بازي خاطرهانگيز چلسي برابر بارسلونا در مرحله نيمهنهايي ليگ قهرمانان باشگاههاي اروپا انگيزهاي شد كه بار ديگر از يك مربي كاردان ياد كنيم؛ كسي كه بيگمان يكي از 5 مربي بزرگ حال حاضر جهان است.
به نوشته جام جم؛ گاس هيدينك به قدري موفقيت به دست آورده كه اگر همين امروز هم بازنشسته شود، ميتوان او را يكي از بهترينهاي تاريخ جهان دانست. موفقيتهاي اخير او با تيمي كه اسكولاري آن را در آستانه نابودي قرار داده بود، ثابت ميكند هيدينك واقعا يك مربي ممتاز است.
قبل از او چلسي تيمي بود كه با وجود در اختيار داشتن مجموعه بازيكناني طراز اول، اما كار گروهي مناسبي را به نمايش نميگذارد. هيدينك توانست هم از نظر روحي، هم از نظر كار تاكتيكي چلسي را به اندازههاي دوران ژوزه مورينيو و حتي بالاتر از آن برساند. اين فقط گوشهاي از هنر هيدينك بود.
گاس هيدينك روز 8 نوامبر سال 1946 در شهر كوچك وارسولد هلند به دنيا آمد. او در نوجواني با تيم اف.سي.وارسولد كه يك تيم آماتوري بود وارد دنياي فوتبال شد. در سال 1967 اولين قرارداد حرفهاياش را با تيم ديگراف شاپ به امضا رساند.
هيدينك سپس راهي دوتينچم شد و همراه اين تيم جواز صعود به دسته اول هلند را به دست آورد. او از پيت دي وايزر مربي دوتينچم بيشترين تاثير را پذيرفت و هنوز با او مشورت ميكند. هيدينك بين سالهاي 1972 تا 1976 در تيم ديگرافشاپ بازي كرد كه بيشترين مدت حضور هيدينك به عنوان بازيكن در يك تيم بود. جالب اين كه 3 سال از اين 4 سال را زير نظر پيت دي وايزر مربي قديمياش بازي كرد. هيدينك براي مدتي به تيم آيندهوون پيوست، اما به دليل راه نيافتن به تيم اصلي به دي گرافشاپ بازگشت.
آنجا بود كه هيدينك دريافت نميتواند به بازيكن بزرگي مبدل شود و ترجيح داد به ليگ آمريكا برود. هيدينك در آمريكا پيراهن تيمهاي واشنگتن ديپلمات و سنخوزهارثكوئك را به تن كرد. در سال 1978 هيدينك خسته از بازي در ينگه دنيا به كشورش بازگشت و براي NEC بازي كرد. او در آخر دوران بازيگرياش دوباره به ديگرافشاپ رفت و در آنجا حرفهاش را به عنوان يك هافبك به پايان رساند.
گاس خوششانس
از آنجا كه مسوولان ديگرافشاپ هيدينك را بخشي از باشگاه ميدانستند در سال 1982 كه او دنياي بازيگري را پشت سر گذاشت، به او پيشنهاد مربيگري دادند. هيدينك به مدت 2 سال در تيم مورد علاقهاش مربيگري كرد و بعد به مدت 3 سال در آيندهوون به عنوان دستيار كار كرد تا بيش از پيش تجربهاش را بالا ببرد.
در سال 1987 هيدينك سرمربي آيندهوون شدكه در آن زمان بعد از آژاكس و فاينورد سومين تيم پرافتخار هلند بود. او دوران پرفروغي را در آيندهوون گذراند. هيدينك تيمي را ساخت كه براي اولين بار در تاريخ توانست قهرمان اروپا شود. اين اتفاق در سال 1988 رخ داد. در آن سال آيندهوون دو قهرماني داخلي هلند را نيز كسب كرد تا بهترين فصل تاريخ آيندهوون رقم بخورد.
او تا سال 1990 در آيندهوون بود و توانست آيندهوون را 2 بار ديگر قهرمان هلند كند. تيم آيندهوون او بازيكناني چون سورن لبري، رونالد كومن و اريك گرتس را در اختيار داشت. هيدينك در دوران حضور در آيندهوون به گاس گلوك معروف شد كه در هلندي به معناي گاس خوششانس است. البته اين نام دقيقا نامي است كه در كشور هلند به برادرزاده دانلد داك شخصيت كارتوني مشهور والت ديسني هم اطلاق ميشد.
ضد نژادپرستي
در فصل 1991 - 1990 مسوولان باشگاه فنرباغچه در آغاز دوران دگرديسي فوتبال تركيه به سراغ هيدينك آمدند و او را به عنوان سرمربي خود منصوب كردند. برخلاف انتظار هيدينك نتوانست در فوتبال تركيه دوام آورد و خيلي زود بركنار شد. او به مدت 3 سال مربيگري والنسيا را پذيرفت. هيدينك در والنسيا به دليل ارائه بازيهاي باز و تهاجمي مورد تقدير قرار گرفت.
يكي از جالبترين روزهاي او در اسپانيا زماني بود كه دستور داد پلاكاردي كه شعار نژادپرستانهاي روي آن درج شده بود را از كنار ورزشگاه مستايا بردارند. در آن زمان مبارزه با نژادپرستي مثل الان جدي و همهگير نشده بود.
در سد پنالتيها
هيدينك از اول ژانويه سال 1995 به عنوان سرمربي تيم ملي هلند منصوب شد. اين يكي از بزرگترين چالشهاي زندگي هيدينك بود. او تيمي متشكل از بازيكنان بسيار بااستعداد را هدايت ميكرد كه بيشتر نفرات آن متعلق به تيم آژاكس بودند. هيدينك در تيم ملي هلند سيستم 244 را به جاي 334 به كار گرفت.
بالهاي كناري حذف شدند و وظايف هافبكهاي مياني مثل فيليپ كوكو و ادگار داويدز بيشتر شد. در يورو 96 هيدينك با مشكلات زيادي رودر رو و مجبور شد ادگار داويدز را در پي يك مشاجره لفظي به خانه بفرستد. هلند در يورو 96 در مرحله يكچهارم نهايي در ضربات پنالتي، به دست فرانسه حذف شد.
تيم هيدينك در جامجهاني 1998 يكي از بهترينها بود. آنها تا آستانه فتح جام هم پيش رفتند، اما در مرحله نيمهنهايي در ضربات پنالتي مغلوب تيم پرقدرت برزيل شدند. اين شكست موجب نااميدي هيدينك شد و او بلافاصله پس از جام جهاني از تيم نارنجيپوش استعفا كرد و به فوتبال باشگاهي برگشت.
اعجاز
در تابستان سال 1998 هيدينك كه ديگر يك مربي صاحبنام در اروپا بود، به سمت سرمربي رئالمادريد منصوب شد. او جانشين يوپ هينكس آلماني شد كه رئالمادريد را قهرمان اروپا كرده بود. هيدينك در رئالمادريد فقط چند ماه دوام آورد و در فوريه 1999 اخراج شد. او در رئالبتيس هم سرنوشت بهتري نداشت و بعد از چند ماه از كار بركنار شد.
در پي اين ماجراها كه با عدم توفيق هيدينك همراه بود، كمتر باشگاه بزرگي به سراغ او ميآمد. شايعه شده بود سلتيك اسكاتلند خواهان اوست، اما مسوولان فدراسيون فوتبال كرهجنوبي پيشقدم شدند. وقتي در روز اول ژانويه سال 2001 هيدينك به عنوان سرمربي تيم ملي كره جنوبي منصوب شد، حتي خوشبينترين مردم كشور كرهجنوبي هم تصور نميكردند يك سال و نيم بعد چه سرنوشت باشكوهي در انتظار تيم آنهاست.
كره جنوبي براي نخستين بار توانست به مرحله نيمهنهايي جامجهاني راه يابد. اين موفقيت بسيار بزرگ را خيليها به دليل كارداني و تصميمات تحسينبرانگيز هيدينك دانستند، اما كيست كه به ياد نياورد داورها چه بلايي بر سر ايتاليا و اسپانيا آوردند. بايرون مورنوي اكوادوري در بازي ايتاليا كرهجنوبي بهترين بازيكن تيم كره جنوبي بود.
وقتي در بازي اسپانيا كرهجنوبي جمال القندور مصري به طرزي عجيب نقش يار دوازدهم كرهجنوبي را ايفا ميكرد، جهانيان از اين موضوع به خشم آمدند، اما در آن لحظات هيدينك به زماني فكر ميكرد كه محمدعلي بوسيم داور اماراتي در نيمهنهايي جامجهاني 98 چگونه در آخرين لحظه خطاي مسلم روي پيره فان هويدونك را در بازي با برزيل پنالتي اعلام نكرد. شايد اگر آن اتفاق رخ ميداد، هيدينك به جاي امه ژاكه تاج قهرماني بر سر ميگذاشت. پس از اخراج هيدينك از رئال و بتيس ديگر باشگاه بزرگي او را نميخواست.
به هر حال، كرهجنوبي با كمك داورها توانست تا مرحله نيمهنهايي جامجهاني پيش برود و اگر اعتراض همهجانبه فوتبالدوستان به وجود نميآمد، بعيد نبود كه اين حمايت ادامهدار باشد. مقام چهارم جامجهاني براي هيدينك و كرهجنوبي چيزي بود كه هرگز انتظار آن را نداشتند.
هيدينك به عنوان نخستين فرد خارجي در كشور كرهجنوبي اقامت دائمي اين كشور را دريافت كرد. او يك ويلاي اختصاصي در جزيره ججو به عنوان جايزه گرفت. شركت هواپيمايي كره او را مادامالعمر ميهمان كرد و هيدينك تا پايان عمرش ميتواند به صورت مجاني از تاكسيهاي كرهاي استفاده كند. از آن مهمتر ورزشگاه جامجهاني گوانگژو به ورزشگاه گاس هيدينك تغيير نام داد. كرهايها حتي يك موزه در زادگاه هيدينك ساختند و نام وي را روي آن نهادند.
بهترين در تاريخ هلند
هيدينك ماموريت خود را در كرهجنوبي پايانيافته ديد و با تصميمي منطقي از تمديد قرارداد با كرهجنوبي منصرف شد. آيندهوون، تيمي كه او را به عنوان يك مربي مشهور كرده بود، دوباره دست نياز به سويش دراز كرد و هيدينك براي 4 سال هدايت اين تيم را به عهده گرفت. با آمدن او افتخارات هم آمدند. 3 قهرماني در ليگ هلند، يك جام حذفي و يك سوپرجام هلند، از جمله افتخارات هيدينك در دومين دوره فعاليتش در اين تيم بود.
در فصل 2005 - 2004 هيدينك براي نخستينبار از فصل 93 - 92 تيم آيندهوون را به مرحله نيمهنهايي ليگ قهرمانان اروپا رساند. آنها در مرحله نيمهنهايي فقط با قانون گل زده در خانه حريف، مغلوب ميلان شدند. بازيكناني چون پارك جي سونگ، لي يونگ پيو، مارك فان بومل و يوهان فوگل در آن تيم بازي ميكردند. اين موفقيتها هيدينك را به بهترين مربي تاريخ هلند مبدل كرد. او با 6 قهرماني ليگ و 4 جام حذفي بالاتر از رينوس ميشل بزرگ قرار گرفت.
از استراليا به روسيه
با نزديك شدن جامجهاني 2006 مسوولان فدراسيون فوتبال استراليا براي راهيابي به اين مسابقات بعد از 32 سال هيچكس را بهتر از او پيدا نكردند. هيدينك در مصافي رويايي در بازي Play off برابر اروگوئه در ضربات پنالتي تيمش را پيروز از ميدان خارج كرد. با اين موفقيت بزرگ، مردم استراليا تا حد مرگ به هيدينك علاقهمند شدند. هيدينك كه شرط كرده بود به طور توام مربي تيم ملي استراليا و آيندهوون باشد، استراليا را از مرحله اول جامجهاني هم سربلند خارج كرد.
در بازي حساس مرحله يكهشتم نهايي، چيزي نمانده بود هيدينك براي دومين دوره پياپي ايتاليا را ناكام كند؛ اما در واپسين لحظات تيم 10 نفره ايتاليا حريف را از ميدان به در كرد. بعد از جامجهاني، هيدينك هدايتگر تيم ملي روسيه شد و اين تيم كه مدتها از سطح اول فوتبال اروپا به دور بود را به يورو 2008 رساند. اين كار او به آن دليل استثنايي است كه او توانست انگليس را براي اولين بار بعد از سال 1984 از حضور در جام ملتهاي اروپا محروم كند.
روسيه در مرحله نهايي يورو 2008 هم نمايشي مطلوب داشت و توانست به مرحله نيمهنهايي برسد. اوج كار هيدينك نابود كردن تيم ملي كشورش در مرحله يكچهارم نهايي بود. هلندي كه همگان آن را مدعي اول فتح جام ميدانستند، در برابر شاگردان هيدينك كهنهكار 1 - 3 تسليم و حذف شد.
مرد دو شغله
پيت دي وايزر را كه به ياد داريد؟ همان كسي كه مربي هيدينك در سالهاي بازيگرياش در دوتينچم و ديگرافشاپ بود، در روزهايي كه چلسي با اسكولاري نتايج خوبي نميگرفت به رومن آبراموويچ پيشنهاد كرد هيدينك را جانشين اين مربي برزيلي كنند.
هيدينك كه همچنان با فدراسيون فوتبال روسيه قرارداد دارد، با حمايت رومن آبراموويچ مربيگري چلسي را نيز پذيرفت. آبراموويچ كه از نظر مالي به فوتبال روسيه كمك ميكند موجب شد براي دومين بار هيدينك به طور همزمان مربيگري دو تيم را عهدهدار شود. با حضور هيدينك چلسي متحول شد و بازيكنان فراموششدهاي چون دروگبا دوباره متولد شدند.
فرود روتن مربي هلندي سابق شالكه كه قبلا دستيار هيدينك بوده درباره وي ميگويد: مهمترين موضوع در مورد هيدينك اين است كه او توانايي اين را دارد كه بهترين عملكرد را از اطرافيانش بگيرد. او هميشه به پيشرفت فكر ميكند، او حتي به زندگي خصوصي بازيكنانش اهميت ميدهد.
او اعتقاد دارد فرهنگهاي مختلف برخوردهاي مختلف ميخواهند. استيتزفين مدير باشگاه ديگرافشاپ ميگويد: هيدينك يك مربي باهوش است كه ميتواند با يك يا دو تغيير تاكتيك تيمش را عوض كند. او به دليل دانش والايش بازيها را ميبرد. اين باعث شده او يكي از بهترين مربيان جهان باشد.
«كشاورز نمونه» لقبي است كه زماني در ديگرافشاپ براي هيدينك انتخاب كردند تا سال 2010 با فدراسيون فوتبال روسيه قرارداد دارد. او احتمالا در پايان جامجهاني از روسيه خواهد رفت. هيدينك بارها عنوان كرده كه قصد دارد در پايان اين فصل و قهرماني در جام حذفي جزيره، از چلسي جدا شود و به كار اولش در روسيه برسد. براستي دنياي فوتبال به داشتن چنين مربي باهوش و كارداني افتخار ميكند.