چگونه داعش به «تهدیدی از درون» برای ترکیه تبدیل شده است؟

به گزارش «تابناک»، روزنامه «تودی زمان» در مطلبی به بررسی تهدید گروه تروریستی داعش علیه ترکیه پرداخته و می‌نویسد، هم‌اکنون ترکیه ‌در دل نبردی حساس علیه طرفداران داعش در داخل سرزمین خود قرار گرفته است.

در این مطلب به طور خلاصه آمده است: ‌«شوهر دفنه بایراک، یک تروریست انتحاری بود که در جریان حمله‌ای در افغانستان در سال ۲۰۰۹، عوامل سازمان سیا را به قتل رساند. اکنون‌ خود وی از جمله صد‌ها تبعه ترکیه است که با استفاده از شبکه‌های اجتماعی، به هواداری از داعش می‌پردازند.

ترکیه، کشوری با اکثریت جمعیت سنی مذهب و یک قانون اساسی سکولار، یک عضو ـ‌ هرچند با اکراه ـ از ائتلاف بین المللی تحت رهبری آمریکا برای مبارزه با داعش است. اغلب جمعیت ۷۷ میلیونی ترکیه با تاکتیک‌های وحشیانه داعش مخالفند.

با این حال، در شبکه‌های اجتماعی ترکیه فعالیت‌های زیادی به نفع داعش صورت می‌گیرد و دست‌کم شش وب‌سایت‌ روزانه مطالبی درباره خلافت خودخوانده داعش در عراق و سوریه منتشر می‌کنند. نظرسنجی که در ماه اکتبر گذشته در مؤسسه «متروپل» انجام گرفت، نشان داد ‌حدود ۱۲ درصد از مردم ترکیه، داعش را یک سازمان تروریستی نمی‌دانند.

به گفته دیپلمات‌ها و منابع امنیتی، این میزان هواداری از داعش به اسباب نگرانی فزاینده‌ای برای مقامات آنکارا تبدیل شده و آن‌ها نگرانند که شبکه‌ای از ستیزه‌جویان، مسئولین عضو‌گیری و واسطه‌ها در حمایت از اقدامات داعش در ترکیه فعالیت می‌کنند.

ترکیه تلاش‌های خود برای نابودسازی این شبکه‌ها را افزایش داده، اما تحلیلگران چنین استدلال می‌کنند که اعمال فشار بیش از حد بر این افراد، می‌تواند سبب شود خود ترکیه، به ویژه در آستانه انتخابات ماه ژوئن، به هدفی برای این گروه تبدیل شود.

بهادر دینسر، کار‌شناس مسائل خاورمیانه در آنکارا می‌گوید: «از‌‌ همان ابتدا، ترکیه‌ کامل خطر شبکه‌های داعش را به رسمیت نشناخت و جدی نگرفت. اکنون‌ از میان بردن این شبکه‌ها مخاطره آمیز‌تر از گذشته شده است... در حال حاضر، انجام حمله‌ای از سوی داعش، تهدید شماره یک علیه ترکیه به شمار می‌رود... این امر به ویژه در استانه انتخابات، ریسک بسیار بزرگی است».

مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه تخمین می‌زند، ‌شمار اتباع ترکیه که به داعش پیوسته‌اند، بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ نفر باشد. با این حال، برخی دیپلمات‌ها این رقم را چند هزار نفر اعلام می‌کنند. مقامات آمریکایی می‌گویند تنها در سوریه، حدود ۱۵ هزار ستیزه جوی خارجی فعالیت می‌کنند که سه هزار نفر آن‌ها اتباع کشورهای غربی هستند و از راه مرز ترکیه به سوریه وارد شده‌اند.

مقامات ترکیه مدعی هستند طی سال‌های اخیر، از ورود هفت هزار نفر که احتمال پیوستن آن‌ها به داعش می‌رفته به داخل ترکیه جلوگیری کرده‌اند. در ماه‌های گذشته نیز ده‌ها مورد بازداشت و اخراج از ترکیه گزارش شده ‌که آخرین آن‌ها، ‌یک زوج انگلیسی با چهار فرزندشان بود که تلاش داشتند به مناطق تحت کنترل داعش در سوریه سفر کنند.

به موازات این امر، تهدید‌ها علیه ترکیه نیز از سوی افراط گرایان افزایش یافته است. هالیس بایانچوک، یک روحانی ترکیه‌ای که چندین بار به اتهام کمک به القاعده بازداشت شده، به آنکارا هشدار داده که در نبرد علیه داعش، موضع فعال‌تری نگیرد. وی گفته در صورت انجام این کار خود ترکیه آسیب خواهد دید».

به هر حال، هرچند تودی زمان در مطلب خود سعی داشته تا حدودی انفعال ترکیه در مبارزه فعال علیه داعش را توجیه کرده و آن را به نگرانی آنکارا از اینکه خود به هدفی برای این گروه تروریستی تبدیل شود، تفسیر نماید، در اصل ماجرا و اینکه سیاست‌های ترکیه تاکنون سبب شده داعش اکنون به یک تهدید «داخلی» و نه خارجی برای ترکیه تبدیل شود، تردیدی وارد نکرده است. به نظر می‌رسد این نیز یکی از جنبه‌های شکست سیاست منطقه‌ای دولت عدالت و توسعه است که خود را در قالب گسترده‌تر شده فضای تهدید برای ترکیه نشان داده است.