عمر برگزاری کنکور یا همان آزمون علمی در کشورمان چند سال است؟ آیا این مداومت در برگزاری این آزمون ـ که منجر به شکل گیری سازمانی تخصصی به نام سازمان سنجش شده ـ موجب شده امور مربوط به برگزاری کنکور در مقاطع مختلف تحصیلی، به روال افتاده همه چیز روی نظم و اصول پیش برود؟ گلایه هایی که در ادامه از زبان یکی از شرکت کنندگان یکی از کنکورهای بسیار مهم روایت خواهد شد، حکایت از آن دارد که متأسفانه پاسخ این پرسش، مثبت نیست!
به گزارش «تابناک»، در میان آزمون های متعددی که توسط سازمان سنجش برای گزینش داوطلبان برتر و راهیابی ایشان به مقاطع بالاتر تحصیلی برگزار میشود، آزمون دکترای تخصصی، شاید مهم ترینشان باشد؛ آزمونی فراگیر که در رشته های مختلف تحصیلی برگزار میشود و به این جهت که به تربیت بالاترین متخصصان کشور میانجامد، دارای اهمیت کم نظیری است؛ بماند که به تازگی در سایه اتفاقات ناخوشایندی که در این باره رخ داد، انتخاب دانشجویان دکترا با حاشیه های فراوانی گره خورد و علاوه بر اهمیت، حساسیت نیز پیدا کرد.
با وجود این، گاه اخباری به گوش میرسد که حکایت از درک نشدن این اهمیت و حساسیت دارد و از این روی، نگرانی هایی به همراه میآورد. مثل این نمونه که از اشتباه بودن برخی تست های در نظر گرفته شده برای آزمون دکترای یک رشته دارد و عجیب آنکه تنها واکنش سازمان سنجش ـ که متولی برگزاری این آزمون بوده ـ به ماجرا، بی توجهی و به نوعی پشت گوش انداختن شکایت واصله بوده است.
یکی از داوطلبان آزمون دكترای 94 رشته بيوتكنولوژی كشاورزی در این باره به خبرنگار «تابناک» میگوید: بعد از شرکت در آزمون و زمانی که کلید تست ها را دیدم، متوجه شدم که اشتباه هایی در آن به چشم میخورد و به این دلیل، تصمیم گرفتم که این موارد را با مسئولان در میان بگذارم تا کلید تست ها را تصحیح کرده و بر اساس پاسخ های درست، تصحیح پاسخ نامه ها را در دستور کار قرار دهند؛ اما متأسفانه هر چه بیشتر تلاش کردم، کمتر نتیجه گرفتم.
وی میافزاید: البته آن زمان باورم این بود که با اثبات اشتباه صورت گرفته، کلید تست ها را تصحیح میکنند تا در نتیجه آزمون تأثیر منفی نگذارد؛ اما حالا به این نتیجه رسیدهام که اشتباه میکردم و میشد از روی پاسخ های بسیار متفاوتی که به طرح مکرر اشتباه در کلید تست ها در بخش اعتراضات سایت این سازمان داده میشد، نتیجه گرفت که اعتراض گره گشا نیست و گویی این فرایند ثبت اعتراض و وعده پیگیری موضوع، تنها راهی است که مسئولان برای بازکردن معترضان از سر خود به کار گرفتهاند!
به پاسخ های بسیار متفاوت دقت کنید که در جواب اعتراض به غلط بودن کلید تست ها، نوشته شده و دست آخر معترضان را نا امید کرده؛ جواب هایی که از «در حال بررسي توسط كارشناسان است» شامل میشود تا «بررسي و تغييرات لازم اعمال شده»، «ملاحظه شد»، «به سرپرست آزمون سازي و روان سنجي ارائه شده تا بررسي و اقدام لازم صورت
گيرد» و... بدین ترتیب، تنها یک اشتباه از مجموعه اشتباهات ثبت شده در سامانه اعتراضات تصحیح میشود تا پاسخ نامه های همه داوطلبان این رشته، با معیاری که حاوی اشتباهات فاحش است، تصحیح شده و در نتیجه نهایی آزمون، تاثیرات غیر قابل جبرانی بگذارد؛ از این رو غیر قابل جبران که آزمون با لحاظ نمره منفی است و به این دلیل، آن دسته از دانشجویانی که به سؤالات پاسخ صحیح دادهاند، با کلید تصحیح اشتباه سازمان سنجش، هم از نمره گرفتن محروم شده و درصد نهایی شان کاهش مییابد و هم مشمول کسر نمره به دلیل نمره منفی میشوند!
برای درک بهتر موضوع بهتر است به مثالی که این داوطلب شرح داده، دقت کنیم.
سوال 15 آزمون این بوده:
در انسان صفت زالي يك صفت مغلوب است. در یک خانواده با سه فرزند با پدر
هتروزيگوت و مادر زال احتمال اينكه 2 فرزند اول سالم و فرزند سوم زال باشد،
كدام است؟
1) 0.422 2) 0.375 3) 0.141 4) 0.125
پاسخي كه براي اين سؤال در كليد نهايي وارد شده گزينه 3 مي باشد كه نادرست
است (پاسخ صحيح گزينه 4 مي باشد كه من هم همين گزينه را در پاسخنامه وارد
كرده ام).
توضيح: با توجه به اينكه ژنوتيپ مادر زال، aa و ژنوتيپ پدر
سالم هتروزيگوت، Aa مي باشد احتمال سالم و مريض بودن فرزندان هر دو برابر
1/2 (1/2aa و 1/2Aa) خواهد بود و چون مساله با ذكر ترتيب سالم و زال بودن
(دو فرزند اول سالم و فرزند سوم زال) مطرح شده، پاسخ در 3 ضرب نخواهد شد و
بنابراين جواب صحيح گزينه 4 يعني 1/8=0.125 مي باشد (تنها حالت ممكن سالم،
سالم، مريض بوده و ساير موارد شامل سالم، مريض، سالم و نيز مريض، سالم،
سالم جزو پاسخ نمي باشد). پاسخ 3/8 زماني صحيح است كه سوال به صورت احتمال 2
فرزند سالم و يك زال مطرح شود بدون اينكه ترتيب مهم باشد (در اين صورت
احتمالات ممكن اين چنين خواهد بود: (سالم، سالم، مريض1/8(+(سالم، مريض،
سالم)1/8+ (مريض، سالم، سالم1/8(=3/8). این داوطلب معترض در ادامه، اشتباهات دیگر کلید این آزمون را به تفصیل توضیح میدهد و میگوید: حتی اگر استدلالات من را که برگرفته از کتاب هاست ـ به هر دلیل ـ مردود میدانند، چه دلیلی داشته که از اعتراض بنده به چهار سؤال، تنها سه تایش را بررسی کردهاند؟ ثانیا چرا از من نخواستند در کمیته تخصصی بررسی اشکالات حاضر شوم و ادلهام را ارائه کنم؟ من مطمئنم این سوالات باید تصحیح یا حذف شوند و برای اثبات حرف هایم، تمامی منابع درسی و تخصصی را هم میتوانم گواه بیاورم.
وی در ادامه میگوید: وقتی در جواب اعتراض ثبت شده بنده، هنوز جمله «در دست بررسی است!» دیده میشود و نتیجه آزمون اعلام شده، چه نتیجه ای میتوان گرفت؟ از آن عجیب تر اینجاست که وقتی مشکل را از طریق وزارت علوم هم پیگیری کردم، نامه نگاری با سازمان سنجش کردند و آنها هم بی آنکه به ارائه مستندات توسط بنده اشاره کنند، با تأخیر فراوان پاسخی دادند که معنای آن تصحیح کلید آزمون و وارد نبودن اعتراضات مستدل بنده بود؛ حال آنکه هنوز میتوان ثابت کرد که نه تصحیحی صورت گرفته و نه اعتراضات من مردود است!
این در حالی است که از سازمان سنجش انتظار میرفت با بررسی دقیق اعتراضاتی از این دست، در صورت اثبات اشتباه، از داوطلبان عذرخواهی کرده و با کلید تست اصلاح شده، کارنامه نهایی داوطلبان را باز تصحیح نماید، زیرا همگان به خوبی میدانند در آزمون های تستی، حتی یک تست جابهجا زدن چه تأثیری در نتیجه نهایی دارد، چه برسد که اشتباه در بیش از یک تست و آزمون، برای جذب دانشجویان دکترا برگزار شده باشد.
در پایان لازم به تأکید است که تابناک مستندات ادعاهای مطرح از سوی این داوطلب معترض را در اختیار دارد و اعلام آمادگی میکند که پاسخ سازمان سنجش را جهت تنویر افکار عمومی منتشر کند. افزون بر این، با توجه به طرح مکرر این موضوع که به اشتباهات درج شده در پرسش نامه های آزمون یا کلید تست ها، به رغم برخی اعتراضات، کمتر در مسیر تصحیح قرار میگیرند و تأثیرات سوء احتمالی این موضوع بر نتایج، تابناک آمادگی دارد، پاسخ مسئولان وزارت علوم به این موضوع را نیز درج نماید.