پنج کشور باقیمانده در برجام چقدر کالا به ایران صادر کردند؟

در اردیبهشت سال جاری بود که آمریکا از برجام خارج و به نوعی پایه های این توافق بین المللی متزلزل شد. بعد از خروج آمریکا از برجام حالا پرسش این بود که سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس که متحدان آمریکا می باشند و پای این توافق را امضا کرده اند در میدان عمل چه می کنند؟ آمارهای تجارت با این کشورها نشان می دهند که گویا این کشورها سعی کرده اند بعد از خروج آمریکا از برجام کمتر به ایران کالا صادر کنند.

به گزارش «تابناک اقتصادی»، در نیمه دوم اردیبهشت ماه سال جاری بود که آمریکا از برجام خارج شد و این توافق را نقض کرد. دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که تمام تحریم ها بر علیه ایران در مدت 90 روزه و 180 روزه باز خواهند گشت و تمامی کشورها باید از این تحریم ها حمایت کنند و مراودات تجاری خود با ایران را در ابتدا کاهش و سپس در مسیر قطع این روابط قدم بردارند؛ در غیر این صورت آن ها نیز به مانند ایران در فهرست تحریم های آمریکا قرار خواهند گرفت.

با خروج آمریکا از برجام اولین پرسشی که به ذهن هر کسی خطور می کرد این بود که حالا سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس که متحدان آمریکا هستند و پای این توافقنامه را امضا کرده اند چه عکس العملی از خود نشان خواهند داد؟ به امضایی که پای برجام زده اند پایبند خواهند ماند یا به مانند متحد خود یعنی آمریکا، از این توافق خارج خواهند شد؟

فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، قبل و بعد از کناره گیری آمریکا از برجام بارها تاکید نمود که اتحادیه اروپا به این توافقنامه پایبند خواهد ماند. به عنوان نمونه این دیپلمات ارشد اروپا در سخنانی در 5 اردیبهشت 1397 و قبل از کناره گیری آمریکا از برجام تاکید کرد: برجام فعلاً تنها توافق موجود است، کارآمد است و مانع ساخت سلاح هسته ای توسط ایران شده است. این توافق ایران را به عدم ساخت سلاح هسته ای، بدون هیچ محدوده ای متعهد می کند. بنابراین اتحادیه اروپا به اجرای برجام پایبند می ماند. 

این صحبت های مسئولین ارشد کشورهای اروپایی پیرامون پایبند بودن به برجام البته گویا تنها در حرف است چرا که در میدان عمل، آمارها نشان می دهند که به جز چین و روسیه باقی کشورها عملاً هیچ گونه اقدامی جهت حفظ برجام ترتیب نداده اند. گواه این موضوع کاهش واردات کالا از سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس در چهار ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته است.

نمودار زیر نشان می دهد که ارزش کالاهای صادر شده هر یک از 5 کشور باقیمانده در برجام به ایران، در چهار ماهه نخست سال جاری و همچنین چهار ماهه نخست سال گذشته چقدر بوده است؟

همان گونه که ملاحظه می گردد علیرغم تمام صحبت های مسئولین اتحادیه اروپا مبنی بر پایبندی به برجام و عدم تغییر در روابط آن ها با ایران، سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان صادرات کالاهای خود به ایران را در چهار ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش داده اند. کاهش میزان ارزش کالاهای صادر شده از انگلیس، فرانسه و آلمان در چهار ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ترتیب حدود 19، 16 و 13 درصد بوده است.

دو کشور چین و روسیه نیز که از ابتدای آغاز مذاکرات به هر دلیلی همواره همراه ایران بوده اند، اکنون نیز علیرغم خروج آمریکا از برجام به آن پایبندند و ارزش کالاهای صادر شده آن ها به ایران در چهار ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است. این رشد ارزش صادرات کالا توسط چین و روسیه به ایران به ترتیب، 11 و 168 درصد بوده است. 

در مجموع باید گفت که یکی از شروط هفت گانه رهبر انقلاب برای ماندن ایران در برجام که در مورخه 3 خرداد 1397 بیان نمودند این بود که اروپایی ها با هرگونه تحریم امریکا علیه ایران به صورت صریح مقابله کنند. این نمودار نشان می دهد که نه تنها اروپایی ها با تحریم های آمریکا صریحاً مقابله نکرده اند بلکه گویا با این کشور هم همراه شده اند و روابط تجاری خود از جمله صادرات کالا به ایران را کاهش داده اند.