اجتناب از پرداخت مالیات هر دو بهمنظور گریز از ادای مالیات صورت میگیرد، اما تفاوت اساسی این دو آن است که اجتناب از پرداخت مالیات رفتاری قانونی است، درحالیکه فرار مالیاتی رفتاری غیرقانونی است، درواقع عاملان اقتصادی با استفاده از روزنههای قانون مالیات و بازبینی در تصمیمات اقتصادی خود تلاش میکند تا بدهی مالیاتی خود را کاهش دهند. ازآنجاکه اجتناب از مالیات فعالیتی قانونی است لذا بیشتر از فرار مالیاتی در معرض دید است. مصادیق متعددی برای اجتناب از مالیات قابلذکر است. سرمایهگذاران خارجی معمولاً سرمایههای خود را از کشوری با نرخ مالیات بالاتر خارج و به کشور دارای نرخ پایینتر مالیات وارد میکنند. با این اقدام آنها از پرداخت بالاتر از کشور اول اجتناب میکنند. اگر نرخ مالیات مربوط به یک کالای وارداتی در مقایسه با کالای مشابه داخلی بالاتر باشد؛ چنانچه مصرفکنندگان داخلی کالای خود را به دلیل ارزانتر بودن ترجیح دهند بهنوعی رفتار اجتناب از مالیات را در پیش گرفتهاند، زیرا با این رفتار مالیات کمتری میپردازند.
جرم فرار مالیاتی
قانونگذار ایران پس از اصلاحات مکرر قوانین مالیاتی، در ماده ۲۰۱ قانون مالیاتهای مستقیم ۱۳۸۰ و در ماده ۲۷۴ اصلاحیه قانون مزبور مصوب ۱۳۹۴ این پدیده اقتصادی را جرمانگاری و کیفر حبس برای آن پیشبینی نمودهاست. قانونگذار سعی نمودهاست تعریفی از فرار مالیاتی در قانون مالیاتهای مستقیم ارائه نماید. بر این اساس در ماده ۲۰۱ همین قانون مقرر داشته: «هرگاه مؤدی به قصد فرار از مالیات از روی علم و عمد به ترازنامه و حساب سود و زیان یا به دفاتر و اسناد و مدارکی که برای تشخیص مالیات ملاک عمل میباشد و برخلاف حقیقت تهیه و تنظیم شدهاست استناد نماید یا برای سه سال متوالی از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و ترازنامه و حساب سود و زیان خودداری کند…»
تعریف مذکور تعریف جامعی از جرم فرار مالیاتی نیست و برخی از افعال منجر به عدم پرداخت مالیات را پوشش نمیدهد. مثلاً هرگاه مؤدیان با جعل اسناد و مدارکی که ملاک تشخیص مالیات نیست، فعالیتهای شغلی خود را از موارد معافیت مالیاتی قلمداد نماید؛ مشمول ماده ۲۰۱ نخواهد بود. در تعریف فرار مالیاتی مناسب آن است که بیان شود «ارتکاب هر فعل یا ترک فعلی مؤدی که به قصد فرار مالیاتی صورت گیرد و منجر به پرداخت ناقص یا نپرداختن مالیات شود»
قانونگذار ایران پس از اصلاحات مکرر قوانین مالیاتی، در ماده ۲۰۱ قانون مالیاتهای مستقیم ۱۳۸۰ و در ماده ۲۷۴ اصلاحیه قانون مزبور مصوب ۱۳۹۴ این پدیده اقتصادی را جرمانگاری و کیفر حبس برای آن پیشبینی نمودهاست. لیکن از منظر عناصر متشکله جرم و مجازات، ابهامات بسیاری در ماده مزبور وجود دارد. فرار مالیاتی، جرمی عمدی است که رفتار فیزیکی آن میتواند از نوع فعل مثبت یا منفی باشد. از حیث اوضاع و احوال برای تحقق فرار مالیاتی، لزومی به مباشرت مرتکب در تنظیم مدارکِ خلاف واقع نیست بلکه صرف استناد به مدارک تنظیمی توسط ثالث در تحقق جرم کفایت میکند. از طرف دیگر در مصداق ترک فعل باید مدت زمان سه سال متوالی سپری شود. از جهت عنصر نتیجه نیز نسبت به مطلق یا مقید بودن این جرم احتمال متعددی مطرح میشود که به نظر میرسد مقید دانستن آن با اصول حقوقی و تفسیر به نفع متهم انطباق بیشتری دارد.
فرار مالیاتی بانک
مطابق قانون اساسی ایران، اگر بانکها بیشتر از نرخ مقرر بهره بانکی، سودی به سپرده گزاران پرداخت نمایند تا با این کار بتوانند مشتریان و سپرده گزاران بیشتری دریافت کنند، باید مالیات بدهند و در غیر این صورت مشمول فرار مالیاتی میشوند.
رییس پلیس امنیت اقتصادی فراجا از شناسایی و کشف شبکه پولشویی و فرار مالیاتی با ۸۰ همت گردش مالی خبر داد.
کد خبر: ۱۲۶۸۲۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۶
رئیس پلیس امنیت اقتصادی از تشکیل ۳۰۲ پرونده فرار مالیاتی و دستگیری ۳۰۶ متهم طی ۷ ماه امسال خبر داد.
کد خبر: ۱۲۶۸۱۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۶
به عقیده کارشناسان، نظام مالیاتستانی در ایران به دلیل درگیر بودن با مشکلات ساختاری و اساسی زمینه فرار مالیاتی را برای برخی از مشاغل خاص و پردرآمد و توسعه اقتصاد زیرزمینی مهیا کرده است.
کد خبر: ۱۲۶۶۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۷
با توجه به شنیدهها، به نظر میرسد که برخی واردکنندگان که از رویه واردات از محل صادرات خود برای واردات آیفون استفاده میکنند، برای فروش آیفون به نرخ بازار آزاد و فرار مالیاتی از دریافت مبالغ بیشتر خارج از فاکتور و فروش کمتر کالا استفاده میکنند.
کد خبر: ۱۲۵۷۸۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۵
در بیانی ساده حساب اجارهای را باید سوءاستفاده از حسابهای بانکی افراد، با رضایت یا بدون رضایت آنها دانست. حساب اجارهای یکی از روشهای پولشویی و پاکسازی ردپای منابع مالی حاصل از فعالیتهای مجرمانه و غیرقانونی در کانال حسابهای بانکی است.
کد خبر: ۱۲۵۲۰۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۱۶
مدیرکل امور مالیاتی استان یزد از کشف دو هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی و توزیع ۲.۷ میلیون تومان عوارض به ازای هر یزدی خبر داد.
کد خبر: ۱۲۴۷۰۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۸
سوت
خداداد عزیزی که زمانی به عنوان لژیونر در آلمان و آمریکا فوتبال بازی میکرد، برای نخستین بار از فرار مالیاتی در آمریکا و آلمان گفت. روایت این فوتبالیست سابق را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۴۳۲۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۹
نماینده مردم شهرستانهای فارسان، کیار، کوهرنگ و اردل در مجلس گفت: این استان جزو استانهایی بوده که کمترین فرار مالیاتی را دارد.
کد خبر: ۱۲۴۱۲۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۷
رییس پلیس امنیت اقتصادی فراجا، از کشف بیش از ۴۳۰۰ میلیارد فرار مالیاتی در سال گذشته خبر داد.
کد خبر: ۱۲۳۷۶۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۷
کد خبر: ۱۲۳۵۰۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۳
ابهامات و عدم شفافیت این سوال را مطرح میکند که اپراتور ایرانسل با مزایده میلیونی خطهای رند تلفن همراه بر تنور گرانیهای قمار گونه و سودجویی عده ای خاص میدمد؟
کد خبر: ۱۲۳۴۸۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۱۱
افزایش تقاضاهای سرمایهای در یک اقتصاد منجر به تشدید شکاف بین عرضه و تقاضا میشود به شکلی که اگر شما هر چقدر هم عرضه یک کالا را زیاد کنید (به طور نمونه خانه های زیادی بسازید) اما به واسطه حضور تقاضاهای سرمایه باز هم شاهد گرانتر شدن آن کالا خواهیم بود، از همین جهت است که دنیا یک قانون بدیهی و مرسوم به نام مالیات بر عایدی سرمایه دارد تا جلوی دلالی و سفته بازی را بگیرد اما برخی بی توجه به این بدیهیات و صرفا به خاطر مسائل سیاسی با آن مخالفت میکنند.
کد خبر: ۱۲۳۴۱۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
رویکرد سازمان امور مالیاتی در سروسامان دادن به صدور دستگاههای کارتخوان قابل تقدیر است، اما این در حالی است که شبکه بانکی و شرکتهای وابسته به بانکها بدون هیچ گونه تذکری از سوی سازمان امور مالیاتی، مشغول توزیع دستگاههای کش لس در سطح بازار هستند تا کسب و کارها برای فرار مالیاتی و عدم شناسایی فرآیند کارت به کارت، از کش لسها استفاده کنند.
کد خبر: ۱۲۲۵۶۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۶
سخنگوی سازمان امور مالیاتی گفت: در سامانه گزارشگری مالیاتی یا سامانه سوت زنی ۷۵ درصد تخلفات مالیاتی مربوط به پزشکان است که عدد قابل توجهی است.
کد خبر: ۱۲۱۹۷۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۵
عضو سابق شورای راهبردی نظام مالیاتی کشور گفت: حدود ۷۰۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی فقط در اقتصاد شفاف صورت میگیرد که این سر کوه یخ است. واقعیت این است که یک اقتصاد زیرزمینی داریم که براساس مطالعات از حجم کل اقتصاد بسیار بزرگتر است، که آن رقم (اقتصاد زیرزمینی) کلا فرار مالیاتی است.
کد خبر: ۱۲۱۹۲۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۲
سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور با بیان این که برداشت یک نماینده از مصوبه مالیاتی مجلس اشتباه بوده، گفت: هدف ما در این مصوبه، شناسایی فرار مالیاتی و استفاده از حسابهای فردی و اجارهای به جای حساب تجاری است.
کد خبر: ۱۲۱۸۱۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۷
طلافروشان در کنار وکلا و پزشکان یکی از اصناف و مشاغلی پردرآمدی است که بیشترین فرار مالیاتی را نیز به خود اختصاص میدهند.
کد خبر: ۱۲۱۳۲۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۱
کد خبر: ۱۲۱۲۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۵
سازمان امور مالیاتی از کشف فرار مالیاتی ۱۰۰۰ میلیارد تومانی از سوی یک برند معروف لوازم خانگی در استان خوزستان خبر داد.
کد خبر: ۱۲۱۲۰۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۴
تابناک اقتصادی بررسی کرد؛
شماره کارت بانکی یا حساب بانکی که به عنوان مقصد واریز تعیین میشود، در جایی همچون آرایشگاههای زنانه، به تعداد کارکنان آنجاست تا مبالغ واریزی صرفا به یک کارت بانکی نباشد؛ موضوعی مهم که نیاز است تا سازمان امور مالیاتی با آن برخورد کند.
کد خبر: ۱۲۱۱۸۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۳