مواضع مهم غربی‌ها در دو موضوع غنی‌سازی و برچیدن تحریم‌ها

تقریبا دو ماه مانده به پایان مهلت تعیین شده برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای در شرایطی که مذاکره‌کنندگان در نیویورک، مشغول بررسی گزینه‌های گوناگون برای فایق آمدن بر موانع اصلی بر سر راه توافق هستند، رسانه‌های غربی، اخبار مهمی را در‌باره دو موضوع اصلی توافق احتمالی یعنی اندازه برنامه غنی‌سازی اولیه ایران و نیز چهارچوب برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران منتشر کرده‌اند.

به گزارش «تابناک»، خبرگزاری آسوشیتدپرس امروز در خبری که هنوز درستی یا نادرستی آن تأیید نشده، ‌مدعی شد آمریکا به دنبال نرم کردن موضع خود در قبال برنامه غنی‌سازی ایران و موافقت با حفظ نیمی از برنامه غنی‌سازی تهران و البته اعمال محدودیت‌های دیگری ‌روی استفادهٔ احتمالی از این برنامه به عنوان راهی برای رسیدن به تسلیحات هسته‌ای است.

به گفتهٔ دیپلمات‌های غربی، پیشنهاد جدید آمریکا این اختیار را به ایران می‌دهد که بیش از ۴۵۰۰ سانتریفیوژ خود را فعال نگه دارد و البته خواهان محدود کردن میزان اورانیوم غنی‌شده و نظارت بیشتر برای رسیدن به این هدف است که فاصله ایران تا توانایی تولید مواد لازم برای ساخت بمب اتمی حداقل یک سال شود.

بنا بر این گزارش، هم‌اکنون ایران نزدیک ‌نه هزار سانتریفیوژ فعال دارد و دیپلمات‌های غربی گفته‌اند، ‌این طرح آمریکا، یکی از چندین پیشنهادی است که۱+۵  ‌تهیه کرده و هنوز رسما به ایران ارائه نشده است.

نکته مهم اینکه نمی‌توان ‌چنین پیشنهادی را قطعی دانست، زیرا یکی از رسانه‌های غربی ضمن اشاره به خبر آسوشیتدپرس، با طرح این ادعا که ایران در مذاکرات خصوصی قبلی حاضر شده موضوع هفت هزار سانتریفیوژ را هم بپذیرد، این تحولات را نشانه نزدیک و نزدیک‌تر شدن مواضع طرفین دانسته است.

البته آخرین موضع مطرح ‌در این باره از جانب مقامات ایرانی، سخنان عراقچی معاون وزیر خارجه است که در‌باره شرایط مذاکرات گفته: در برخی موارد درباره جزییات مسائل فنی پیشرفت‌های خوبی شده و به برداشت‌هایی دست یافته‌ایم و راه‌حل‌هایی نیز وجود دارد؛ اما هنوز درباره موضوعات کلان و اساسی به ‌درک مشترک و تفاهمی که بتواند پایه یک توافق باشد، نرسیده‌ایم. البته ناامید نیستیم و تلاش‌ها ادامه دارد.

نظریه‌ها و گزینه‌های مختلفی از سوی ما، طرف مقابل و یا حتی کسانی از خارج مذاکرات مطرح می‌شود که البته کمک‌کننده است، ما همه این گزینه‌ها را مد نظر داریم و در مذاکرات درباره آن‌ها بحث می‌کنیم، ولی هیچ یک از این گزینه‌ها هنوز نتوانسته پایه‌ای برای یک توافق در مسائل کلیدی باشد. در نتیجه، هیچ یک از اعداد و ارقامی که در رسانه‌ها گفته می‌شود مورد تأیید نیست؛ افزون بر آنکه برخی مسائلی را با اهداف سیاسی خاصی مطرح می‌کنند که این امر نیز باید در نظر گرفته شود.

در این باره باید گفت، اعلام این خبر‌ با واکنش جمهوریخواهان آمریکایی نیز همراه شده است. وی در اظهار نظری که امروز جمعه منتشر شده به دولت اوباما گفته، ‌نباید موضع خود در برابر ایران را تغییر دهد. وی این درخواست خود را با ادعاهایی درباره حمایت ایران از تروریسم، موضوع حقوق بشر، نقش ایران در بی‌ثباتی در عراق، افراد زندانی آمریکایی در ایران و ادعای بی‌اعتمادی به شفافیت ایران در موضوع هسته‌ای همراه کرده است.

موضوع مهم دیگر که باعث عصبانیت برخی ‌تندروهای امریکایی و از جماه مارک دوبویتز طراح تحریم‌ها علیه ایران شده، مواضع روز گذشته وندی شرمن مذاکره‌کننده آمریکایی در‌باره زمان‌بندی برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران است.

شرمن روز گذشته در گفت‌و‌گو با صدای امریکا اظهار داشت، «به محض اینکه ما تحریم‌های اصلی را تعلیق کنیم، که خیلی زود بعد از دستیابی به توافق خواهیم کرد، دنیا مثل سیلی به ایران سرازیر خواهد شد. بسیاری از هیأت‌های بین‌المللی پیشاپیش به ایران سفر کرده‌اند. مهم است که نشان داده شود ‌این توافق پایدار است».

دوبویتز که از طرفداران شدت تحریم‌ها علیه ایران و تلاش برای برچیدن و یا هر چه محدود‌تر کردن برنامه هسته‌ای ایران است، در توئیتر نوشته، ‌تنها چیزی که مذاکرات ظاهرا در برچیدن آن مؤثر بوده، برچیدن موضع مذاکراتی امریکا بوده است.

در همین حال، لورا روزن، خبرنگار المانیتور در تحلیلی از آخرین وضعیت مذاکرات هسته‌ای به نقل از یک دیپلمات غربی که نخواسته نامش فاش شود، نوشته ‌در صورت رسیدن به توافق جامع هسته‌ای، نخست تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده و اروپا علیه ایران به سرعت تعلیق و برچیده خواهد شد، ولی برداشته شدن مرحله به مرحله قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران از جمله به پاسخ‌های ایران به آژانس در موضوع ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران منوط خواهد بود و سرعت این روند با سرعت همکاری ایران با آژانس هماهنگ خواهد بود.