چرا ترکیه از بهبود روابط ایران و غرب نگران است؟

با این که در روزهای اخیر، مباحث مربوط به حمله احتمالی آمریکا به سوریه، ضمن ایجاد تنش در منطقه، دیگر مسائل سیاسی را تحت تأثیر قرار داده، ‌روند کلی سیاست خارجی دولت جدید ایران همچنان در محافل گوناگون مورد بحث است. در این میان، کار‌شناسان ترکیه‌ای در گفت‌و‌گو با تودی زمان، از دلایل نگرانی این کشور نسبت به سیاست خارجی دولت روحانی سخن گفته‌اند.

به گزارش «تابناک»، روزنامه «تودی زمان» ترکیه در مطلبی به بررسی دیدگاه دولت ترکیه نسبت به سیاست خارجی دولت جدید ایران و تلاش دولت روحانی برای بهبود روابط با غرب پرداخته و می‌نویسد، در صورت وقوع چنین چیزی، نقش ترکیه در منطقه به مثابه یک بازیگر مؤثر محدود خواهد شد.

‌«عارف کیسکین»، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در این زمینه می‌گوید: «اصلاح‌طلبان ایران بر این باورند که تنش‌های موجود میان ایران و غرب به نفع دیگر کشور‌ها، از جمله ترکیه است. هرچه این تنش بیشتر فروکش کند، اهمیت ترکیه در چشم غرب، از جمله آمریکا بیشتر کاهش می‌یابد».

کیسکین می‌افزاید: ایران سیاست خارجی ترکیه را توسعه طلبانه می‌بیند و اعتقاد دارد که این کشور می‌خواهد وارد حوزه نفوذ ایران در خاورمیانه و دیگر مناطق شود.

روزنامه تودی زمان اشاره می‌کند، ‌ایران یک بازیگر مهم منطقه است که اگر کشورهای غربی بتوانند آن را ‌به عنوان ‌متحدی برای خود «جذب کنند»، بسیار به سودشان خواهد بود. ایران، ‌کشور شیعه، بر بسیاری ‌گروه‌ها از عراق گرفته تا افغانستان نفوذ دارد و می‌تواند برای غرب اتحادهایی را در این کشور‌ها شکل دهد.

بنا بر این گزارش، در سال‌های اخیر، رقابت ضمنی میان ایران و ترکیه‌ تشدید شده، زیرا آنکار روابط خود را با گروه‌هایی همچون حماس که پیش از این به ایران وابسته بودند، تقویت کرده است. حمایت بی‌حد و مرز ترکیه از مخالفان دولت بشار اسد در سوریه، عامل دیگری است که به تقابل ایران و ترکیه منجر شده است.

کیسکین در ادامه تحلیل خود به تودی زمان می‌گوید ‌به اعتقاد وی، هم‌اکنون ایران ‌سخت‌ترین دوره خود را از لحاظ سیاست‌های داخلی و خارجی می‌گذراند، زیرا تحریم‌های شدید غرب، به اقتصاد این کشور صدمه زده و مسائل متعددی را به وجود آورده است.

وی می‌افزاید: «به قدرت رسیدن روحانی، ‌‌حلقه نجاتی برای ایران بود که در سیاست داخلی و خارجی خود ‌مشکل ‌داشت؛ اما باید پرسید که آیا ایران در همکاری خود با غرب جدی هست یا خیر». به باور این تحلیلگر، میانه‌روی روحانی می‌تواند فضای تنفسی را برای «تندرو‌ها» در ایران نیز فراهم کند.

از این لحاظ، پیشرفت‌های قابل توجه نظامی و هسته‌ای ایران در دوره ریاست جمهوری خاتمی که از سوی غربی‌ها به عنوان میانه‌رو‌ترین رئیس‌جمهور ایران شناخته می‌شد، این گمان را پدید آورده که در دوره روحانی نیز ممکن است چنین روندی اتفاق بیفتد.

به هر حال، دیدگاه‌های این تحلیلگر ترکیه‌ای، دقیقاً منطبق بر نظریاتی است که پیش از این نیز از سوی شماری از صاحب‌نظران داخلی و خارجی مطرح شده است. هرچند تودی زمان در ادامه مطلب خود، دیدگاه‌های دیگری را نیز بازتاب داده که معتقدند ترکیه مخالفتی با بهبود روابط ایران و غرب ندارد، اما کمتر کسی است که تردید داشته باشد، شماری از کشور‌ها، به ویژه کشورهای عرب منطقه و ترکیه، از روند تقابلی موجود میان ایران و غرب سود می‌برند.