اظهارات وزیر خارجه آمریکا درباره شرایط تمدید چهار ماهه مذاکرات

با به نتیجه نرسیدن مذاکرات ایران و ۱+۵ برای توافق جامع هسته‌ای تا بیستم جولای، طرفین بر تمدید مذاکرات تا فرصت نهایی ممکن یعنی سوم آذرماه توافق کرده‌اند. وزیر خارجه امریکا با انتشار متنی، جزئیات توافق طرفین برای تمدید مذاکرات و تعهدات متقابل را منتشر کرده است.

به گزارش «تابناک»، در متن منتشره، کری به بیان اهداف و سیاست آمریکا در مذاکرات هسته‌ای، ارزیابی از پیشرفت مذاکرات و تعهدات طرفین در دوره چهارماهه پرداخته است. متن کامل ترجمه متن منتشره به قرار زیر است؛

همان گونه که پرزیدنت اوباما و همه دولت ما روشن ساخته است، ما به آزمودن امکان حل و فصل یکی از مهم‌ترین اولویت‌های جهانی ـ تضمین عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ـ از طریق مذاکرات دیپلماتیکی متعهد هستیم که ما و شرکای بین‌المللی ما اکنون درگیر آن هستیم.

این تلاش‌ها جدی و مهم است و ما در دوره‌ای کوتاه مسیری طولانی را پیموده‌ایم. کمتر از یک سال پیش، پرزیدنت اوباما و روحانی رئیس‌جمهور ایران برای اولین بار با یکدیگر صحبت کردند تا یک تحرک جدید دیپلماتیک را آغاز کنند و من نخستین دیدار دوجانبه یک وزیر خارجه آمریکا با یک وزیر خارجه ایران در سه دهه اخیر را برگزار کردم.

از آن زمان، ما جدی درگیر تلاشی پیوسته و جامع بوده‌ایم که بهترین شانسی است که ما برای حل این موضوع از اه صلح‌آمیز داریم. این تلاش با برنامه مشترک اقدام (توافق ژنو) ممکن شده است که برای اولین بار در یک دهه پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کرد و بخش‌هایی از آن را به عقب برگرداند.

توافق ژنو تفاهمی شش‌ماهه بود که از بیستم ژانویه اجرایی شد و موفقیتی آشکار بود. از زمان اجرای این توافق، ایران به تعهدات خود مبنی بر خنثی کردن ذخیره اورانیوم غنی‌شده تا 20 درصد، محدود کردن ذخیره اورانیوم غنی شده تا 5درصد، نصب نکردن سانتریفیوژهای پیشرفته، عدم نصب یا آزمایش قطعات جدید در اراک و پذیرش بازرسی‌های در دفعات بیشتر از تأسیسات خود پایبند بوده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منظم پایبندی ایران به تعهدات خود را تأیید کرده است. در همین حال، ما و ۵+۱ و شرکای اروپایی ما کاهش محدود در تحریم‌های ایران را مطابق توافق ژنو فراهم کرده‌ایم؛ در عین حال به اعمال سرسختانه رژیم گسترده‌تر تحریم‌های باقی مانده ادامه داده‌ایم.

همان گونه که روز دوشنبه در وین گفتم، برای من روشن است که در مذاکرات جامع پیشرفت محسوسی داشته‌ایم، ولی در برخی حوزه‌ها شکافی کاملا جدی وجود دارد. ما اکنون یک متن پیش‌نویس داریم که موضوعات اصلی را در بر می‌گیرد، ولی هنوز تعدادی براکت (پرانتز) و جای خالی در این متن وجود دارد.

در بخش پیشرفت‌های مذاکرات، ما در حال کار با یکدیگر برای یافتن راه حلی بلندمدت هستیم که به طور موثر راه را بر مسیر پلوتونیومی ساخت بمب با استفاده از تأسیسات اراک می‌بندد. هدف دیگر ما فردوست و به دنبال تضمین آن هستیم که این تأسیسات نتواند برای ساخت سلاح هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد. ما در حال کار برای تضمین این هستیم که ذخایر اورانیوم کمتر غنی‌شده ایران نتواند به اورانیوم با غنای بالا‌تر و مناسب استفاده در سلاح هسته‌ای تبدیل شود. ما توافق کرده‌ایم هر توافق جامع و بلندمدت هسته‌ای اقدامات بازرسی و راستی‌آزمایی را در بر خواهد گرفت که کاملا فرا‌تر از وضعیت کنونی است؛ چنین کارهایی در ایجاد اعتماد مورد نیاز برای اطمینان از ناتوانی ایران در ساخت مخفیانه سلاح هسته‌ای کاملا حیاتی هستند. ما در حوزه‌های دیگر هم پیشرفت کرده‌ایم ولی این‌ها مهم‌ترین‌ها هستند. البته در همه موضوعات هنوز کارهایی مانده و اختلافات باید حل شود ولی ما پیشرفت محسوسی داشته‌ایم.

در مقابل، شکاف‌هایی واقعی در موضوعاتی مانند ظرفیت غنی‌سازی در تاسیسات غنی‌سازی نظنز باقی مانده است. این موضوع بخشی کاملا حیاتی از هر توافق جامع احتمالی است. ما در این بخش و در بخش‌هایی دیگر کارهای بسیاری برای انجام دادن داریم.

دیپلماسی زمان‌بر است و شکیبایی نیاز است تا روشن شود آیا ما می‌توانیم از راهی صلح‌آمیز به اهداف خود برسیم یا خیر. پشت کردن سریع به تلاش‌های دیپلماتیک در شرایطی که پیشرفت‌های چشمگیری شده است، ما را از رسیدن به اهدافمان از راه صلح‌امیز و نیز حفظ یکپارچگی بین‌المللی که ایجاد کرده‌ایم بازخواهد داشت. در حالی که تأکید کرده‌ایم توافق نکردن بهتر از یک توافق بد است، چشم‌انداز واقعی رسیدن به یک توافق خوب که اهداف ما را محقق می‌کند استفاده از زمانی بیشتر را ضروری ساخته است.

در نتیجه، ما – همراه با اروپا، شرکایمان در ۵+۱ و ایران – تصمیم گرفته‌ایم توافق ژنو را تا ۲۴ نوامبر (سوم آذر) یعنی دقیقا یک سال پس از نهایی شدن توافق مرحله اول در ژنو تمدید کنیم. این کار به ما زمان کوتاه اضافه‌ای خواهد داد تا به کار برای حصول توافقی جامع ادامه دهیم که بر این باوریم با توجه به پیشرفت به دست آمده و چشم‌انداز مسیر پیش رو امکان‌پذیر خواهد بود.

در این دوره کوتاه تمدید، همه طرف‌ها به تعهدات خود در چهارچوب توافق ژنو پایبند خواهند ماند. در چهار ماه آینده ما به متوقف کردن پیشرفت بخش‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران ادامه می‌دهیم. به علاوه ایران در این چهار ماه به اقدامات هسته‌ای اضافه‌ای متعهد شده که هماهنگ با تعهداتی است که ایران در توافق ژنو به آن متعهد شده بود. این تعهدات شامل اعمال سقفی بر میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده گازی ایران تا 5 درصد و تعهد به اکسید کردن مقادیر بالا‌تر از این سقف می‌شود.

در توافق ژنو، ایران نیمی از اورانیوم 20 درصد خود را رقیق و نیمه دیگر آن را اکسید کرد. در این دوره تمدید، ایران متعهد شده است که یک گام اضافه بردارد و همه این ذخایر 20 درصدی را به سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کند. ۲۵ کیلوگرم از این مواد تا پایان دوره تمدید به سوخت تبدیل خواهد شد. با تبدیل مواد 20 درصدی به سوخت، برای ایران بسیار مشکل خواهد بود که از این مواد در یک سناریو گریز هسته‌ای برای ساخت سلاح استفاده کند. تلاش برای این کار، به سرعت توسط آژانس کشف خواهد شد و علامتی روشن از اراده برای ساخت سلاح خواهد بود.

در مقابل ما به تعلیق تحریم‌های مورد توافق در برنامه اقدام مشترک ادامه داده و اجازه خواهیم که ایران به ۲.۸ میلیارد دلار از دارایی‌های محدود شده خود دست یابد. این رقم متناسب با‌‌ همان رقم تعهد شده در توافق ژنو خواهد بود.

بگذارید صریح بگویم: ایران در این چهار ماه، مانند شش ماه گذشته، هیچ پول اضافه‌ای دریافت نخواهد کرد و بخش اعظم دارایی‌های بسته شده ایران همچنان خارج از دسترس خواهد ماند و دقیقا همانند شش ماهه گذشته، ما به اعمال سرسختانه تحریم‌های باقی ‌مانده ادامه خواهیم داد.

سرانجام اینکه هدف ما از این تمدید کوتاه مدت، به ثمر رساندن پیشرفتی است که تاکنون به دست آمده است، در عین اینکه به ما بهترین شانس موفقیت در پایان این فرایند را خواهد داد. نکته مهم اینکه برنامه هسته‌ای ایران در این دوره شش ماه متوقف خواهد ماند. این به نفع ما و متحدین ماست. در حالی که ما این مسیر را ادامه می‌دهیم، ما به مشورت با متحدینمان و کنگره درباره این موضوع حیاتی ادامه خواهیم داد.

ما در این مسیر نه تنها به جایی که امید داریم برسیم بلکه به راه طولانی که پیموده‌ایم توجه داریم. یک سال پیش، شمار کمی پیش‌بینی می‌کردند ایران به تعهداتش در گام اول توافق هسته‌ای پایبند بماند و ما در این مدت فعالانه مشغول مذاکره بر سر توافق جامع و بلندمدت بوده‌ایم. اکنون ما چهار ماه اضافه داریم تا گام‌های بعدی این مسیر سخت دیپلماتیک را تعیین کنیم. بیایید همه به استفاده از این فرصت متعهد باشیم و از فرصت اضافه استفاده کنیم تا انتخاب‌های اساسی داشته باشیم که برای تبدیل جهان به جایی امن‌تر مورد نیاز است.