عصمت حضرت زهرا (س) در کلام پيامبر (ص)
آیت الله جعفر سبحانی
فاطمه زهرا (سلام‌الله‌عليها) در نزد رسول خدا (صلياللهعليهوآلهوسلم) از جايگاه و رتبت والايي برخوردار بود بهگونهاي که پيامبر (صلياللهعليهوآلهوسلم) در شأن ايشان فرمود: «فاطمه پاره تن من است، هر کس او را به خشم آورد مرا خشمگين کرده است».
به‌راستي که به خشم آوردن پيامبر (صلياللهعليهوآلهوسلم) در پي آزردن آن حضرت است و هر کس پيامبر (صلياللهعليهوآلهوسلم) را بيازارد محکوم به عذاب دردناک است، زيرا خداوند سبحان ميفرمايد: «وَ الذِينَ يوذُونَ رَسُولَ اللهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ/ آنان که رسول خدا را ميآزارند براي ايشان عذابي دردناک مهيا است». در روايت ديگري بيان ميدارد که خشم و خشنودي زهرا (سلام‌الله‌عليها) موجب خشم و خشنودي خداست و ميفرمايد: «يا فاطمه إن اللَه يغضبُ لغضبک و يرضي لرضاکِ:/ اي فاطمه، خداوندگار بهخاطر خشم تو خشم ميگيرد از خشنودي تو خشنود ميشود».
بلندي جايگاه و رتبت حضرت زهرا (سلام‌الله‌عليها) تا چه اندازه است که خشم و خشنودي او ملاک و موجب خشم و خشنودي خداست و اين کلام اگر گوياي موضوعي باشد، آن موضوع عصمت حضرت زهرا (سلام‌الله‌عليها) است چه، خداي سبحان به جهت عدالت و حکمتش خشم نميگيرد مگر بر کافر و نافرمان و خشنود نميشود مگر از شخص با ايمان و فرمان‌بردار.
و در سايه اين کرامت و بزرگواري بود که فاطمه زهرا (سلام‌الله‌عليها) در کلام پيامبر (صلياللهعليهوآلهوسلم) «سرور زنان جهانيان» لقب گرفت. پيامبر بدو فرمود: «يَا فَاطِمَه اَلا تَرْضَيْنَ اَنْ تَکُونِي سَيدَه نِساءِ الْعالَمينَ، وَ سَيدَه نِساءِ هذِهِ الاُمه، وَ سَيدَه نِساءِ الْمُومِنينَ:/ اي فاطمه، آيا خشنود نيستي که سرور زنان جهان و سرور زنان امت اسلام و سرور زنان با ايمان باشي؟»
و عليرغم اينکه زهرا (سلام‌الله‌عليها) معصوم است و نافرماني و گناه را مرتکب نشده، مقام نبوت را ندارد زيرا هيچ ملازمهاي ميان نبوت و عصمت نيست؛ يعني غير از پيامبران هم ميتوانند معصوم باشند. براي نمونه حضرت مريم (سلام‌الله‌عليها)، بتول عذرا که به تصريح قرآن معصوم است، پيامبر نيست و مقام نبوت ندارد. عصمت آن بانو در اين کلام خداوند هويداست: «وَ إِذْ قَالَتِ الْمَلاَئِکه يا مَرْيمُ إِن اللهَ اصْطَفَاک وَ طَهرَک وَ اصْطَفَاک عَلَي نِسَاء الْعَالَمِينَ/ و آنگاه که فرشتگان گفتند اي مريم، خدايت برگزيد و پاک گردانيد و بر زنان جهان برتريت بخشيد». اينکه خداوند ميگويد مريم (سلام‌الله‌عليها) برگزيده و منتخب است و سپس ميگويد او پاکيزه و طاهره است، دليل بر پاکي او از گناهان است اما اينکه مريم (سلام‌الله‌عليها) مقام نبوت ندارد موضوع آشکار و واضحي است که نيازمند هيچ گونه توضيح و بياني نيست. با اين توصيف دختر پيامبر خاتم (صلياللهعليهوآلهوسلم) که سرور زنان جهان است، همانند مريم (سلام‌الله‌عليها) مقام عصمت را داراست بيآنکه مقام نبوت را داشته باشد. در توضيح و بيان فضايل حضرت زهرا (سلام‌الله‌عليها) به همين اندازه اندک اکتفا ميکنيم زيرا سخن تام و کامل در اين مقوله نيازمند نگارش مطلبي جداگانه است.
جايگاه والاي خانه حضرت زهرا (سلام‌الله‌عليها) در قرآن و سنت
آيه شريفه «فِي بُيوتٍ أَذِنَ اللهُ أَن تُرْفَعَ وَ يذْکرَ فِيها اسْمُهُ»، در مسجد بر پيامبر (صلياللهعليهوآلهوسلم) نازل شد. مردي برخاست و پرسيد: اي رسول خدا! اين خانهها کدامند؟ حضرت فرمود: خانههاي پيامبران. پس ابوبکر برخاست و درحاليکه به خانه حضرت علي (عليهالسلام) و حضرت فاطمه (سلام‌الله‌عليها) اشارت ميکرد، پرسيد: آيا اين خانه از آن خانه‌هاست؟ فرمود: آري و اين خانه از برترين آن‌هاست. در اين آيه شريفه از لحاظ اديبان عرب «فِي بُيوتٍ» ظرف ما قبل خودش است که آن عبارت است از «مَثَلُ نُورِهِ کمِشْکاه فِيها مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَه...» يعني خاستگاه و منبع پرتوافشاني اين نوري که خداوند در اين آيه بدان اشارت ميکند، همان خانههايي است که خداوند اذن فرموده تا رفعت يابند. پس چگونه داراي کرامت و منزلت و بزرگي نيستند؟! سيوطي ميگويد: ترمذي اين روايت را آورده و آن را صحيح دانسته است. ابن جرير، ابن منذر و حاکم هم آن را نقل کرده و صحيح شمردهاند. همچنين ابن مردويه و بيهقي در کتاب سنن از طريق ام سلمه نقل کردهاند که وي گفت: «آيه شريفه «إِنمَا يرِيدُ اللهُ لِيذْهِبَ عَنکمُ الرجْسَ أَهْلَ الْبَيتِ وَ يطَهرَکمْ تَطْهِيرا» در خانه من نازل شد و آن هنگام در خانه من فاطمه، علي، حسن و حسين بودند. رسول خدا (صلياللهعليهوآلهوسلم) عبايي را که بر تن داشت بر آنان افکند، آنگاه گفت: اينان اهل بيت (عليهم‌السلام) من هستند. پليدي را از ايشان بزداي و پاکشان گردان!»
سيوطي همچنين ميگويد: ابن ابي شيبه، احمد و ترمذي، روايتي را از انس بن مالک نقل کرده و آن را «حسن» شمردهاند. نيز ابن جرير، ابن منذر، طيراني و حاکم، همان روايت را آورده و آن را «صحيح» دانستهاند. همچنين ابن مردويه همان روايت را از انس نقل کرده، ميگويد: «هرگاه پيامبر (صلياللهعليهوآلهوسلم) براي نماز صبح از منزل بيرون ميرفت، از کنار در خانه فاطمه (سلام‌الله‌عليها) عبور ميکرد و در آنجا با صداي مبارکش آواز ميزد: «الصلاه يا أهل البيت، الصلاه، انما يريد الله...»
وقتي که اين خانه در نزد خداوند اين‌چنين داراي منزلت و کرامت است، پس هجوم آوردن بهسوي آن و گشودن آن به اجبار و زور از بزرگترين و زشتترين گناهان شمرده خواهد شد اما سفارش پيامبر (صلياللهعليهوآلهوسلم) درباره احترام به اين خانه و صاحبانش ناديده گرفته شد. بسياري از تاريخ‌نگاران، حوادث تلخ و دردناکي را که در آن خانه بر سر صاحبانش آمد نگاشتهاند. تاريخ‌پردازان در اين مقوله بر دو دستهاند: يک دسته به ايجاد هراس و دستورات آمرانه و نيات و مقاصد شوم و پليد اشارت دارند و دسته ديگر با تفصيل و توضيح بيشتر به حوادث بعدي اشاره ميکنند که بحث مفصلي است و مجال جداگانهاي ميطلبد و علاقه‌مندان ميتوانند به کتب مختلف در اين‌باره مراجعه کنند.
منبع: سایت هفته نامه پنجره
