تحلیل آینده اقتصاد بریتانیا، اتحادیه اروپا و جهان
پس از «برگزیت» چه می‌شود؟/ به عصر عدم قطعیت خوش آمدید
اکثریت رای دهندگان بریتانیایی تصمیم به خروج کشورشان از اتحادیه اروپا گرفتند و دیوید کامرون نخست‌وزیر این کشور نیز اعلام استعفا کرد. بازارهای جهانی به‌شدت جابجا شده و ارزها بیشترین تغییر را داشتد، اما پروسه سیاسی واقعی بسیار بسیار آهسته‌تر از جابجایی بازارها رخ خواهد داد.
اکثریت رای دهندگان بریتانیایی تصمیم به خروج کشورشان از اتحادیه اروپا گرفتند و دیوید کامرون نخست‌وزیر این کشور نیز اعلام استعفا کرد. بازارهای جهانی به‌شدت جابجا شده و ارزها بیشترین تغییر را داشتد، اما پروسه سیاسی واقعی بسیار بسیار آهسته‌تر از جابجایی بازارها رخ خواهد داد.
به گزارش اقتصادنیوز، برای سردرآوردن از جهان پس از «برگزیت» در وهله نخست باید بدانید که رفراندوم از لحاظ قانونی الزام‌آور نیست. در تئوری، دیوید کامرون که در نظر دارد ماه اکتبر از کار کنار برود، می‌تواند رای اکثریت بریتانیایی‌ها را نادیده گرفته و هیچ اقدامی را در جهت ترک اتحادیه اروپا انجام ندهد. اما کامرون، که رهبر کمپین ماندن در اتحادیه اروپا بود، احتمالا طبق ماده 50 عهدنامه لیسبون عمل کرده و پروسه قانونی خروج از بلوک ارزی یورو را آغاز خواهد کرد.
به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، کامرون پس از رای به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا اعلام کرد: «مردم بریتانیا تصمیم واضحی برای گام برداشتن در مسیری متفاوت گرفتند و من فکر می‌کنم که کشور نیاز به رهبری تازه در این مسیر نیاز خواهد داشت. من فکر نمی‌کنم که درست باشد تا رهبری کشتی انگلیس را در مسیر جدید من بر عهده بگیرم.»
زمانی که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا کلید بخورد، یک سری از مذاکرات در مورد چگونگی رهایی بریتانیا از برخی ساختارهای اتحادیه اروپا آغاز خواهد شد. اگر بریتانیا و اتحادیه اروپا با گسترش مدت زمان بحث موافقت کنند، این پروسه ممکن است دو سال یا بیشتر طول بکشد.
کامرون اعلام کرد این پروسه غیر قابل بازگشت است. وی در ماه فوریه اعلام کرده بود که «با خروج ما از اتحادیه اروپا کسی برای بازگشت مجدد به این اتحادیه برای ما کارت دعوت نمی‌فرستد.»
عصر عدم قطعیت
در سریع‌ترین زمان ممکن، بازار نسبت به برگزیت واکنش نشان دادند. «برگزیت» هیچ پیشنه تاریخی‌ای ندارد. نداشتن پیشینه تاریخی بدان معناست که نوسانات در بازارها احتمالا در مقیاس جهانی خواهد بود.
اگر یک نتیجه کلی وجود داشته باشد که تمامی متخصصان با اطمینان بتوانند آن را در خصوص برگزیت پیش‌بینی کنند، این موضوع افزایش عدم قطعیت در بازارها خواهد بود. ناظران بازار پیش‌بینی کردند که دارایی‌های امن با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا اوج خواهند گرفت. همان‌طور که قیمت طلا به عنوان یک دارایی امن کلاسیک لحظاتی پس از برگزیت به یکباره بیش از 8 درصد صعود داشت. قیمت دارایی‌ها نشان می‌دهد که حوادث این همه‌پرسی غیر قابل پیش‌بینی بوده و بازارها نیز در تعیین صحیح قیمت ناکام مانده‌اند.
بازارهای آتی سهام پس از برگزیت با سقوط آزاد مواجه شدند و شاخص داو در روز جمعه 700 واحد پایین‌تر آغاز به کار کرد. با وجود این افت شدید بعد از بازگشایی بازار، شاخص داو در پایان افتی 610 واحدی یا 3.4 درصدی را تجربه کرد. بازارهای آسیایی نیز از نتیجه رفراندوم در امان نبوده‌اند به طوری که شاخص نیکی ژاپن در حدود 8 درصد افت داشته است.
بدون شک، بیشترین تاثیر را از برگزیت پوند بریتانیا داشته است که به پایین‌ترین سطح 31 سال اخیر خود در برابر دلار رسید. در پایان هفته هر پوند با افتی بیش از 6 درصد نسبت به دلار 1.3636 دلار ارزش داشت.
شاخص دلار نیز با رشدی 3 درصدی، بیشترین رشد یکروزه خود را از سال 1978 به ثبت رساند. خزانه‌داری‌ها نیز برگزیت را حس کردند، اوراق خزانه‌داری 10 ساله آمریکا به پایین‌ترین سطح خود از سال 2012 رسید.
به نقل از بلومبرگ، سرمایه‌گذاران بر روی سه مسئله متمرکز خواهند شد. چگونه یک توافق جدید نرخ سالانه 575 میلیارد دلاری میان بریتانیا و بقیه اروپا را تنظیم خواهد کرد؟ شرکت‌های بریتانیایی چگونه قادر خواهند بود به بازار واحد 13.6 هزار میلیارد دلاری اتحادیه اروپا دسترسی پیدا کنند؟ و آیا بانک‌های مقیم بریتانیا قادر به کسب‌وکار و تجارت با دیگر کشورهای اتحادیه اروپا خواهند بود؟
سه گزینه پیش‌روی بریتانیا وجود دارد:
مدل نروژی
با ماندن در منطقه اقتصادی اروپا، بریتانیا همچنان به بازار واحد اتحادیه اروپا دسترسی خواهد داشت و در جنبش تحرک آزاد کارگران شرکت خواهد کرد و همچنان در بودجه اتحادیه اروپا سهیم خواهد بود. بانک‌ها این مدل را ترجیح می‌دهند چرا که دسترسی آنان به مشتریان اتحادیه اروپای خود را حفظ می‌کند.
قرارداد جدید
مذاکره در خصوص توافق تجارت آزاد تعرفه‌های تجاری میان بریتانیا و بلوک 27 عضوی اتحادیه اروپا را محدود کرده و گسترش دسترسی بازار بریتانیا چند سالی زمان خواهد برد. از توافق تجاری میان اتحادیه اروپا و کانادا 7 سال می‌گذرد و هنوز به تصویب نرسیده است.
قوانین WTO
معامله و تجارت با اتحادیه اروپا تحت قوانین سازمان تجارت جهانی بریتانیا را از عذاب ایجاد توافق پیچیده جدید رهایی خواهد داد و بریتانیا همانند روسیه و برزیل تعرفه‌های تجاری مختص خود را خواهد داشت. اما این موضوع رابطه دلخواهی میان بریتانیا و اتحادیه اروپا یا کشوری دیگر ایجاد نمی‌کند.
پاسخ اتحادیه اروپا
سیاست‌های داخلی اتحادیه اروپا از هلسینکی تا آتن نشان می‌دهد که آنها نمی‌خواهند قراردادی جدید با دسترسی آزاد بریتانیا به بازار وجود داشته باشد، چرا که جنبش ضد اتحادیه اروپایی مشابه را در کشورهای دیگر به راه خواهد انداخت.
عکس‌العمل احتمالا به دو شکل خواهد بود: رویکرد پراگماتیک آلمان که احتمالا به بریتانیا به عنوان شریک تجاری اصلی خود نیاز دارد، و فرانسه که سردمدار گروهی است که معتقدند خروج نباید آسان باشد و کشورهای خارج از اتحادیه اروپا نباید شایستگی شرایطی مشابه و مطلوب با اعضای این اتحادیه را داشته باشند.
