اقتصاد در گذر زمان
از تعطیلی بازار تهران و تجمع کسبه و تجار در اطراف مجلس تا به دور دوم کشیده شدن نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری
موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی بیست و هفتمین روز خرداد ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.
به گزارش تابناک اقتصادی، تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ای است تمام نما از رویدادهای اقتصادی که در گذشته رخ داده است و بیانگر ریشه های تاریخی بسیاری از واقعیت های امروز ایران و جهان است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی بیست و هفتمین روز خرداد ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.
27 خرداد 1287، بازار تهران تعطيل شد و كسبه و تجار در ميدان بهارستان و اطراف مجلس تجمع كردند. به دستور محمدعلي شاه نيز، توپخانه و مهمات زيادي به باغشاه حمل شد. در همين روز مردم در بسياري از شهرها عليه حكومت مركزي قيام كردند.
27 خرداد 1311، در روزنامه اطلاعات این روز آمده است از آنجا که از طرف هیات وزرا تصویب شده تا در ولایات سبزوار، مراغه، خوی، رضائیه، زنجان، تربت حیدریه، قوچان، نیشابور، زاهدان، لاهیجان، دزفول، شوشتر، اردبیل، آستارا، رفسنجان و سنندج اتاق های تجارت تاسیس شود، لذا از طرف ریاست اداره کل تجارت مقرر شده است که با مراجعه به مواد اصلاحیه قانون تاسیس اتاق های تجارت که در جلسه های اخیر مجلس آن زمان تصویب شده، دستور جامعی تهیه و به حکام این نقاط داده شود تا انتخابات اتاق‌های تجارت را مطابق قانون شروع کرده و نتیجه آن را اطلاع دهند.
همچنین در خبر دیگر این روز آمده است، به موجب قانون مصوب مورخ خرداد 1307 راجع به اعزام یکصد نفر محصل به اروپا اعتبار مخارج اعزام محصلین تا پنج سال از تاریخ تصویب قانون مذکور، سالی 100 هزار تومان اضافه می شد تا این سال که بالغ بر 600 هزار تومان شده بود. اما از این سال اعتبار مزبور دیگر اضافه نمی شود، ولی به طوری که اطلاع حاصل شده، با اعتبار قانونی فوق اعزام محصلین به خارجه برای سنوات آتیه نیز به همین ترتیب و مطابق مقررات، قانون جریان خواهد داشت.
از آلمان خبر می رسد روز 10 ژوئن مجمع فاشیست ها (طرفداران هیتلر) در برلن تشکیل شده است و آنها علنا تهدید کرده اند که اگر منع دستجات جنگی آنها الغا نشود، عملیات تروریستی خود را تجدید خواهند کرد. در همان روز دو مجمع ضد فاشیسم و دو تجمع توسط کارگران به عنوان مبارزه با فاشیسم تشکیل شد. اما انگلیس به دور از هرگونه جنجال در حال اصلاح قانون اطفال است. این در حالی است که جهان را بحران اقتصادی فراگرفته است و بر اساس گزارش کمیته اقتصادی جامعه ملل، تجارت دنیا از سال 1919 تا 1931 بیش از 50 درصد کاهش داشته و از 31 میلیارد مارک به 15 میلیارد مارک تنزل پیدا کرده است. این امر به تجارت خارجی کشورهایی نظیر فرانسه، انگلیس، آلمان، اسپانیا و اتریش صدمه زده است.
27 خرداد 1330، عملیات حفر اولین چاه اکتشاف نفت در ناحیه البرز قم آغاز شد.
27 خرداد 1332، سفارت ايران در پاريس در نامه اي به وزارت امور خارجه ايران اعلام كرد يك روزنامه فرانسوي خبر از انعقاد قرارداد 500 هزار دلاري مبادله كالا و نفت ميان ايران و اسرائيل منتشر كرده است. در اين نامه كاردار ايران خواستار روشن شدن صحت و سقم اين ادعا گرديد.
27 خرداد 1333، هربرت هوور مشاور نفتي وزارت خارجه امريكا وارد تهران شد.
27 خرداد 1336، موافقتنامه اعطاي كمك نظامي 23 ميليون دلاري امريكا به ايران، به امضاي مقامات دو كشور رسيد.
27 خرداد 1347، بنا بر یک گزارش خبری که در این روز در برخی رسانه ها منتشر شد کارخانه کابل سازی ایکو- ازسوی دکتر عالیخانی وزیر اقتصاد روز 23 خرداد افتتاح شد. در گزارش مذکور آمده است که دکتر عالیخانی وزیر اقتصاد در مراسم افتتاح این کارخانه از همت بالای صاحبان این کارخانه در تاسیس آن قدردانی کرده و در ادامه محمد بازرگان به نمایندگی از سوی مدیریت شرکت سهامی کابل سازی «ایکو» گفته است: برای تاسیس چنین کارخانه ای لازم بود که یک همکاری میان ما و یک کارخانه بزرگ خارجی وجود داشته باشد که در این زمینه کمپانی «کابل فابریک» کشور سوئد که چندین سال سابقه معامله با ایران را داشته انتخاب شد و شرکت نیز در بهمن ماه 1345 تشکیل و به ثبت رسید. او اشاره کرده که در ساخت و تاسیس این کارخانه آقای «استن اولسون» مدیر و شریک اصلی کارخانه «ایکو» کابل فابریک سوئد و آقای «ویلهلم تام» مدیر فنی کارخانه مزبور که هر دو از شخصیت های برجسته اقتصادی سوئد هستند ما را کمک کردند.
همچنین در این روز طبق خبری توسط خبرگزاری رویتر از لندن مخابره شده است شرکتی به نام «انگلیش الکتریک» درپی احداث کارخانه ای برای تولید موتورهای دیزل در شهر تبریز بوده است. به گفته منابع خبری، در ساخت کارخانه مزبور بانک توسعه صنعتی و معدنی با کمپانی یادشده شریک شده و برای این منظور شرکتی به نام «دورمان دیزل ایران» با سرمایه یک میلیون و 500 هزار لیره انگلیس تاسیس می کندکه کمپانی انگلیس 30 درصد در این شرکت سهیم بوده. کارخانه جدید سالانه ظرفیت تولید چهار هزار موتور از نوع «دورمان» را در ایران دارد.
در خبر دیگری آمده است اعضای یک هیات اقتصادی بلند پایه که به ریاست آقای «شپل» مدیرکل وزارت خارجه فرانسه دیشب وارد تهران شدند گفتند که برای مذاکرات با مقامات سازمان برنامه ایران آمده اند. این مذاکرات در چارچوب موافقت نامه همکاری های اقتصادی و فنی دو کشور است که بر اساس آن دولت فرانسه قرار است 300 میلیون فرانک اعتبار جهت اجرای طرح های عمرانی مانند ساختمان سد سفیدرود و تاسیس ساختمان جدید رادیو تلویزیون، بپردازد.
27 خرداد 1348، روزنامه الحريه چاپ بغداد نوشت صادرات اسرائيل به ايران به مبلغ بيست ميليون دلار رسيده و ترازنامه بازرگاني همواره به نفع اسرائيل است. به نوشته اين روزنامه مجموع صادرات كشورهاي عربي به ايران هنوز كمتر از صادرات اسرائيل به اين كشور است.
27 خرداد 1356، مقامات آمريكايي اعلام كردند دولت ايران قرارداد خريد 160 فروند هواپيماي جنگنده اف - 16 به ارزش حدود 3 ميليارد دلار را امضا كرده است.
27 خرداد 1357، بانك مركزي ميزان ذخاير ارزي ايران را 12 ميليارد دلار اعلام كرد كه از اين نظر رتبه هفتم را در جهان دارد.
27 خرداد 1358، حساب هاي بانكي صدها نفر از مقامات بلندپايه رژيم پهلوي مسدود شد.
27 خرداد 1384، دور اول از نهمين انتخابات رياست جمهوري در ايران برگزار شد. آقايان اكبر هاشمي رفسنجاني و محمود احمدي نژاد به دور دوم راه يافتند.
منابع: آرشیو روزنامه دنیای اقتصاد، موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
