زمان دشمنی با بشار اسد به سر رسیده است

روزنامه دیلی تلگراف در گزارشی با وخیم توصیف کردن اوضاع امنیتی منطقه و ضرورت نابودی گروه تکفیری داعش، بر لزوم کنار گذاشتن دشمنی با بشار اسد و همکاری با آن برای مبارزه با افراط‌گرایی تاکید کرده است.

به گزارش خبرگزاری فارس «کریستوفر میر» سفیر سابق انگلیس در آمریکا روز شنبه طی یادداشتی در روزنامه دیلی تلگراف، ضمن بررسی استراتژی غرب در مبارزه با داعش، اظهار داشته که هم‌اکنون زمان آن فرا رسیده است که آمریکا و انگلیس دست از دشمنی با دولت بشار اسد کشیده و برای مبارزه با گروه تکفیری داعش به همکاری با آن بپردازند.

به گفته این گزارش تحولات موسوم به بهار عربی نه تنها نتوانست به اهداف خود دست یابد، بلکه نتیجه آن ایجاد آشوب و ظهور نیروهای تکفیری در جای جای خاورمیانه بود. به نظر می‌رسد غرب نیز از پاسخ دادن به وضعیت ایجاد شده ناتوان است.

قتل وحشیانه «جیمز فولی» در هفته گذشته به دست نیروهای داعش احتمال گسترش عملیات آمریکا را تقویت کرد. در همین راستا فرمانده ستاد مشترک ارتش آمریکا ژنرال «دمپسی» از لزوم هدف قرار دادن پایگاه‌های این گروه در سوریه به میان آورد. اگر چه اوباما هنوز مجوز این حملات را صادر نکرده است، اما کشته شدن جیمز فولی و در خطر قرار داشتن جان «استیون ساتلوف» دیگر خبرنگار آمریکایی که داعش به گروگان گرفته است، فشارها برای حمله هر چه سریعتر به مواضع داعش را تشدید کرده است.

همه این شرایط با توجه به مخالفت‌هایی که آمریکا با دولت بشار اسد دارد، شرایط را بسیار پیچیده و دشوار می‌کند. با توجه به وضعیت روابط دو کشور، احتمال این وجود دارد که پهبادهای آمریکایی توسط موشک‌ها و یا جنگنده‌های سوریه مورد هدف قرار گیرند. بنابراین برای جلوگیری از مواجه شدن با چنین هزینه‌هایی، آمریکا ناگزیر از همکاری با دولت بشار اسد است. زمان حاضر تغییر رویکرد سیاسی غرب را ایجاب می‌کند. دشمن مشترکی به نام داعش لزوم همکاری آمریکا و انگلیس با دولتی که پیش‌تر قصد سرنگونی آن را داشتند نشان می‌دهد.

بنا بر این گزارش واقعیت صحنه سیاست در این منطقه و افزایش قدرت گروه تکفیری داعش، همکاری با بشار اسد برای جلوگیری از تجزیه دو کشور مستقل یعنی سوریه و عراق را ناگزیرمی‌کند. هم اکنون داعش بخش گسترده‌ای از شرق سوریه و شمال عراق را در دست گرفته است.

در حال حاضر شعله‌های جاه‌طلبی گروه تکفیری داعش تمامیت اردن و لبنان را هم در معرض خطر قرار داده است. حتی بسیاری در عربستان سعودی نیز معتقدند که این کشور هم نمی‌تواند از زیاده‌خواهی‌های داعش در امان باشد. در بررسی تاریخی شورش‌های گروه‌های تروریستی نیز نمی‌توان نمونه‌ای هم‌چون داعش به لحاظ سطح خشونت، منابع مالی و تجهیزات در دسترس یافت.

بر اساس گزارش دیلی تلگراف بسیاری از طرفداران اروپایی داعش تبعه انگلستان هستند و این نگرانی وجود دارد که آنها به انگلستان باز گشته و این خشونت‌ها را در جامعه  گسترش دهند. بنابراین انگلستان باید با رویکردی عمل‌گرایانه منافع خود را در حل بحران حاضر لحاظ کند. در این شرایط پیگیری اهداف تحولات موسوم به بهارعربی نباید در دستور کار سیاست خارجی قرار بگیرد.

دیلی‌تلگراف سیاستمداران غرب را به هوشیاری و جلوگیری از تکرار مجدد اشتباهات خود فراخوانده است. یکی از این اشتباهات سرنگونی صدام در سال 2003 بود. نابودی کامل حزب بعث و مسلح کردن ارتش عراق اشتباه دیگری بود که غرب مرتکب شد. این اشتباه بسیاری از سران نظامی حزب بعث را به سوی داعش روانه کرد. دموکراسی پارلمانی در عراق که آمریکا و انگلستان از آن حمایت کردند تنها اختلافات مذهبی و نژادی را در عراق تشدید کرد.

به عقیده نویسنده گزارش دیلی تلگراف برکناری صدام مردم عراق را با مقوله مهم ملت‌سازی جدید آن هم با الگوی آمریکایی-انگلیسی مواجه کرد و همچنان‌که شاهد هستیم، نتیجه آن آشوب رقم خورده در منطقه است.

بنا بر این گزارش مهم‌ترین درسی که می‌توان از مداخلات غرب در افغانستان، عراق و لیبی گرفت این است که مداخله یک نیروی غربی در جریان ملت‌سازی یک کشور دیگر و طرفداری از یک طرف درگیری در جنگ داخلی نمی‌تواند توجیه عقلانی داشته باشد. ملت‌ها خود باید سرنوشت خود را تعیین کند و صرفا در صورتی که احتمال قریب‌الوقوع تهدید نسل‌کشی وجود داشته باشد، مداخله نیروهای بین‌المللی ضرورت می‌یابد.

با توجه به موارد گفته شده به موضوع سوریه و مبارزه با داعش باز می‌گردیم. سال گذشته نخست وزیر انگلستان به پارلمان رفت تا لایحه خود مبنی بر دخالت دولت در بحران سوریه و حمایت از مخالفان بشار اسد را ارائه کند. در آن زمان اعضای مجلس با رد پیشنهاد نخست‌وزیر اجازه مداخله انگلستان در بحران سوریه را صادر نکردند. به دنبال آن فرانسه و آمریکا نیز از پیگیری طرح مداخله نظامی مستقیم در سوریه دست کشیدند.

به گفته دیلی تلگراف، انگلستان باید قدردان پارلمان خود به خاطر جلوگیری از مداخله در جنگ داخلی سوریه باشد. پس از مدتی میان نیروهای مخالف بشار اسد اختلاف ایجاد شده و چند دستگی در بین آنها به وجود آمد. با تضعیف ارتش آزاد،‌ نیروهای افراطی مخالف با دولت بشار اسد که یکی از آنها گروه داعش بود قدرت خود را افزایش دادند. اگر غرب از نیروهای مخالف حمایت بیشتری می‌کرد، تسلیحات آن هم اکنون در دست داعش قرار داشت.

دیلی تلگراف در ادامه گزارش خود می‌نویسد: در آن طرف ماجرا دو قدرت بزرگ یعنی ایران و روسیه از دولت بشار اسد حمایت می‌کردند. اگر غرب خود را به طور مستقیم در سوریه درگیر کرده بود، در باتلاق این بحران فرو می‌رفت. این ادعا که اگر آمریکا و انگلستان سال پیش در بحران سوریه مداخله کرده بودند، داعش هرگز قدرت نمی‌یافت چیزی بیش از یک خیال واهی نیست. مداخله‌ای که می‌توانست هم دولت بشار اسد را ساقط کند و هم نیروهای داعش را از بین ببرد، باید در اندازه‌های بسیار وسیع صورت می‌گرفت. قدر یقین عملیاتی چنین گسترده مورد پذیرش نمایندگان آمریکا و انگلیس واقع نمی‌شد.

در برهه کنونی منافع انگلستان بر پایه برقراری نظم و ثبات میسر می‌شود. بنابراین پیگیری اهدافی که پیشتر تحت عنوان بهار عربی از آنها حمایت می‌شد و یا اجازه دادن به داعش برای ایجاد خلافت مدنظر خود در سوریه و عراق، توجیهی در راستای منافع ملی انگلیس ندارد. در شرایط حاضر نیروهای غربی باید از وحدت سوریه و عراق با کمک متحدان منطقه‌ای آن ترکیه، ایران و روسیه حمایت کنند. در این شرایط غرب باید دست از دشمنی با بشار اسد و تلاش برای برکناری علوی‌ها از قدرت بکشد.

دیلی تلگراف در آخر یادآور می‌شود که اگر انگلیس بخواهد به سخن مشهور پالمرستون توجه کند، هم اکنون زمان آن فرا رسیده است.

پالمرستون گفته بود: «هیچ دوست و دشمن دائمی وجود ندارد، تنها منافع ملیست که پایدار است».