وضعیت حوزه کتاب در یک سال اخیر به نقطهای رسیده که معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صراحت از این حوزه دفاع نیز نمیکند و در عین حال تأکید دارد، شرایط آنقدرها هم ناامیدکننده نیست؛ اما آیا واقعاً شرایط در حوزه کتاب و به خصوص در حوزه ممیزی آنقدرها ناامیدکننده نیست یا برعکس، شرایط به شدت ناامیدکننده است؟ شاید پاسخ به این پرسش را بتوان در انتهای جنگی دید که حداقل رسانهها از وجودش بیاطلاعند!
به گزارش «تابناک»، پس از حدود یک سال از نخستین نشست خبری سیدعباس صالحی، قریب معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد، او اخیراً درباره شرایط حوزه تحت مدیریتش گفته است: «
شرایط آنقدر ناامیدکننده نیست اما در آن حدی هم که من فکر میکردم میشود امیدوار بود، امیدوارکننده نبود؛ اما در عین حال چون شرایط در حد ناامیدکنندهای هم نیست، هنور میجنگیم».
این گفتهها آنچنان چندوجهی است که نمیتوان در نهایت به یک جمعبندی رسید که دورنمای پیش رو امیدوارکننده یا ناامیدکننده است و در نهایت تکلیف حوزه کتاب چه خواهد شد. هرچند تلاشهایی برای تغییر فضای اقتصادی حوزه کتاب در این مدت با پیگیری معافیتهای مالیاتی در تعامل وزارت فرهنگ و ارشاد با وزارت اقتصاد و دارایی صورت پذیرفته، در عین حال در سایر حوزه، اتفاق شگرفی رخ نداده است.
صالحی نیز با علم از توقف بخش اعظمی از مجموعه تحت مدیریتش در همان ایستگاهی که یک سال پیش بود، از ادامه «جنگ» سخن میگوید؛ اما این «جنگ» تا چه زمانی و با چه کسانی خواهد بود و سرنوشت این جنگ به کجا خواهد انجامید؟ صالحی در این زمینه شفاف سخنی بیان نکرده و علیرغم وجود شواهدی در کلامش، نمیتوان درباره مخاطب این بخش از گفتارش پیشداوری کرد؛ اما در عین حال میتوان درباره اصل وقوع جنگ سخن گفت.
حقیقت آن است که هرچند به صورت موردی کتبی که انتشارش در دوران معاونین فرهنگی پیشین تحقق نیافته بود، منتشر شد و به جای تمرکز بر نویسنده کتاب، اندکی گرایش و تمرکز بر نوشتار متمرکز شده، این گرایش حداقلی است و هنوز اتفاق جدی نیفتاده و البته ضوابط ممیزی نیز دستخوش اصلاح اساسی نشده است؛ انتظاری که از معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد میرفت و شاید لازم باشد، صالحی در ابتدای امر با زیرمجموعهاش برای ایجاد این تغییرات اساسی بجنگد!
در واقع آنچه محل تشکیک است، وجود چنین جنگ و کشمکش جدی برای تغییر بدیهیات در آن بخش از حوزه کتاب است که اختیارش با معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد است. شاید چنین کشمکشی در راستای دفاع از مصالح سینما و سینماگران را در حوزه سازمان سینمایی بتوان حس کرد یا در حوزه موسیقی، تلاشهایی از سوی معاون فعلی پی گرفته شده باشد؛ اما در حوزه معاونت فرهنگی، همه چیز به همان شکل گذشته باقی است و این فضا احتیاجی به جنگ ندارد!
«جنگ» پیشکش؛ ای کاش صالحی به طور مشخص بیان میکرد، کجا برای مصالح اهالی کتاب دعوا کرده تا حداقل اهالی فرهنگ و مشخصاً مؤلفان که تأکید دارند اتفاق خاصی در حوزه ممیزی رخ نداده و رویه پرنقد سابق همچنان پابرجاست، به درک متقابل از وضعیت این معاون میرسیدند و مطالباتشان کمتر میشد، چرا که در شرایط فعلی، ادعای صالحی درباره جنگیدنش برای تغییر اوضاع چندان با واقعیات موجود همخوان نیست.