علی خرم در گفتوگو با «تابناک»؛
تمدید مذاکرات نشان داد که توافق از قبل توهم بی ربط برخی بود
قطعاً چین و روسیه در صورتی که تحریمها لغو شود، بسیاری از امتیازاتشان را از دست می‌دهند. همین الان از صد میلیارد دلاری که در دوره آقای احمدی‌نژاد بلوکه و تا حالا چند میلیارد از آن آزاد شده و قرار است مقداری از آن هم دوباره آزاد شود، اکثر این پولها دست چینی‌هاست.
دور تازه مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالش‌های پیش آمده بر سر برنامه هسته‌ای ایران، از اسفندماه سال گذشته (۱۳۹۲) در وین از سر گرفته شد و سرانجام پس از چند دور مذاکرات سخت و نفس‌گیر ـ که آخرین دور آن، پس از هفت روز مذاکرات برای ۷ماه تا ۱۰ تیرماه ۱۳۹۴خواهد بود ـ تمدید شد.
به گزارش «تابناک»، سرانجام مذاکرات پیش از پایان ضرب‌الاجل با اعلام مذاکره کنندگان ۷ ماه تمدید شد. تمدید هفت ماهه، مطابق با برنامه مشترک اعلام شده در چهارچوب توافق ژنو بود. در واقع در آخرین روز مهلت تعیین شده برای امضای توافق جامع، اعلام شد که تیم‌های کار‌شناسی در ماه دسامبر به گفتوگو ادامه می‌دهند و مذاکرات تا دهم تیر ۹۴ تمدید میشود.
در پایان هیأت مذاکره کنندگان هسته‌ای کشورمان اعلام کردند که مذاکرات در هفته‌های آینده برای دستیابی به توافق ادامه می‌یابد و توافق ژنو ۷ ماه تمدید شد. طبق توافق‌های صورت گرفته در وین، ایران به ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود، ماهیانه حدود ۷۰۰ میلیون دلار از پول نفت صادراتی را دریافت خواهد کرد.
هرچند این تمدید با واکنش‌هایی از سوی برخی گروه‌ها و افراد در کشور مواجه شد، امروز رهبر انقلاب با حمایت خود از تمدید مذاکرات اعلام کرد که بازنده اصلی در صورت نرسیدن به توافق امریکایی‌ها خواهند بود.
در همین راستا دکتر علی خرم دیپلمات سابق وزارت خارجه و استاد دانشگاه در گفتوگو با تابناک به بررسی علل تمدید مذاکرات تا هفت ماه آینده و تبعات آن پرداخته است.
هرچند همگان منتظر رسیدن به تفاهم جامع در موضوع هسته‌ای بودند، سرانجام مذاکرات به تمدید دوباره توافق ژنو ختم شد. به نظر شما علل تمدید مذاکرات چه بود؟
همه شواهد تا روز آخر یعنی دوم آذر چه از طرف ایران و چه گروه ۵+۱ نشان می‌داد که مذاکرات به نتیجه و تفاهم می‌رسد. آقای جان کری قبل از ورود به وین گفت، من دارم می‌روم که موضوع را به نتیجه برسانم. به دنبال آن تماس‌هایی که آقای جان کری با نتانیاهو گرفت و دیدار با سعود الفیصل در فرودگاه وین، تماس‌ها با وزیر خارجه امارات و همینطور دیدار جو بایدن با اردوغان در ترکیه، همه این‌ها در دنیای دیپلماتیک حاکی از این بود که امریکا می‌خواهد زمینه‌سازی کند که وقتی با ایران تفاهم کرد، هم‌پیمانانش در منطقه عصبانی، خشمگین و ناراحت نشوند.
این‌ها همه علائمی بود که دیگر داستان به پایان می‌رسد. حالا اینکه یک دفعه در روز آخر چه تحولاتی صورت گرفت که باعث شد مذاکرات منجر به تمدید شود، هنوز مشخص نیست.
شما در این تحولات به نقش عربستان و کشورهای منطقه اشاره کردید. اما نکته‌ای که خصوصاً در این مذاکرات شاهد بودیم، این است که چین و روسیه آن نقش فعالی که از آن‌ها در مذاکرات انتظار داشتیم را نداشتند. شما دلیل این رفتار روسیه و چین را چه می‌دانید؟
قطعاً چین و روسیه در صورتی که تحریمها لغو شود، بسیاری از امتیازاتشان را از دست می‌دهند. همین الان از صد میلیارد دلاری که در دوره آقای احمدی‌نژاد بلوکه و تا حالا چند میلیارد از آن آزاد شده و قرار است مقداری از آن هم دوباره آزاد شود، اکثر این پولها دست چینی‌هاست. چینی‌ها از این موضوع کاملا بهره برداری می‌کنند. در مورد روسیه همین موضوع است؛ به ویژه که روسیه مایل نیست تحریم‌های ناشی از اوکراین بر علیه روسیه به صورتی شود که روسیه در تحریمها تنها بماند. لذا روسیه و چین از پایان این داستان از نظر اقتصادی خشنود نیستند.
از نظر سیاسی هم این دو کشور کاملاً ناخشنود هستند زیرا که اگر این پرونده با موفقیت تمام شود روابط ایران با غرب به طور کلی بهتر میشود و این به معنای این است که روسیه و چین احساس می‌کنند ایران از این دو کشور دور‌تر میشود.
یعنی به هیچ وجه روسها و چینی‌ها اجازه تفاهم هسته‌ای را نمی‌دهند؟
اگر این دو کشور امتیازاتی بگیرند با تفاهم موافقت می‌کنند. مثلاً اینکه اورانیوم غنی شده ایران به روسیه برود. این موضوع برای روسیه یک منفعت سیاسی و همچنین یک منفعت اقتصادی دارد و اگر قرار نشود این اتفاق بیفتد؛ دیگر انگیزه‌ای برای روسیه نمی‌ماند.
در رابطه با تمدید مذاکرات در رسانه‌ها سه برداشت شد؛ یکی اینکه تمدید پیروزی و ادامه تفاهم ژنو بود و عده‌ای دیگر این تمدید را فرار از شکست و عده‌ای دیگر این موضوع را مساوی با شکست تلقی کردند. به نظر شما تمدید در این برهه زمانی به چه معناست؟
اولاً موضوع شکست در مذاکرات در روند طبیعی وجود نخواهد داشت. چرا که ایران و گروه ۵+۱ از ۱۴ ماه پیش یک ساختمانی را ساختند که حدود ۸۵ درصد از آن به پایان رسیده است و برای این ۱۵ درصد باقی مانده هیچ معماری نمی‌آید، تیشه به ریشه یک ساختمانی که تازه ساخته شده است بزند. به عبارت دیگر احساس اینکه خودشان در ساخت این بنا دخیل بودند، باعث میشود که از آن مواظبت کنند و آن را خراب نکنند.
اما ممکن است برای ۱۵ درصد باقی مانده در اینکه چگونه این ساختمان را به پایان ببرند و چگونه تزئین کنند، اختلاف نظر داشته باشند. ولی طبیعی است که این‌ها بالاخره بگردند راه حلی را پیدا کنند. لذا در این دیدگاه شکست اصولاً معنا ندارد و آنچه را که هم تمدید می‌کنند صرفاً برای اتمام آن ۱۵ درصد است. در واقع تمدید به این معنا نیست که دوباره از صفر سخن بگویند. بنابراین باید موضوع را در چهارچوب خودش تشخیص داد. روند طبیعی مذاکرات نشان می‌دهد که تمدید به معنای یافتن راه حل برای پایان این ۱۵ درصد باقی مانده است.
عده‌ای از مخالفان توافق در داخل اعلام می‌کردند که توافق از قبل انجام شده است و ادامه مذاکرات نمایشی است. به نظر شما روند این مذاکرات نشان نداد که این فرضیه اشتباهی بیش نبوده است؟
این حرف‌هایی که زده می‌شد توهمی بیشتر نبود. از این صحبت‌ها در افکار عمومی زده میشود و بدبختانه از مردم شروع نمی‌شود بلکه از کسانی که به آن‌ها امید است که حرفهای مستدل بزنند، به این حرف‌ها روی می‌آورند. این صحبت که مذاکرات نمایشی و از قبل تعیین شده است، خیلی بی‌ربط است و در روابط بین‌الملل حتی ۱ درصد هم جا ندارد. لذا از قبل این حرف‌ها محکوم بود. مذاکرات روند طبیعی خودش را طی می‌کند و هیچ توافق پنهانی در این زمینه وجود ندارد. اگر کسی عقل کار‌شناسی داشته باشد و تخصص بین‌المللی داشته باشد کاملاً گام به گام حرکت کردن این مذاکرات را حس می‌کند و چیزی نیست که از قبل یک چیزهایی را بسته باشند و این هم بخشی از نمایش باشد.
تبعات منطقه‌ای و بین‌اللملی تمدید مذاکرات را چه می‌دانید؟
من خودم از آنهایی بودم که بسیار امیدوار بودم روز سوم آذر این داستان تمام شود. شاید دلیل اول این است که با هفت ماه تمدید ما بزرگ‌ترین فرصت را به نتانیاهو و عربستان و به دیگرانی که در منطقه با توافق مخالفت کردند، می‌دهیم. از طرف دیگر چین و روسیه هم ممکن است باعث شوند که مذاکرات از مسیر اصلی خود خارج شود. نتانیاهو بعد از این تمدید سخنرانی کرد و گفت من قول می‌دهم از فردا تمام تلاشم را به کار ببرم که در هفت ماه دیگر مذاکرات به نتیجه نرسد و ورق برگردد. خوب این بزرگ‌ترین آفت است که ممکن است با آن روبه‌رو شویم. هیچ کس هم نمی‌تواند مطمئن باشد که در هفت ماه آینده شرایط به همین گونه ادامه پیدا نماید. کمتر از دو ماه دیگر جمهوری خواهان در سنا بر سر کار می‌آیند و به اوباما فشار خواهند آورد.
البته بر اساس گفته‌های آقای دکتر ظریف، ایران به دنبال استفاده از همه این هفت ماه نیست، بلکه می‌خواهد ظرف دو یا سه ماه این کار را تمام کند و فرصت به تندرو‌ها ندهند و از طرف دیگر انگیزه اقتصادی که مرتباً در دبی و سایر کشور‌ها وجود دارد از بین نرود.
به گزارش «تابناک»، سرانجام مذاکرات پیش از پایان ضرب‌الاجل با اعلام مذاکره کنندگان ۷ ماه تمدید شد. تمدید هفت ماهه، مطابق با برنامه مشترک اعلام شده در چهارچوب توافق ژنو بود. در واقع در آخرین روز مهلت تعیین شده برای امضای توافق جامع، اعلام شد که تیم‌های کار‌شناسی در ماه دسامبر به گفتوگو ادامه می‌دهند و مذاکرات تا دهم تیر ۹۴ تمدید میشود.
در پایان هیأت مذاکره کنندگان هسته‌ای کشورمان اعلام کردند که مذاکرات در هفته‌های آینده برای دستیابی به توافق ادامه می‌یابد و توافق ژنو ۷ ماه تمدید شد. طبق توافق‌های صورت گرفته در وین، ایران به ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود، ماهیانه حدود ۷۰۰ میلیون دلار از پول نفت صادراتی را دریافت خواهد کرد.
هرچند این تمدید با واکنش‌هایی از سوی برخی گروه‌ها و افراد در کشور مواجه شد، امروز رهبر انقلاب با حمایت خود از تمدید مذاکرات اعلام کرد که بازنده اصلی در صورت نرسیدن به توافق امریکایی‌ها خواهند بود.
در همین راستا دکتر علی خرم دیپلمات سابق وزارت خارجه و استاد دانشگاه در گفتوگو با تابناک به بررسی علل تمدید مذاکرات تا هفت ماه آینده و تبعات آن پرداخته است.
هرچند همگان منتظر رسیدن به تفاهم جامع در موضوع هسته‌ای بودند، سرانجام مذاکرات به تمدید دوباره توافق ژنو ختم شد. به نظر شما علل تمدید مذاکرات چه بود؟
همه شواهد تا روز آخر یعنی دوم آذر چه از طرف ایران و چه گروه ۵+۱ نشان می‌داد که مذاکرات به نتیجه و تفاهم می‌رسد. آقای جان کری قبل از ورود به وین گفت، من دارم می‌روم که موضوع را به نتیجه برسانم. به دنبال آن تماس‌هایی که آقای جان کری با نتانیاهو گرفت و دیدار با سعود الفیصل در فرودگاه وین، تماس‌ها با وزیر خارجه امارات و همینطور دیدار جو بایدن با اردوغان در ترکیه، همه این‌ها در دنیای دیپلماتیک حاکی از این بود که امریکا می‌خواهد زمینه‌سازی کند که وقتی با ایران تفاهم کرد، هم‌پیمانانش در منطقه عصبانی، خشمگین و ناراحت نشوند.
این‌ها همه علائمی بود که دیگر داستان به پایان می‌رسد. حالا اینکه یک دفعه در روز آخر چه تحولاتی صورت گرفت که باعث شد مذاکرات منجر به تمدید شود، هنوز مشخص نیست.
شما در این تحولات به نقش عربستان و کشورهای منطقه اشاره کردید. اما نکته‌ای که خصوصاً در این مذاکرات شاهد بودیم، این است که چین و روسیه آن نقش فعالی که از آن‌ها در مذاکرات انتظار داشتیم را نداشتند. شما دلیل این رفتار روسیه و چین را چه می‌دانید؟
قطعاً چین و روسیه در صورتی که تحریمها لغو شود، بسیاری از امتیازاتشان را از دست می‌دهند. همین الان از صد میلیارد دلاری که در دوره آقای احمدی‌نژاد بلوکه و تا حالا چند میلیارد از آن آزاد شده و قرار است مقداری از آن هم دوباره آزاد شود، اکثر این پولها دست چینی‌هاست. چینی‌ها از این موضوع کاملا بهره برداری می‌کنند. در مورد روسیه همین موضوع است؛ به ویژه که روسیه مایل نیست تحریم‌های ناشی از اوکراین بر علیه روسیه به صورتی شود که روسیه در تحریمها تنها بماند. لذا روسیه و چین از پایان این داستان از نظر اقتصادی خشنود نیستند.
از نظر سیاسی هم این دو کشور کاملاً ناخشنود هستند زیرا که اگر این پرونده با موفقیت تمام شود روابط ایران با غرب به طور کلی بهتر میشود و این به معنای این است که روسیه و چین احساس می‌کنند ایران از این دو کشور دور‌تر میشود.
یعنی به هیچ وجه روسها و چینی‌ها اجازه تفاهم هسته‌ای را نمی‌دهند؟
اگر این دو کشور امتیازاتی بگیرند با تفاهم موافقت می‌کنند. مثلاً اینکه اورانیوم غنی شده ایران به روسیه برود. این موضوع برای روسیه یک منفعت سیاسی و همچنین یک منفعت اقتصادی دارد و اگر قرار نشود این اتفاق بیفتد؛ دیگر انگیزه‌ای برای روسیه نمی‌ماند.
در رابطه با تمدید مذاکرات در رسانه‌ها سه برداشت شد؛ یکی اینکه تمدید پیروزی و ادامه تفاهم ژنو بود و عده‌ای دیگر این تمدید را فرار از شکست و عده‌ای دیگر این موضوع را مساوی با شکست تلقی کردند. به نظر شما تمدید در این برهه زمانی به چه معناست؟
اولاً موضوع شکست در مذاکرات در روند طبیعی وجود نخواهد داشت. چرا که ایران و گروه ۵+۱ از ۱۴ ماه پیش یک ساختمانی را ساختند که حدود ۸۵ درصد از آن به پایان رسیده است و برای این ۱۵ درصد باقی مانده هیچ معماری نمی‌آید، تیشه به ریشه یک ساختمانی که تازه ساخته شده است بزند. به عبارت دیگر احساس اینکه خودشان در ساخت این بنا دخیل بودند، باعث میشود که از آن مواظبت کنند و آن را خراب نکنند.
اما ممکن است برای ۱۵ درصد باقی مانده در اینکه چگونه این ساختمان را به پایان ببرند و چگونه تزئین کنند، اختلاف نظر داشته باشند. ولی طبیعی است که این‌ها بالاخره بگردند راه حلی را پیدا کنند. لذا در این دیدگاه شکست اصولاً معنا ندارد و آنچه را که هم تمدید می‌کنند صرفاً برای اتمام آن ۱۵ درصد است. در واقع تمدید به این معنا نیست که دوباره از صفر سخن بگویند. بنابراین باید موضوع را در چهارچوب خودش تشخیص داد. روند طبیعی مذاکرات نشان می‌دهد که تمدید به معنای یافتن راه حل برای پایان این ۱۵ درصد باقی مانده است.
عده‌ای از مخالفان توافق در داخل اعلام می‌کردند که توافق از قبل انجام شده است و ادامه مذاکرات نمایشی است. به نظر شما روند این مذاکرات نشان نداد که این فرضیه اشتباهی بیش نبوده است؟
این حرف‌هایی که زده می‌شد توهمی بیشتر نبود. از این صحبت‌ها در افکار عمومی زده میشود و بدبختانه از مردم شروع نمی‌شود بلکه از کسانی که به آن‌ها امید است که حرفهای مستدل بزنند، به این حرف‌ها روی می‌آورند. این صحبت که مذاکرات نمایشی و از قبل تعیین شده است، خیلی بی‌ربط است و در روابط بین‌الملل حتی ۱ درصد هم جا ندارد. لذا از قبل این حرف‌ها محکوم بود. مذاکرات روند طبیعی خودش را طی می‌کند و هیچ توافق پنهانی در این زمینه وجود ندارد. اگر کسی عقل کار‌شناسی داشته باشد و تخصص بین‌المللی داشته باشد کاملاً گام به گام حرکت کردن این مذاکرات را حس می‌کند و چیزی نیست که از قبل یک چیزهایی را بسته باشند و این هم بخشی از نمایش باشد.
تبعات منطقه‌ای و بین‌اللملی تمدید مذاکرات را چه می‌دانید؟
من خودم از آنهایی بودم که بسیار امیدوار بودم روز سوم آذر این داستان تمام شود. شاید دلیل اول این است که با هفت ماه تمدید ما بزرگ‌ترین فرصت را به نتانیاهو و عربستان و به دیگرانی که در منطقه با توافق مخالفت کردند، می‌دهیم. از طرف دیگر چین و روسیه هم ممکن است باعث شوند که مذاکرات از مسیر اصلی خود خارج شود. نتانیاهو بعد از این تمدید سخنرانی کرد و گفت من قول می‌دهم از فردا تمام تلاشم را به کار ببرم که در هفت ماه دیگر مذاکرات به نتیجه نرسد و ورق برگردد. خوب این بزرگ‌ترین آفت است که ممکن است با آن روبه‌رو شویم. هیچ کس هم نمی‌تواند مطمئن باشد که در هفت ماه آینده شرایط به همین گونه ادامه پیدا نماید. کمتر از دو ماه دیگر جمهوری خواهان در سنا بر سر کار می‌آیند و به اوباما فشار خواهند آورد.
البته بر اساس گفته‌های آقای دکتر ظریف، ایران به دنبال استفاده از همه این هفت ماه نیست، بلکه می‌خواهد ظرف دو یا سه ماه این کار را تمام کند و فرصت به تندرو‌ها ندهند و از طرف دیگر انگیزه اقتصادی که مرتباً در دبی و سایر کشور‌ها وجود دارد از بین نرود.
متن کامل گفتوگو را اینجا بخوانید.
غیر قابل انتشار: ۱
در انتظار بررسی: ۸۵
انتشار یافته: ۷
البته نه تنها توافق از قبل توهمی بیش نیست بلکه خود توافق کردن هم توهمی بزرگتر است . پاسخ ها
غزی
| 
| ۲۲:۲۷ - ۱۳۹۳/۰۹/۰۶
موافقم ناشناس
| 
| ۲۲:۳۱ - ۱۳۹۳/۰۹/۰۶
از نوع اسمت هم مغزت مشخصه جناب خرمبا استدلال شما چین وروسیه باید از توافق طفره میرفتند،نه امریکا و اروپا!!
هرچه مشتاقان غرب بگویند اکنون دیگر حقیقت روشن شده است.
ببخشید اقای خرم چه کسی و چرا مارا تحریم کردن!!! شما که علم سیاست خواندید ؛ بهره برداران این توافقات چه کسانی هستند !!! ما چه منفعتی از این توافقات بدست اوردیم !!! چه میزان پول بلوکه شده به خزانه آمد !!! این پولها چه شد!!! در بحث انرژی هسته ای در قبل از توافق کجا بودیم !! حالا کجا هستیم !!! این توافقات به چه میزان سفره های مردم را رنگین کرد !! ایا تحریمها برچیده شد !!! وقتی به نقشه های دویست سال قبل نگاه میکنم قلبم فشرده میشود چه سرزمینها ی حاصل خیز و پر بهایی را روسها با شیادی از کشورمان جدا کردند انها کنارگود میایستند و منفعتشان رامیبرند در قضیه هسته ای باید مواظب بود خنجر از پشت نخوریم البته اقای خرم فراموش کرده بگه روسها در پایان این دور گفتند در صورتیکه توافق نشه، روسیه اماده لغو تحریمها به صورت یکجانبه است. (پس مشخص تحلیل بالا اساسا مشکل داره، قبلا هم گفتم روسیه چه توافق بشه و چه نشه به منافعش در ایران میرسه پس چندان هم براش مهم نیست. این اقای خرم فکر میکنه از روسهای موذی خیلی باهوش تره)مطمئنم تابی منتشر نمیکنی، چون همیشه عادت به شایعه پراکنی داری.