گرد و خاک در اهواز از شرق به غرب در روزهای گذشته به گونه ای شدت گرفت که به اعلام سازمان محیط زیست دو هزار و ۹۸۵ میکروگرم خاک روی تاسیسات برقی نشست. از سویی شدت گردوغبار در هوای اهواز برای اولین بار مانع اقامه نماز جمعه در مصلای این شهر شد و در این ماجرا از مراجعه 270 نفر به بیمارستانهای خوزستان به علت مشکلات تنفسی خبر داده شد. روزی جنگ، یک روز دیگر سیل، حوادث مختلف، آمار بالای بیماران تنفسی، آلودگیهای صنعتی...
به گزارش
تیترشهر، وقوع گرد و غبار اهواز از روز پنجشنبه 7 بهمن، موضوعی است که بخش عمده اخبار محیط زیست دو روز آینده کشور را به خود اختصاص داده است. پدیدهایی که منجر به تعطیلی مدارس اهواز شد و در ادامه به خاطر قطعی برق، ادارات این شهر نیز به تعطیلی کشانده شد. از سویی دیگر نه پرواز فرودگاه اهواز بهعلت شرایط نامساعد جوی و گرد و خاک شدید لغو شد.
اهواز در خطر!
گرد و خاک در اهواز از شرق به غرب در روزهای گذشته به گونه ای شدت گرفت که به اعلام سازمان محیط زیست دو هزار و ۹۸۵ میکروگرم خاک روی تاسیسات برقی نشست. از سویی شدت گردوغبار در هوای اهواز برای اولین بار مانع اقامه نماز جمعه در مصلای این شهر شد و در این ماجرا از مراجعه 270 نفر به بیمارستانهای خوزستان به علت مشکلات تنفسی خبر داده شد. روزی جنگ، یک روز دیگر سیل، حوادث مختلف، آمار بالای بیماران تنفسی، آلودگیهای صنعتی، زنگ خطر سونامی سرطان همه باعث شده تا فکر کنیم برای داشتن یک زندگی بیدغدغه شهرها دیگر جای زندگی نیست. برای همین در نظرسنجیها بالای ۸۹ درصد مردم این شهر راغب به ترک و کرده است. این فکر هم خیلی غیر منطقی نیست؛ غلظت بالای گردوغبار به ۸برابر حد استاندارد رسیده است.
چرایی وجود ریزگرد!
ایران کشوری است که در حدود ۹۰ درصد از مناطق آن جزء مناطق خشک یا نیمهخشک محسوب میشوند و همین ویژگی سبب شده است که این کشور به صورت طبیعی مستعد پذیرش طوفانهای گرد و غبار یا ریزگردها شود. برطبق برنامه «اقدام ملی مقابله با بیابانزایی و کاهش اثرات خشکسالی» در ایران، بیش از ۷۷۰۰۰ هزار مایل مربع در سراسر ۱۹ استان کشور در معرض فرسایش بادی قابل توجهی قرار دارند. جمهوری اسلامی ایران به طور معمول سالانه دستخوش بیش از ۵۰۰ مورد طوفان گرد و غبار یا ریزگردها میشود، که این پدیده عمدتاً در فصول بهار و تابستان رخ میدهد یعنی زمانی که دمای هوا افزایش یافته و مقدار بارشها کاهش چشمگیری مییابد. در دهههای اخیر استانهای جنوب غربی ایران سالانه بین ۶۰ تا ۱۳۰ مورد مجزا از این پدیده را تجربه کردهاند.
باد و طوفان واقعاً دارد ایران را با خود میبرد. در حال حاضر طوفانهای گرد و غبار خفقانآور اغلب شهرهای بزرگ و همچنین شهرهای کوچکتر و مناطق روستایی در سراسر ایران را پوشانده است، کشوری که از نظر مساحت در رتبه هفدهم جهان قرار دارد. این طوفانهای گرد و غبار تهدیدی جدی برای مختل کردن بخشهای بسیار مهم و حیاتی زندگی عمومی مردم، اقتصاد، تحصیل و آموزش، بازرگانی، سلامت و بهداشت عمومی، کشاورزی، تجارت و حمل و نقل به شمار میروند. بر طبق اظهارات معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در حال حاضر ۲۳ استان از مجموع ۳۱ استان ایران به واسطه تودههای گردباد سیلت، خاک و رسوبات ته نشین شده و متأثر از این پدیده هستند.
چه باید کرد؟
بخش قابل توجهی از مسئله ریزگزدها در ایران منشاء خارجی دارد ولی وجود بیابان ها و کانون های داخلی ریزگرد نیز براین مسئله دامن می زند که باید در محدوده خاک سرزمین بتوانیم حرکت های اساسی را به منظوز آن انجام دهیم. یکی از این منشا های اصلی گرد و غبار ایران، کویر ها و باتلاق های خشک شده ی عراق است.
مطابق معمول جریان های بادی کشور از شمال غرب به سمت جنوب شرق است و این همان جریان هایی است که غبار را از بین النهرین و عراق و بخشی از جنوب استان ایلام و قسمت غرب اهواز با خود وارد می کند و کشور را تحت تاثیر قرار می دهد. علت بیابان زایی ها در کشور عراق و همچنین خشک شدن باتلاق ها، انجام پروژه های آناتولی در ترکیه است. طبق گفته ی کارشناسان این اصلی ترین دلیل خشکسالی منطقه در نتیجه بروز گرد و غبار می باشد.
در این پروژه یکسونگرانه با انجام سد سازی های مختلف در حوضه آبریز دجله و فرات به بهرهکشی بیرویه از منابع طبیعی پرداخته و باعث خشک شدن تالاب ها شده است.
البته وجود ریزگرد ها فقط به دلیل عوامل خارجی نیست بلکه مشکلات زیست میحطی داخل کشور نظیر خشکی تالاب ها و سد سازی های غیر اصولی در ایجاد ریزگرد ها در هوا نقش به سزایی دارند.
از این رو رئیس مرکز ملی خشکسالی، شاهرخ فاتح در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا با بیان اینکه برای کانونهای داخلی، راهکارهایی به شرط تخصیص بودجه مناسب، انجام مطالعات وسیع و برقراری همکاری بینالمللی پیشنهاد میشود، گفت: شناسایی دقیق کانونهای داخلی و چشمههای مولد گرد و غبار در کشور، ایجاد کمربند فضای سبز اطراف شهرها، حفظ وگسترش فضای سبز درونشهری، کنترل فعالیتهای عمرانی و منابع ساکن تولید گرد و غبار، مدیریت صحیح منابع آب و خاک، مقابله با بیابانزایی و افزایش آگاهیهای عمومی از جمله راهکارهای مقابله با گرد و غبار داخلی است.