هیات مدیره بانک‌ها چه سهمی در فسادهای بزرگ دارند؟

آیا بی‌تفاوتی‌ها نسبت به جای خالی اعضا در هیات مدیره بانک‌ها منجر به شکل‌گیری فسادهای بزرگ می‌شود؟
 
به گزارش تابناک اقتصادی،"کشف فساد 12 هزار میلیارد تومانی در نظام بانکی"؛ خبری که نخستین بار علی طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد و گفت: این فساد در دو سال اخیر رخ داده است.

سپس رئیس کل بانک مرکزی وارد میدان شد و این فساد را مربوط به سال‌های 85 تا اوایل سال 91 دانست و در ادامه ابعاد جدیدتری از پرونده رونمایی شد.

به بهانه کشف فساد اخیر بانکی، موضوعی که هیچ‌گاه بررسی نشده، اینکه هیات مدیره بانک‌ها چه سهمی در این ماجراها داشته‌اند و یا خواهد داشت؟

فساد اخیر بانکی به گفته مقامات قضایی در بانک تجارت رخ داده و فساد بزرگ 3 هزار میلیارد تومانی در سال 90 نیز در بانک ملی و صادرات ایران شکل گرفت.

حال وضعیت هیات مدیره بانک‌های ملی و تجارت را در حال حاضر بررسی کنیم.

بانک تجارت باید 5 عضو هیات مدیره داشته باشد اما بیش از 8 ماهه است که دو جای خالی در هیات مدیره این بانک دیده می‌شود.

در بانک ملی نیز همین وضعیت دیده می‌شود، فقط با یک تفاوت و آنهم صندلی خالی در هیات مدیره اخیرا به وقوع پیوسته است. برهمین اساس، در حال حاضر با جدایی دو عضو هیات مدیره که یکی به پست مهمی دیگر نقل مکان کرده و دیگری هم بازنشسته شده، دو جای خالی در هیات مدیره این بانک دیده می‌شود.

اگر هیات مدیره بانک‌ها همچون ارائه بودجه به مجلس سرموقع انجام شود، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ قطعا این کار علاوه بر جلوگیری از بی‌انضباطی‌ها، می‌تواند نظارت موثرتر، مفیدتر و حضور فعال‌تر را منجر شود و حتی از بروز فسادهای بزرگ در آینده جلوگیری کند.

در این میان، حلقه مفقوده در نظام بانکی، عدم پاسخگویی اعضای هیات مدیره بانک‌ها نسبت به اتفاق افتاده در این نظام است، چراکه در سیستم بانکی پرداخت تسهیلات از یک سقف بالاتر، حتما مصوبه هیات مدیره را می‌خواهد.

برهمین اساس، هیات مدیره‌ها می‌توانند حلقه تکمیل کننده نظارت در سیستم بانکی باشند و حتی در موارد لازم، موضوعات حساس و مهم را به دستگاه قضا گزارش کنند.

البته اینکه بانک مرکزی به بانک‌ها تذکراتی درباره صندلی خالی در هیات مدیره بانک‌ها داده است یا نه، خبری در دست نیست اما اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در جلسه روز سه شنبه خود با مدیران ارشد نظام بانکی اتمام حجت کرده و با اشاره به سخن برخی افراد که می‌گویند پس از اتفاق سه هزار میلیارد تومانی در نظام بانکی کشور انگیزه مدیران بانک‌ها از بین رفته گفته است: صمیمانه به شما می گویم هر مدیری که انگیزه ندارد بهتر است استعفا دهد، زیرا مدیران باید بتوانند در مواقع لازم تصمیم گیری قاطع و شجاعانه داشته باشند.

وی افزوده است: دولت از مدیران خود حمایت و دفاع می کند و بین تخلف اداری و تصمیم اشتباه با موضوعات مربوط به فساد اقتصادی و جابه جایی پول بیت المال تفکیک قائل است. این قابل قبول نیست که در یک بانک 621 فقره چک بین بانکی صادر شود و رئیس این بانک از موضوع اطلاع نداشته باشد و یا ده‌ها ضمانت نامه بدون پشتوانه صادر گردد و مسئول بانک اظهار بی اطلاعی کند.

معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه اگر در این دوره چنین اتفاقی رخ دهد و مثلاً 60 فقره چک یا ضمانت نامه بدون پشتوانه صادر شود مدیر آن بانک باید با شجاعت استفعا دهد، گفته است: آن مدیر باید بگوید که من قادر نبودم نظارت کافی داشته باشم و اگر تعداد این تخلفات از این میزان بیشتر شد مقام بالاتر باید استعفا دهد.

جهانگیری خطاب به مدیران عامل بانک‌ها تصریح کرده است: اگر شما مدیران به تصمیمات بانک مرکزی بی اعتنایی کنید و سقفی که برای سود سپرده گذاری تعیین شده را نادیده بگیرید طبیعتا عده ای پیدا می‌شوند که می‌گویند بانک مرکزی توان نظارت کافی بر بانک‌های عامل را ندارد و دولت خود باید برای ساماندهی بانک‌ها وارد عمل شود.