در مورد آمریکا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
ایالات متحده یا آمریکا یک جمهوری فدرال متشکل از ۵۰ ایالت، یک منطقه فدرال، پنج سرزمین خودمختار و مجموعهای از جزایر پراکنده است که به صورت مجموع دارای مساحتی معادل ۹/۸ میلیون کیلومتر مربع و جمعیتی برابر ۳۲۵ میلیون نفر است. دونالد ترامپ اکنون رئیس جمهور این کشور است.
آمریکا چهارمین کشور دنیا از لحاظ وسعت و سومین کشور دنیا از لحاظ جمعیت است. پایتخت آمریکا واشینگتن، دی. سی و پرجمعیتترین شهر آن نیویورک است. چهل و هشت ایالت آمریکا و منطقه فدرال پایتخت در سرزمین اصلی ایالات متحده آمریکا واقع در آمریکای شمالی بین کانادا و مکزیک قرار دارند.
تاریخ و جغرافیا
ایالت آلاسکا در گوشه شمال غربی آمریکای شمالی بین کانادا از شرق و تنگه برینگ و روسیه از غرب جای گرفتهاست. ایالت هاوایی که به صورت مجمعالجزایری است، در میانه اقیانوس آرام واقع شدهاست. قلمروهای ایالات متحده آمریکا که در دریای کارائیب و اقیانوس آرام پراکنده هستند، نه منطقه زمانی را شامل میشوند.
جغرافیا، آب و هوا و حیات وحش فوقالعاده متنوع و گوناگون آمریکا، این کشور را در زمره ۱۷ کشور دارای تنوع زیستی فراوان قرار دادهاست.
سرخپوستان دیرین، ۱۵٬۰۰۰ سال پیش از سیبری به سرزمینهای اصلی آمریکای شمالی مهاجرت کردند. استعمار قاره آمریکا توسط اروپاییها از قرن شانزدهم میلادی آغاز و در آغاز ایالات متحده آمریکا با ۱۳ مستعمره بریتانیایی بنیان نهاده شده در ساحل شرقی پدیدار شد.
چالشها و اختلافات فراوان بین پادشاهی بریتانیای کبیر و مستعمرات سیزدهگانه پیرو جنگ فرانسویان و سرخپوستان، منجر به آغاز انقلاب در سال ۱۷۷۵ میلادی در آمریکا و نهایتاً اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا شد. جنگ در سال ۱۷۸۳ به پایان رسید و بدین گونه ایالات متحده آمریکا نخستین کشوری بود که استقلال خود را از امپراتوریهای استعماری کسب کرد.
قانون اساسی فعلی آمریکا در سال ۱۷۸۸ با اصلاحات دهگانه به صورت مجموع با نام منشور حقوق ایالات متحده آمریکا است، پیریزی شد در سال ۱۷۹۱ قانون اساسی که تضمینکننده همه آزادیهای اساسی مدنی بود، تصویب شد. در خلال قرن نوزدهم میلادی ایالات متحده آمریکا به شکلی قاطعانه، به توسعه ارضی در سراسر خاک آمریکای شمالی مشغول شد. همچنین در خلال این قرن سرخپوستان تبعید و ایالات جدید به شکلی تدریجی تأسیس شدند.
در سال ۱۸۴۴ توسعه سرزمینهای آمریکا در سراسر قاره آمریکای شمالی به پایان رسید. در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، جنگ داخلی آمریکا منجر به منسوخ شدن بردهداری در این کشور شد. در سالهای پایانی قرن نوزدهم، آمریکا به جزایر و آبهای اقیانوس آرام مسلط شد و اقتصاد این کشور نیز در نتیجه انقلاب صنعتی فراگیر در دنیا، رشد بیسابقهای کرد.
جنگ آمریکا و اسپانیا و جنگ جهانی اول، موقعیت آمریکا را به شکل یک ابرقدرت نظامی جهانی تثبیت کرد. ایالات متحده در جنگ جهانی دوم به شکل یک ابرقدرت، نخستین کشور تولیدکننده و تنها کشور استفادهکننده بمبهای اتمی در جنگ و به عنوان اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد ظاهر شد و در خلال جنگ سرد ایالت متحده و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی رقابت فضایی قابل توجهای داشتند که این رقابت در پروژه آپولو ۱۱ به اوج خود رسید. بعد از پایان جنگ سرد در سال ۱۹۹۱ و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده تبدیل به تنها ابرقدرت جهان شد.
قسمتی از رشته کوههای راکی در غرب آمریکا قرار گرفتهاست که بزرگترین قله آن در ایالت کلرادو قرار دارد. مرتفعترین نقطه در آمریکا قله کوه مک کینلی (۶۱۹۴ متر) در آلاسکا میباشد. در ۴۸ ایالت پایین نیز مرتفعترین قله بر فراز کوه ویتنی (۴۴۲۱ متر) در کالیفرنیا قرار دارد. رودخانه میسیسیپی بزرگترین و مهمترین رودخانه آمریکای شمالی و چهارمین رودخانه طولانی جهان در آمریکا قرار دارد. این رودخانه که به رودخانه میسوری میپیوندد، نقش تجاری و اقتصادی مهمی برای آمریکا دارد. قسمتی از آبشار نیاگارا در مرز بین آمریکا و کانادا قرار دارد و از جاذبههای طبیعی توریستی در آمریکا بهشمار میرود.
آمریکا از شمال با کشور کانادا و در جنوب با کشور مکزیک مرز خاکی دارد. این کشور در شمال غرب قاره آمریکا و سواحل آلاسکا نیز با روسیه مرزهای مشترک آبی دارد. ۴۸ ایالت به هم پیوسته که خاک اصلی آمریکا را تشکیل میدهند، از شرق و جنوب شرقی به اقیانوس اطلس و خلیج مکزیک، و از غرب به اقیانوس آرام منتهی میشوند.
نام آمریکا اقتباسی است از نام آمریگو وسپوچی جهانگرد و کاشف ایتالیایی که توسط یک نقشه ساز آلمانی در سال ۱۵۰۷ میلادی ثبت شد.
انگلیسی زبان دولت و کسب و کار آمریکاست و همینطور زبان بسیاری از کارهای روزانه مردم که بیش از ۳۰ ایالت، این زبان را زبان رسمی خود کردهاند، اما دولت فدرال زبان رسمی ندارد.
اقتصاد
ایالات متحده از اعضاء بنیانگذار سازمان ملل متحد، صندوق بینالمللی پول، بانک جهانی، سازمان کشورهای آمریکایی (OAS) و تعدادی دیگر از سازمانهای بینالمللی است. ایالات متحده کشوری فوق پیشرفته بر پایه تولید ناخالص داخلی و دومین کشور دنیا بر پایه تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید) تقریباً یکچهارم تولید ناخالص داخلی کل کشورهای جهان است.
اقتصاد ایالات متحده یک اقتصاد فرا صنعتی و عظیم است که در فعالیتهای خدماتی به شکلی عالی عمل کرده و در زمینه اقتصاد دانش بنیان جزء سرآمدهای دنیا محسوب میشود. از لحاظ تولید ایالات متحده دارنده رتبه دوم در جهان است. ایالات متحده اولین کشور واردکننده و دومین کشور صادرکننده جهان است. با وجود اینکه جمعیت آمریکا فقط ٪۴٫۳ جمعیت جهان است، این کشور مالک ٪۳۳٫۴ ثروت جهانی در بین کشورهای دنیاست.
ایالات متحده دارای بیشترین سهم ثروت جهانی در بین کشورهای دنیاست. آمریکا از لحاظ چندین شاخص اجتماعی-اقتصادی مثل دستمزد متوسط، شاخص توسعه انسانی سرانه تولید ناخالص داخلی و سوددهی سرانه جزء رتبههای بالا در میان کشورهای جهان بهشمار میرود. ایالات متحده دارنده قدرتمندترین نیروی مسلح جهان است. بودجه و هزینهکرد نظامی آمریکا، معادل یک سوم کل بودجه نظامی دنیا میباشد. ایالات متحده یک قدرت پیشرو و راهبر در زمینه سیاست، فرهنگ و دانش در جهان بهشمار میرود.
آمریکا اقتصاد کاپتالیستی از نوع سرمایهداری انحصاری دارد. ویژگی بارز اقتصاد ایالات متحدهٔ آمریکا عبارت است از تسلط انحصارها در رشتههای مختلف، که بر مبنای منابع طبیعی فراوان، زیربنای توسعهیافته، تولید انبوه، و مصرف زیاد استوار است. تولید ناخالص داخلی ایالات متحدهٔ آمریکا با بیش از ۱۹ تریلیون (۱۹٫۰۰۰ میلیارد) دلاریعنی حدود ۲۰٪ تولید ناخالص جهان، نخستین اقتصاد بزرگ جهان است.
شهرهای آمریکا
شهر نیویورک، بزرگترین شهر در شرق کشور، شهر لسآنجلس بزرگترین شهر در غرب کشور، شیکاگو، بزرگترین شهر در قسمت میانی کشور از جمله شهرهای آمریکا هستند.
نظام سیاسی
نظام سیاسی ایالات متحده، جمهوری فدرال است و قانون اساسی این کشور بر سه محور تفکیک قوا، نظام انتخاباتی و نظام فدرالی شکل گرفته است. قوه مقننه و یا کنگره ایالات متحده از دو مجلس نمایندگان و سنا تشکیل شده که مسئولیت قانونگذاری را به طور کامل بر عهده دارد.
نمایندگان این مجالس با رأی مستقیم مردم انتخاب میشود و هیچ نهادی در ایالات متحده قدرت انحلال مجالس را ندارد. مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا با ۴۳۵ عضو و مجلس سنای ایالات متحده آمریکا با ۱۰۰ عضو به صورت مشترک به امر قانونگذاری مشغول هستند. رئیس جمهور ایالات متحده نیز به عنوان رئیس قوه مجریه با رأی مستقیم مردم و از طریق آرای مجمع انتخاباتی انتخاب میشود و در برگزیدن مشاورانش به عنوان وزرا اختیارات کاملی دارد.
رئیس جمهور نیازی به کسب رای اعتماد از کنگره ندارد و کنگره نیز متقابلاْ نمیتواند با رأی عدم اعتماد، هیئت دولت و یا وزرا را برکنار کند. رئیس جمهور ایالات متحده برای یک دوره چهار ساله برگزیده میشود و انتخاب وی برای یک دوره چهار ساله دیگر بلامانع است.
روند انتخاب رئیس جمهور ایالات متحده، با پیچیدگیهای خاصی که در انتخابات مقدماتی نامزدهای دو حزب عمده این کشور وجود دارد، عملاً یک سال به طول میانجامد. اما با وجود اینکه احزاب گوناگونی در ایالات متحده فعالیت میکنند، عملاً سیطره دو حزب جمهوریخواه و دموکرات بر صحنه سیاسی این کشور مجال را برای به قدرت رسیدن سایر گروهها گرفته است و مشاغل عمدهای که با رأی مستقیم مردم واگذار میشوند، از جمله ریاستجمهوری، نمایندگی کنگره و فرمانداری ایالات غالباً بین نامزدهای این دو حزب توزیع میشوند.
بر اساس اصل تفکیک قوا، قوه قضائیه این کشور که در دیوان عالی تبلور یافته است، نیز کاملاً مستقل عمل میکند و قوای مجریه و مقننه نمیتوانند بر روند تصمیمگیری آن تأثیر بگذارند. بر اساس قانون اساسی ایالات متحده هر ایالت در امور داخلی دارای اختیارات کامل است و در مقابل در امور خارجی، ارتش، ضرب و چاپ سکه و اسکناس و اعلان جنگ به دولت فدرال اختیار داده شدهاست.
ایالات متحده به عنوان کشوری که کمترین آسیب را از جنگ جهانی دوم دید، پس از آن وارد یک دوره فرسایشی جنگ سرد با بلوک شرق به رهبری شوروی سابق شد. اما با فروپاشی شوروی سابق و فروریزی دیوار برلین به عنوان نماد جنگ سرد، نظریهپردازان ایالات متحده با ترویج ادبیات «نظم نوین جهانی»، سعی در ایجاد نظامی یک قطبی به محوریت این کشور کردند.
بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، قوه مقننه یا کنگره ایالات متحده آمریکا از دو مجلس تشکیل شدهاست که مسئولیت قانونگذاری را بهطور کامل بر عهده دارند: مجلس نمایندگان و مجلس سنا. بر اساس نظام انتخاباتی آمریکا، نمایندگان با رأی مستقیم و برابر مردم انتخاب میشوند.
مردم آمریکا
جمعیت این کشور در حدود ۳۲۴ میلیون نفر (تا ۲۰۱۶) با میانگین سنی ۳۷ سال است. امید به زندگی برای زنان ۸۱ و برای مردان ۷۵ سال است.
بخش زیادی از جمعیت این کشور را مهاجران تشکیل میدهند. سفیدپوستها ۸۱ درصد، سیاهپوستها ۱۳ درصد، آسیاییها ۴ درصد و سرخپوستان یک درصد از جمعیت این کشور را تشکیل میدهند. ۵۱ درصد از مردم آن پروتستان، ۲۴ درصد کاتولیک، نزدیک به دو درصد مورمون، نزدیک به دو درصد یهود و ۶/۰درصد مسلمان هستند.
زبان رسمی دراین کشور انگلیسی است، اما به دلیل نزدیکی به آمریکای لاتین و تعداد زیاد مهاجران این منطقه حدود ۱۱ درصد از مردم این کشور به زبان اسپانیایی صحبت میکنند. در ایالت هاوایی زبان هاوایی زبان رسمی است.
نظام آموزشی در امریکا
۹۹ درصد مردم کشور آمریکا دارای سواد پایه هستند. سن تحصیل اجباری ۷ تا ۱۶ سال است. در این کشور تحصیلات ابتدایی و متوسطه کاملا رایگان بوده و دولت این هزینهها را تقبل میکند و در مراحل بعدی آموزشی با دادن وامهای کم بهره، کمک های بلا عوض، انجام بورسیههای تحصیلی دانشجویان را در پرداخت هرینههای تحصیلی شان همراهی میکند. از جمله کهنترین مراکز آموزش عالی آمریکا دانشگاههای هاروارد، ویلیام اند ماری، پرینستون، کلمبیا، پنیسیلوانیا میباشند.
دین مردم آمریکا
کشور مذکور کشوری سکولار میباشد که تمامی ادیان و مذاهب در آن آزتد است و دولتمردان نسبت به همه مذاهب بی طرف هستند به طوری که میتوان گفت که تقریبا هیچ محدودیتی برای پیروان مذاهب مختلف اعمال نمیشود. تضمین این آزادی ادیان و مذاهب هم قانون اساسی این کشور است.
* با کشور سوریه بیشتر آشنا شوید
* با کشور عراق بیشتر آشنا شوید
* با کشور لبنان بیشتر آشنا شوید
*با کشور ایران بیشتر آشنا شوید
*با کشور افغانستان بیشتر آشنا شوید
*با کشور روسیه بیشتر آشنا شوید
* با کشور ترکیه بیشتر آشنا شوید
در مورد آمریکا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا همزمان با آخرین تلاش های دولت جو بایدن برای تحقق ادعای برقراری صلح در منطقه غرب آسیا (خاورمیانه) مدعی شد که مذاکره کنندگان "پیشرفت خوبی" در زمینه آتش بس در لبنان داشته اند.
کد خبر: ۱۲۶۹۰۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
تابناک گزارش میدهد
آمریکا در تلاش است تا در همراهی با رژیم صهیونیستی، شروطی فراتر از قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل را به لبنان تحمیل کند.
کد خبر: ۱۲۶۸۸۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۱
اظهارات توهینآمیز بایدن در مورد رایدهندگان آمریکا یی حامی ترامپ موجب شده است تا کمپین انتخاباتی هریس در روزهای پایانی رقابتهای ریاستجمهوری سیاست به حاشیه راندن وی را اجرایی و دنبال کند.
کد خبر: ۱۲۶۹۰۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۰
نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به مردم لبنان وعده داد که در صورت پیروزی در انتخابات، صلح را به منطقه باز خواهد گرداند.
کد خبر: ۱۲۶۸۹۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۰
نامزد جمهوریخواه ریاست جمهوری آمریکا در جریان کمپین تبلیغاتی در ویسکانسین سوار بر کامیون حمل زباله شد تا به طور عملی به اظهارات توهین آمیز جو بایدن پاسخ دهد.
کد خبر: ۱۲۶۸۹۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۰
روزنامه عبری گزارش داد، رئیسجمهور سابق آمریکا با فرض اینکه در انتخابات ریاستجمهوری هفته آینده پیروز میشود، به نخستوزیر رژیم صهیونیستی گفته است که میخواهد جنگ در غزه قبل از روی کار آمدن او در ژانویه پایان یابد.
کد خبر: ۱۲۶۸۹۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۰
در چند قدمی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ، این پرسش به ذهن میرسد که در صورت پیروزی «کامالا هریس» یا «دونالد ترامپ»، دولت آینده این کشور چه رویکردی در قبال ایران در پیش میگیرد؟
کد خبر: ۱۲۶۸۹۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۰
کاخ سفید با اشاره به تجاوز ۵ آبان ماه رژیم صهیونیستی به ایران، خواهان عدم پاسخگویی تهران شد.
کد خبر: ۱۲۶۸۹۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۰
ادعای سیانان درباره زمان حمله ایران به اسرائیل خبرساز شد.
کد خبر: ۱۲۶۸۹۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۰
سخنگوی کاخ سفید در اظهاراتی، ضمن بیان خواست واشنگتن از ایران برای «واکنش نشان ندادن به حمله اسرائیل» اعلام کرد که آمریکا از رژیم صهیونیستی دفاع خواهد کرد.
کد خبر: ۱۲۶۸۹۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۰
سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل متحد در نشست مجمع عمومی با موضوع «ضرورت پایان دادن به محاصره اقتصادی، تجاری و مالیِ ایالات متحده آمریکا علیه کوبا» گفت: محاصره علیه کوبا باید فوراً و بدون قید و شرط پایان یابد.
کد خبر: ۱۲۶۸۹۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۹
وزارت خزانه داری آمریکا امروز ۲۷۵ فرد و نهاد در ارتباط با «تامین تجهیزات و فناوری پیشرفته» روسیه را تحریم کرد.
کد خبر: ۱۲۶۸۸۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۹
نماینده ولی فقیه در استان چهارمحال و بختیاری و امام جمعه شهرکرد در گفتگو با تابناک:
کد خبر: ۱۲۶۸۸۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۹
لوئید آستین در تماسی تلفنی با یوآو گالانت، درباره ایران و مسائل منطقهای با وی به رایزنی پرداخت.
کد خبر: ۱۲۶۸۷۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۹
وزارت خارجه آمریکا ادعا کرد که این کشور به تلاش برای اعمال فشار بر رژیم صهیونیستی جهت پایان جنگ ادامه میدهد.
کد خبر: ۱۲۶۸۷۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۸
وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرد که امکان این مسئله وجود دارد که ایران به حمله اسرائیل پاسخ دهد.
کد خبر: ۱۲۶۸۷۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۸
نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در نشست شورای امنیت سازمان ملل پس از شرارت رژیم صهیونیستی علیه ایران گفت: ایالات متحده در تجاوزات رژیم اسرائیل از طریق ارائه تخصص فنی و سیستمهای پیشرفته نظامی به این رژیم نقش داشته است، بنابراین دولت آمریکا در تجاوزات رژیم اسرائیل شریک جرم است و عواقب آن را نیز متحمل خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۶۸۵۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۸
وزارت دفاع آمریکا به در ارتباط بودن با رژیم صهیونیستی به هنگام حمله به ایران اعتراف کرد.
کد خبر: ۱۲۶۸۴۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۷
نخستوزیر رژیم صهیونیستی با اشاره به حمله تجاوزکارانه به ایران، از آمریکا بابت همکاری مستمر در این زمینه تشکر کرد
کد خبر: ۱۲۶۸۴۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۷
نائب امیر جماعت اسلامی پاکستان ضمن محکومیت شرارت اخیر رژیم صهیونیستی علیه ایران، گفت: اسرائیل با کمک آمریکا و کشورهای عربی در صدد به آتش کشیدن منطقه است.
کد خبر: ۱۲۶۸۴۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۷