پس از انتشار گزارش 16 نهاد امنيتي ـ اطلاعاتي آمريكا درخصوص برنامه هستهاي ايران، اطلاعات به دست آمده، حاكي از آن است كه اين دستگاهها در جذب ايرانيان براي كسب اطلاعات هستهاي از آنان، چندان توفيقي نداشتهاند و بيشتر اطلاعات مورد نظر خود را از طريق شنود ماهوارهاي تلفن به دست آوردهاند.
به گزارش سرويس بينالملل «تابناك» به نقل از «لوسآنجلس تايمز»، مقامات اطلاعاتي كنوني و سابق آمريكا كه به عملياتهاي «سيا» آشنايي دارند، اعلام كردند: اين سازمان، سال 2005 برنامهاي سري را براي اختلال در برنامه سلاحهاي اتمي ايران به اجرا درآورده بود كه موضوع آن، ترغيب مقامات كليدي ايراني به پناهنده شدن به آمريكا بوده كه چند تن از اين افراد را نيز متقاعد به اين كار كردهاند.
اين برنامه كه تا پيش از اين فاش نشده بود، بخشي از فشارهاي اطلاعاتي عليه ايران بوده كه دستور آن دو سال پيش از كاخ سفيد صادر شده بود.
همچنين اطلاعات به دست آمده از اين طريق، بخش مهمي از گزارش اخير سازمانهاي اطلاعاتي آمريكا را در مورد توقف برنامه سلاحهاي هستهاي ايران در سال 2003 شامل ميشده است.
در اين باره، مقامات اعلام نكردهاند كه چه مقدار از اين اطلاعات از اين افراد به دست آمده است، هرچند تلاشهاي «سيا» براي فراري دادن اين افراد از ايران براي دستيابي به اطلاعات بوده، اما هدف ديگري نيز داشته كه همان اختلال در تواناييهاي اتمي ايران با گلچين كردن دانشمندان، مهرههاي نظامي و ديگر پرسنل چرخه اتمي اين كشور بوده است.
بنا بر اين گزارش، از زمان جنگ سرد، ترغيب دانشمندان و مهرههاي نظامي براي رفتن به آمريكا، يكي از اهداف آمريكا بوده است، اما مقامات آمريكايي اعلام كردهاند كه اين برنامهها، براي انحلال كامل برنامه اتمي ايران نبوده، چراكه آنها بر اين باورند كه اين برنامه هنوز نوپاست و نميشود آن را مختل كرد.
اين مقامات همچنين اعلام كردند: اين برنامه موفقيتهاي كمي داشته است، به گونهاي كه تنها موفق به جذب شش مقام برجسته ايران شدهاند كه هيچ كدام از آنان نيز در مقامي نبودهاند كه اطلاعات پيشرفته و ارزشمندي را درباره برنامه اتمي ايران در اختيارشان قرار دهند.
تلاشهاي «سيا» نشاندهنده شتاب دولت آمريكا در توقف برنامه اتمي ايران و نيز اهميت فاكتورهاي انساني در جبران خلأ اطلاعاتي تكنولوژي پيشرفته مانند شنودهاي ماهوارهاي و الكترونيكي است. مقاماتي كه اين برنامه را فاش كردند، به علت اهميت و حساسيت آن، نخواستند نامشان فاش شود.
در اين باره، يكي از مقامات گفت: كاخ سفيد به اين اميد اين تلاشها را انجام داد كه شواهد متقني از پيشرفتهاي ايران براي دستيابي به بمب اتم جمعآوري كند و حتي فكر اين را هم نميكردند با اطلاعاتي درباره توقف برنامه سلاحهاي اتمي ايران روبهرو شوند.
تصميم كاخ سفيد براي جمعآوري اطلاعات از ايران در سال 2005، چرخشي نسبت به موضع پيشين كاخ سفيد در اين باره پس از روي كار آمدن بوش بود. در اواخر دولت كلينتون، يك كارگروه بزرگ براي كار درباره ايران به وجود آمد كه شمار آن با هدف تمركز بر ديگر مسائل توسط بوش، به شدت كاهش يافت.
يكي از مقامات سابق سيا در اين باره ميگويد: با آمدن بوش، تمركز اصلي روي عراق قرار گرفت، اما تلاشها درباره ايران متوقف نشد و در سازمانها و نهادهاي متفادت ادامه يافت، تا اينكه سرانجام، طرح ترغيب مهرههاي ايراني به خارج شدن از ايران در زمان «پورتر گاس»، رئيس سيا در دستور كار قرار گرفت. به اين ترتيب كه سيا ليستي از اهداف اين طرح را تهيه كرد كه در صورت خارج كردن آنها از اين برنامه، ميتوانست تأثير بسياري در پيشرفت برنامه اتمي ايران داشته باشد.
امتيازات اين افراد نيز بسيار مهم بود، به گونهاي كه اقامت دايم در كشوري ديگر و حمايت مالي هميشگي، جزو اين امتيازات بود.در مدت دو سال اجراي اين برنامه، تمركز بر مقامات متوسط و رده بالاي برنامه اتمي ايران بود، اما هيچ كدام از كساني كه پيشنهاد آمريكا را پذيرفتند، نقشي اساسي در برنامه اتمي ايران نداشته و اطلاعات ارزشمندي از اين موضوع نميدانستند.
هويت اين افراد به شدت محرمانه نگه داشته شده بود؛ هرچند گمانهزنيهايي درباره نقش سيا در پناهندگي احتمالي عليرضا عسكري، وزير دفاع سابق ايران در فوريه گذشته و در جريان سفري به تركيه موجود است. وي اطلاعات خوبي از سلاحهاي كنوانسيوني ايران، سايتهاي مهم نظامي و به ويژه حزبالله داشت، اما در برنامه اتمي ايران نقشي نداشت و زماني هم كه كنگره آمريكا بر سيا فشار آورد كه در اين باره توضيح دهد، آنها هرگونه ايفاي نقش در ناپديد شدن اين ژنرال ايراني را تكذيب كردند.
اين گزارش ميافزايد: مقامات اطلاعاتي آمريكا، جزييات مكان كنوني اين افراد و روشهاي دستيابي به آنها را فاش نكردند، اما اعلام نمودند كه برقراري ارتباط با آنها مستقيم توسط سيا نبوده و با قرار دادن واسطههايي در داخل ايران انجام شده است.
برقراري ارتباط با هر كدام از اين افراد، با طرحريزي دقيق و تصويب قبلي سيا انجام ميشده و افرادي كه ايران را در نتيجه اين طرح ترك كردند، از سوي سيا يا سازمانهاي اطلاعاتي متحد آمريكا در مناطق گوناگون، اسكان داده شدهاند.
گفتني است، طرح سيا پس از بحثهاي زياد بين كاخ سفيد و اين سازمان درباره گستردگي آن، عملي شد و شوراي امنيت ملي آمريكا، بر اين باور بود كه اين طرح بايد تا جاي ممكن گسترش يابد و در محافل ايراني هم مطرح شود، اما مقامات سيا مصر بودند كه اين برنامه، محدود نگه داشته شود و براي جلوگيري از جلب توجه سازمانهاي اطلاعاتي ايران، تنها محود به افرادي خاص باشد.
يكي از مقامات اطلاعاتي آمريكا كه در تهيه گزارش اخير نيز مشاركت داشته است، ايران را يكي از سختترين اهداف در فعاليتهاي اطلاعاتي عنوان كرد.
سيا از پس از انقلاب ايران و قطع روابط ديپلماتيك با اين كشور، با بيرون آوردن پرسنل سفارت خود كه عدهاي از مقامات سيا هم در آنجا تحت پوشش ديپلماتيك حضور داشتند، حدود دو دهه از راه دور، ايران را تحت كنترل داشت و سپس به جذب نيروهايي در اروپا و ديگر نقاطي پرداخت كه مسافران ايراني بسياري در آنجا حضور داشتند.
اما اين تلاشها هم با شكست روبهرو بود و در سال 1989 سرويسهاي اطلاعاتي ايران، شبكهاي از اين نيروها را در ايران متلاشي كردند كه از سوي يك مقر سيا در آلمان به نام «تفران» هدايت ميشد؛ مخفف تهران فرانكفورت.
پس از فروپاشي اين شبكه، بيشتر اطلاعات آن به لسآنجلس منتقل شد كه داراي حجم گستردهاي از ايرانيان مقيم آمريكاست.