گام نخست هوشمندانه فرهادی برای صید اسکار 2014

به گزارش «تابناک»، «کن 66» از ایران «نماینده مستقلی» نداشت و «گذشته»، فیلم آخر اصغر فرهادی نیز به عنوان فیلمی فرانسوی که کارگردانی ایران با بودجه‌ای نزدیک یازده میلیون دلار ساخته، شناخته شد؛ رخدادی که به نظر می‌رسد نتیجه ای مثبت داشته و بعید است کمپانی «ممنتو» از سرمایه‌گذاری ‌روی پروژه این کارگردان پشیمان شود، هرچند این رویکرد مثبت به منزله تصاحب نخل طلای «کن» توسط اصغر فرهادی نیست و حتی ممکن است در «سزار» نیز به جز تحسین، چیزی نصیب فرهادی نشود؛ اما احتمالاً سرمایه به کمپانی باز‌می‌گردد و این مسأله از جوایز برای «ممنتو» کم اهمیت‌تر نیست.

البته این میزان محافظه کاری در ارزیابی نیز به این معنا نیست که فرهادی شانس بردن اسکار را ندارد و در گمانه زنی‌ها شانس یک ششم را برای این فیلم در نظر گرفته اند، بلکه بحث بر سر این واقعیت است که حتی اگر فیلم فرهادی موفق به برنده شدن این جوایز شود و در گیشه شکست بخورد، برای ساخت پروژه‌های با بودجه‌هایی در همین حدود یا پروژه‌های بزرگتر با چالش روبه‌رو خواهد شد و شاید همین، باعث شد به همان میزان که آقای کارگردان نیم نگاهی به جشنواره‌ها دارد، پیگیر وضعیت اکران فیلمش همزمان با تبلیغات در «کن» در اروپا باشد. این اتفاق نیز در حال وقوع است و باید دید آیا بینندگان همچون منتقدان به «گذشته» نیز روی خوش نشان خواهند داد؟

فیلم «گذشته» که منتقدان از سناریویش با تحسین سخن به میان آورده‌اند و ظاهراً فرهادی بار دیگر فیلمنامه‌ای مهم نوشته، در مرحله تولید نیز با فلسفه و فکر پیش رفته و از انتخاب لوکیشن‌های فیلمبرداری تا عدم استفاده از دوربین روی دست با فکر پیش رفته شده و دوران تولید این فیلم با روزمرگی و دکوپاژ سرصحنه طی نشده، کما اینکه در فیلم‌های پیشین فرهادی نیز شاهد چنین رویکردی نبودیم. با این اوصاف، اینکه فیلم نتواند حجم انبوهی از مخاطبان را به دست بیاورد، جای تعجب دارد و تجربه موفق فیلم‌سازی یک کارگردان ایرانی در فرانسه و تولید فیلمی تمام فرانسوی را همین فروش و اقبال عمومی تکمیل خواهد ساخت.

شرکت ممنتو از روز 27 اردیبهشت نمایش عمومی فیلم را در 335 سینمای فرانسه آغاز کرده و فروش فیلم در برخی بازارهای بزرگ همچون آلمان و انگلستان را که معمولاً سهم بزرگی از سینمای جهان دارند ‌به آغاز اکران رسمی موکول شده و احتمالاً هنوز توافقی میان ممنتواینترنشنال و پخش کننده‌ها در این کشور نشده است؛ اما در بسیاری از کشورهای اروپایی و سایر نقاط جهان، صاحبان حق پخش مشخص شده اند و فیلم در مسیر اکران قرار دارند.

«گذشته» تاکنون به شرکت سینه آرت برای هلند/بلژیک/لوگزامبورگ، شرکت فرنتیک برای سوییس، شرکت آلامبیک برای پرتغال، شرکت سون گروپ برای یونان، شرکت مارس پروداکشن برای ترکیه، شرکت کینو سوایت برای لهستان، شرکت کالیفرنیا فیلمز برای کل کشورهای آمریکای لاتین، شرکت گلدن سین برای هنگ کنگ، شرکت میرو ویژن برای کره جنوبی، شرکت مزون موشن برای تایوان، شرکت مدمن برای استرالیا، شرکت فالکون برای کل کشورهای خاورمیانه و شرکت پنی بلاک برای کلیه خطوط هواپیمایی فروخته شده ‌و البته از همه اینها مهمتر، اکران این فیلم در آمریکاست.

بر پایه آنچه به تازگی اعلام شده، «سونی پیکچرز کلاسیک» امتیاز اکران این فیلم را در آمریکا خرید و این اتفاقی بزرگ برای «گذشته» تلقی می‌شود. اهمیت این اتفاق صرفاً به دلیل تعداد سالن‌های وسیعی نیست که سونی در آمریکا دارد و تعداد مخاطبان و فروش بالاتری را رقم خواهد زد، بلکه به دلیل تأثیرگذاری مهم صاحب امتیاز پخش یک فیلم در آمریکا در فصل اهدای جوایز اسکار است. در واقع به همان میزان که کیفیت یک فیلم مهم است، میزان تبلیغات شرکت‌های توزیع کننده فیلم برای اینکه پنج هزار و چندصد عضو آکادمی اسکار به عنوان رأی دهندگان ترغیب به دیدن یک فیلم و در نهایت رأی دادن شوند، بسیار موثر است و البته اگر فیلمی برنده اسکار شود، طبیعتاً فروش بیشتری برای کمپانی صاحب حق پخش خواهد آورد.

مجید مجیدی کارگردان توانمند کشورمان، علت عدم موفقیت «بچه‌های آسمان» برای بردن جایزه اسکار را عدم انتخاب کمپانی سونی پیکچرز اعلام کرده بود و در واقع اشتباه در انتخاب توزیع کننده و ترجیح میراماکس به حمایت از فیلم رقیب «بچه‌های آسمان» به دلیل آنکه فیلم رقیب در صورت بردن جایزه، فروش بیشتری در گیشه بود، ضربه اساسی را در پیروزی نهایی مجیدی داشت. اصغر فرهادی نیز با سونی پیکچرز جایزه اسکار را برد و بار دیگر به این کمپانی اطمینان کرده است.

اکنون باید دید آیا در سال 2014 با این گام محکم که این روزها مورد توجه قرار نگرفت و در سایه «کن» قرار گرفت، دومین فیلم فرهادی به اسکار خواهد رسید و او در کنار معدود کارگردانان غیرانگلیسی زبان دارای دو جایزه اسکار نظیر پدرو آلمادوار و فدریکو فلینی قرار خواهد گرفت یا این اتفاق که اصغر فرهادی به فاصله یک سال، بار دیگر برنده اسکار شود، جنبه عملی نخواهد یافت؟