تکلیف هدفمندی و نرخ ارز در بودجه ۹۲ مشخص شد

امروز در حالی لایحه بودجه سال آینده به مجلس شورای اسلامی رفت که محمود احمدی‌نژاد برای گزارشی از کلیات آن در مجلس حضور نیافت. در غیاب وی، ممبینی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور جزییات کلیات بودجه سال آینده را برای خبرنگاران تشریح کرده است؛ بنابراین، با توصیفات وی، شکی در این نیست که سال آینده این بودجه تورمی دوچندان بر جامعه بار می‌کند.

به گزارش «تابناک»، ممبینی امروز در غیاب رئیس‌جمهور، کلیات بودجه سال ۹۲ را تشریح کرد. مهم‌ترین نکات مطرح در بودجه سال آینده که از هم اکنون قابل انتقاد است، یکی کسری بودجه ۲۹ هزار میلیارد تومانی است که از هم اکنون و‌ بی‌سابقه در کلیات بودجه آمده و دیگری نرخ ارز است که به شکل شناور مدیریت شده در‌آمده است.

کسری بودجه؛ بهای دلار و نفت در بودجه

ممبینی در تشریح جزییات بودجه گفته است: بنا بر جداول خلاصه بودجه کل کشور در سال ۹۲ مجموع درآمدهای دولت در سال آینده ۹۱ هزار و ۹۹۵ میلیارد تومان و هزینه‌ها ۱۲۱ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که بر این اساس تراز عملیاتی در سال آینده ۲۹ هزار میلیارد تومان کسری خواهد داشت.

در بخش منابع عمومی دولت یا بودجه عمومی مجموعه منابع و مصارف در این بخش ۱۶۶ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده ‌که این رقم در قانون بودجه سال ۹۱ رقم ۱۴۴ هزار میلیارد تومان تصویب شده بود؛ بنابراین، بودجه عمومی دولت افزایشی در حد ۲۲ هزار میلیارد تومان داشته است.

وی همچنین به نرخ ارز اشاره کرده که: بر پایه سیستم شناور مدیریت شده برای نخستین بار در لایحه پیش‌بینی کردیم و کارگروهی متشکل از اعضای اقتصادی دولت، کار را دنبال می‌کند.

ممبینی از پیش‌بینی درآمد حدود ۶۶ هزار میلیارد تومان به صورت ریالی ناشی از نفت در بودجه سال آینده خبر داد و افزود: بهای ارز تابع سیاست‌های ارزی و پولی کشور است که توسط اعضای اقتصادی دولت تصمیم‌گیری می‌شود؛ بنابراین، عدد مشخصی را نمی‌توان اعلام کرد.

بهای نفت در بودجه سال آینده برابر با ۹۵ دلار در هر بشکه پیش بینی شده ‌که حاصل محاسبات درآمدهای نفتی، عدد ۶۶ هزار میلیارد تومان است.

هدفمندی و دو برابری یارانه نقدی و حامل‌های انرژی

ممبینی با بیان این که در رابطه با اجرای فاز هدفمندی یارانه‌ها، جلساتی را در محضر مقام معظم رهبری داشتیم، اظهار داشت: ۱۲۰ هزار میلیارد تومان به عنوان اعتبارات هدفمندسازی یارانه‌ها در لایحه ۹۲ پیش‌بینی شده ‌که این میزان نسبت به اعتبار ۶۶ هزار میلیارد تومان سال جاری افزایش نشان می‌دهد.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور ادامه داد: نزدیک یازده هزار میلیارد تومان از این رقم از محل یارانه نان و کالاهای اساسی و یارانه تفاوت قیمت انرژی به ویژه برق و نزدیک ۱۰۹ هزار میلیارد تومان نیز از محل حامل‌های انرژی خواهد بود.

وی افزود: پانزده هزار میلیارد تومان برای اختصاص به تولید پیش بینی شده ‌که در صورت تصویب، پانزده هزار میلیارد تومان دیگر نیز به طرح‌های عمرانی اختصاص می‌یابد؛ بنابراین، ‌پیش‌بینی می‌شود که هم یارانه نقدی و هم بهای حامل‌های انرژِی در سال ۹۲ به دو برابر افزایش یابد.

این در حالی است که تعادل در بودجه سال آینده از هم اکنون و در کلیات بودجه نیز رعایت نشده ‌و کسری بودجه پیش بینی شده، معادل ۲۹ هزار میلیارد، نشان از آن دارد که دولت از هم اکنون بودجه را به هیچ وجه انقباضی تعریف نکرده است.

این امر به چند دلیل بااهمیت است؛ نخست این که پیش بینی عدم تعادل در بودجه بی‌سابقه است و این امر منجر به آن خواهد شد که منابع بانک مرکزی در سال آینده از سوی دولت چه به شکل استقراض و چه ‌چاپ پول در راستای کسری بودجه هدایت شود.

این امر به معنی افزایش نقدینگی و تورم مضاعف در جامعه در سال آینده خواهد بود. از سوی دیگر، دولت این بودجه را برای پنج ماه عملیاتی خواهد کرد و قرار است، باقی سال آینده را دولتی که بر سر کار خواهد آمد، عملیاتی سازد که این به معنای آن است که جبران کسری بودجه سال آینده به دوش دولت بعد خواهد بود.

همچنین در خصوص نرخ ارز شناور مدیریت شده که برای نخستین بار در بودجه لحاظ شده، هرچند این امر به معنی یک گام مهم در خصوص نرخ ارز است، ‌در شرایطی که هنوز نرخ ارز در بازار آزاد فاصله بسیاری با نرخ ارز مبادلاتی دارد، این امر به معنی نوسان بیشتر نرخ ارز و ایجاد تورم مضاعف خواهد بود.

بودجه با این شرایط تورم زا است

مهدی تقوی اقتصاد‌دان‌ در گفت‌وگو با تابناک در خصوص لایحه بودجه سال آینده گفت: پیش‌بینی کسری بودجه، می‌تواند برنامه ریزی شده باشد یا نه. بار‌ها دیده‌ایم که حتی زمانی که بودجه متعادل بسته شده، باز هم شاهد کسری بودجه بوده‌ایم. اما اینکه کسری بودجه از هم اکنون در لایحه بودجه آمده، یعنی شرایط در سال آینده بسیار وخیم است.

وی افزود: باید به دولت گفت، «چو دخلت نیست خرج آهسته‌تر کن»؛ افزون بر اینکه باید گفت آقای احمدی‌نژاد بودجه‌ای را که اکنون تدوین کرده تنها پنج ماه عملیاتی می‌کند و هفت ماه پس از آن را دولت بعدی باید عملیاتی کند که فشار سنگینی بر آن خواهد بود.

تقوی ادامه داد: پیش بینی کسری بودجه یعنی تورم مضاعف، زیرا این کسری باید از محل استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول جبران شود که خود تبعات تورمی در جامعه را افزایش خواهد داد.

وی در خصوص نرخ ارز شناور مدیریت شده نیز گفت: ارز شناور نیز به معنی تورم مضاعف خواهد بود، زیرا به دلیل نبود صندوق ذخیره ارزی و در جایی که بهای ارز در بازار آزاد بسیار بیشتر از نرخ مرجع و مبادلاتی است، این امر منجر به بار تورمی بالا‌تر خواهد بود.

در صورت کسری بودجه لایحه رأی نمی‌آورد

همچنین غلامرضا کاتب در خصوص لایحه بودجه و کسری پیش بینی شده در آن گفت: البته من هنوز لایحه را ‌دقیق نخوانده‌ام؛ اما اگر کسری بودجه در لایحه سال آینده ‌باشد، قطعاً نمایندگان به آن رأی نخواهند داد.

وی در خصوص بهای ارز نیز گفت: مبنای محاسبه دولت برای نرخ ارز دو هزار هزار تومان بوده ‌و شناور مدیریت شده با این مبنا در بودجه لحاظ شده است.

وی همچنین اشاره کرد: البته گام‌های خوبی در خصوص کاهش وابستگی به نفت و در مورد صندوق توسعه ملی و کاهش نقدینگی برداشته شده است.

‌از سوی دیگر، موضوع مهمتر پیش بینی گام دوم هدفمندی یارانه‌ها در بودجه سال آینده است که به شکل تلویحی، دولت قرار است با افزایش منابع هدفمندی یارانه‌ها، یارانه نقدی را گویا به دو برابر افزایش دهد که معنی آن احتمال افزایش بیش از دو برابری قیمت حامل‌های انرژی خواهد بود.

همه این‌ها به معنی آن است که بودجه سال آینده به شدت تورم زاست و چنانچه این بودجه با همین شرایط ‌تصویب شود، سال آینده اقتصاد‌ کشور دچار تورمی مضاعف خواهد شد.