چه کسی نشست دوحه را به شکست کشاند؟/ پشت پرده حکم دو میلیارد دلاری علیه ایران

به گزارش «تابناک»، همزمان با سفر باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا به عربستان، بخش مهمی از مطالب مطبوعات و رسانه‌های بین المللی به این موضوع اختصاص یافته است. شبکه خبری «سی ان ان» اظهارات ترکی الفیصل، عضو خاندان سلطنتی آل سعود و رئیس سابق دستگاه اطلاعاتی عربستان را بازتاب داده که از پایان یافتن روزهای خوش روابط واشنگتن و ریاض سخن گفته است. به گفته وی، روزهای خوش قدیمی ائتلاف تاریخی میان آمریکا و عربستان پایان یافته و باید دوباره روابط آن‌ها تنظیم شود. فیصل اظهار داشته: «وابستگی ما به آمریکا تا کجا می‌تواند ادامه پیدا کند؟ تا چه اندازه‌ای می‌توانیم روی سرسختی مقامات آمریکایی حساب کنیم؟ منافع مشترکی که ما را کنار هم قرار می‌دهد، چیست؟ این‌ها موضوعاتی است که باید دوباره تنظیم شود». به عقیده وی، اتحاد بین عربستان و آمریکا حتی پس از انتخاب جانشین باراک اوباما نیز مانند قبل نخواهد بود.


همزمان روزنامه «تایمز» با انتشار مطلبی از وجود برخی شواهد ـ که حاکی از احتمال ارتباط دیپلمات‌های سعودی در واشنگتن با عوامل حمله ۱۱ سپتامبر است ـ خبر داده است. بنا بر شواهد یاد شده، «قسن الشربی» یک تبعه سعودی به رغم اینکه با هواپیماربایان حادثه ۱۱ سپتامبر آموزش خلبانی دیده بود، در جریان حمله ۱۱ سپتامبر شرکت نکرده است. وی سپس در سال ۲۰۰۲ میلادی در پاکستان بازداشت شده و از آن پس در زندان گوانتانامو بوده است. بر اساس گزارش حقیقت یاب آمریکا به نام سند شماره ۱۷ ـ که در سال ۲۰۰۳ تنظیم شد ـ پلیس فدرال آمریکا دریافته بود که قسن الشربی، اسناد و مدارکش را پیش از بازداشتش خاک کرده است. یکی از مدارکی که الشربی مخفی کرده است، نشان می‌دهد که گواهی آموزش خلبانی وی در پاکت نامه‌ای مربوط به سفارت عربستان در واشنگتن بوده است.


در مطلبی دیگر درباره عربستان سعودی، روزنامه «رای الیوم» از نقش جانشین ولیعهد این کشور در شکست نشست نفتی اخیر در دوحه قطر خبر داده است. به نوشته این روزنامه، محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد و وزیر دفاع سعودی با وجود اینکه در نشست دوحه - که برای بررسی کاهش میزان تولید نفت توسط کشورهای عمده تولیدکننده نفت برگزار شد - حاضر نبود، ولی عامل بی‌نتیجه ماندن آن بود؛ به‌ این شکل که این شاهزاده از اعضای هیأت کشورش خواست در صورتی‌ که ایران در توافق کاهش تولید مشارکت نداشته باشد، این هیأت نشست را ترک کند. در همین حال، خبرهایی از بروز اختلافات بین بن‌سلمان و علی النعیمی، وزیر نفت سعودی به علت سیاست‌های نفتی این شاهزاده منتشر شده که ممکن است به برکناری نعیمی از این وزارت منجر شود.


محکوم شدن ایران به پرداخت دو میلیارد دلار توسط دیوان عالی آمریکا، از جمله دیگر موضوعاتی است که از روز گذشته تاکنون مورد توجه مطبوعات و رسانه‌ها قرار گرفته است. سایت شبکه خبری «بلومبرگ» دیدگاه‌های دو قاضی مخالف با برداشت این مبلغ از دارایی‌های ایران (در مقابل ۶ قاضی موافق) و استدلال‌های آن‌ها را مطرح کرده است. جان رابرتز و سونیا سوتومایور، دو قاضی‌ مخالف با شش قاضی دیگر در پرونده یاد شده هستند. دلیل اصلی مخالفت رابرتز، حفظ قدرت دادگاه و جلوگیری از دخالت کنگره در اختیارات آن بوده و در این زمینه می‌گوید: «این کنگره بود که به نفع قربانیان و علیه ایران رأی داد، نه دادگاه». وی می‌افزاید اصل تفکیک قوا بر این استوار است که کنگره قانون وضع کند و دادگاه‌ها آن‌ها را اعمال کنند. در پرونده ایران، مرز بین قانونگذاری و اعمال قانون از بین رفته و یک نهاد وارد حیطه اختیارات نهادی دیگر شده است.


در ‌‌نهایت، در مطلبی دیگر درباره ایران، خبرگزاری فرانسه از ادامه نگرانی تجار اروپایی برای تجارت با ایران خبر داده است. به نوشته این خبرگزاری، شاید ایران پس از توافق هسته‌ای با قدرت‌های غربی از نظر فنی برابر سرمایه گذاران خارجی باز شده باشد، ولی بسیاری از تحریم‌ها ضد این کشور لغو نشده و می‌تواند مانعی برابر شرکای تجاری احتمالی باشد که می‌ترسند آمریکا جریمه‌هایی علیه آن‌ها اعمال کند. ایران همچنان به علت اتهام واشنگتن و متحدانش علیه این کشور در خصوص حمایت از گروه‌های تروریستی، در فهرست سیاه بین المللی قرار دارد. این یعنی اینکه بانک‌های آمریکایی یا بانک‌های خارجی اصلی که مقر آن‌ها در آمریکاست، همچنان تعامل محدودی با ایران دارند. این بانک‌ها نگرانند بار دیگر جریمه‌هایی علیه آن‌ها اعمال شود که مجموع آن‌ها در پنج سال گذشته که توسط ناظران آمریکایی اعمال شده است، به حدود ۱۵ میلیارد دلار می‌رسد.