روایتی از نخستین اشتباه اقتصادی پس از انقلاب اسلامی
هنر نیست که روز به روز مردم را فقیرتر کنیم
مهدی تقوی، اقتصاددان و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتوگو با «تابناک»، پیرامون وضعیت کنونی اقتصاد کشور، و در بحبوحه مباحث اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها، مشکلات کنونی را ناشی از دو عامل تحریم و اجرای هدفمندی دانست. وی بر این باور است، اکنون ایران به شدت دچار رکود تورمی شده است.
مهدی تقوی، اقتصاددان و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتوگو با «تابناک»، پیرامون وضعیت کنونی اقتصاد کشور، و در بحبوحه مباحث اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها، مشکلات کنونی را ناشی از دو عامل تحریم و اجرای هدفمندی دانست. وی بر این باور است، اکنون ایران به شدت دچار رکود تورمی شده است.
بنا بر این گزارش، تقوی با اشاره به دو سیاست اشتباه در تاریخ اقتصادی پس از انقلاب اسلامی می‌گوید: نخستین سیاست اشتباه در دوره هاشمی رفسنجانی، طرح تعدیل اقتصادی بود که منجر به افزایش نرخ ارز و دلار به ۱۰۵۰ تومان شد. سیاست اشتباه دوم همین هدفمندی یارانه‌ها بود که اثرات مخرب آن چندین برابر سیاست تعدیل اقتصادی بود که ارزش پول ملی را به یک سوم کاهش داد.
تقوی همچنین می‌افزاید: ضریب جینی تنها دو بار در اقتصاد ایران افزایش یافته است؛ یکی در دوره سیاست تعدیل اقتصادی و دیگری در دوره طرح هدفمندی یارانه‌ها.
وی می‌گوید: من نمی‌دانم بنا بر چه منطق و پایه‌ای می‌خواهند فاز دوم را اجرا کنند، در حالی که فاز اول هدفمندی چنان ضربه‌ای به اقتصاد کشور زده است که جبران آن به سختی امکان پذیر است. «آیا این هنر است که مردم را فقیرتر کنیم؟»
تقوی یادآور می‌شود: با اجرای طرح هدفمندی و فقیرتر شدن جامعه، آسیب‌های اجتماعی به شدت افزایش یافته و اکنون فقر، فحشا، دزدی، جنایت، اعتیاد و نرخ طلاق به شدت در جامعه افزایش یافته است.
چرا باید سوخت را در داخل به بهای جهانی مصرف کنیم؟
تقوی در بخش دیگری از سخنانش با زیر سؤال بردن هدف اصلی هدفمندی یارانه‌ها و در پاسخ به این که آیا با ضرورت اجرای طرح برای رسیدن بهای انرژی به نزدیک فوب خلیج فارس و قیمتهای جهانی موافق است یا خیر، گفت: اصلاً چرا ما باید سوخت را در درون کشور به قیمت جهانی مصرف کنیم؟ نخست این که این سوخت ارزان، برتری تولید و صنعت ما در مقابل رقباست و دوم آن که مگر ما به اندازه یک استاد دانشگاه یا یک کارمند یا کارگر مثلاً در آمریکا یا اروپا حقوق میگیریم که نرخ انرژی و کالاهای ما باید بر پایه نرخ جهانی تنظیم شود؟
تقوی با اشاره به این که در هدفمندی تنها مزیت تولید و صنعت کشور از آن گرفته شد و سهم تولید از ۳۰ درصد درآمد‌ها پرداخت نشد، می‌گوید: هم‌اکنون اقتصاد کشور در حالت رکود تورمی است. عرضه به دلیل ضعف تولید کاهش یافته و از سوی دیگر، نقدینگی منجر به بروز تورم شده است. در حالی که باید زیرساخت‌های اقتصاد تقویت میشد تا وضع مردم بهبود می‌یافت و آن وقت سهم تولید به تناسب پرداخت میشد تا تعادل عرضه و تقاضا بر هم نخورد.
تقوی با اشاره به این که آمار‌ها نشان میدهد که مصرف سوخت در کشور به هیچ وجه پایین نیامده است، گفت: این کالا‌ها کشش ناپذیر هستند و در صورت افزایش قیمت آنها تقاضا پایین نمی‌آید و تنها مردم دچار فشار می‌شوند. از سویی فشاری که بر تولید کشور وارد شده، باعث از بین رفتن سالها زحمات و سختی‌های تولید کننده بوده که این خود ظلمی آشکار است. با این تفاسیر، فاز دوم هدفمندی، تنها منجر به فقیرتر شدن مردم و فشار بیشتر بر جامعه می‌شود.
بانک مرکزی یک بدنه کار‌شناسی قدر ندارد
در بخش دیگری از این گفتوگو، تقوی با اشاره وضعیت تورمی در جامعه و نقش بانک مرکزی گفت: استقلال بانک مرکزی از دولت یک ضرورت است؛ اما هم‌اکنون مشکل اصلی بانک مرکزی کشور، این است که اقتصاددانان قدر در آن دیده نمی‌شوند. در گذشته بدنه کار‌شناسی بانک مرکزی، بدنه‌ای کاملاً محکم شامل اقتصاددانانی همچون محمد هاشم پسران بود، ولی هم‌اکنون نبود کارشناسان برجسته در بانک مرکزی، اصلی‌ترین ضعف این بانک است.
تقوی ادامه داد: تا هنگامی که بدنه کار‌شناسی و حرفهای بانک مرکزی را اقتصاددانان برجسته تشکیل ندهند، مشکلات بانک مرکزی رفع نخواهد شد. درست است که عدم استقلال بانک مرکزی یک ضرورت است، ولی در وهله نخست مشکل اینجاست که در درون این بانک اقتصاددانان قدر دیده نمی‌شوند.
کشور درگیر پدیده تله نقدینگی است
تقوی در پاسخ به این که آیا نظریه کینز در خصوص تله نقدینگی اکنون در جامعه دیده می‌شود یا خیر گفت: بله مشابهت بسیاری میان نظریه کینز و وضعیت فعلی هست؛ با این تفاوت که در تله نقدینگی در نظر کینز هم‌زمان با نرخ بهره پایین است اما در اینجا نرخ بهره هم بالاست.
وی ادامه داد: اکنون تقاضای سفته بازی پول بسیار بالاست و مردم پول را نگه می‌دارند تا در فرصت مناسب به سرمایه مطمئن همچون طلا و ارز تبدیل کنند.
وی درباره بحران ارزی و راهکار برون رفت از آن نیز گفت: این بحران ناشی از دو مسأله است؛ نخست تحریم و دوم هدفمندی یارانه‌ها. راهکار این قضیه نیز بهبود روابط سیاسی با خارج از کشور و همچنین کار‌شناسی و بررسی و دقت نظر در مسأله هدفمندی یارانه‌هاست.
غیر قابل انتشار: ۱۹
در انتظار بررسی: ۴۳۵
انتشار یافته: ۶۷
باورم نمیشه یه نفر پیدا شد که بگه یارانه مردمو فقیر کرده یکی حرف درس حسابی زد ما که به زور شکم خودمون سیر میکنیم پول ایران الان واقا بی ارزش شده نفس کشیدن سخت شده با این اوضاع مشکل طرز فکر مسوولان است ، که نفسشان از جای گرم برمی خیزد و فکر می کنند بفیه مردم هم مثل آنها هستند تمامی حرف های شما درستت ولی کو گوش شنوا این حرف ها لالایی هست به گوش دولت!! خوب گفته همش میگن مالیات مثل خارج نیست سوخت اندازه جهانی نیست اخه چی ما جهانی شده. حقوق دکترها ومهندسان ما اندازه یک کارگر رستوران در اروپا هم نیست انوقت هزینه ها جهانی شود ایا نظام درمان وسلامت ما جهانی است؟بیمه چقدر مردم را پوشش هزینه درمانی میدهد در مقایسه با اروپا؟؟؟؟واقعا فکر می کنید مردم هیچ چیز نمی فهمند..... چرا دولت هزینه های مردم را به دلار حساب میکند ولی درامد را به ریال..... خدا رو شكر بالاخره يكي به مشكلات اقتصادي ،به ديد اقتصادي نگاه كرد.سياست نا كارامد ما اقتصاد ناكارامد تر مارا نابود كرد..............................
جانا سخن از زبان ما می گویی درود بر این استاد - باید دهان ایشان را پر از طلا نمود که واقعیت را به این شفافی بیان کردند صلاً چرا ما باید سوخت را در داخل به قیمت جهانی مصرف کنیم؟ اولاً این سوخت ارزان مزیت تولید و صنعت ما در مقابل رقبا است و ثانیاً مگر ما به اندازه یک استاد دانشگاه یا یک کارمند یا کارگر مثلاً در آمریکا یا اروپا حقوق میگیریم که نرخ انرژی و کالاهایما باید بر اساس نرخ جهانی تنظیم شود؟
یکی حرف دل مارو گفت بس کنید دیگه .. .
با سلام؛من دست ایشان را می بوسم که حرفهای کاملا درست و با منطقی زده اند، همین :(((( حال خیلی از مردم گریه داره بخدا
هر چند به قول خودشان، عملا کار از کار داره می گذره با این اوضاع....
البته به نظرم خیلیها این قضایا را می دانند و خودشونو زدند به بی اطلاعی و انکار!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
چه نیازی است وقتی ما تحریم هستیم یه فشار مضاعف دیگه به مردم بیاد لابد لیاقتمان همین بوده. خدایا خودت درستش کن. عزیزان جای خالی خیلی ها مانند دکتر تقوی در بدنه سیاستگداری این مملکت خالیه بیشتر استادای دانشگاه چیزی سرشون نمیشه!چرا ما باید سوخت را به قیمت جهانی مصرف کنیم؟ برو بابا تو هنوز نمیدونی اقتصاد یعنی چی!
خیلی ممنون که چیزهایی رو که خودمون میدونیم، بهمون یادآور میشید. باتشکرازبیان حقایق ،امیدواریم آقای احمدی نزادقدری به خودبه این توصییه ها ومطالب توجه کند
وازاین یک دندگی ولجاجت بامردم دست بردارد.
مردم را به حال خودشان واگذارد.
همشهری عزیز چگونه می شود فشار ها را کم کرد وقتی چند کار را با هم بخواهیم انجام دهیم وزارت بازرگانی زمانی وزیر مستقل داشت و به خوبی بازار را در دست داشت ولی امروز بنا بر اصل 44قانون اساسی اختیارات این وزارت خانه کاهش چشمگیری پیدا کرده است
2.مجلس محترم پس از ماهها گرانی دلار
تازه از خواب ناز بیدار شده است و می خواهد قانون برای کنترل بازار خلق کند و همه مشلات را حل نماید
3.وقتی از هدفمندی یارانه ها صندوق توسعه ملی با 60 ملیارد دلار بوجود می اید چگونه نقدینگی افزایش می یابد
4. وقتی برای حمایت از تولید ملی ارز را گران می کنیم تا مردم بجای کالای خارجی کالای داخلی بخرند چکسی باید این فشار ها را باید تعدیل کند غیر از اینستکه باید از بیت المال مسلمین برای مردم خرج کرد.5. 34 سال است که بخاطر حمایت از تولید داخلی بخش حققوق بگیر جامعه تحت فشار است مگر مجلس محترم می خواهد از جیبش بدهد که با کمک 70 هزار تومانی دولت مخالف است مردم شهید دادند جبهه ها را اداره کردند در انتخابات و راهپیمایی شرکت کردند و همیشه انواع و اقسام حمایت را انجام دادند امروز که باید نتیجه کارشان را ببینند مجلس محترم اجازه نمی دهد
کدام یک از شخصیت های خود نخبه خوانده
بخاطر فرستادن موجود زنده پیام تبریک فرستادند و از دولت و دانشمندان قدر دانی کردند
کی می شود انسان های با سواد وارد عرصه فضای سیاسی کشور شوند که بفهمند انرژی در این مملکت هدر می رود
چرا باید در کشور ما سوخت قاچاق شود
این همه پیشرفتهای مادی و معنوی که در این چند ساله اتفاق افتاده است با درایت شخص ریس جمهر بوده است ....
سلامحالا ما مردم چه کار کنیم؟
من هم مثل ایشون معتقدم که بهبود روابط ایران با کشورهای دیگر سهم به سزایی در بهبود وضعیت اقتصادی خواهد داشت اما با نظر ایشون که مخالف افزایش قیمت سوخت هستندموافق نیستم. معتقدم که برای پرهیز از مصرف زیاده از حد در داخل کشور و قاچاق آن به کشورهای همسایه باید قیمت آن در سطح جهانی باشد. بزرگترین بلای جان اقتصاد سیاست زدگی هست ، تو مملکت هرطرحی اول باید توجیه سیاسی داشته باشه توتوجیه اقتصادی فقیر کردن مردم هم خودش هنریه اما کارشناسان بین المللی و سازمانهای مطرح اقتصادی طرح هدفمندی یارانه ها و واقعی سازی قیمت سوخت راگام بزرگی در اقتصاد ایران مطرح کرده اند(نقل از صندوق جهانی پول) بانظراین مغزاقتصادی بسیارموافقم. ما فقیرها فقیرترشده ایم وکم کم مثل قدیم که اختلاف طبقاتی شدیدی وجود داشت،حسرت داشتن خیلی چیزها بردلمان خواهدماند... چرا تا الان به این اقتصاد دانان اجازه سخن داده نمیشد. همین استاد محترم اگر یک سال پیش یعنی اون موقع که به به و چه چه تمام مسئولین و مردم به راه بود و میگفتین یارانه ها توپ یارانه یعنی عشق یعنی صفا یعنی پیشرفت ، خدای نکرده همین استاد محترم همین حرفارو زده بود چی میشد ؟؟؟خداوکیلی نفسشو میبریدن جمیع مردم و مسئولین !
آخه ماها چقدر بی منطقیم ؟ شدیم مثل فیلم هندی ها !!!
در یک کلام منظورشون ایجاد رابطه با آمریکا بود. کاش ایشون ی پیشنهادی هم برای بهبود اوضاع جز این کلی گویی ها داشتن. صغری کبری چیندن و بعدشم گفتن راهش ایجاد ارتباط با خارج کشوره. برو عمو جون آقاي تقوي بده بيت المال عادلانه تقسيم بشه سرمايه ملي (نفت) را دارن تعدادي از افراد جامه استفاده مي كنن 100ساله پولدارها يارانه گرفتن حالا نوبت فقيرا شد تورروم ووووووووووووووووبه وجود آمد ما ميخواهيم سرماي ملي عادلانه تقسيم بشه و به صورت نقدي کو گوش شنوا؟؟؟؟؟؟؟ فعلان هنر نزد دولت ایران است و بست حقوق و خیلی خوب گفتی پدر من سی و چند سال پیش با در مدرک دیپلم با اولین حقوقش می تونست 6 تا سکه تمام بخره، ولی من با مدرک فوق لیسانس فقط میتونم یک نیم سکه بخرم!
جانا سخن از زبان ما می گویی ........ کو گوش شنوا تقریبا همه شدن دلال چون در حال حاضر راحت چول در میارن جماعت دلال اقاي اقتصاد دان سياه نمايي نفرماييد لطفا. همه چي ارومه من هم بسيار خوشحالم! اگه وضع مملكت خراب بود كه به مصر وام نميدادن! اي كاش يك استاد اقتصاد هم داخل كابينه دولت محترم بود.تا عاقبت كار به اينجا كشيده نميشد.
افسوس!!!!!!!!!!
آقای تقوی سلامخیلی ممنونم از نظرات کارشناسانه شما
ولی چه حیف مردم شب می خوابند روز پولشون نصف میشه
کیه که جوابگو باشه؟
قربون دهنتون استاد ولی ایکاش مسئولین بفهمند منظور شما دقیقا چیست و پدر مردم را در نیاورند حرف دل مردم ایران زدی دکتر جان دو کلام حرف حساب خیلی هم هنره دقیقا ً تنها مسئله فراموش شده توسط مسئولین ، پرداخت حقوق کارگر و کارمند بیچاره طبق نرخ دلار و جهانی است. ماشین و زمین و خونه و همه اجناس خوراکی شده بر اساس دلار ولی حقوق مردم بیچاره بر اساس ریال است. این عین بی عدالتی است هنری بهتر از این هست که عملاً اکثریت مردم را تحت پوشش کمیته امداد قرار بدن؟ این عین مساواته! واقعا"درسته ای کاش چهار تا کارشناس مثل ایشون داشتیم تاکاربه اینجا نمی کشید انقدر زندگی سخت نمی شد... یادمه احمدی نژاد میگفت"من احتیاجی به مشاوران اقتصادی ندارم "عده ای از مردم هم واسش کف زدن
قرآن کریم میفرماید : و شاورهم فی الامر
در این 8 سال واقعا جای چنین اقتصاد دانانی در دولت و همچنین بانک مرکزی خالی بود ...
اینارو هر کوری میدونه!!! حرف دل مارو زد خدا خیرت بده فقط حیف که بحرفت توجهی نمیکنن از جوابی که به این سوال داد خیلی خوشم امد و همیشه هم همین جواب را به موافقان هدفمندی میدادم. مرسی استادچرا باید سوخت را در داخل به قیمت جهانی مصرف کنیم!
گل گفتی ، ده سال پیش هم تو دانشگاه همین چیزا رو خوندیم و می فهمیم ولی نمیدونم چرا مسئولان کشور خودشون رو زدن به خواب!!!؟ کیه که گوش بده کشوری به وسعت ایران با منابع متنوع و سرمایه انسانی نباید حتی با تحریم این وضعیت را از لحاظ اقتصادی داشته باشد . بی شک بر می گردد به مدیریت ناصحیح و ... باید قیمت سوخت افزایش پیدا کند .من در خارج زندگی مکنم چون قیمتها بالا است کمتر کسی از لوستر استفاده می کنه تنها یک لامپ کم مصرف. ولی در ایران بیشتر اتاقها با لوستر تزیین شده. در باره گاز برای حرارت خانه های از ترموستات اتوماتیک استفاده می شه که اگر کسی روز در خانه نیست سیستم حرارتی خاموش بشه اما در ایران من می بینم که وقتی اتاق خیلی گرم است پنچره را باز می کنند نه درج حرارت پایین بیاوردن. پس به خاطره ارزنی مواد سوختی در ایران اتلاف هم زیاد است آخه ایران کجای اقتصادش درست تا ما با قیمت جهانی سوخت مصرف کنیم.اینهمه ظلم به مردم تا کی.مردم این نظام دوست دارن چون تنها نظام شیعه جهان اسلام.پس از آقای مهدی تقوی کسی نمیره سوال کنه ما چی کار کنیم ، بعد برمیگردن میگن فرار مغزها.خوب حمایت نمیکنین ، میرن کشورای دیگه از فکرشون بهره میبرن ، فقط اسمشون ایرانی.اونم با افتخار میگن فلانی ایرانی مقیم فلان جا این کارو کرد چه فایده به نام کشور خودش نیست.فقط بگم خدا بالاست وهرکاری در آخرت باید جواب پس بدن حرف حساب علمی به این میگن. احسنت افرین بر شما اگر افراد باسواد و متخصص نظر بدهند شاید چاره ای اندیشیده شود . الو.....الو....... کسی هست بشنوه ؟مستضعفانی که صاحبان اصلی این انقلابند تاوان ندانم کاری های مسولین و میدن؟
آیا مسولین میدونند برنج چنده؟گوشت چنده؟و لبنیات و میوه و و... و.... چند درصد گران شده در عوض چقدر به درآمد یک کارگر یک معلم یه راننده تاکسی و... اضافه شده ؟
چرا باید تمام سنگینی ها رو دوش مردم مستضعف باشه
واقعا نمی دونم . که مسولین می دونند وقتی نمی تونی احتیاجات تحصیلی بچت رو
فراهم کنی چه حالی به آدم دست می ده؟
وقتی بچت برا ادامه تحصیل و ادامه زندگی نیاز به دارو داره و نمی تونی چه حسی داره؟ دیگه به مسولین امیدی ندارم امیدوارم یه نفر به حرفهام گوش کرده باشه هر چند می دونم این بار نوبت مسولین تابناکه که فیلتر کنند اما حرفها را باید گفت
حتی اگه شنونده گوششو گرفته باشه
مگر ما به اندازه یک استاد دانشگاه یا یک کارمند یا کارگر مثلاً در آمریکا یا اروپا حقوق میگیریم که نرخ انرژی و کالاهایما باید بر اساس نرخ جهانی تنظیم شود؟
چرا باید سوخت را در داخل به قیمت جهانی مصرف کنیم؟ مگر ما برای پول ملی مان ارزشی قائل نیستیم ؟ اگه نمیتونیم جلوی قاچاق کالا و سوخت را بگیریم مردم باید تاوان اونا بدهند؟مطمئن باشید اگه دنبال برنامه ریزی صحیح برای 4300 میلیارد تومان نقدینگی سرگردان که دست مردمه فکری نشود مشکل طلا و ارز حل نمیشه و فردا بازم همین قصه تکرار میشه !
دستت درد نکنه استاد گل گفتی.ای کاش حرف شما اقتصاددان ها را می شنیدند و عمل می کردند تا اشتباهات این افراد به پای انقلاب نوشته نشه، آدمهایی که در خیلی از زمینه ها بیسوادند و مغرور سلام بر استاد گرامیکاش ایت حرف ها سال های قبل زده میشد شاید زدید وکسی نشنیده. مهمترین مسئله این است که چرا ایران با داشتن این همه سرمایه ولی مردمی فقیر دارد. به نظر بنده علت آن مدیریت بد مدیران کشور است
نقد جالب و خواندیی بود ولی بنظر مغرضانه هم بود چون از اساس هدفمندی یارانه ها رو زیر سوال برد . درحالیکه هدفمندی اصلش کار درستی بود ولی شاید درست اجرا نشد . لطفا برادران تابناک انصاف اسلامی رو در نظر بگیرن تا نقدتون به دل بشینه و اثر بگذاره کوگوش شنوا؟ بنده خدا ! از نظرات صحیح این استاد دانشگاه که بر اساس سالها مطالعه و تحقیق بیان شده است چه استفاده ای در حل مشکلات اقتصادی می گردد. هیچ ! ای بابا ما هم هزار بار همین جمله را گفتیم اما کو کوش شنوا؟چرا در کشور قیمت ها با نرخ جهانی ودستمزدها با قیمت داخلی محاسبه می شود؟
اگر قراراستکعه قیمت انرژی وکالا وخدمات با قیمتهای جهانی محاسبه شود می بایست دستمزدها هم به صورت مقایسه ایی با نرخ خاهی جهانی محاسبه شود.
فعلا كه همه به اسم حمايت از مردم و مصرف كننده گوش مردم را مي برند سلام درسته کار درستی نیست...اگه میشه شما قلم کاغذ بگیرید واسه ما نقاشی جدیدتر بکشید کاملا موافقم شدیدهدفمندکردن یارانه ها کمر مردم را می شکند و مردم را به جیره خوار دولت تبدیل می کند
آفرین بر این استاد محترم.بارها عرض کرده ایم که سوخت یک مزیت است و نیز فقط باید ملاحظات زیست محیطی داشته باشیم. ما باید سوخت ارزان در اختیار تولیدیها و کارخانجات بگذاریم تا از ورشکستگی نجات یابند.مگر حقوق جهانی میگیریم که سوخت جهانی تحویل بدهیم. خواهشمند است مسئولان به نظر چنین اساتیدی توجه فرمایند. وا... به خدا وضعیت مالی مردم ساعت به ساعت بدتر می شود... استاد معظم ، این دیگه تورم نیست ، بلکه هرج و مرج است و . . .